Kappertjes
Capparis spinosa, Capparaceae (kappertjesfamilie)

Kappertjes soorten

Kappertjes draagt de (Latijnse) wetenschappelijke naam Capparis spinosa en is een lid van de kappertjesfamilie, ook wel capparaceae.

Welke soorten kappertjes zijn er? Kappertjes zijn er vooral in verschillende groottes. Daar zijn ook aparte namen voor. Van klein naar groot heten de kappertjes: nonpareilles (c.a. 5-7 mm), surfines, capucines, capotes, fines, grosses en hors calibre (tot c.a. 14mm groot).

De vruchtjes die na de bloei verschijnen worden kappertjesbessen of kapperappeltjes genoemd en zijn ook eetbaar. De kappertjesplant, of eigenlijk kappertjesstruik, is een meerjarige plant uit het Middellandse Zeegebied.

Kappertjes zaaien of planten

Wanneer kan je kappertjes zaaien?
Kappertjes zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van mei tot juni. Kappertjes zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van maart tot mei.
Wanneer kan je kappertjes planten?
Kappertjes planten of uitplanten op de bestemde plek kan in de kweekkas van april tot juni. Kappertjes planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van mei tot juli.

Hoe zaai je kappertjes? Je kunt kappertjes binnen voorzaaien. Je hoeft niet veel te zaaien want het wordt een flinke struik, als je deze goed verzorgt natuurlijk. Voorzaaien in kweekpotten van P7 of P9 formaat is vaak het makkelijkste. Het moet dan wel warm zijn.

Je kunt later ook buiten of in een kweekkas (voor)zaaien. In de kas warmt het goed op onder het voorjaarszonnetje. Verwacht in elk geval niet direct hetzelfde jaar oogst. Vaak bloeit de kappertjesplant in het tweede jaar. Je zult deze dan binnenshuis moeten overwinteren, waar de plant vrij staat van eventuele vorst.

Je hebt geduld nodig want de kappertjesplant is een zeer trage kiemer. Het kan een maand duren voor de zaden kiemen. Om zeker te zijn dat je zaden kiemen kan je de Deno-methode gebruiken. Je ziet dan welke zaden worteltjes maken en kunt deze vervolgens in een potje met aarde doen.

Je kunt kappertjes ook later direct in een kweekkas zaaien, rond eind april of begin mei, wanneer de kweekkas goed opwarmt onder het voorjaarszonnetje. Of zaai kappertjes buiten vanaf half mei, maar verwacht dan niet het zelfde jaar nog een oogst. De kappertjesplant is een zeer trage kiemer.

Per vierkante meter kan je ongeveer 3 tot 5 kappertjes planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 2 tot 3 kappertjes planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Kappertjes verzorgen

Hoe kweek je kappertjes? De kappertjesplant is een meerjarige struik die vrij groot kan worden. De van oorsprong mediterrane kappetjesplant heeft genoeg warmte nodig en kan ook in een kweekkas worden gehouden.

Een kappertjesplant, of eigenlijk struik, zet je bij voorkeur in een ruime pot. De oorspronkelijk mediterrane kappertjesplant is namelijk niet winterhard. Wel is de plant wintergroen als je deze op tijd naar binnen haalt. Bij zachte winters kunnen kappertjes in een kas blijven staan, maar veiliger is om deze naar binnen te halen in de winter.

Je kunt het beste kappertjes kweken in de halfschaduw. Hoewel de plant erg van veel warmte en zonlicht houdt, gaan de bloemen eerder open staan als er veel zon op schijnt. De kappertjes die je oogst zijn ongeopende bloemknoppen. In de halfschaduw zullen de bloemknopjes iets trager openen.

Kappertjes is een , wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan 7℃.

Kappertjes water geven

Hoeveel water moet je kappertjes geven? De kappertjesplant staat graag vrij droog. Veel water heeft de struik dus niet nodig. Dit maakt de teelt in potten ook vrij eenvoudig, zelfs wanneer de struik met pot in de zon staat. Geef alleen water als de bodem volledig is opgedroogd.

Kappertjes grondsoorten

Welke grond hebben kappertjes nodig? Kappertjes kweken lukt beter op een droge, zanderige en schrale bodem. Belangrijk is dat de grond een goede afwatering heeft. Overtollig water moet makkelijk weg kunnen. Leg kiezelsteentjes of hydrokorrels onderin potten en bakken, zodat water hier makkelijk uit kan stromen.

pH

Kappertjes tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?

Kappertjes bemesten

Kappertjes groeien van oorsprong vooral in Italië. Niet alleen is het daar warm, zonnig en droog. Er zit ook heel veel kalksteen in de bodem, op plekken waar de kappertjesplant groeit. Hoewel je kappertjes niet per se veel hoeft te bemesten, is het sterk aan te raden om kalk te gebruiken.

Bij gebrek aan kalk, heeft de kappertjesplant moeite met de opname van voedingsstoffen. Als we kappertjes kweken in potten, dan spoelen voedingsstoffen ook vaak sneller uit. In dit geval kan het toch handig zijn om soms te bemesten. Dat hoeft zeker niet veel te zijn, maar dient gewoon als kleine aanvulling.

Naast een algemene meststof is vooral een fosfaatmeststof dan handig om te geven. Je kweekt kappertjes immers voor de bloemknoppen. Fosfaat helpt bij de aanmaak en ontwikkeling daarvan. Wees wel terughoudend met het geven van stikstof. Wel zou je extra kalium kunnen geven ter verbetering van de weerstand.

