Biologisch slakken bestrijden

Heb je slakken in de moestuin? Ze eten jonge zaailingen op en nemen hapjes uit de blaadjes van jouw keukenplanten. Zo komt het natuurlijk nooit van een moestuin vol eetbaar groen. Je wil van die slakken af maar hoe doe je dat? Biologisch slakken bestrijden is de oplossing!

10 tips voor biologisch slakken bestrijden in de moestuin

Natuurlijk kan je slakken bestrijden met biologische slakkenkorrels of biervallen. Tuurlijk het werkt, maar je maakt veel beestjes dood en vangt alleen de gevolgen op, zichtbare slakken. Je vangt hiermee de gevolgen op maar pakt het probleem niet bij de bron aan.

Natuurlijk kan je uren lang slakken oprapen. Niet iedereen heeft daar tijd voor of zin in, maar je laat de beestjes wel leven. Gelukkig zijn er genoeg andere manieren om van slakken af te komen, zonder troep te gebruiken.

1. Haal de schuilplekken voor slakken weg

Vraag jij je ook af waar al die slakken vandaan komen? Dan stel je de juiste vraag! Slakken schuilen graag op donkere en vochtige plekjes, uit het zicht van vogels of andere dieren en vooral ook uit de zon. Staan er veel omgekeerde of lege potten, haal ze dan weg.

Kiertjes in schuttingen, ruimtes tussen twee potten of bakken, ruimtes direct onder potten en bakken maar ook dode planten op de composthoop. Dit zijn allemaal plekjes waar slakken goed kunnen schuilen. Haal je deze plekken weg dan heb je minder last van slakken.

Heb je toch planten in potten en bakken, verplaats ze dan regelmatig. Zo zie je direct of er slakken onder zitten en kan je deze weghalen. Als het niet anders is dan moet het maar. Je kunt potten ook op een constructie zetten, verhoogd van de grond af.

2. Maak een moestuin in de volle zon

Niet iedereen heeft de ruimte voor een moestuin in de volle zon, een tuin op het zuiden of een balkon. Wie dat wel heeft, zal minder last hebben van slakken. Slakken houden niet van de zon omdat ze dan uitdrogen. Van daar dat ze ook schuilplekjes zoeken (zie hierboven).

3. Zet jonge zaailingen op veilige hoogte

Staan jouw zaaitrays en kweekpotjes op de grond? Geen wonder dat jonge plantjes steeds verdwijnen! Tussen die kweekpotjes en onder die zaaitrays schuilen ook slakken. Juist daar, omdat je de trays en potjes regelmatig water geeft. Het is er vochtig, slakken kunnen zich ertussen verstoppen èn ze zitten dicht bij hun maaltijd!

Trays en potjes op de grond zetten zorgt gegarandeerd voor het verdwijnen van jonge plantjes. En voor grote, gezonde en sterke slakken natuurlijk. De oplossing? Haal ze van de grond af! Slakken kunnen er dan niet onder of tussen schuilen. Ze kunnen er zelfs helemaal niet meer bij.

Zet jouw pas gezaaide, jonge plantjes op veilige hoogte. Bij voorkeur op tafels en andere constructies waar slakken niet zo heel snel op komen. Het beste werkt een constructie met dunne pootjes, zoals de etagere op de foto. Dunne, metalen pootjes en van de grond af. Gegarandeerd vrij van slakken!

Pas alleen wel op voor vogels want die kunnen er nog steeds goed bij. Als je daar veel last van hebt kun je een vogelnet plaatsen maar over vogels vertellen we graag een andere keer.

4. De bodem uit plastic potten snijden

Je kunt jonge plantjes perfect beschermen door daar oude plastic potten overheen te zetten. Snijd natuurlijk wel even de bodem eruit zodat je plantjes licht krijgen. Zo'n verhoogde rand rondom je jonge plantjes beschermt ze uitstekend tegen slakken. Ideaal voor plantjes in de vollegrond.

Het is mooi als je een oude zaaitray hebt met grote vakken. Je kunt de vakken met een scherp (Stanley)mes uit de tray snijden. Dat doen we zelf ook altijd en meestal gaat dat erg makkelijk. De uitgesneden ronde vakjes zet je vervolgens over alle zaailingen heen.

5. Planten die slakken verjagen

Je houdt van planten, anders heb je natuurlijk geen moestuin. En hoe leuk is het als je iets eetbaars kunt kweken dat ook nog nut heeft! Sommige planten zijn goed in het verjagen van slakken. Met name sterk geurende kruiden. Hoewel niet eetbaar verjagen varens, viooltjes en vingerhoedskruid ook slakken.

Liever iets eetbaars kweken en daar tegelijk ook slakken mee verjagen?

Dit zijn alle planten die slakken op afstand houden:

• Vingerhoedskruid
• Varens
• Viooltjes
• Ooievaarsbek
• (eetbaar) Afrikaantjes
• (eetbaar) Tijm
• (eetbaar) Rozemarijn
• (eetbaar) Salie
• (eetbaar) Lavendel
• (eetbaar) Bieslook
• (eetbaar) Uien
• (eetbaar) Knoflook
• (eetbaar) Daslook

En eigenlijk alle uien- en looksoorten, planten met de Latijnse voornaam Allium, verjagen slakken prima. Gebruik de filters in onze zaaikalender om op de Latijnse naam "Allium" te zoeken, dan zie je alle uien- en looksoorten direct op een rij.

