Uienkiemen

Lavas wordt ook wel maggiplant genoemd, maar eigenlijk alleen maar omdat de plant ruikt en smaakt naar maggi. De plant heeft helemaal niets te maken met maggi zelf. Schrik niet als de plant aan het einde van het jaar bovengronds volledig afsterft, dit doet het plantje ieder jaar en deze komt dan in het voorjaar gewoon weer opnieuw op. Iedere winter kan je de wortels gewoon weer uitgraven en ergens anders planten als je zou willen, maar omdat het een meerjarige plant is kan je deze beter een mooi vast plekje geven. Je kunt lavas ook ieder jaar opnieuw zaaien, maar dat vraagt natuurlijk iets meer aandacht en is nergens voor nodig.



Lavas is geschikt voor in een (ruime) pot, maar kan ook in de volle grond behoorlijk groot worden. Soms wordt de plant tot wel ruim anderhalve meter hoog! In een pot blijft lavas natuurlijk een stukje kleiner. Kies je een ruime pot, dan krijg je een aardige plant met groot blad waar je behoorlijk veel van kunt oogsten. Geef hiervoor wel voldoende water, dit heeft de plant extra hard nodig om het blad en met name de steel van het blad mee te voeden. Zoals je misschien al weet maakt lavas blad met een wat dikkere steel, waar veel vocht in wordt opgeslagen. Bij te weinig water gaat ondanks de opslag van vocht het blad toch snel hangen. Dit gebeurd echter alleen tijdens hele droge periodes.

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

Oregano doet het goed op een zonnig plekje. Zeker in de zomer zal je zien dat de plant dan extra hard gaat groeien, en in de volle grond kan deze zelfs licht gaan woekeren. Zon en warmte doet de planten opleven, mits voldoende water aanwezig is. Het kruid is ook geschikt voor het kweken in de vensterbank, en is ook erg geschikt voor in een pot of bak op een balkon of terras. Hoewel officieel niet winterhard, blijkt in de praktijk dat oregano vaak in het volgende jaar weer opnieuw uit zal lopen. Neem dit niet voor lief aan, het is een mediterraan kruid, maar houd er rekening mee dat het een meerjarige plant is.

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

De koolraap kweek je in het vak van de koolgewassen, ondanks dat deze voor de wortel (knol) wordt gekweekt. De koolraap is namelijk een grootverbruiker, de plant, voornamelijk het blad en de steel ervan, groeit erg snel en wordt behoorlijk groot. De koolraap geef je daarom ook liever de ruimte. Op een plekje in de halfschaduw doet de koolraap het erg goed.

Bonenkruid gaat goed samen met veel andere kruiden, zelfs met kruiden zoals tijm, lavendel, salie of rozemarijn. De meerjarige bonenkruid kan na verloop van tijd gaan verhouten. De dunne takjes worden dan iets steviger en houterig. Dat is geen probleem natuurlijk, maar dit onderscheid de meerjarige soort wel sterk van de éénjarige soort. Op een zonnig plekje in de tuin groeit bonenkruid het beste, maar ook de halfschaduw is goed te doen. Het plantje wordt iets korter dan een halve meter en is makkelijk te verzorgen.

Boerenkoolspruitjes groeien ook erg goed in de halfschaduw. Gedurende een hete zomer zelfs beter dan in de volle en brandende zon. Het beste geef je de planten wel de ruimte, ze kunnen groot worden. Maar dat is natuurlijk bekend bij de meeste koolsoorten.

De wortel is, hoe kan het ook anders, een wortel gewas. Je kweekt deze dus samen met onder andere schorseneren, radijsjes of rode bieten en andere wortelgewassen. Dat is als je wisselteelt toepast, en dat is sterk aan te raden. Wortelgewassen hebben namelijk vrijwel allemaal de zelfde behoeften en dat maakt ook het geven van voeding makkelijker. Worteltjes staan erg goed op een plek in de halfschaduw of zelfs op plekken met vrij veel schaduw. Dat maakt de wortel een makkelijk plantje omdat je deze bijna overal wel kunt kweken als elders geen ruimte meer is.

Heel eerlijk gezegd is de opbrengst in ons land niet zo groot. Je hebt wel erg veel pinda planten nodig om een leuk zakje pinda's te kunnen oogsten. Dat neemt niet weg dat het natuurlijk hartstikke leuk is om eens te proberen. Je hebt kan op succes als je het plantje op een warme en zonnige plek zet waar niet veel water aanwezig is. Waar de pinda oorspronkelijk vandaan komt regent het niet erg veel.

