Okra
Abelmoschus esculentus, Malvaceae (kaasjeskruidfamilie)

Okra soorten

Okra draagt de (Latijnse) wetenschappelijke naam Abelmoschus esculentus en is een lid van de kaasjeskruidfamilie, ook wel malvaceae.

Okra is een tropisch plantje waarvan je zo wel het blad als de vruchtjes kunt gebruiken. Okra wordt ook wel oker genoemd, jambo of gombo. De naam "oker" komt waarschijnlijk van de okergele bloemen. In landen van oorsprong wordt deze eenjarige plant ook gebruikt voor het maken van touw en papier.

Okra zaaien of planten

Wanneer kan je okra zaaien?
Okra zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van mei tot juli. Okra zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van april tot juni.
Wanneer kan je okra planten?
Okra planten of uitplanten op de bestemde plek kan in de kweekkas van mei tot juni. Okra planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van mei tot juli.

Zelf oker zaaien is makkelijk. Okra zaaien we op de vensterbank in kweekpotjes, of na half mei buiten op de bestemde plek. Dan wel onder de voorwaarde dat het buiten of in de kas warm genoeg is om te zaaien. Okra houdt van veel warmte en zonlicht. Vanaf half mei kan je okra planten op de bestemde plek.

Okra zaaien in potjes

Voorzaaien is makkelijk omdat de okra dan een voorsprong heeft. Okra groeit snel en kan veel produceren. Door voor te zaaien kan je de oogst zelfs nog verder uitrekken. Je oogst dan snel twee keer zo veel als wanneer we later okra zaaien in potten of in de vollegrond.

Okra zaaien we zelf dus altijd in potjes op de vensterbank. Vul een aantal potjes met zaaigrond en druk dit aan. Maak in elk potje zaaigrond een gaatje, niet dieper dan een centimeter. In elk potje kan je twee of drie zaden zaaien. Als je oude zaadjes gebruikt dan zaai je nog iets meer. Zo weet je zeker dat overal iets opkomt.

Druk de gaatjes dicht en geef een aantal keer flink water. Laat de grond met tussenposes opdrogen, maar geef water vóór de zaaigrond helemaal droog is. Als er meerdere kiemplantjes opkomen kan je er wat verwijderen. Houd er steeds maar één over per kweekpotje.

Na half mei kan je okra buiten of in een kas planten. Mocht het voor die tijd nodig zijn dan mag je het plantje ook in een grotere kweekpot zetten, tot deze naar buiten mag. Okra kan snel groeien en de meeste kleinere kweekpotjes zijn ook echt te klein om ze er lang in te laten staan.

Gezaaide okra planten

Laat de okra rustig wennen voor je deze buiten of in de kas gaat planten. Hoewel okra over het algemeen minder snel last krijgt van zonnebrand -komkommers en paprika's hebben er eerder last van- is afharden toch aan te raden. Zet je okra planten eerst een uurtje buiten. Dagelijks een uurtje langer buiten laten, tot ze dag en nacht kunnen blijven staan.

Okra planten we door een mooi gat te graven. Houd genoeg afstand tot eventuele muren, schuttingen en andere planten. Okra wordt groot. Je kunt okra planten in een pot, maar kies een ruime pot zodat je plant ook daar groter kan worden en je straks meer kunt plukken.

Graaf in de aarde of potgrond gaten waar de kluitjes van je okra planten in passen. Zet de kluitjes erin en druk de gaten weer mooi dicht. Wees altijd voorzichtig zodat je de wortels niet beschadigd.

Per vierkante meter kan je ongeveer 2 tot 4 okra planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 1 tot 3 okra planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Okra verzorgen

De okra is een snelgroeiende, tropische plant. Veel warmte en zonlicht zijn dus het belangrijkste. Zet okra altijd in de volle zon en op een warme plek. Zou je okra planten in een pot, dan kan je deze op een tegelterras of tegen een bakstenen muur kunnen zetten. De stenen houden veel warmte vast en laten dit heel langzaam los, ook 's avonds wanneer het buiten is afgekoeld in de zomer.

Het is tegelijk ook een beetje hopen op zonnig weer in de zomer. Tijdens een koele en bewolkte zomer is de opbrengst altijd iets minder. Desondanks kan je altijd wat van je okra oogsten, als de plant maar goed staat. Ondanks dat het maar een eenjarige plant is wordt de okra erg groot. Genoeg ruimte is -zeker in de vollegrond- extra belangrijk voor de okra plant.