Sommige kruiden bevatten geuren waar slakken niet van houden. Andere kruiden vinden ze gewoon onsmakelijk, of ze bevatten stofjes die giftig of dodelijk zijn voor bepaalde beestjes. Zo kan je slakken met veel kruiden op afstand houden. En natuurlijk niet alléén slakken, ook andere hongerige beestjes. Al die kruiden zorgen namelijk voor meer biodiversiteit, dus meer insecten èn meer natuurlijke vijanden van plaagdiertjes!

6. Natuurlijke laag mulch gebruiken

Je kunt de bodem rondom je planten bedekken met een laag natuurlijk (planten)materiaal. Kies daar dan wel het geschikte materiaal voor uit. Houtsnippers met scherpe randjes zijn bijvoorbeeld ideaal. Slakken kruipen daar niet graag overheen en blijven dus op afstand.

Boomschors is ook zo'n mooi materiaal voor een laag mulch tegen slakken. Stro wordt vaak gebruikt bij aardbeien en voorkomt ook vraat door slakken. Bedenk je wel dat mulchen de bodem kan verzuren. Mulchen heeft invloed op het bodemleven. Lees ook alles over mulchen.

7. Natuurlijke vijanden van slakken

Slakken hebben gelukkig veel natuurlijke vijanden. Daarom is het ook nodig voor ze om schuilplekjes te hebben. Haal je die schuilplekjes weg dan heb je minder last van slakken. Voor alle slakken waar je nog wel last van hebt kan je op de hulp rekenen van een aantal behulpzame diertjes.

Dit zijn een aantal natuurlijke vijanden van slakken:

• Egels - Egels schuilen graag onder een berg bladeren. Leg zo'n berg bladeren in de moestuin om een veilige plek te creëren voor egels. Egels zijn een van de natuurlijke vijanden van slakken. Ze eten veel slakken op een dag en gaan regelmatig de moestuin rond om slakken en andere maaltijden te zoeken.
• Kippen - Altijd al de droom gehad om zelf scharrelkippen te houden? Grijp de kans! Vrije scharrelkippen lopen de moestuin rond. Houd er rekening mee dat ze jonge plantjes kunnen lospikken of vertrappen (per ongeluk), maar ze pakken een groot probleem aan: Ze eten graag alle slakken op die ze vinden.
• Eenden - Zelf eenden houden in de tuin is natuurlijk geweldig. Net als kippen lusten ook eenden af en toe wel een paar slakken. Je kunt eenden daarom gerust rond laten lopen in de moestuin. Net als bij kippen kunnen ze soms ook zaailingen vertrappen. Zet daarom iets om je zaailingen heen ter bescherming.
• Vogels - Hang een vetblok op, plaats een vogelbadje met vers water of leg een handje zonnebloempitten op de tuintafel. Plaats dan wel een (blauw) vogelnet rondom je kersenboom of bessenstruikjes, om te voorkomen dat ze je oogst opeten. Vogels eten ook erg graag slakken die in je moestuin zitten.
• Muizen - Ze zijn niet erg gewild in de moestuin. Muizen eten zaden en pikken je maïs. Als je "last" hebt van muizen maar je hebt erg veel slakken, laat ze dan lekker hun gang gaan. Muizen eten namelijk graag slakken. Muizen zijn een van de grootste natuurlijke vijanden van de beruchte naaktslak.
• Kikkers - Ideaal als je een moestuin naast de sloot hebt of als je een vijver hebt. De vijver of sloot zit vol kikkers en die houden van slakken. Dit geldt overigens ook voor padden als je die ook in de omgeving hebt. Kikkers en padden zijn een grote natuurlijke vijand van naaktslakken en huisjesslakken.
• Aaltjes - Het zijn kleine, parasitaire micro-organismen die in de bodem leven. Ze komen van nature voor maar je kunt ze ook zelf uitzetten in de bodem. Bijna alle slakken -met name naaktslakken- leven in diezelfde bodem. Je kunt dan ook biologisch slakken bestrijden met aaltjes, een 100% natuurlijke oplossing.

Wij verkopen geen bestrijdingsmiddelen. Daarom verwijzen we je graag door naar aaltjes van BioGroei als je deze zoekt. We gebruiken deze zelf ook bij een ernstige slakkenplaag.

8. Dood plantenmateriaal (wel of niet?)

Is jouw tuin glimmend schoon? Leg dan een hoopje dood plantenmateriaal neer, op een plek waar slakken geen kwaad kunnen. Het is geen ideale oplossing want slakken eten vooral dood plantenmateriaal. Op de korte termijn helpt het om slakken bij andere planten weg te houden. Op de lange termijn krijg je helaas vaak meer slakken. Gebruik dit vooral om snel slakken bij andere planten weg te lokken.