Het kan dus handig zijn om af en toe wat extra's te geven. Veel heeft de kappertjesplant echter niet nodig, hoewel kalk in ieder geval sterk aan te raden is.

Kappertjes kweken op verschillende manieren

Kappertjes
Voor het kweken van kappertjes hoef je geen wisselteelt te gebruiken.

Kappertjes goede buren
Kappertjes heeft geen nadrukkelijk goede buren.

Kappertjes slechte buren
Kappertjes heeft geen nadrukkelijk slechte buren.

Kappertjes bloei en bestuiven

Wanneer bloeit kappertjes? Kappertjes bloeit doorgaans van mei tot september.

Moet je kappertjes bestuiven? Nee, van kappertjes worden de ongeopende bloemknoppen gebruikt. Best zonde eigenlijk, want de kappertjesplant kan schitterend bloeien. Laat daarom voor de sierwaarde eens wat kappertjes zitten, vooral kappertjes waar veel zon op schijnt, en laat deze tot bloei komen!

Voor de zaadteelt kan je kappertjes natuurlijk wel laten bloeien. De bloemen gaan sneller open bij meer zonlicht. Zet de struik in de volle zon om deze volledig tot bloei te laten komen met de ongeopende knopjes die er nog aan zitten. De kappertjesplant bloeit de hele zomer door.

De kappertjesplant maakt prachtige bloemen. De plant is éénhuizig en de bloemen zijn tweeslachtig. Dat houdt in dat je aan één plant voldoende hebt voor de bestuiving, en dat de kappertjesplant in principe zelfbestuivend is. Wel krijgt de plant hulp van insecten bij de bestuiving.

Wanneer kappertjes oogsten

Wanneer kan je kappertjes oogsten? Doorgaans doe je dit van mei tot oktober.

Hoe oogst je kappertjes? Kappertjes zijn de ongeopende bloemknoppen. Wanneer je deze ziet kan je ze van de plant plukken. Wacht daar niet te lang mee, want de bloemknopjes kunnen snel tot bloei komen. Dat is overigens geen ramp, want de bloemen zijn prachtig en ook ná de bloei valt er nog iets te oogsten...

Na de bloei van de kappertjesplant kan je de bloemknoppen niet meer oogsten. Wel maakt de plant nog vruchtjes na de bloei. Dit worden kappertjesbessen of kapperappeltjes genoemd en ook deze kan je plukken om in de keuken te gebruiken.

Naast de vruchtjes kan je overigens ook de blaadjes van de kappertjesplant eten. Deze kan je gedurende de hele groei van de plant blijven plukken. Je plukt van een grote struik niet snel te veel, maar van een klein en jong plantje pluk je liever niet te veel blaadjes. Zo houdt dit plantje genoeg over om verder te groeien.

Ook de wortels van de kappertjesplant of kappertjesstruik zijn te gebruiken in de keuken. Dit wordt alleen niet vaak gedaan omdat de hele struik dan direct dood is. Zonde, want de struik is meerjarig en je kunt er nog vele jaren plezier van hebben!

Kappertjes gebruiken

Waarvoor gebruik je kappertjes? Kappertjes worden nooit direct van de plant gebruikt in de keuken. Je zult ze eerst moeten inmaken in zuur of zout. Dit geldt ook voor de vruchtjes (kappertjesbessen of kapperappeltjes) die je eventueel nog kunt plukken na de bloei van de kappertjesplant.

Naast de ongeopende bloemknoppen en kappertjesbessen of kapperappeltjes, kan je ook de blaadjes gebruiken in de keuken. Deze worden doorgaans in olijfolie gebakken met knoflook.

Kappertjes houdbaarheid

Hoelang kan je kappertjes bewaren? Ingemaakte kappertjes èn ingemaakte kappertjesbessen kan je in een gesloten en vacuüm getrokken potje bewaren. Beiden blijven dan nog ten minste een jaar goed, of eigenlijk nog veel langer. Geopend bewaar je ze het beste in de koelkast tot anderhalve maand.

Kappertjes snoeien

Wanneer kan je kappertjes snoeien? Doorgaans doe je dit van augustus tot september.

Moet je kappertjes snoeien? Doorgaans is snoeien niet nodig, maar om deze te overwinteren of in vorm te houden kan je de struik alsnog snoeien. De kappertjesplant kan je het beste in de zomer snoeien, nadat deze is uitgebloeid en zo ver als je denkt dat nodig is.

De kappertjesplant of kappertjesstruik maakt bloemknopjes op het eerstejaars hout. Snoeien heeft dus geen invloed op het al dan niet bloeien van de struik of het behalen van een hogere opbrengst. In het voorjaar ontstaan er nieuwe, jonge scheuten aan oudere takken, waarop vervolgens de bloemknoppen verschijnen.

Kappertjes ziektes en plagen

Welke ziektes en plagen zijn er bij kappertjes? De kappertjesplant of kappertjesstruik is erg goed bestand tegen ziektes en plagen. De voorwaarde is dan wel dat je niet te veel water geeft. Bij zeer vochtig weer of overmatig water geven kunnen de wortels gaan rotten, wat (gedeeltelijk) afsterven tot gevolg kan hebben.