Wat is verspenen en waar let je op?

Je hoort het wel vaker, maar wat betekent verspenen? Verspenen is niets meer dan het verplaatsen van een zaailing naar een eigen potje, meestal wanneer je veel zaadjes hebt gezaaid in één grote zaaibak met aarde. Verspenen is niet altijd handig om te doen, sommige planten kunnen er slecht tegen. Andere planten kan je makkelijk verspenen. Daarover lees je hier meer!

Wat is verspenen?

Hierboven is het al kort genoemd, maar verspenen is het verplaatsen van jouw jonge plantje naar een eigen potje. Dit doe je meestal wanneer je veel jonge plantjes (zaailingen) in een bakje met aarde hebt staan. Ze moeten uiteindelijk elk een eigen potje krijgen om verder te groeien. Niet veel later moet je al deze plantjes ook uit hun eigen potje halen en gaan uitplanten op de definitieve plek.

Voordelen verspenen

Verspenen kàn handig zijn, vooral als je heel veel zaadjes wilt zaaien om te kijken welke er wel en niet opkomen. Je kunt de grootste, mooiste en sterkste plantjes uitkiezen en in een eigen potje zetten. De rest gaat dan eventueel op de composthoop. Verspenen is lekker makkelijk, je hoeft niet zo om te kijken naar ieder plantje in z'n eigen potje. Je gooit gewoon alles op een hoop en wacht tot er iets opkomt. Als je het aan mij vraagt doe je dit liever niet. Je kunt je plantjes beter elk in een eigen potje zaaien, eventueel met 2-3 zaadjes tegelijk om zeker te zijn dat er iets opkomt. En wel hierom:

Nadelen verspenen

Al die zaailingen bij elkaar in één bakje? Slecht idee. De worteltjes groeien helemaal door elkaar. Je kunt de plantjes niet uit elkaar halen zonder wat worteltjes stuk te trekken. Zaai dus liever niet in één grote zaaibak om dat het "lekker makkelijk" is, maar geef iedere 2-3 zaadjes een eigen kweekpotje of vakje in een zaaitray om daar te ontkiemen. Bij het verspenen zelf kan ook van alles mis gaan. Vooral planten met een penwortel kunnen er slecht tegen, maar de kluitjes aarde brokkelen af en trekken worteltjes mee. Je houdt maar een paar plantjes over van het grote aantal gezaaide zaadjes.

Waar let je op?

Sommige planten kunnen slecht tegen verspenen. Het gaat dan vooral om planten die een penwortel maken. Dat is een lange wortel die bovenaan dik begint, maar verder naar onderen een steeds dunner puntje krijgt. Wanneer je planten met een penwortel gaat verspenen, verpotten of verplanten dan krijg je de plant nooit meer met een rechte wortel terug de grond in. Dat kan erg onhandig zijn bij het kweken van planten waarbij de wortel juist erg belangrijk is. Ook trek je een penwortel heel makkelijk stuk.

Conclusie: zaai nooit planten die een penwortel maken in een grote zaaibak, je kunt deze niet goed verspenen. Het gaat dan met name om planten zoals radijsjes, worteltjes, bietjes, pastinaken, rammenassen, dat soort planten. Allemaal planten waarbij de teelt juist draait om de wortel. Bij het kweken van worteltjes betekent dit namelijk dat je gekronkelde worteltjes krijgt, vaak met vertakkingen, halve wortels of ze blijven erg klein. Ze zijn dan moeilijk schoon te maken, raken met zichzelf verstrikt en krijgen vreemde vergroeiingen.

Bij het verspenen ga je heel voorzichtig te werk, omdat je geen of zo min mogelijk worteltjes wilt beschadigen. Houd er rekening mee dat -als je een zaailing uit de aarde haalt- het wortelkluitje met aarde uit elkaar kan vallen en hierdoor worteltjes beschadigen omdat ze losgetrokken worden.