Voeding

Voor de ontwikkeling en opbrengst van je planten is het geven van voeding belangrijk. Misschien kweek je op arme grond of heeft het soort grond dat je gebruikt niet alle voedingsstoffen in huis. Het geven van extra meststoffen zorgt voor een betere groei. Planten worden groter, sterker, kunnen zich beter weren tegen ziektes, schimmels en plagen, maar geven bovenal ook meer (en grotere) vruchten, bladeren, knollen en wat je nog meer wilt oogsten.

NPK is de basis

De voedingsstoffen die alle planten in de basis nodig hebben zijn N, P en K. Deze enkelvoudige meststoffen leveren vaak naast het basiselement ook andere sporenelementen zoals ijzer, mangaan, zink en meer. Belangrijk is om je planten in ieder geval altijd NPK te geven in de juiste aantallen. Deze aantallen verschillen per plant en worden in percentages weergegeven. NPK 6-8-3 zou dan voor 6% uit N, voor 8% uit P en voor 3% uit K bestaan. Ik weet overigens niet of 6-8-3 een bestaande combinatie is hoor, maar je zou het in ieder geval altijd zelf kunnen samenstellen met de juiste hoeveelheden N, P en K. Staar je maar niet blind op de percentages, meestal zal je dit niet echt nodig hebben. In de gemiddelde moestuin is een algemene, organische (moestuin) meststof voldoende. Je geeft daarnaast één van de basiselementen als extra, afhankelijk van het soort plant en de behoefte die er is.

Mocht je gebruik maken van hydrocultuur, dan worden de exacte percentages een stuk belangrijker en dien je hier wel strict in te zijn. Omdat je grondloos kweekt komen bepaalde sporenelementen niet meer van nature voor in de "bodem", want deze is er niet. Je kiest dan een samenstelling die je exact de juiste sporenelementen bevat, want dat is ook daadwerkelijk wat je plant direct toegediend krijgt. Omdat vloeibare meststoffen direct werken, in tegenstelling tot meststoffen in korrelvorm, maar óók omdat de voeding die je geeft ook daadwerkelijk het enige is wat je plant krijgt. Alleen vraag je je nu waarschijnlijk wel af: Wat zijn al deze sporenelementen nou eigenlijk, en wat doen ze precies voor mijn planten?

Stikstof, N van NPK:

Wat doet stikstof?

N staat voor Nitrogen, wat Engels is voor stikstof. Stikstof bevordert de aanmaak en groei van bladeren, stelen en stengels van planten. Het zorgt daarnaast ook voor de groene kleur hiervan en heeft zo nog diverse andere eigenschappen. Planten die je kweekt voor het blad, zoals spinazie of andijvie, geef je doorgaans meer stikstof dan andere planten. Je wilt immers het blad oogsten dus dit oogst je het liefst zo groot mogelijk. Dit zelfde geldt ook voor steelgewassen zoals rabarber, bleekselderij en lavas. Vrucht- of wortelgewassen geef je liever wat minder stikstof. Te veel bladgroei zorgt dan namelijk voor minder of kleinere vruchten en knollen.

Hoe herken je een tekort?

Een tekort aan stikstof is te herkennen aan geel kleurende bladeren. Een tekort kan ook ontstaan door andere omgevingsfactoren zoals te veel water, of een te hoge of lage zuurtegraad. Hierdoor kan de opname van onder andere stikstof worden geremd. Vooral ouder blad kleurt als eerste geel bij een gebrek aan stikstof.

Fosfor, P van NPK:

Wat doet fosfor?

P staat voor Phosphorus, wat Engels is voor fosfor. Fosfor is het stofje waar de plant fosfaat uit verkrijgt, en dat is belangrijk voor het vormen van stevige knoppen voor bladeren en bloemen. Dit sporenelement is tevens verantwoordelijk voor de aanmaak van bloemen, de vruchtzetting en de ontwikkeling van vruchten. In andere woorden: vruchtgewassen krijgen meer en grotere vruchten door het toedienen van fosfor.

Hoe herken je een tekort?

Een tekort aan fosfor is te herkennen aan paars of zelfs blauw kleurende bladeren. Vaak is dit aan de onderzijde van het blad, maar ook de bovenzijde kan paars of blauw verkleuren. Vaak verkleurt het oudste blad als eerste. Dit is het blad dat verder onderaan de plant groeit en niet in de top van de plant.

Kalium, K van NPK:

Wat doet kalium?

K staat voor Kalium, wat eigenlijk 'potassium' heet in het Engels. Kalium bevordert de aanmaak en ontwikkeling van de wortels van de plant. Voedingsstoffen worden beter opgenomen en de plant krijgt sterkere wortels. Dit sporenelement zorgt tevens voor een verbeterde weerstand. Hierdoor kan de plant zich beter weren tegen schimmels, ziektes en plagen, maar is deze ook beter bestand tegen weersomstandigheden. De plant kan beter tegen hevige regenval of extreme temperaturen. Vruchten rotten minder snel en vallen ook minder snel van de plant.

