Fazantenbes
Zaaien kweken en oogsten

Fazantenbes draagt de wetenschappelijke (Latijnse) naam Leycesteria formosa en is een lid van de kamperfoeliefamilie, ook wel caprifoliaceae.

Fazantenbes soorten

Welke soorten fazantenbes zijn er? De fazantenbes -in het Latijns de Leycesteria formosa- komt oorspronkelijk uit het Himalayagebergte. Hierdoor heeft deze in het Engels ook wel de naam "Himalayan Honeysuckle". Wie de plant niet voor de bessen kweekt kan evengoed genieten van de schitterende, unieke bloemtrosjes.

De bloei wordt gevolgd worden door donkerrode tot zwarte bessen. De smaak van de besjes doet sommigen denken aan karamel. De naam "karamelbes" wordt daarom wel eens gebruikt. De halfheester kan tot 2 meter hoog worden. Wordt ook wel grootmoeders oorbellen genoemd vanwege de vorm van de bloemtrosjes.

Fazantenbes zaaien en planten

Wanneer kan je fazantenbes zaaien? Fazantenbes zaaien of voorzaaien kan direct buiten van april tot juni. Fazantenbes zaaien of voorzaaien onder glas kan van maart tot mei.

Wanneer kan je fazantenbes planten? Fazantenbes planten of uitplanten kan buiten van maart tot juli.

De fazantenbes is een zeer trage kiemer. Het kan tot anderhalf of zelfs twee maanden duren voor de kiemplantjes te zien zijn. Deze zijn overigens heel klein, net als de zaden. Goed kijken dus en voorzichtig met water geven! Laat je niet weerhouden, het is het wachten waard. Belangrijk is wel dat je de zaden bij voldoende warmte voorzaait.

Van een fazantenbes uit zaadjes oogst je meestal niet hetzelfde jaar. Het is makkelijker om een plant aan te schaffen, al zijn hele planten wel erg moeilijk te vinden. Laat staan ook nog biologisch. De fazantenbes wordt dus vaak toch maar gewoon gezaaid. Daar heb je dus wat geduld voor nodig.

Als je zaden uit het wild hebt meegenomen dan moet je de zaden eerst stratificeren. Je laat de zaden dan eerst door een koude periode gaan. Bijvoorbeeld op vochtig keukenpapier in een gesloten zakje in de koelkast, voor een maand of twee. De zaden worden "wakker" als het weer warmer wordt, wanneer je ze zaait.

Wij zaaien de fazantenbes heel eigenwijs in kleine zaaitrays en zetten ze dan over in grotere potten. Eigenlijk is direct voorzaaien in grotere kweekpotjes handiger. Dit neemt alleen veel ruimte in en we zaaien heel, heel veel verschillende zaden ieder jaar. En de plantjes groeien in het begin toch nog erg traag dus ze kunnen wel even in de tray blijven staan.

Ondanks dat dit een meerjarige struik is, zaaien we regelmatig opnieuw fazantenbessen. Al is het maar om mensen blij te maken met wat stekjes (want die zijn moeilijk te vinden). Zoals we wel vaker zeggen: Niets brengt ons samen zoals het delen van stekjes dat doet. Moestuinliefhebbers onderling, natuurlijk.

Per vierkante meter kan je ongeveer 2 tot 3 fazantenbes planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 1 tot 2 fazantenbes planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Of je nu in rijen of per m² zaait, het is altijd verstandig om tussen de regels een grotere afstand aan te houden dan de plantafstand.

Fazantenbes standplaats en verzorgen

Hoe kweek je een fazantenbes? Hoewel de fazantenbes niet volledig winterhard is, zal deze milde winters vrijwel altijd overleven. Bij strenge vorst sterven bovengrondse delen van de plant gedeeltelijk of zelfs helemaal af. Daar houd je rekening mee bij het terugsnoeien van deze halfheester. Op een plekje in de halfschaduw of in de volle zon met een beetje beschutting van omliggende planten, staat de fazantenbes optimaal.

Fazantenbes combinatieteelt en wisselteelt

Fazantenbes
Voor het kweken van fazantenbes hoef je geen wisselteelt te gebruiken.

Fazantenbes goede buren
Fazantenbes heeft geen nadrukkelijk goede buren.

Fazantenbes slechte buren
Fazantenbes heeft geen nadrukkelijk slechte buren.

Fazantenbes water geven

Hoeveel water heeft de fazantenbes nodig? De fazantenbes staat graag op een matig vochtige bodem. Regelmatig water geven is dus nodig, met name tijdens droge zomers. De bodem mag nooit helemaal opdrogen. Als de bodem nog erg vochtig aanvoelt, bijvoorbeeld na een stevige regenbui, dan mag je een waterbeurt overslaan.

