Vijg
Ficus carica
Uitplanten kweken en oogsten

Vijg draagt de wetenschappelijke (Latijnse) naam Ficus carica en is een lid van de moerbeifamilie, ook wel moraceae.

Vijg soorten

De vijg is er in diverse soorten, die ieder meer of minder winterhard zijn of op een andere wijze groeien. Zo is de struikvijg vaak een klein soort dat goed in potten is te houden, maar de struikvijg kàn eventueel ook in de volle grond. De boomvijg hoort absoluut in de volle grond, de boom is in principe te klein voor in een pot. Mogelijk zijn er hele grote potten die wel geschikt zijn voor de boomvijg. Vijgen zijn meestal groen of paars/blauw van kleur. Ook de kleur van de vijgen kan per ras verschillen. Zo zijn ze bijvoorbeeld gestreept, paars of juist meer rood en diverse andere kleuren.

Vijg zaaien en planten

Wanneer kan je vijg planten? Vijg planten of uitplanten kan buiten van februari tot april en van oktober tot november.

Het opkweken van vijgen uit zaadjes is niet gebruikelijk. Naast dat het vele jaren kan duren voor je kunt oogsten, als dat überhaupt lukt, is het zaaien van een vijg in ons klimaat extra lastig. De temperaturen en omstandigheden zijn daar niet geschikt voor. Dat neemt niet weg dat het een leuk experiment is en een unieke ervaring, als het je dan toch lukt. Zelf is het mij nog nooit gelukt om zaden van een vijg te ontkiemen, ik vind het makkelijker en leuker (de beloning komt eerder) om de vijg gewoon te kopen in de winkel. Het gaat niet altijd even makkelijk, maar je kàn vijgen ook proberen te stekken. Gebruik dan bij voorkeur tweejarig hout en steek de takjes voor een groot deel in de grond.

Per vierkante meter kan je ongeveer 0 tot 0 vijg planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 0 tot 0 vijg planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Of je nu in rijen of per m² zaait, het is altijd verstandig om tussen de regels een grotere afstand aan te houden dan de plantafstand.

Vijg standplaats en verzorgen

De vijg houd van een beschutte plek, beschermd tegen wind en pakt heel graag iedere zonnestraal mee. De vijg zet je dus absoluut in de volle zon. Zo groeit deze ook in de gebieden waar deze vandaan komt. De vijg komt uit zeer warme en droge streken, denk aan Turkije of Israël en hoe de omstandigheden daar zijn. Bij een vijgenboom of struikvijg in een pot, zet deze aan de zuidzijde van het huis en tegen een bakstenen muur aan. Dat zeg ik, omdat bakstenen heel veel warmte vasthouden. Zelfs als het buiten al lang is afgekoeld na een zeer hete zomerdag, blijven bakstenen en tegels op het terras nog altijd warmte afgeven. Dit is voor de vijg dus ideaal. Plant je een vijg in de volle grond? Kies dan bij voorkeur ook een plek aan de zuidzijde van het gebouw en zo dicht mogelijk bij een terras, muur of ander stenen bouwsel.

Op plekken waar de vijg oorspronkelijk groeit, maakt deze eigenlijk (dan wel met pauzes ertussen) steeds nieuwe vijgen. Het klimaat daar staat toe dat de vijgen goed afrijpen, zelfs in de koudere maanden. In ons klimaat oogst je eigenlijk maar één keer per jaar vijgen. Wel maakt de boom of struik vaak toch nog een tweede keer vijgen, alleen deze rijpen niet meer goed af omdat ze daarvoor de winter door moeten. Als je heel veel geluk hebt (bij hoge uitzondering dus) en met een beetje bescherming van de vijgenboom of struikvijg met vruchten eraan, kan het soms gebeuren dat de tweede ronde vijgen alsnog goed rijpen. Dat is niet gebruikelijk, maar als je de vijgen goed weet te beschermen maak je de grootste kans.

De vijg is eigenlijk helemaal geen vrucht, maar een gesloten (inwaardse) bloem. De vijgensluipwesp neemt wel eens een kijkje in de vijg en zorgt voor een goede bestuiving. Dat is een beetje een vies verhaaltje eigenlijk, want de vijgenwesp kruipt vaak via de kleine opening de bloemen binnen en bestuift deze. Tijdens het naar binnen kruipen verliest de wesp z'n vleugels. De wesp blijft soms in de vijg achter, maar meestal vind hij weer z'n weg naar buiten.

Vijg is een meerjarige plant, niet wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan -8℃.

Vijg combinatieteelt en wisselteelt

Vijg
Voor het kweken van vijg hoef je geen wisselteelt te gebruiken.

Vijg goede buren
Vijg kweken kan goed samen met aardbei, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Vijg slechte buren
Vijg heeft geen nadrukkelijk slechte buren.

Vijg grondsoort en bodem

Een vijg groeit oorspronkelijk op plekken waar de wortels lastig een weg kunnen vinden. Dat geeft helemaal niets, de vijg kan daar namelijk erg goed mee omgaan. Stenen en rotsen in de bodem beperken de groei van de wortels aan alle kanten. De vijg moet zich een weg tussen de harde stukken in de bodem zien te banen. Hoewel de vijg natuurlijk wel voldoende ruimte nodig heeft, is de groei van de wortels in een (ruime) pot een beetje het zelfde als tussen de rotsen. De vijg komt uit een gortdroog klimaat en doet het dus erg goed bij wat voor ons extreme droogte is. Geef dus zeker niet te vaak water en zorg voor een goede afwatering.

