Kers

Variëteiten

Als je kersen wilt kweken om te eten, zorg dan zeker dat je de Prunus avium hebt en niet de Prunus cerasus! Dit is namelijk een zure kers en de Prunus avium is zoet van smaak. Zeker als je een kersenboom gaat kopen voor op een eigen stukje land of in de eigen tuin, let daar dan goed op! Deze staat namelijk jaren op dezelfde plek en kun je niet zomaar even verwijderen.

Vermeerderen

De pit van een kers ontkiemen is een leuk experiment, maar verwacht er niet veel van. Het duurt heel lang voor de pit ontkiemt (als dat al lukt) en het kan daarna nog vele jaren duren voor je er eindelijk van kunt oogsten. En ook dat tweede is niet zeker, je kersenboompje kan evengoed nooit kersen geven. Het ligt er maar net aan hoeveel geluk je hebt. Voor een gegarendeerde oogst koop je liever gewoon een kersenboompje bij de kweker. Wil je toch een kersenpit ontkiemen? Doe dit dan als experiment en kijk hoe het verder loopt.

De kers is een steenvrucht, wat betekend dat deze een keiharde pit aan de binnenkant van de kers maakt. Eerst moet de pit worden gestratificeerd bij temperaturen nèt boven het vriespunt. Je bootst een winter na, waardoor de kersenpit vervolgens een grotere kans heeft om daadwerkelijk uit te komen. Dit kan bijvoorbeeld door een gripzakje kersenpitten in vochtige watten, in het koelste gedeelte van de koelkast te leggen. Stratificeren doe je ongeveer voor 2 maanden, daarna kan je de kers in vochtig zand of vermiculiet leggen. Dat kan ook in zaai- en stekgrond met veel fijn zand bijvoorbeeld. Vanaf dat moment is het belangrijk om het geheel vochtig te houden.

In het wild vergaat de harde schil van de pit vanzelf tot deze weg is, waardoor de binnenkant van de pit vocht kan absorberen. Bij een kersenpit in een bakje in de vensterbank zal je heel voorzichtig een stukje van de buitenkant moeten wegschuren. Je kunt hiervoor schuurpapier gebruiken, zo maak je een opening waardoor het kiemplantje binnenin vocht kan opnemen en naar buiten kan. Schuur een deel van de pit weg tot je een witte onderlaag ziet. Doe dit heel voorzichtig, want als je het witte deel zelf wegschuurt zal de kersenpit waarschijnlijk niet meer (helemaal) uitkomen. Fijn schuurpapier is hiervoor beter dan grof schuurpapier.

Verzorging

Basis
Kersen zijn relatief kleine bomen, al is dat ook weer afhankelijk van het ras dat je hebt. In tegenstelling tot appels, zijn kersen niet erg geschikt om in een pot te worden gehouden. Een kers in de volle grond vereist zo nu en dan het nodige onderhoud, en het oogsten is ook nog best een uitdaging. Maar daar tegenover staat vaak een hoge opbrengst. Als je het juiste ras en de juiste omstandigheden hebt, ook heerlijk grote en zoete kersen. Voor het plukken van kersen heb je meestal een ladder nodig, of ander speciaal oogstgereedschap voor het plukken van kersen.

Bodem
Kersen staan graag op een vochtige bodem, die tevens goed doorlaatbaar is. Een grote hoeveelheid compost en organisch materiaal zorgt voor een humusrijke en luchtige bodem, rijk aan organisch materiaal en ook (een beetje) voedingsstoffen. Graaf vóór de aanplant een ruim plantgat uit zodat je het gat ruim kunt vullen met het juiste mengsel.

Voeding
Voor kersen kan je speciale voeding geven die bedoeld is voor fruitbomen. Ook mestvoeding voor kleinfruit voldoet vaak, maar het gebruik van een algemene organische mestvoeding met extra kalium is ook aan te raden. Kalium helpt bij het verbeteren van de weerstand van planten en bomen, en dat heeft de kers hard nodig. Vooral omdat kersenbomen gevoelig zijn voor schimmel.

Snoeien
Een kersenboom snoei je liever zo min mogelijk, maar soms kom je er niet onderuit. Als je een kersenboom snoeit, verwijder dan enkel de takken die niet vruchtdragend zijn (waar geen vruchten aan zitten). Snoei deze takken dan ook helemaal terug tot aan de stam. Door dit te doen voorkom je schimmels en eventuele infecties als gevolg van open wonden door het snoeien. Bij de stam zullen wonden snel dichtgroeien, takken die voor de helft zijn weggesnoeid zullen vaak later alsnog afsterven.

Kers snoeitabel

Gevaren
Vogels zijn dol op kersen, zij zullen je vaak een stapje voor zijn. Het enige wat hiertegen effectief is, is het plaatsen van een vogelnet rondom de kersenboom. Neem dan bij voorkeur een blauw vogelnet, omdat de kleur vogels afschrikt. Zij zullen niet zo snel op het net gaan zitten en raken er dus ook niet in verstrikt. Een ander groot gevaar is het vormen van schimmels na het snoeien, een kersenboom snoei je dus liever zo min mogelijk.

Oogsten

Als je kersen oogst, breek dan geen takken af en beschadig de boom niet! Er zijn veel bomen die dit kunnen hebben maar kersen zijn dan doorgaans sneller vatbaar voor ziekten en schimmels. Kersen pluk je gewoon van de boom. Als je ze in het wild plukt, wees er dan snel bij want de vogels zijn er net zo dol op.

Gebruiken

Kersen worden vooral vaak zo gegeten nadat deze goed zijn gewassen, maar waar zoete kersen (Prunis avium) ook heel erg geschikt voor zijn is het maken van een heerlijke kersenjam. Je kunt de pit van kersen trouwens heel makkelijk verwijderen met een kersenontpitter. Let wel op bij het "werken" met kersen, want de sappen gaan nooit meer uit je kleren. Eenmaal een kersenvlek, altijd een kersenvlek, dus trek iets ouds aan.

Bewaren

Kersen zijn ongeveer een week te bewaren onder normale omstandigheden. In de koeling blijven kersen vaak nog een stukje langer goed, maar in principe is het met maximaal 2 weken altijd wel gedaan met de kersen. Ze gaan dan meestal schimmelen. Het verschil in houdbaarheid zit ook voor een deel in het soort kers. Sappige en zachte kersen zijn korter houdbaar dan harde kersen. Het nadeel is dat de harde soorten vaak twee soorten kunnen zijn: zoete kersen die gewoon nog niet heel rijp zijn, of zure kersen afkomstig van een zuur kersenras. Als het gewoon een onrijpe kers is, kan je ze voortaan toch beter iets langer laten hangen. Kersen van alle rassen zijn overigens erg goed in te vriezen, net als het meeste kleinfruit. Hiermee kan je de kersen nog ongeveer een jaar goed houden en zelfs in de winter of het vroege voorjaar genieten. Natuurlijk is de smaak dan wel iets minder geworden, een verse kers blijft toch altijd de lekkerste kers.