Pepino, die ook wel "meloenpeer" wordt genoemd, is een vruchtgewas dat veel behoefte heeft aan warmte en zonlicht. Hoewel de plant bij minder zonlicht toch aardig zal groeien, is de volle zon nodig voor het vormen van de vruchten die de plant maakt. De meloenpeer of pepino wordt ook vaak als sierplant gehouden, gewoon binnenshuis. Het is eigenlijk een meerjarige plant. Als je pepino op de juiste manier weet te overwinteren, kan deze volgend jaar verder groeien. Kies hiervoor in de winter een warme, zeker vorstvrije en lichte plek uit. Een vensterbank op het zuiden of een verwarmde serre zijn ideaal.

Pepino heeft een zeer lang seizoen nodig. Je zaait de plant al heel vroeg in het jaar, het liefste in januari of februari al. Later kan ook, maar hiermee duurt het langer voor (en wordt het onzekerder of) je vruchten krijgt. Vanaf half juni kan het plantje buiten staan, vanaf half mei kan dat al in de kas. Doe het ook zeker niet eerder, vorst maar óók wat lagere temperaturen zijn een grote boosdoener. De vruchten van pepino hebben heel lang nodig om te groeien en rijpen. Als het buiten of in de kas te koud wordt zal je de plant binnen moeten zetten. Daar rijpen de vruchten verder af. Soms is dat pas in december en het kan bij uitzondering zelfs in januari volgend jaar zijn. Vanaf het opkomen van de zaden duurt het ongeveer 9 maanden voor de vruchten van de pepino rijp zijn.

Heb je al meerdere jaren een pepino staan die het erg goed doet? Dan kan je deze makkelijk vermeerderen door kopstekken te nemen. De groeipunten zijn goed levensvatbaar en wortelen makkelijk. Dat is als de plant eenmaal goed groeit, niet in een vroeg stadium. Te vroeg zou zijn in de zomer van het eerste groei-jaar van de plant. Takken die je op dat moment verwijderd kan de plant eigenlijk niet missen. Stekjes maken is vooral vanaf het tweede jaar heel erg makkelijk.

Kurkuma groeit op vergelijkbare wijze als gember, je plant een wortel en deze groeit verder in de grond. Omdat kurkuma een tropische plant is kan je deze het beste op een warme en lichte (maar toch enigszins beschutte) plaats zetten. Kurkuma kan in een kweekkas worden gekweekt, maar ook buiten als je het geluk van een goede zomer hebt. Een kennis van mij kweekt kurkuma in de vensterbank, al jaren, en dat gaat opvallend goed!

Meloenen hebben als eerste veel warmte nodig, en veel zonlicht natuurlijk. Zoals hierboven genoemd, en ik benadruk het nog maar even, zijn meloenen net als komkommers gevoelig voor zonnebrand. De jonge plantjes kan je beter eerst afharden (lees hierboven bij het kopje "ontkiemen"). Meloenen staat graag op een plekje in de volle zon. Meestal staat de kas wel in de volle zon, maar wie het buiten de kas probeert kiest het beste de meest zonnige en warme plek in de tuin uit. In een (hele ruime) pot, in de buurt van een muur en op een terras (tegels) wordt de grond veel warmer dan ergens in de open grond.

Eenmaal uitgeplant hebben meloenen iets nodig om langs omhoog te klimmen. De steeltjes van de meloenen kunnen knappen als de vrucht te zwaar wordt, de meloenen kunnen stukvallen en de hele plant stuktrekken in hun val naar beneden. Meloenen kweek je dus liever schuin omhoog, langs een schuin hekwerk, betongaas, trellis, een schuin muurtje of wat dan ook. Ergens waar je de meloenen kunt vastbinden of waar je de vruchten op kunt leggen ter ondersteuning. Je kunt meloenen ook -net als komkommers- laten kruipen maar dit werkt schimmels in de hand, met name wanneer het blad en de vruchten de vochtige bodem raken.

In tegenstelling tot komkommers, hebben meloenen wel een goede (handmatige) bestuiving nodig. Vrouwelijke bloemen (met vruchtbeginsel) die niet zijn bestoven, zullen van de plant vallen. Deze bloemen hebben geen nut meer en de plant verwerpt ze, om energie naar andere bloemen te laten gaan. Je bestuift een meloen door het stuifmeel van de mannelijke bloemen over te brengen op de vrouwelijke bloemen. De vrouwelijke bloemen zijn te herkennen aan het kleine, ronde of ovaalronde (vaak harige) vruchtbeginsel achter de bloem. De mannelijke bloemen hebben dat niet. Je kunt een mannelijke bloem plukken en daarmee tot 3-5 vrouwelijke bloemen bestuiven door de bloemen tegen elkaar te drukken (uiteraard wel zachtjes). Je kunt ook een wattenstaafje of kwastje gebruiken om het stuifmeel over te brengen.