Dat brengt ons bij het volgende: ligt er juist veel dood plantenmateriaal, of zijn de onderste blaadjes van je planten dood en geel of bruin en vochtig? Grote kans dat daar juist slakken op afkomen. Je kunt dit spul het beste zo snel mogelijk verwijderen, of het heel ergens anders neerleggen.

9. Gemalen koffie en koffieprut

Strooi wat gemalen koffie of koffieprut rondom je planten. Het is voedzaam voor veel planten en slakken houden er niet van. Een win-win situatie dus! Vooral de geur van koffie schrikt veel slakken af, ze houden er niet van en blijven dus op afstand. Het vergaat vanzelf in de bodem en laat geen resten achter.

10. Strooi spul met scherpe randjes

Slakken kruipen nergens overheen waar scherpe randjes aan zitten. Vrijwel alles met scherpe randjes helpt. Strooi bijvoorbeeld versnipperde eierschalen rondom jonge plantjes. Schelpjes, kiezels, boomschors, houtsnippers en heel fijn snoeiafval (houten takjes van kruiden) helpen erg goed.

Extra tip om slakken te weren

Je hebt nu 10 tips gekregen om slakken te weren, maar eigenlijk is er ook nog een tip nummer 11. Kweek jij vooral in potten en bakken? Plak koper-tape rondom de randen! Slakken gaan er niet overheen. Je kunt het gebruiken rondom moestuinbakken, potten, kuipen en poten van kweektafels.

Het is dan natuurlijk wel van belang dat er niet al slakken aanwezig zijn in zo'n pot of bak. Ook geen slakken eitjes, want als deze uitkomen gaan de slakken juist niet uit die potten of bakken. Goed kijken dus!

Biologische bestrijdingsmiddelen

Het gebruiken van biologische bestrijdingsmiddelen lijkt een mooie oplossing maar schijn bedriegt. Spuitflesjes en oplosbare middelen zijn vaak net zo schadelijk als chemische varianten, als je het over de biodiversiteit hebt. Op de verpakking staat natuurlijk alleen wat er goed is aan het middel.

Natuurlijk zijn niet alle biologische bestrijdingsmiddelen door en door slecht. Het is vooral belangrijk om zelf goed na te denken over de gevolgen. "Niet schadelijk voor bijen" kàn stiekem toch nog schadelijk zijn voor andere insecten (behalve in dit geval bijen). Het "BIO" label zegt eigenlijk dat het middel uit ingrediënten van biologische oorsprong bestaat. Niet dat het volledig onschadelijk en veilig is.

Denk dus goed na over de middelen die je gebruikt. Ze zijn niet allemaal slecht maar blijf vooral kritisch kijken naar informatie op de labels.

Veel slakkenkorrels en diatomeeënaarde (in het kort: gemalen versteende algen) doden niet alleen slakken. Ook de rest van het bodemleven breng je hiermee schade toe. Het doodt bijvoorbeeld ook wormen, die de bodem luchtig houden en de structuur verbeteren. Wormenmest maakt je bodem ook voedzaam voor je planten. Je verzwakt er dus indirect je planten mee, met gevolgen voor je oogst.

Veel bestrijdingsmiddelen zijn niet alleen schadelijk voor bladluis, of alleen voor slakken (waar deze pagina over gaat), het doodt ook andere insecten. Je pakt hier dus niet alleen de plaag mee aan, maar vaak ook de natuurlijke vijanden van die plaag. Hierdoor vergroot je de kans op een nieuwe plaag op termijn.

Vaak zijn bestrijdingsmiddelen slechts een tijdelijke oplossing, waarna de plaag weer (soms in tienvoud) terugkeert. Dit laatste hebben we ook zelf ervaren!

Dit is onze eigen ervaring met biologische bestrijdingsmiddelen uit flesjes en oplosbare middelen:

We hebben ooit een middel tegen schimmel gebruikt. Op de verpakking staat dat het biologische middel volledig uit kruidenextracten bestaat. Meeldauw verdween na 2-3 behandelingen en bladluis bleef ook uit de buurt, al stond dit laatste niet specifiek benoemd. Het middel heet Schimmelgevoelige Planten Spray en is van Pokon. Een van de weinige middelen die we zeker aanraden. Het versterkt je plant aanzienlijk.

Ook hebben we ooit een biologisch middel tegen bladluis gebruikt. De bladluis ging dood maar je hebt erg veel nodig. Of het schadelijk is voor de andere insecten is niet duidelijk. We zijn er daarom ook permanent mee gestopt. Na een behandeling blijft er een plakkerige troep achter op het blad van jouw keukenplanten. De bladluis bleek daarna zelfs terug te komen. Een duur grapje en zeker geen permanente oplossing.

Al met al raden we het gebruik van bestrijdingsmiddelen, ook biologisch, meestal af. Er zijn dus enkele uitzonderingen maar ga vooral zelf na wat goed is. Wat voor ons de ideale oplossing is, is het plaatsen van natuurlijke vijanden. De enige 1001% natuurlijke oplossing. Het pakt de plaag aan en voorkomt ook nieuwe plagen op termijn. Zelf gebruiken we al vele jaren niets anders meer om slakken biologisch te bestrijden.