Welke grond voor de moestuin?

Welke grond gebruik je voor een moestuin? Biologische moestuinaarde uit zakken werkt meestal wel goed. Wil je het echt geweldig doen, stel dan zelf je grond samen. Dit doe je aan de hand van de planten die je wilt kweken. Er is namelijk niet één grond die voor alle planten geschikt is. Sommige planten staan goed op vruchtbare klei en anderen overleven alleen op schrale zandgrond.

Kleigrond verbeteren

Kleigrond is een erg lastige grond om planten op te kweken. Tegelijk houdt kleigrond ook veel voedingsstoffen vast. Bij droogte wordt kleigrond zo hard als beton, maar bij regenval blijven er plassen water liggen. Vaak wordt de kleigrond een grote modderpoel. Kleigrond blijft ook erg lang nat omdat het heel langzaam opdroogt. Lastig, lastig, maar gelukkig kan je kleigrond wel verbeteren.

Zo'n slecht doorlaatbare en sterk vochthoudende grond moet je verbeteren om er een moestuin van te maken. Dat kan op veel verschillende manieren. Bijvoorbeeld door heel veel brekerzand te strooien na een regenbui, door compost onder te spitten of koemestkorrels te gebruiken. Het verbeteren van kleigrond doe je zelden éénmalig. Ieder jaar slibt de grond langzaam weer dicht. Je kunt kleigrond verbeteren met:

Brekerzand
Door brekerzand te strooien zal de kleigrond iets minder snel klonten vormen. Strooi je dit zand na een flinke regenbui, dan mengt het makkelijk in de oppervlakkige lagen van de kleigrond naarmate het water verdwijnt in de bodem. Het beste kan je zandgrond onderspitten. Dit is arbeidsintensief maar het lost de problemen op de korte termijn snel op. Brekerzand werkt vaak ook maar kort, want de zandkorrels spoelen snel terug de grond in. Dit zal je dus veel vaker moeten herhalen dan bijvoorbeeld het gebruik van:

Compost
Het gebruik van compost bij kleigrond loont meer dan brekerzand. Waar brekerzand snel uitspoelt en de klei snel weer dichtslibt, blijft compost vaak iets langer werken. Wel moet je compost echt onderspitten. Dat is zwaar werk, maar van compost heb je ook op de langere termijn veel profijt. Compost zorgt voor een fijnere structuur, waar brekerzand alleen maar zorgt voor het minder snel klonteren. Compost verbetert dus daadwerkelijk de kleigrond. Meer organisch materiaal in de kleigrond zorgt voor een luchtigere en fijnere structuur.

Koemestkorrels
Ah, grote zakken gedroogde koemestkorrels. Een van de beste materialen om te gebruiken voor het verbeteren van alle soorten grond. Koemest bevat veel organische stoffen. Het is dan ook een ultieme bodemverbeteraar en niet zo zeer een nadrukkelijke meststof, wat vaak wel wordt gedacht. Koemestkorrels maken de bodem luchtig en veerkrachtig. De dichtgeslibde kleigrond komt echt tot leven. Koemestkorrels kan je het beste gebruiken in combinatie met compost of brekerzand. Ook deze korrels kan je het beste onderspitten. Koemestkorrels blijven nog veel langer werken dan enkel compost.

Zandgrond verbeteren

Zandgrond heeft een haat-liefde verhouding met de moestuin. Enerzijds is zandgrond zeer goed doorlaatbaar en fijn van structuur. Anderzijds is het vaak erg arm. Water en voedingsstoffen spoelen erg snel uit. Zandgrond droogt hierdoor zeer snel op. Veel planten kunnen hierdoor niet in zandgrond staan, omdat ze hierin uitdrogen of omdat dit onvoldoende voedzame stoffen bevat. Sommige planten houden er juist van om op een droge grondsoort te staan. Je kunt zandgrond verbeteren voor andere planten.