Boerenkoolspruitjes groeien ook erg goed in de halfschaduw. Gedurende een hete zomer zelfs beter dan in de volle en brandende zon. Het beste geef je de planten wel de ruimte, ze kunnen groot worden. Maar dat is natuurlijk bekend bij de meeste koolsoorten.

Pepino, die ook wel "meloenpeer" wordt genoemd, is een vruchtgewas dat veel behoefte heeft aan warmte en zonlicht. Hoewel de plant bij minder zonlicht toch aardig zal groeien, is de volle zon nodig voor het vormen van de vruchten die de plant maakt. De meloenpeer of pepino wordt ook vaak als sierplant gehouden, gewoon binnenshuis. Het is eigenlijk een meerjarige plant. Als je pepino op de juiste manier weet te overwinteren, kan deze volgend jaar verder groeien. Kies hiervoor in de winter een warme, zeker vorstvrije en lichte plek uit. Een vensterbank op het zuiden of een verwarmde serre zijn ideaal.

Pepino heeft een zeer lang seizoen nodig. Je zaait de plant al heel vroeg in het jaar, het liefste in januari of februari al. Later kan ook, maar hiermee duurt het langer voor (en wordt het onzekerder of) je vruchten krijgt. Vanaf half juni kan het plantje buiten staan, vanaf half mei kan dat al in de kas. Doe het ook zeker niet eerder, vorst maar óók wat lagere temperaturen zijn een grote boosdoener. De vruchten van pepino hebben heel lang nodig om te groeien en rijpen. Als het buiten of in de kas te koud wordt zal je de plant binnen moeten zetten. Daar rijpen de vruchten verder af. Soms is dat pas in december en het kan bij uitzondering zelfs in januari volgend jaar zijn. Vanaf het opkomen van de zaden duurt het ongeveer 9 maanden voor de vruchten van de pepino rijp zijn.

Heb je al meerdere jaren een pepino staan die het erg goed doet? Dan kan je deze makkelijk vermeerderen door kopstekken te nemen. De groeipunten zijn goed levensvatbaar en wortelen makkelijk. Dat is als de plant eenmaal goed groeit, niet in een vroeg stadium. Te vroeg zou zijn in de zomer van het eerste groei-jaar van de plant. Takken die je op dat moment verwijderd kan de plant eigenlijk niet missen. Stekjes maken is vooral vanaf het tweede jaar heel erg makkelijk.

Zuring staat het beste op een niet al te zonnige plek, of zelfs op plekken met overwegend meer schaduw dan zon. In de volle zon is -zeker gedurende de zomer- de zon te sterk en de temperatuur te hoog voor het plantje. Zuring is officieel een bladgewas en is makkelijk in het zelfde vak te kweken met diverse soorten sla spinazie, rucola en andere bladgewassen. Vaak wordt zuring als onkruid gezien omdat het makkelijk en snel overal opduikt. Echter zal het plantje in de moestuin in een gecontroleerde omgeving niet zo snel verspreiden. Je oogst de plant vóór de bloei en daarna kan deze de grond uit. Het plantje zal zichzelf dus niet uitzaaien, tenzij je het tot na de bloei laat staan natuurlijk.

Artisjokken kunnen goed tegen kou, maar bij strenge vorst kan je de planten beter beschermen. Je kunt het blad bij elkaar binden als er veel regen wordt verwacht, om te voorkomen dat het hart van de plant gaat rotten. Artisjokken groeien als kool en ze worden daarnaast ook behoorlijk groot. Artisjokken zijn meerjarige planten en familie van de distel. Dat is goed te zien wanneer de plant bloeit. Alleen al om die reden is het is leuk om eens artisjokken te kweken en daarbij één of een paar bloemen te laten zitten.

Kropsla is, zeker voor beginners, een makkelijk te kweken plantje. Of je nu één krop neerzet, of een heel veld met kroppen, kropsla komt altijd wel ergens van pas. In een salade, op een broodje gezond, etc. Het is dus altijd leuk om kropsla in de tuin te hebben, en gelukkig kan dit ook (bijna) altijd. Als je een kas hebt is kropsla het hele jaar door te kweken. Bij temperaturen rond de 15 graden celcius groeit deze het beste, bij zomerse hitte doet de plant het minder goed. Je kunt kropsla in potten of bakken kweken, maar ook in de volle grond. Zet de planten vooral op een plekje in de halfschaduw als de planten door de zomer heen groeien. In het voorjaar volstaat een plekje in de volle zon ook, maar let dan bij zonnig weer heel goed op uitdroging en geef regelmatig water.

