Tropisch fruit: 7 leuke experimentjes!

Eet jij straks je eigen bananen of een zelf gekweekte mango? Wie weet! Met genoeg toewijding is het mogelijk. Een kennis van ons bracht een mango boompje tot bloei in een serre, in België. Jan-Bonne uit Maastricht kweekte bananen in zijn woonkamer. Ook een ananasplant heeft best kans van slagen en geeft soms een nieuw, klein ananasje.

Niet al het tropische fruit is even "makkelijk" (het is altijd een grote uitdaging).

Dit zijn 7 leuke experimentjes die je zelf thuis kunt uitproberen:

1. Een mangopit ontkiemen

Je bent het ongetwijfeld een keer tegengekomen, hoe je een mangopit kunt ontkiemen. In elke mango zit een grote pit. Die moet je eerst voorzichtig opensplitsen bij de randjes. In de pit zit namelijk een groot mangozaadje. Deze kan je planten in een pot met aarde, afgedekt met doorzichtig folie. Houd de aarde vochtig en zet de pot warm. Boven de 20°c kan het zaadje ongeveer gaan kiemen.

Na 1-2 weken kan je al een kiemplantje zien opkomen, al duurt het soms iets langer. Nog eens enkele weken later staat er al een piepklein boompje. In het eerste jaar begint zelfs de stam te verhouten en wordt dit kleine boompje sterker. Zo ziet dat er dan uit, ongeveer een maand na het kiemen:

Om het een mango boompje naar de zin te maken, moet je alles uit de kast halen. Met veel toewijding lukte het een kennis van ons in België, om een mango boompje in een verwarmde serre tot bloei te brengen. Mango's zijn er nooit aan geweest maar het was wel even heel dichtbij! Wie weet, waar een wil is...

Ons eigen mango boompje (drie keer geprobeerd), is nooit tot zo ver gekomen. Het boompje werd slechts 3 jaar oud. We hebben dan ook niet alle toewijding, omdat een gigantische moestuin ook onze aandacht vraagt. Wie weet lukt het jou wel om bloemetjes of zelfs vruchten te krijgen, met de juiste inspanning.

2. Tropische stervrucht

De stervrucht is een van mijn betere experimentjes geweest. In een stervrucht van de groentewinkel zaden wat zaden. Deze heb ik eruit gehaald en laten kiemen op een warme plaats. Hieruit groeide een carambola boompje. De tropische 'Averrhoa carambola', ook wel stervrucht.

Ruim vier jaar oud werd het boompje bij mij. Ik controleerde de luchtvochtigheid en temperatuur dagelijks. Helaas werd een erg droog jaar fataal. Dit boompje houdt namelijk wel echt van de hoge luchtvochtigheid. Op een gegeven moment kun je die misschien niet bieden. Althans, ik wist niet meer hoe.

Toch heb ik het gevoel dat het boompje veel langer had kunnen leven. Achteraf bedacht ik mij nog allerlei manieren waarop ik de luchtvochtigheid had kunnen verhogen rondom dit boompje. Daarom wil ik dit tropische experiment graag nog eens proberen, wanneer het moment ervoor is.

Een grappig detail van de stervrucht is dat de blaadjes van het jonge plantje gevoelig zijn voor aanraking. Wanneer je tegen de blaadjes blaast of ze aanraakt, vouwen ze naar beneden toe. Een soort bescherming tegen het weer denk ik. Niet te vaak doen want dit kost het plantje ongetwijfeld veel energie!

Helaas heb ik geen foto's van toen dit boompje ouder was, want hij werd nog een flink stuk groter dan op de foto hierboven. In de zomer zette ik deze gewoon in mijn kweekkas. Het leek heel lang goed te gaan. Aan het einde van de zomer weer terug de vensterbank in, op naar het volgende jaar.

In de winter na het vierde jaar viel het blad langzaam af. Het werd bruin en het stammetje bleef lang kaal. Wel verschenen er nog wat nieuwe blaadjes, maar er was niet genoeg energie meer om daarmee verder te groeien. Helaas, maar dit boompje heeft het langer volgehouden dan verwacht!

3. Bananen uit Nederland

Het is Jan-Bonne uit Maastricht eens gelukt om bananen te kweken in de woonkamer. Je kunt zijn verhaal zelf opzoeken. Een waanzinnig verhaal want bananen in Nederland, dat lijkt werkelijk onmogelijk. Ik wil maar even meegeven: Waar een wil is, is een weg. Het kost natuurlijk wel wat inspanning!

