Lavendel
Voorzaaien kweken en oogsten

Lavendel draagt de wetenschappelijke (Latijnse) naam Lavandula en is een lid van de lipbloemenfamilie, ook wel lamiaceae.

Lavendel soorten

Welke soorten lavendel zijn er? Lavendel is er in verschillende soorten. Echte lavendel is het meest bekende soort dat erg geliefd is in bijvoorbeeld voortuinen. Daarnaast is er ook spijklavendel welke duidelijk te onderscheiden is.

Echte lavendel wordt ook wel smalbladige lavendel genoemd. Er zijn nog veel meer soorten lavendel zoals witte lavendel. Dat is een plant die -zoals de naam zegt- witte bloemetjes maakt in plaats van paarse. De geur is het zelfde.

Spijklavendel kan je overigens ook gebruiken in de keuken. Dan is er ook nog lavandin, wat een kruising is tussen echte lavendel en spijklavendel. Lavandin wordt vooral gebruikt om olie uit te verkrijgen, omdat de plant speciaal is geselecteerd op de aanmaak van zo veel mogelijk natuurlijke olie.

Lavendel zaaien en planten

Wanneer kan je lavendel zaaien? Lavendel zaaien of voorzaaien kan direct buiten van maart tot juni. Lavendel zaaien of voorzaaien onder glas kan van februari tot april.

Wanneer kan je lavendel planten? Lavendel planten of uitplanten kan buiten van april tot juli.

Echte lavendel kan je prima zelf zaaien. Doe dit in kweekpotjes in de vensterbank en begin hier bij voorkeur in het vroege voorjaar mee. Lavendel is een trage kiemer en groeit ook in het begin wat langzaam. Eenmaal buiten uitgeplant dan zal lavendel een stuk sneller gaan groeien.

Het zelf zaaien van lavendel geeft veel voldoening als de plant eenmaal bloeit en je de heerlijke geur kunt ruiken. Je kunt lavendel ook als kant-en-klaar struikje kopen op diverse plekken. Het nadeel is dat de plant van jongs af aan de "ideale" grond in het potje is gewend. Je hebt in de tuin waarschijnlijk niet dezelfde grond.

Per vierkante meter kan je ongeveer 3 tot 5 lavendel planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 1 tot 3 lavendel planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Of je nu in rijen of per m² zaait, het is altijd verstandig om tussen de regels een grotere afstand aan te houden dan de plantafstand.

Lavendel standplaats en verzorgen

Hoe kweek je lavendel? Lavendel kweken is best makkelijk zo lang je de juiste grondsoort hebt (heel belangrijk) en een plekje in de volle zon. Lavendel staat graag zo zonnig mogelijk. Echte lavendel is een meerjarig struikje dat ieder jaar opnieuw opkomt. Vaak blijft lavendel groen in de winter. Winterhard is lavendel absoluut.

Lavendel combinatieteelt en wisselteelt

Lavendel
Voor het kweken van lavendel hoef je geen wisselteelt te gebruiken.

Lavendel goede buren
Lavendel kweken kan goed samen met bloemkool, boerenkool, broccoli, citroen, knolraap, paksoi, palmkool, rode kool, romanesco, spruitjes, tomaat, witte kool, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Lavendel slechte buren
Lavendel heeft geen nadrukkelijk slechte buren.

Lavendel water geven

Hoeveel water heeft lavendel nodig? Lavendel staat graag op een droge en arme grond. Hoewel lavendel niet graag drijfnat staat, mag je het water geven ook niet helemaal vergeten.

Voel goed of de grond onder het oppervlak ook is opgedroogd. Je zou dan wat water kunnen geven. Steek je een vinger in de grond en voelt het nog (licht) vochtig, dan sla je een waterbeurt over.

Lavendel grondsoort en bodem

Welke grond heeft lavendel nodig? Lavendel groeit goed op een arme, droge grondsoort. Wel is deze bij voorkeur humusrijk, maar de grond mag tegelijk ook zanderig zijn. Dit zorgt echter wel dat de bodem een stuk sneller opdroogt dan andere soorten grond. Dat is bij lavendel gelukkig niet zo erg.

Meng altijd wat zand door aarde en compost alvorens dit aan je lavendel te geven of de struik erin te planten. Vooral het toevoegen van compost heeft veel meerwaarde bij lavendel. Dit zorgt namelijk voor een veerkrachtige en humusrijke grond. Ook is het belangrijk om lavendel te kweken op een alkalische grond.

Overtollig water moet makkelijk weg kunnen stromen. In potten en bakken leg je daarom liever een dikke laag kiezels of hydrokorrels om de waterafvoer te verbeteren. Te veel vocht is een van de grootste boosdoeners. In de volle grond kan je lavendel kweken op heuveltjes. Hierdoor stroomt veel (regen)water bij de plant vandaan.

pH

Wat is pH?