Doorgaans krijgt een fazantenbes van ons ongeveer eens per week water, maar tijdens droog weer mogelijk om de dag of zelfs dagelijks. Zeker aangezien ze in het begin nog in kweekpotten staan. Ze drogen dan snel uit en krijgen veel vaker water, dan een struikje in de vollegrond.

Fazantenbes grondsoort en bodem

Welke grondsoort voor fazantenbes? De fazantenbes staat graag op een voedzame en vochthoudende bodem. Het helpt om voorafgaand aan het planten van de struik compost door de bodem te verwerken. In principe groeit de fazantenbes op iedere grondsoort, maar liever niet op hele dikke klei. Ook op zandgrond kan je de fazantenbes kweken, maar dit droogt erg snel uit en is dus ook niet ideaal.

pH

Wat is pH?

Fazantenbes bemesten

Moet je de fazantenbes bemesten? De fazantenbes geef je bij voorkeur een sterke maar gebalanceerde meststof, eventueel met een groter aandeel fosfor vlak vóór de bloei. Denk aan gelijke hoeveelheden stikstof, fosfor en kalium. Ook zou je een organische meststof voor kleinfruit of fruitbomen kunnen geven.

Voor het bemesten van fazantenbes zou je zelf de juiste hoeveelheid stikstof (N), fosfaat (P) en kalium (K) kunnen mengen in de verhouding 16-16-16 of 14-16-16. Dit is ons advies.

Wat is NPK?

Fazantenbes bloei en bestuiven

Wanneer bloeit fazantenbes? Fazantenbes bloeit doorgaans van juli tot oktober.

Moet je de fazantenbes bestuiven? Nee, de fazantenbes is zelfbestuivend en de bloemen zijn tweeslachtig. Dat wil zeggen dat ze mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen bevatten. Dit maakt de fazantenbes tevens een éénhuizige plant. De fazantenbes wordt voornamelijk bestoven door insecten zoals bijtjes en hommels, maar ook door trillingen van bijvoorbeeld de wind.

Wanneer fazantenbes oogsten

Wanneer kan je fazantenbes oogsten? Doorgaans doe je dit van september tot december.

De oogst valt in het najaar, van de zeer late zomer tot het einde van de herfst. Heel soms zelfs in de zeer vroege winter nog. Nadat de prachtige bloemen zijn uitgebloeid is het wachten op het rijpen van de bessen, die eerst donkerrood zullen kleuren. Vervolgens veranderen de bessen langzaam naar zwart of heel donker bruin.

Als de bessen heel donker bruin tot zwart zijn dan kan je ze plukken. Voorzichtig want soms zijn de besjes erg zacht en knijp je ze makkelijk fijn. Als je vroeg bent begonnen met zaaien, dan kan de oogst soms in het eerste jaar al vallen. Het is dan niet veel, maar het geringe aantal besjes is zeker niet minder lekker!

Fazantenbes gebruiken en bewaren

De besjes van de fazantenbes, fazantenbessen dus, worden vaak ook karamelbessen genoemd. Niet zonder reden, want de bessen smaken heel duidelijk karamel-achtig. Ze zijn dan ook erg goed in zoete gerechten te gebruiken zoals cake, taart of koekjes. De besjes zijn dan een heerlijke toevoeging of vulling.

Naast karamel wordt de smaak soms ook vergeleken met die van rozijnen. Je kunt de besjes ook heel goed rauw eten. Ook dan zijn ze heel lekker. De besjes zijn alleen maar kort houdbaar.

Fazantenbes houdbaarheid

De fazantenbes is niet heel lang te bewaren, maximaal een week buiten de koeling. Het beste kan je de bessen direct van de plant snoepen of pas oogsten als je ze gaat gebruiken (of direct gebruiken na het oogsten natuurlijk). Het invriezen van de bessen is niet te doen.

Fazantenbes snoeien

Wanneer kan je fazantenbes snoeien? Doorgaans doe je dit van februari tot april.

Moet je de fazantenbes snoeien? Gebruikelijk is om de plant in het (vroege) voorjaar helemaal tot de grond terug te snoeien, omdat deze delen van de plant bij (strenge) vorst komen te overlijden. Ondergronds leeft de plant dan verder. Mochten de bovengrondse delen de winter hebben overleefd dan

Fazantenbes ziektes en plagen

Welke ziektes en plagen zijn er bij de fazantenbes? De winter vormt het grootste gevaar voor de fazantenbes. Last van ziektes en plagen hebben de struiken niet echt, maar ze zijn niet volledig winterhard. Bedek de bodem met stro, zorg voor beschutting en een warme en zonnige plek. Dan blijft de schade vaak erg beperkt.

Fazantenbes kweken informatie