Zelf heb ik nooit geprobeerd bananen te kweken. Ik hield het nooit voor mogelijk en daar kan ik dus maar weinig over vertellen. Zoek vooral het verhaal van Jan-Bonne eens op. Hij legt precies uit hoe hij dit heeft gedaan en wat jouw bananenboompje nodig heeft, volgens hem vanuit zijn eigen ervaring.

Hier is wat ik wel weet:

Om bananen te kweken gebruik je bijvoorbeeld de Musa basjoo, of een ander Musa soort. Deze is naar haar eigen familie vernoemd, de Musaceae (banaanfamilie). Deze zijn in tuincentra te koop als kamerplant. Veel van deze soorten kunnen eetbare bananen geven, maar hebben dan uitzonderlijke verzorging nodig.

Voor de sier kunnen veel Musa soorten buiten staan, dan wel in pot of zelfs in de vollegrond èn met bescherming tegen vorst. Het blad wordt in de winter verwijderd en de hoofdstam beschermd. Het nadeel is dat iedere winter een enorme schok geeft, waarvan de bananenplant weer moet herstellen. Zo is de kans kleiner dat deze tot bloei komt.

De bloei is wel nodig om überhaupt ooit bananen te kunnen krijgen. Bloeien doen bananenplanten meestal pas vanaf het derde of vierde jaar. Vaak vallen de bloemetjes weer af na de bloei. Met een beetje geluk en uitzonderlijke verzorging, groeien er soms ook banaantjes aan.

In elk geval het proberen waard. Het is een plant die doorgaans langer blijft leven, dan de meeste andere tropische experimentjes. Uit eigen ervaring kan ik er helaas weinig over vertellen. Wie weet wordt dit stukje dus nog eens vervolgd!

4. Ananas zelf kweken

Tegenwoordig worden in supermarkten de kronen van de ananas gesneden. Erg jammer want de kroon is juist wat je nodig hebt. Bij de groentewinkels die ik hier ken, wordt dit nog niet gedaan. Je kunt dus nog steeds een goede ananas kopen bij groentewinkels in dorpjes en buurten.

Het is goed mogelijk om zelf een ananas te kweken. De kroon draai of snijd je uit de ananas. Die kan je een tijdje in water zetten. Er komen vanzelf worteltjes aan. Wanneer er genoeg wortels aan zitten kun je het plantje in een pot zetten. Vanuit de pot groeit jouw ananasplantje verder.

Een droge (maar niet bruine) ananas kroon werkt het beste.In het begin droogt het buitenste blad uit en gaat zelfs dood. Dat is heel normaal. Vanuit het hart (midden) van jouw ananaskroon groeien allemaal nieuwe blaadjes. Dat kan nog best een maandje duren maar heb geduld.

Het is vaker gedaan en ja, je kunt straks je eigen ananas oogsten. Vanuit jouw nieuwe ananasplant groeit mogelijk een nieuw, iets kleiner ananasje. Ook die is heerlijk om te eten als deze rijp is. Verser dan dat krijg je een ananas nooit, uit geen enkele winkel.

De ananas is niet de moeilijkste tropische vrucht om zelf te kweken. Het moeilijkste is de kroon laten wortelen, daarna kan de plant binnen staan, of in de kas in de zomer. Natuurlijk blijft het een uitdaging en je hebt ook wat geluk nodig. Met een goede verzorging krijg je misschien straks een baby ananasje.

Deze is wel héél klein en ze worden doorgaans ietsje groter. Laat je de ananas in een klein en krap potje staan, dan krijg je waarschijnlijk ook zo'n klein ananasje. Een grotere pot en meer ruimte zorgt voor iets grotere vruchtjes. Reken alleen niet op een reuzenananas zoals je die in de winkel ziet liggen.

Zelfs als er (dit jaar nog) geen ananas aan groeit, blijft het een prachtige sierplant om de kamer mee op te vrolijken en een tropische sfeer te geven. Het duurt makkelijk een jaar voor de ananas bloeit. Daarna nog een jaar voor de vrucht ook nog eens goed rijp is om te eten. Geduld nodig dus!

Ananasplantjes zijn trouwens ook in tuincentra te koop als sierplant. Ik raad het persoonlijk niet aan om deze te eten. Je weet niet waarmee ze worden behandeld, omdat het een sierplant is. Plus zelf kweken is natuurlijk altijd leuker, helemaal als het zo'n heerlijke, tropische vrucht is.