Lavendel bemesten

Moet je lavendel bemesten? Alleen wanneer lavendel een langere tijd in hetzelfde potje (of op dezelfde grond) staat is het nodig om te bemesten. Lavendel verdraagt arme grond uitstekend, maar grond waar überhaupt geen voeding meer in zit is slecht. Geef in dit geval een zeer lichte meststof, bijvoorbeeld voor (geurende) kruiden.

Het is raadzaam om regelmatig kalk te strooien zodat de bodem van je lavendelplant licht alkalisch blijft. Kalk verbetert ook de bodemstructuur en de opname van voeding uit de bodem.

Nogmaals, als je lavendel wilt bemesten, geef dan zeker géén sterke mestvoeding. Dit doet vaak meer kwaad dan goed. Een lichte bemesting is alles wat nodig is voor lavendel. In het eerste jaar na de aanplant in verse grond hoef je zeker niet te bemesten. Het "vergeten" van de bemesting kan zelden kwaad.

Voor het bemesten van lavendel zou je zelf de juiste hoeveelheid stikstof (N), fosfaat (P) en kalium (K) kunnen mengen in de verhouding 4-6-3 of 7-9-5. Dit is ons advies.

Wat is NPK?

Lavendel bloei en bestuiven

Wanneer bloeit lavendel? Lavendel bloeit doorgaans van mei tot juli.

Moet je lavendel bestuiven? Nee, voor de teelt hoef je lavendel niet te bestuiven. Mocht je levensvatbare zaden willen oogsten dan is bestuiven wel nodig. Lavendel is zelfbestuivend en wordt vooral door insecten bestoven. Lavendel kan zo wel éénslachtige als tweeslachtige bloemen maken, dat ligt aan het soort.

De meeste soorten lavendel zullen in de praktijk tweeslachtige bloemen maken en lavendel is in elk geval altijd éénhuizig. Lavendel is makkelijk te vermeerderen via zaadteelt.

Wanneer lavendel oogsten

Wanneer kan je lavendel oogsten? Doorgaans doe je dit van juni tot oktober.

Hoe oogst je lavendel? Bij lavendel worden vooral de paarse bloemetjes geoogst en gedroogd. Deze blijven sterk en lekker ruiken. Ook het blad wordt wel eens geoogst. Dit is iets minder populair maar ook heel goed te gebruiken in de keuken.

Lavendel gebruiken en bewaren

Waarvoor gebruik je lavendel? Lavendel is iets minder bekend in de keuken maar doet het toch wel goed door de salades. In Frankrijk is de kans aanzienlijk groter dat je lavendel in een gerecht tegenkomt. De smaak kan snel overheersend worden, je gebruikt er dus maar heel weinig van. Je kunt ook lavendelazijn maken van lavendel.

Lavendel houdbaarheid

Hoelang is lavendel te bewaren? Om lavendel te bewaren kan je dit het beste eerst drogen. Goed gedroogde lavendel blijft nog jaren goed in een afgesloten potje of bakje, maar lang vers blijft lavendel niet. De takjes en blaadjes die je plukt drogen snel op in de vensterbank, vaak al binnen enkele dagen.

Lavendel snoeien

Wanneer kan je lavendel snoeien? Doorgaans doe je dit van april tot mei en van september tot oktober.

Het is goed om lavendel terug te snoeien. Doe dit bij voorkeur aan het einde van het jaar en na de bloei. Snoei het struikje flink terug om deze in vorm te houden. Soms bloeit de plant pas laat in het jaar en bloeit deze nog steeds tijdens het snoei-moment. Het beste kan je dan niet meer snoeien.

Het snoeien van lavendel voorkomt dat je in het voorjaar nieuwe plantendelen krijgt, bovenop de oude delen. Als je niet snoeit krijg je ook een plant met mooi, groen blad en paarse bloemetjes. Alleen groeien die bovenop de dode delen van vorig jaar. Door de plant terug te snoeien tot een stukje boven de grond, loopt deze later opnieuw mooi uit vanaf de grond.

Lavendel kan je in de winter niet meer snoeien, in verband met open wonden die dan nog maar slecht herstellen omdat de plant in rust is. Lukt het niet om in het najaar of na de bloei te snoeien? Wacht dan tot na de winter.

Als alternatief voor de snoei in het najaar, kan je lavendel ook in het daaropvolgende voorjaar terugsnoeien. Wacht dan bij voorkeur tot ongeveer in april, wanneer de kans op vorst flink begint af te nemen (al kan het wel nog steeds vriezen, dus let op). Snoei uiterlijk begin mei als het in april nog heeft gevroren.

Lavendel ziektes en plagen

Welke ziektes en plagen zijn er bij lavendel? Lavendel is niet erg geliefd bij ongedierte, al kunnen er soms wolluizen voorkomen. Snel gebeurd dit echter niet. Het sterk geurende en aromatische kruid is niet erg geliefd bij de meeste plaagdieren.

Lavendel kweken informatie