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

Rucola is een heel klein plantje, waarvan je er gelukkig heel veel dicht op elkaar kunt zetten. Rucola is daarom ook uitstekend voor in alle potten en bakken en het past overal tussen. Op het balkon, in de achtertuin, op het dakterras, waar je maar wilt. De plantjes kunnen de volle zon in een hete zomer absoluut niet verdragen. In het voorjaar en najaar kan je rucola wel voorzichtig op een plekje in de volle zon of in de halfschaduw zetten, maar zet rucola in de hete zomer zeker op een schaduwrijk plekje. Hiermee voorkom je dat de plantjes doorschieten (vroegtijdig gaan bloeien). Eigenlijk is rucola een koolsoort, maar je kweekt het plantje toch als bladgewas want deze hebben de zelfde behoeften.

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

De pruim is alles behalve een potplant. Daar is een pruimenboom simpelweg niet geschikt voor. De boom heeft ruimte nodig. Een pruimenboom wordt doorgaans veel groter dan bijvoorbeeld een appelboom of perenboom, wat de pruim minder geschikt maakt voor op de moestuin. Wel leuk als je een erg grote tuin hebt. Er zijn ook iets kleinere pruimensoorten die je kunt kopen bij een kweker. Laat je adviseren over wat het beste in jouw omgeving past. De pruim zet je bij voorkeur in de volle zon, of bij uitzondering in de halfschaduw.

De zwarte bes is een heerlijke bessensoort als je ervan houd. Dat laatste wil ik heel graag even benadrukken; Als je ervan houd, want de bessen hebben in tegenstelling tot veel ander kleinfruit een hele uitgesproken en eigen smaak. Van de zwarte bes wordt vaak cassis-siroop gemaakt. Daarom wordt de zwarte bes ook heel vaak cassisbes genoemd. Zwarte bessen doen het op zonnige plekken en in de halfschaduw uitstekend.

Kersen zijn relatief kleine bomen, al is dat ook weer afhankelijk van het ras dat je hebt. In tegenstelling tot appels, zijn kersen niet erg geschikt om in een pot te worden gehouden. Een kers in de volle grond vereist zo nu en dan het nodige onderhoud, en het oogsten is ook nog best een uitdaging. Maar daar tegenover staat vaak een hoge opbrengst. Als je het juiste ras en de juiste omstandigheden hebt, ook heerlijk grote en zoete kersen. Voor het plukken van kersen heb je meestal een ladder nodig, of ander speciaal oogstgereedschap voor het plukken van kersen.

Om amandelen in Nederland te kweken zal je bij een kweker een amandelboompje moeten kopen. Vanaf de zaden (amandelen) een boom opkweken vraagt jaren geduld en geeft geen garantie voor oogst. Als je een goede amandelsoort hebt gevonden plant je die het liefste een beetje beschut, maar wel zo zonnig mogelijk. In de winter zal je amandelboompjes moeten beschermen. Ze worden gelukkig (meestal) niet heel groot, wat het beschermen van de boompjes iets makkelijker maakt. Een net tegen vogels en een deken rondom de stam zijn geen gekke ideeën als het om een amandel gaat, gedurende de winter.

Sjalotten zet je het liefste op een zonnige plek, maar ook de halfschaduw voldoet aan de eisen. Sjalotjes zijn winterhard en kan je zelfs in de winter planten als je ze voor het loof kweekt. Voor de bolletjes beperk je je het beste tot het vroege voorjaar met het planten, en oogst je in de (late) zomer.

Rogge als groenbemester heeft niet zo veel aandacht nodig. Het groeit, en aan het einde van de groei werk je de rogge (liefst vóór de korrels ontstaan, in het voorjaar) onder in de bodem. Hiermee verbeter je de bodem voor de daarop volgende teelt. Voor de reguliere teelt om rogge(meel) van te oogsten, is iets meer verzorging nodig.

Zoals in de vorige alinea omschreven, neemt het kweken van tarwe best veel ruimte in beslag. Toch is het leuk om het eens te proberen! De teelt van tarwe is vrij eenvoudig, al heb je wel rekening te houden met de bemesting. Het èchte werk begint pas bij het oogsten. Op het platteland worden de de korrels van het stro gescheiden door grote maaidorsers. Bij het zelf kweken zal je hier een creatieve oplossing voor moeten bedenken. Veel werk, maar des te leuker is het om straks je (misschien wel eerste) zelfgemaakte brood te kunnen proeven!