Biologisch rupsen bestrijden

Afkomstig van vlinders, motten of bladwespen: rupsen zitten soms opeens op je planten. Ze eten je planten kaal tot de planten soms zelfs het loodje leggen. Het bekendste voorbeeld: de groene rupsjes, afkomstig uit gele eitjes van het koolwitje, te vinden op koolgewassen. Biologisch rupsen bestrijden? Zo kom je er vanaf:

6 tips voor biologisch rupsen bestrijden in de moestuin

Meestal is een van je koolgewassen de klos. Vaak ook een kruisbessenstruik en soms je appelboom. Je kunt natuurlijk naar een of ander spuitflesje grijpen. Als je het mij vraagt doen we dat gewoon niet. Er zijn tal van natuurlijke, biologische en verantwoorde manieren om van rupsen af te komen. Zo doen wij dat in onze moestuin met 6 tips (de laatste werkt heel goed):

1. Fijnmazig insectengaas

Een tijd lang hebben we fijnmazig insectengaas gebruikt. Zo'n fijnmazig net heeft piepkleine gaatjes waar de meeste insecten niet doorheen kunnen. Werkt het goed? Ja hoor, zeker weten, maar handig is het niet. Daarom zijn we overgestapt op andere manieren die we verderop bespreken.

Zo'n fijnmazig net werkt goed, maar je moet het wel iedere keer opzetten. Je moet er bijna altijd zelf een constructie voor maken, en het net los ergens kopen. De meeste kweektunnels uit de winkel zijn gewoon te klein voor je koolgewassen. Daarnaast: waarom moeilijk doen als het makkelijk kan? Namelijk zo:

2. Aaltjes tegen rupsen

Die aaltjes toch! Er zijn weinig plaagdiertjes die bestand zijn tegen aaltjes. Het is een geweldige, natuurlijke oplossing om van je plaag af te komen. Aaltjes zijn een soort parasitaire wormpjes die andere beestjes -in dit geval rupsen- binnendringen. Ze gaan er dus aan dood maar wel op een natuurlijke manier.

Aaltjes zijn er bijvoorbeeld ook tegen slakken, engerlingen en de larven van veel kevers en plaagdieren die schade aanrichten bij je planten. Waar aaltjes allemaal goed voor zijn! Het mooie is: aaltjes komen van nature voor en zitten bijna overal, ook in de bodem.

3. Andere natuurlijke vijanden

Rupsen, waar ze ook vandaan komen, hebben natuurlijke vijanden. Dat hebben nagenoeg alle plaagdieren in je moestuin. Dit zijn veelvoorkomende natuurlijke vijanden van allerlei soorten rupsen, die je kunt inzetten in je eigen moestuin:

• Sluipwesp
• Vogels (koolmees, pimpelmees, huismus, haagmus, spreeuw, merel, vink, kauw, specht, etc.)
• Gaasvlieg
• Aaltjes (zie de vorige tip hierboven)

Zelf verkopen we geen bestrijdingsmiddelen, onze focus ligt op zaaien en kweken. Voor aaltjes verwijzen we je graag door naar de website van Biogroei, waar we groot fan van zijn en wiens motto is "beestjes tegen beestjes". Ook voor aaltjes, gaasvliegen en dergelijke.

4. Creëer biodiversiteit

Letterlijk elke plaag die we benoemen op onze website, kan worden gedrukt met meer biodiversiteit. Met name bloeiende planten lokken veel insecten naar je moestuin. Je lokt dus ook meer natuurlijke vijanden. Die helpen je de plaag te drukken. Ze houden de natuur in je moestuin in evenwicht.

Je creëert meer biodiversiteit door simpelweg meer planten neer te zetten. Geurende kruiden en andere bloeiende (sier)planten. De meeste insecten komen af op de heerlijke geuren en kleuren van verschillende bloemetjes.

5. Planten tegen vlinders (en rupsen)

Is het je wel eens opgevallen dat er tussen sommige planten bijna geen insecten te vinden zijn? Kruiden zoals bieslook zijn niet erg gewild. Je kunt deze planten dan ook heel goed neerzetten om vlinders op afstand te houden. En waar geen vlinders zijn worden geen eitjes gelegd, dus komen er geen rupsen.