Bij vijgen in een pot kies je een zeer ruime pot uit. Bedek dan de bodem van de pot met een flinke laag hydrokorrels, steentjes of anderzijds waterdoorlatend materiaal. Zorg in ieder geval kosten wat het kost, dat de gaten in de pot nooit verstopt raken met potgrond waardoor water niet weg kan. En zorg natuurlijk dat er überhaupt gaten zitten in de pot, genoeg om grote hoeveelheden water af te voeren bij hevige regenval. In een pot kan je kleine steentjes, grind of gruis daarvan door de bodem mengen voor een betere structuur voor de vijg.

De vijg groeit in alle gevallen op een zeer kalkrijke bodem (zie ook onder het kopje "voeding"). Een stevige kleigrond is op zich geen probleem, maar dan mag deze niet heel vochtig worden. Meng daarom een grote hoeveelheid brekerzand door de bodem en eventueel wat compost en organisch materiaal. Hiermee maak je de bodem beter doorlaatbaar en zorg je voor een betere afwatering. Maak het de vijg niet te makkelijk, de vijgenboom of struikvijg heeft zeer sterke wortels en kan krachtig groeien. Het mengen van grof grind in de volle grond is sterk aan te raden!

pH

Vijg tolereert bodems waarbij de pH-waarde ergens tussen deze twee waarden in ligt. Hoe meer naar links, hoe zuurder de grond is. Rechts is dan natuurlijk meer basisch. Lees ook: Wat is pH?

Vijg bemesten

Geef bij voorkeur een organische meststof voor moes- en kruidentuin als basis, en vul dit aan met andere benodigde stoffen. De vijg heeft ook wat behoefte aan extra kalk, dat dien je dus met enige regelmaat te strooien rondom de vijgenboom of struikvijg. Zoals hierboven genoemd werkt het toevoegen van grove stenen en keien in de bodem erg goed bij een vijg. Maar ook lavagruis of lavameel is werkelijk ideaal! Lavameel of lavagruis zorgt voor een verbeterde bodemstructuur en is zeer voedzaam. Daarnaast bevat het ook veel kalium, wat de weerstand van de vijgenboom of struikvijg ook weer bevordert. Zo is de vijg beter bestand tegen extreme kou, extreme warmte, maar ook ziektes en plagen. Als afzonderlijke voedingsstof is extra kalium dan ook sterk aan te raden.

Wanneer vijg oogsten

Wanneer kan je vijg oogsten? Doorgaans doe je dit van augustus tot september.

Het lijken vruchten en zo worden ze ook vaak genoemd, maar zijn toch echt bloemen. Wanneer je de vijg oogst is een beetje afhankelijk van het soort, of deze groen blijft of paars wordt. Afhankelijk daarvan oogst je de vijg als deze de ideale kleur heeft. Goed eetbare, rijpe vijgen gaan een klein beetje open staan.

Vijg gebruiken en bewaren

Uiterst verse vijgen kan je met schil en al opeten, maar wat minder verse vijgen kan je beter eerst in kwartjes snijden. Dan kan je de binnenkant uit de schil happen. Vijgen pellen gaat het beste door de schil van boven naar beneden van de vijg af te pellen. De binnenkant van een vijg is lekker zoet van smaak. Je kunt vijgen ook drogen. Ze zijn dan nog steeds erg lekker, en zo (gedroogd) worden ze ook vaak in de winkel verkocht.

Een kleine kanttekening: Wij geven geen medisch-, dieet- of ander gezondheidsadvies. Doe altijd eerst zelf goed onderzoek voor je een plant gebruikt in de keuken!

Vijg houdbaarheid

Vijgen zijn niet heel lang te bewaren. Verse vijgen kan je ongeveer één week in de koelkast bewaren. Vijgen die niet zo vers meer zijn eet je het liefst zo snel mogelijk op. Je kan vijgen ook drogen, ze blijven dan gedurende een langere periode houdbaar.

Vijg snoeien

Wanneer kan je vijg snoeien? Doorgaans doe je dit van februari tot maart.

Snoei de vijgenboom of struikvijg absoluut niet in de winter. Het is een niet inheemse soort en kan dus slecht herstellen van open wonden als deze in de rustperiode in de vrieskou staat. Het beste moment om de vijg te snoeien is vlak vóór deze opnieuw gaat groeien en vlak na de ergste kou. Ongeveer in februari of maart is dat ideale moment daar. Snoei dan voornamelijk terug om de boom of struik in vorm te houden. Snoei zeker niet als er rond deze periode alsnog vorst wordt verwacht, of als het nog steeds vriest.

Vijg ziektes en plagen

Vijgen komen uit warmere, maar bovenal ook drogere streken. Het grootste gevaar is dus eigenlijk de temperatuur, evenals de grond- en luchtvochtigheid. De meeste vijgen zijn redelijk winterhard, maar oorspronkelijk is de vijg dat dus niet. Afhankelijk van het ras dat je hebt kan dit voor problemen zorgen. Een groot voordeel: Vijgen kennen bijna geen plaagdieren. Om de weerstand van de vijg tegen ons klimaat te verhogen, geef je de juiste voeding, kies je de juiste standplaats en geef je niet te veel (of te weinig) water aan de vijg. Een mogelijk gevaar dat op de loer ligt is de vijgenskelleteermot, een diertje dat van de bovenkant van het blad van de vijg eet en te herkennen is aan een soort web op het blad. Hieronder leeft het diertje. Wat bij aantasting overblijft is een skelet van bladnerven. Dit is echter geen zeer invasief of veelvoorkomend ongedierte bij de vijg.

Vijg kweken informatie