Moestuin zaden ontkiemen

Wat is de beste manier om zaden te ontkiemen? Peper zaden ontkiemen vereist een hogere temperatuur, broccoli zaden voorzaaien doe je liever in een grote kweekpot. Planten die een penwortel maken kan je beter niet verspenen, die zaai je liever direct in de volle grond. Ook dat heeft weer nieuwe uitdagingen. Bekijk wat de beste manier is om moestuin zaden te ontkiemen!

Zaden ontkiemen in zaaitrays

Zaaitrays zijn ideaal voor grote aantallen dezelfde planten, en dan met name kleinere planten zoals kropsla en andijvie. Zo'n zaaitray heeft veel vakken. Je kunt ook per rij een ander soort plantje zaaien. Je vult alle vakken van een zaaitray met zaai- en stekgrond. Vervolgens doe je in ieder vakje een paar zaadjes. Zo weet je zeker dat in ieder vak iets opkomt.

Zaden ontkiemen in turfpotjes

Turfpotjes of biologisch afbreekbare potjes zijn een handige manier om zaden te ontkiemen. Je gebruikt turfpotjes vaak net als zaaitrays, al zijn er ook grotere (losse) turfpotjes in plaats van strips. Turfpotjes drogen snel uit en kan je dus beter gebruiken in een kweekkasje (of propagator), waar vocht meer blijft hangen. Het grote voordeel van turfpotjes is dat ze vergaan in de grond. Je hoeft plantjes dus niet uit een potje te halen, maar zet het potje direct in de grond met het plantje en al.

Zaden ontkiemen in kweekpotten

Kweekpotten zijn handig voor snelgroeiende en grote planten. Denk aan pompoenen of bloemkoolzaden die je wilt voorzaaien. Binnen enkele weken worden de planten al reusachtig groot, maar in zo'n kleine zaaitray heeft het snelgroeiende plantje niet genoeg ruimte. Dan groeit het plantje na enkele dagen niet meer verder. Hoe groter en sneller een plant groeit, hoe groter de kweekpot die je wilt gebruiken.

Zaden ontkiemen in kweekkasjes

Kweekkasjes -ook wel propagators- zijn zaaibakken met een doorzichtig deksel. Deze zijn ideaal voor planten die meer warmte nodig hebben. Zo'n kweekkasje in een zonnige vensterbank wordt makkelijk 30-40 graden, afhankelijk van hoeveel direct zonlicht erop schijnt. Soms kan het er te heet worden, zelfs voor tropische planten. Het doorzichtige deksel laat veel licht door, maar het houdt ook warmte vast.

Het deksel zorgt trouwens zelfs dat het vocht langer binnen blijft. Je gezaaide plantjes drogen dus veel minder snel uit als je ze in een kweekkasje of propagator zaait. Ze zijn dus erg handig en mogen niet ontbreken!

De Deno-methode gebruiken

Deze manier van zaden ontkiemen is vernoemd naar Norman Deno, wie deze manier speciaal heeft uitgevonden voor moeilijk kiemende zaden. Je legt zaadjes op een stukje vochtig keukenpapier en doet dit in een (afsluitbaar) plastic zakje. De zaden blijven vochtig, warm en je ziet precies wanneer ze ontkiemen dankzij het doorzichtige zakje. Je kunt de beste zaden selecteren aan de hand van de snelst groeiende wortel of de snelst ontkiemende zaden.

Direct na het ontkiemen zal je de zaden wel uit het zakje moeten halen om ze ergens te planten. Dit kan dan alsnog in een zaaitray, kweekpot of propagator zijn, of gewoon in de volle grond natuurlijk. Het ontkiemen van zaden met de Deno-methode is ook erg leuk voor beginners, omdat je het hele proces met eigen ogen kunt zien.

Schoteltje met vochtig papier

Je kunt zaden ook op een vochtig schoteltje leggen. Hoewel minder handig dan de Deno-methode (je kunt plastic zakjes overal op of in leggen), werkt het zaaien op een schoteltje ongeveer hetzelfde. Zo'n schoteltje droogt wel erg snel op, dus het is raadzaam om er doorzichtig folie overheen te doen. Zo blijft het vocht bij de zaden en wordt het ook iets warmer.

Zaaien in de volle grond

Sommige zaden -zoals zaden van planten met een penwortel- zaai je liever direct in de volle grond. Dit brengt wel de nodige uitdagingen met zich mee, want in de volle grond kunnen alle vogels (en slakken) je zaailingen vinden. Tenzij je een kweektunnel gebruikt natuurlijk, maar het houdt nooit alle gevaren tegen. Je kunt van (ronde) kweekpotjes de bodem uitknippen, en het bodemloze kweekpotje over je zaailingen zetten om ze te beschermen. Zo komen de vogels en andere diertjes er moeilijker bij.

Wat is stratificeren?

Stratificeren betekend niets meer dan het laten gaan van een koele periode over je zaden. Voor het ontkiemen van sommige zaden, vaak van meerjarige planten, is dit vereist. Denk bijvoorbeeld aan zaden van druiven of van aalbessen. Je kunt een winter nabootsen door de zaden volgens de Deno-methode in een zakje te doen. Vervolgens leg je het zakje in de groentelade van een koelkast voor enkele maanden. Zo "denken" de zaden dat het winter is. Wanneer je de zaden daarna op een warmere plek zaait, worden de zaden geactiveerd. Voor die tijd ontkiemen deze zaden niet.