5. Pitahaya of drakenvrucht

Ook deze heb ik zelf geprobeerd. De pitahaya of drakenvrucht komt van een soort cactus. Deze komt onder andere voor in Ecuador. Kiemen duurt best een tijdje en de zaailingen blijven heel lang erg klein. Vergis je niet, want de cactus kan uiteindelijk erg groot worden, als deze eenmaal is aangeslagen!

Als je een drakenvrucht wilt kweken, dan zet je deze bij voorkeur in een grote pot. Voor het zo ver is kan je de zaden uit een Pitahaya of drakenvrucht halen. Ze zijn er in het rood met wit vruchtvlees, rood met rood vruchtvlees en geel met wit vruchtvlees. De variant met de gele schil is ontzettend zoet en raad ik sterk aan. Rode vind ik minder smaak hebben.

De drakenvrucht is niet overal te krijgen. In supermarkten vind je de Pitagaya of drakenvrucht meestal rond kerst, als je geluk hebt. Sommige kleine groentewinkels in de buurt, hebben deze bijzondere vruchten veel vaker. Je kunt dus het beste bij een klein buurt-groentewinkeltje zoeken naar de gele of rode drakenvrucht.

Wanneer je de drakenvrucht hebt opengesneden, zit het vruchtvlees vol met zwarte pitjes. Ook de pitjes zijn allemaal eetbaar. Het zijn er duizenden. Je kunt er wat uithalen om zelf te planten. Laat de pitjes eerst goed drogen voor je ze in een potje met aarde stopt. Leg ze op een vel keukenpapier of toiletpapier, op een warme en droge plek, zoals op de vensterbank in de zon.

Na het drogen kan je de zaadjes (niet te diep) in een potje met zaaigrond stoppen. Ze kiemen vrij traag en de zaailingen groeien ook erg traag. Zeker in het begin. Als ze eenmaal groeien dan kan het hard gaan. Wel gaat het in ons klimaat allemaal net even langzamer. Dat hoort erbij.

Het is mij nog niet gelukt hier vruchten aan te krijgen. Wel heb ik een mooi, nog relatief klein cactusje overgehouden. Na enkele jaren kan het zomaar eens gebeuren. Een leuk en makkelijk experimentje dus, maar je hebt erg veel geduld nodig om er iets van te maken. Laat je daar zeker niet door weerhouden.

6. Avocado ontkiemen

Het ontkiemen van de pit uit een avocado is best makkelijk. Iedereen lukt dat wel. Je steekt gewoon wat tandenstokers in de pit (niet te diep) en laat de pit balanceren op een glas met water. Het kontje van de pit moet het water net raken, maar de pit mag niet onder water komen. In een korte tijd krijgt de pit wortels en komt er uit de bovenkant een kiemplantje.

Net als bij de mango geldt dat een avocado echt een boom wordt. Het kiemen gaat ontzettend makkelijk. De kans dat je een avocadoboom jaren in leven houd is alleen wel erg klein. Hier is de avocado slechts één jaar blijven leven. Er zijn mensen die dat beter kunnen. De avocado is gewoon een lastige.

Meestal wordt een avocadoboompje voor de sier gehouden. Net als veel tropische planten kunnen ze goed in de woonkamer staan. Het wordt natuurlijk nooit een grote avocadoboom zoals in tropische gebieden.

7. Kokosnoot ontkiemen

De kokosplant -eigenlijk kokospalm, het is officieel een palmboom- wordt heel vaak als kamerplant gehouden. Daar wordt het niet echt een palmboom. Het blijft een mooie plant voor in de kamer en ja, het is exact dezelfde plant waar kokosnoten aan groeien in de landen van herkomst.

Je kunt zelf een kokosnoot ontkiemen. De kokosnoot is namelijk het zaad van de palmboom. Om een kokosnoot te kiemen heb je veel warmte nodig. Ideaal is het tussen de 25 en 30 °C en de kokosnoot moet ongeveer voor de helft boven de aarde zitten. De andere helft zit onder de grond en maakt straks wortels.

Voor je direct een kokosnoot in de grond stopt, is het belangrijk om het volgende te doen: Laat de kokosnoot eerst één of twee weken in een bak met water weken. Zo neemt deze wat vocht op waarmee deze straks beter kan kiemen. Daarna kan je de kokosnoot in de aarde planten.

Belangrijk is dat je de kokosnoot goed vochtig houdt of in elk geval niet laat opdrogen. Daar ontstaat straks een kokosplantje uit. Of je deze op kunt kweken tot een (kleine) palmboom is nog maar de vraag. Zet deze vooral op een warm en zonnig plekje als je de poging wilt wagen. Je kunt deze ook als kamerplant houden.

Heel veel succes met experimenteren!