Zelf raad ik het sterk aan om de tropische okra in een kweekkas te zetten. Plaats eventueel een tijdelijke, opvouwbare of makkelijk te monteren kweekkas van kweekfolie. Het is de moeite echt waard. Toch kan je okra ook buiten planten, maar kies dan zeker een warme en zonnige plek uit.

Okra is een meerjarige plant, niet wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan 15℃.

Okra water geven

Geef de okra plant regelmatig water. Zeker omdat de okra op lichte tot matig vochtige grond staat en de grond 's zomers snel opdroogt. Verzuip de plant ook niet, want de okra staat niet graag drijfnat. Dan kan deze overigens ook wel eens last krijgen van wortelrot. Voel regelmatig met je vinger, ook onder het oppervlak, of de grond nog vochtig is.

Zou je een okra planten in pot, dan geef je meer water dan normaal. Het vocht verdampt en stroomt sneller uit potten, zeker in de volle zon en in de zomer. Let rond die periode dus extra goed op.

Okra grondsoorten

De okra staat graag licht tot matig vochtig, maar ook op een goed gedraineerde bodem. Overtollig water moet makkelijk weg kunnen stromen. Als de okra drijfnat staat ontstaat er snel wortelrot. Ook op een droge en zanderige grond staat okra slecht omdat dit helemaal niet vochthoudend is.

Als je het zo benoemt lijkt het een beetje een lastige plant, wat de grondsoort betreft. Gelukkig valt dat eigenlijk best mee. Je kunt de grond altijd verbeteren met compost en door koemestkorrels te strooien. Hierdoor krijgt de bodem een fijnere structuur en wordt deze luchtiger. Zeker op kleigrond en zandgrond is dat heel sterk aan te raden.

pH

Okra tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?

Okra bemesten

De okra heeft voeding nodig. Welke bemesting je geeft is afhankelijk van de teelt. De meeste mensen kweken okra voor de bekende vruchtjes. In dit geval zal je dus altijd extra kalium geven en laat je stikstof vooral achterwege. Kalium verhoogt onder andere de weerstand van je plant. Zo kan deze beter tegen extreme temperaturen, overtollig water, droogte en meer.

Je kunt okra ook voor het blad kweken. Zou je okra kweken puur en alleen voor het blad, dan is stikstof juist nodig. Hierdoor gaat je plant meer blad maken maar helaas ook minder vruchtjes. Het beste is daarom om okra voor de vruchtjes te kweken en het blad er dan bij te plukken, als je er dan toch bent. Zo heb je het beste van twee werelden!

Het is overigens wel aan te raden om okra te bemesten. Vooral omdat de okra snel groeit kan deze de extra voeding goed gebruiken.

Okra kweken op verschillende manieren

Een opvallende en leuke combinatie is die van okra met zoete aardappelen. Beiden worden namelijk meestal in een kweekkas gezet. Ze versterken elkaar enorm en kunnen daarom heel goed samen in de kweekkas staan.

Wel iets om rekening mee te houden, is dat de zoete aardappel zo wel klimmend als kruipend kan worden gehouden. Indien klimmend, is het wellicht een minder goede combinatie. Okra wordt vrij hoog maar kan het gewicht niet dragen om als ondersteuning te dienen. Gebruik de combinatie dus liever alleen bij kruipende zoete aardappelplanten.

Okra
Voor het kweken van okra zou je wisselteelt kunnen gebruiken. Okra is een vruchtgewas. De ideale voorteelt is een bladgewas en de ideale nateelt is een wortel- of knolgewas of aardappelsoort volgens het wisselteelt schema.

Okra goede buren
Okra kweken kan goed samen met zoete aardappel, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Okra slechte buren
Okra heeft geen nadrukkelijk slechte buren.

Okra bloei en bestuiven

Wanneer bloeit okra? Okra bloeit doorgaans van juni tot september.

De okra is een goed zelfbestuivende plant. Bestuiving is nodig voor de vruchtjes maar je hoeft dit niet per se zelf te doen. Vooral insecten en de wind zullen okra bestuiven. Je kunt bijvoorbeeld regelmatig voorzichtig aan je plant schudden, om deze beter te helpen bestuiven.