Deze geurende kruiden en andere planten werken goed tegen vlinders:

• (eetbaar) Bieslook
• (eetbaar) Knoflook
• (eetbaar) Tijm
• (eetbaar) Salie
• (eetbaar) Rozemarijn
• (eetbaar) Lavendel
• (eetbaar) Uien
• (eetbaar) Daslook

6. Lavameel, het wondermiddel!

En we zijn beland bij het middel dat we zelf altijd gebruiken. Het is zeer effectief en multifunctioneel. Lavameel is namelijk een bodemverbeteraar en een meststof. Planten krijgen een betere weerstand door het gebruik van lavameel. Ze kunnen beter tegen extreem weer, ziektes en plagen.

Maar waar lavameel nog meer zo goed voor is dat weet niet iedereen. Je kunt lavameel namelijk verstuiven over het blad van je planten. Dit zeer fijne poeder maakt het blad iets stugger en ruwer. Er zijn weinig insecten die dat prettig vinden. Ook vlinders slaan de plant liever even over.

Kleine tip: Wij maken het blad altijd eerst vochtig. Zo blijft het lavameel stuifsel plakken. Geef voorlopig ook even water van onderen -bij de stam of stengel onderaan de plant- of zet de pot op een schotel.

Een plaag vroegtijdig herkennen

Voorkomen is beter dan genezen! Daarom zie je hieronder ook nog even hoe je een plaag kunt herkennen. Of wel vroegtijdig (de eitjes), of als je al te laat bent (vraat aan het blad). Je weet in elk geval waar je aan toe bent en wat je ertegen kunt doen op een biologische, natuurvriendelijke en verantwoorde manier.

Groene rupsjes herkennen

Op de foto hieronder zie je groene rupsjes. Deze zijn meestal van het koolwitje. Ze zijn erg lastig te vinden omdat ze vaak recht over een bladnerf zitten. Hierdoor vallen de rupsen niet op bij hun natuurlijke vijanden. Zo weet de rups zich te beschermen. Jij kunt ze wel spotten. Kijk ook goed onder het blad.

Als je ze ziet, haal ze weg met een straal water, of pluk ze van de plant en zet ze elders uit.

Vraat door rupsen herkennen

Misschien ben je een beetje te laat als je dit ziet, maar toch. Mocht je je afvragen waar je plant last van heeft dan is dat bij deze bevestigd. Het is een rupsenplaag. Soms zijn de rupsen zelfs al weg, bijvoorbeeld omdat ze door vogels zijn opgegeten. Dat is goed nieuws, maar het kwaad is al geschied.

De foto maakte ik vlak nadat ik de kruisbessen een tijdje niet had bezocht op de moestuin. Toen ik aankwam zag ik direct wat er aan de hand was. Het blad zat vol gaten, of ja, het blad wat ten minste nog over was. Bijna de hele plant was namelijk al kaalgevreten. De oorzaak? Rupsen! Je zag ze nog hier en daar een beetje zitten.

Vlinder eitjes herkennen

Je zag de foto misschien al in het groot bovenaan de pagina, maar zo zien de eitjes van het koolwitje eruit (hieronder). Als je deze op koolgewassen ziet, aarzel niet en spoel ze weg. Gebruik een stevige waterstraal uit de tuinslang. Een plaag is hiermee zo te voorkomen.

De foto is gemaakt van één van mijn bloemkolen, nadat ik er een koolwitje op zag zitten. Helaas lijken ook de eitjes van het lieveheersbeestje daar heel erg op. Je kunt ze dan ook moeilijk uit elkaar houden. Vaak zijn de groepjes dan wel iets kleiner en de eitjes zelf ook.

Gele eitjes op een koolgewas zijn bijna altijd van het koolwitje of een andere vlinder. Wanneer je ook groene rupsjes ziet zitten, vaak op de bladnerf (dat camoufleert goed), dan weet je dat het raak is. Je kunt de plaag snel voorkomen met een straal water. Bij een ernstige plaag neem je bovenstaande maatregelen.

Met lavameel -zoals genoemd in tip #6- is zelfs helemaal te voorkomen dat zo'n plaag de kans krijgt om te ontstaan.