Hoe herken je een tekort?

Een tekort aan kalium uit zich in de vorm van verdorde bladeren, wat vaak begint vanaf de bladrand en vanuit daar naar het midden toe verplaatst. De schade hiervan zal zich niet meer herstellen en de plant moet meer moeite doen om nieuw blad aan te maken.

Sporenelementen

Naast de basis-sporenelementen (NPK) hebben planten ook andere voedingsstoffen nodig. Deze hoef je niet altijd apart toe te dienen, ze zitten namelijk verwerkt in andere meststoffen zoals N, P, K of samengestelde organische (moestuin)meststoffen. Mocht je een tekort herkennen, dan kan het helpen om alsnog een meststof of een andere stof toe te dienen waardoor het tekort in de bodem wordt hersteld. Vaak zijn tekorten hiervan ook het gevolg van omgevingsfactoren. Belangrijk is om te zorgen dat NPK in ieder geval op orde zijn, dan worden andere tekorten ook voorkomen.

• C / koolstof
  Koolstof is een belangrijk element waaruit de plant in de basis is opgebouwd. Dit element is van nature in de lucht aanwezig en hoeft niet te worden toegediend. De wortels van de plant nemen koolstof op.

• H / waterstof
  Waterstof is een belangrijk element waaruit de plant in de basis is opgebouwd. Dit geef je aan de plant in de vorm van water: kraanwater, regenwater of grondwater. De wortels van de plant nemen water(stof) op.

• O / zuurstof
  Zuurstof is een belangrijk element waaruit de plant in de basis is opgebouwd. Dit element is van nature in de lucht aanwezig en hoeft niet te worden toegediend. De wortels van de plant nemen zuurstof op.

• Mg / magnesium
  Magnesium is belangrijk voor de opname van zonlicht en zorgt voor verschillende chemische reacties in de plant. Magnesium is verkrijgbaar in de vorm van magnesiumpoeder. Ook bananenschillen en as van verbrand hout uit een openhaard of houtkachel zijn rijk aan magnesium en vaak ook aan mangaan.

• Ca / calcium
  Calcium is belangrijk voor de opname van diverse voedingsstoffen door de plant. Je kunt het terugvinden in diverse soorten mestvoeding, bananenschillen, eierschalen, kalk voor planten en meer.

• S / zwavel
  Zwavel werkt samen met stikstof aan de vorming van eiwitten in de plant, welke belangrijk zijn voor de algehele groei.

• Fe / ijzer
  Ijzer is belangrijk voor de ademhaling van de plant, maar mag nooit te veel worden gegeven. Ijzer is van nature aanwezig in vrijwel alle soorten compost en ook vaak in as van hout, afkomstig uit een houtkachel of openhaard.

• Mn / mangaan
  Mangaan is belangrijk voor de stofwisseling en celdeling van een plant. Mangaan is van nature aanwezig in vrijwel alle soorten compost en mestvoeding. Ook hiervan mag nooit te veel worden gegeven aangezien dit giftig kan zijn voor de plant. Mangaan is vaak in combinatie met magnesium te vinden in bananenschillen of houtas, afkomstig uit een houtkachel of openhaard.

• Zn / zink
  Zink is -vooral bij jonge planten- nodig voor de aanmaak van groeihormonen en draagt dus bij aan de algehele groei van een plant.

• B / borium
  Borium is belangrijk voor het transporteren van voedingsstoffen door de hele plant. Borium dient preventief aanwezig te zijn. Wanneer een tekort eenmaal wordt gesignaleerd is het telaat voor herstel. Een tekort aan borium is vaak het gevolg van een eerder (langdurig) tekort aan andere voedingsstoffen. Borium is van nature aanwezig in vrijwel alle soorten compost en mestvoeding.

• Mo / molybdeen
  Molybdeen is belangrijk voor het verwerken van stikstof door de plant. Molybdeen is van nature aanwezig in vrijwel alle soorten compost en mestvoeding. De opname van molybdeen door de plant kan worden verbeterd met het strooien van kalk.

• Cu / koper
  Koper is een belangrijk sporenelement voor planten omdat dit zorgt voor de versteviging van celwanden. Dit zorgt voor sterke (niet slap hangende) planten.

• Si / silicium
  Silicium is -net als kalium- belangrijk voor de weerstand van de plant tegen ziekten en schimmels, maar het maakt de plant over het algemeen ook steviger. Heermoes door de compost kan bijdragen aan het verhogen van het silicium gehalte in de plant.

• Co / kobalt
  

• Na / natrium
  

• Cl / chloor
  

• I / iodium

• Al / aluminium