Wanneer het erg warm is en de luchtvochtigheid hoog is, dan is bestuiven met de hand wel nodig. Het stuifmeel wordt dan plakkerig en "stuift" dus niet meer goed. In dit geval kan bestuiven met de hand bijdragen. Je hoeft alleen met een kwastje of wattenstaafje langs de bloemetjes te gaan. De bloemetjes zijn tweeslachtig, dus er zijn geen mannelijke of vrouwelijke bloemetjes.

De okra kan al bloeien binnen zes tot acht weken vanaf het zaaien. De prachtige, okergeel gekleurde bloemen hebben een dieprode tot paarse kleur van binnen. Ook de stampers hebben dezelfde opvallende kleur. Vrij snel na de bloei ontstaan de kleine, dan nog frisgroen gekleurde vruchtjes vanuit de bloemen.

Wanneer okra oogsten

Wanneer kan je okra oogsten? Doorgaans doe je dit van juni tot oktober.

De vruchtjes van je okra plant kan je het beste jong oogsten. Wacht je te lang met okra oogsten dan worden de vruchtjes hard en droog. De vruchtjes zijn eigenlijk zaaddoosjes. Okra oogsten we dus liever jong. De blaadjes kan je gedurende de hele groei plukken, zo lang je er genoeg aan je plant laat zitten. Pluk liever geen blaadjes als het plantje nog klein is.

De vruchtjes verschijnen nadat de bloemblaadjes van de bloemetjes afvallen. Daarna kan het snel gaan. De vruchtjes kunnen zeer snel groeien, maar dat is te verwachten bij zo'n snelgroeiende eenjarige plant. Probeer de jonge okra's nog even te laten hangen maar wacht dus niet te lang met okra plukken. De vruchtjes zijn dan mooie, groen gekleurde kegeltjes.

Je kunt het beste okra oogsten door deze met een scherp mesje los te snijden, of met een snoei- of oogstschaartje af te knippen. Trek de okra's niet zomaar van de plant, want dan trek je misschien de plant zelf stuk.

Hoe oogst je okra? De vruchten oogst je het liefst maximaal een week na de bloei, als deze nog jong zijn. Ze worden hard als je te lang wacht met plukken. De jonge blaadjes van de plant kan je gedurende de hele groei blijven oogsten. Pluk liever geen blaadjes als je ook de vruchten wilt oogsten.

Okra planten maken prachtige bloemen. Direct na de bloei, wanneer het bloemblad is afgevallen, verschijnen er kleine vruchtjes. Deze groeien in vrij korte tijd uit tot mooie, groene kegeltjes. De steeltjes van de vruchten kunnen erg stevig zijn. Pluk ze niet met de hand, dan trek je mogelijk de plant stuk. Gebruik in plaats daarvan een snoeischaar of scherp mes om de vruchten los te snijden.

Okra gebruiken

Van alle gerechten is de okra misschien het meest bekend van gebruik in stoofschotels of in soep. De okra is een vruchtgroente die je heel breed kunt gebruiken in verschillende gerechten. Het jonge blad kan rauw worden gegeten, verwerkt in een salade of juist worden gestoofd. Naast koken of stomen, kan je de jonge vruchtjes ook rauw eten door een salade of uit de hand.

Okra houdbaarheid

Hoe lang is okra houdbaar? Okra bewaar je liever niet in de koeling, daar gaat de houdbaarheid juist achteruit. Het tropische vruchtje is buiten de koeling slechts enkele dagen tot maximaal een week te bewaren. Wanneer je okra oogst kan je deze het beste direct gebruiken. Het jonge blad is maximaal een dag te bewaren voor dit niet meer lekker is.

Okra ziektes en plagen

De okra is redelijk resistent omdat de meeste plagen niet hier bij ons leven. Toch kan de okra soms last krijgen van slakken en kevertjes, dat is niet geheel ondenkbaar. Een ander probleem dat vaak voorkomt is wortelrot. Dit heeft bijna altijd te maken met te veel water, bijvoorbeeld door hevige regenval of door een vochthoudende kleigrond.

Naast het kiezen van de juiste grond en de juiste hoeveelheid water geven, kan je okra met kalium bemesten. Dit draagt ook bij aan het voorkomen van wortelrot, door het verhogen van de weerstand van je okra plant. De jonge okra plantjes kan je tegen slakken beschermen, door de bodem uit een aantal kweekpotjes te snijden. Zet de potjes dan over de jonge plantjes heen, zodat slakken er niet bij kunnen.