Om zandgrond te verbeteren heb je iets nodig dat voedingsstoffen en vocht vast kan houden. Zandkorrels zijn eigenlijk kleine steentjes, er kleeft niets aan vast en ze zijn ook niet absorberend. Veel organisch materiaal heeft wel vochthoudende eigenschappen. Met name compost helpt goed bij het verbeteren van droge, arme zandgrond. Om zandgrond beter vochthoudend en voedzaam te maken, kan je gebruik maken van:

Compost
Net als bij kleigrond kan je compost gebruiken om zandgrond te verbeteren. Hier heeft compost echter een iets ander doel. Compost bevat veel organische stoffen die vochthoudend zijn en voedingsstoffen bevatten. Veel organisch materiaal is tevens absorberend. Zandgrond is van nature vrij vast en korrelig. Compost maakt zandgrond iets veerkrachtiger. Je moet dit onderspitten en goed door de zandgrond mengen. Gelukkig is dit bij zandgrond een stuk makkelijker dan bij kleigrond.

Koemestkorrels
Gedroogde koemestkorrels bevatten erg veel organisch materiaal. Zij zijn een ideale bodemverbeteraar, ook voor zandgrond. Koemestkorrels zijn langwerkend. Een arme zandgrond wordt hierdoor voedzamer en ook een flink stuk veerkrachtiger. In combinatie met compost zijn gedroogde koemestkorrels een wondermiddel tegen een arme grond. Bedenk je wel dat koemestkorrels van zichzelf niet zo zeer een meststof zijn, maar ze zijn wel voedzaam. Het beste kan je dit aanvullen met andere meststoffen.

Bodemstructuur verbeteren

De structuur van de bodem bepaalt of de bodem vochthoudend is, doorlaatbaar, goed gedraineerd of humusrijk en veerkrachtig. Je zou kunnen zeggen dat zandgrond een fijne structuur heeft en kleigrond slecht doorlaatbaar is. De structuur bepaalt met name of de wortels van planten makkelijk kunnen groeien, maar ook of water makkelijk weg kan stromen en of de bodem voedingsstoffen vast kan houden.

Compost en humus

Compost is grotendeels verteerd plantenmateriaal. Dit bevat veel organische stoffen en is ook een beetje voedzaam voor je planten. Compost kan je makkelijk zelf maken op een composthoop in de tuin, of in een compostzak of composteerbak. Compost in de bodem verteert langzaam verder en laat zo voedingsstoffen vrij. Ook is compost vochthoudend. Je kunt compost gebruiken om de dikke grondsoorten losser te maken, arme grondsoorten voedzamer te maken, of om de structuur van de bodem te verbeteren.

Lees ook alles over compost.

Aarde en potgrond

Aarde gaat nog een stapje verder dan compost, omdat aarde uit vrijwel volledig verteerd plantenmateriaal bestaat. Aarde is wat geschikter om planten in te zetten omdat er minder grove stukken in zitten. De grove stukken die er eventueel wel in zitten, dienen als compostmateriaal en zijn langwerkend. Aarde kan bemest zijn en bevat dan voedingsstoffen voor een bepaalde tijd. Verschillende soorten aarde (of potgrond) bevatten voedingsstoffen voor verschillende soorten planten. Zo bevat moestuin aarde veel voedingsstoffen voor moestuingewassen.

Zaai- en stekgrond

Net als aarde is ook zaai- en stekgrond goed verteerd plantenmateriaal. Ter aanvulling wordt zaai- en stekgrond vaak maar heel licht bemest. Een te sterke bemesting is slecht voor jonge en kwetsbare plantjes. Ook is de structuur van zaai- en stekgrond vaak heel fijn en luchtig. Het is een prettige grond om jonge en kwetsbare plantjes in te kweken. Bij zaai- en stekgrond worden veel grove stukken eruit gefilterd. De samenstelling is dus speciaal bedoeld voor jonge en kwetsbare plantjes, zodat zij zich goed kunnen ontwikkelen voor ze worden uitgeplant.