Pompoen
zaaien kweken en oogsten

De wetenschappelijke (Latijnse) naam van pompoen is Cucurbita

Pompoen soorten

Welke soorten pompoenen zijn er? Met ontelbaar veel verschillende soorten pompoenen zijn ze niet allemaal op te noemen. Sommige worden gigantisch groot en anderen blijven wat kleiner. Er zijn gele en oranje pompoenen maar ze zijn er ook in andere kleuren.

De pompoen is overigens hele naaste familie van de kalebas en de sierkalebas, èn natuurlijk van de courgette. Kruisbestuiving gaat bij deze soorten onderling ook erg makkelijk. Kweek je pompoenen en kalebassen naast elkaar, gebruik de zaden uit de pompoen niet opnieuw. Hieruit ontstaat waarschijnlijk een giftige kruising.

Er zijn natuurlijk speciale rassen die zijn gekweekt om de grootste pompoenen te produceren. Hoe deze rassen smaken blijft een vraag, maar als je pompoenen kweekt om een lokaal record te vestigen kies je beter een ras dat zeer grote pompoenen produceert. Wedstrijdpompoenen dus!

In principe zijn alle pompoenen klimmende soorten. Dat wil zeggen dat ze hechtrankjes maken, niet dat het handig is om ze te laten klimmen. Hoewel pompoenen erg graag klimmen kan je ze eigenlijk altijd beter laten kruipen in verband met het gewicht van de vruchten.

Curcubita maxima - Dit is de reuzenpompoen. Deze maakt zeer grote vruchten die makkelijk 10 KG kunnen wegen, maar zelfs nog veel zwaarder kunnen worden. Dit is een eetbare pompoen.
Curcubita moschata - Dit is de muskaatpompoen, beter bekend als de squash of butternut. Een flesvormige pompoen die wat weg heeft van de bekende kalebas. Ook dit is een eetbare pompoen.

Pompoen zaaien en planten

Wanneer kan je pompoen zaaien? Pompoen zaaien of voorzaaien kan direct buiten van mei tot juni. Pompoen zaaien of voorzaaien onder glas kan van april tot mei.

Wanneer kan je pompoen planten? Pompoen planten of uitplanten kan buiten van mei tot juli.

Pompoenen voorzaaien doe je bij voorkeur zo kort mogelijk voor het uitplanten. Zo hoef je de planten niet lang binnen te houden. Pompoenen zaai je nooit met meerdere in één zaaibakje. De planten maken snel een complex wortelstelsel. Als je de zaailingen dan moet verspenen zijn de wortels al verstrengeld geraakt. Bij het verspenen trek je dan wortels stuk.

Pompoenen kan je binnen voorzaaien, maar houd er dan rekening mee dat de planten niet alleen groot worden. Ze groeien ook erg snel. Je hebt daarom een flinke kweekpot nodig om pompoenen in voor te zaaien, zoals een kweekpot van 12x12x20 (diepe kweekpot). Deze neemt weinig oppervlakte in maar geeft veel ruimte aan de wortels.

De reden voor het gebruiken van een grote kweekpot is omdat je de pompoen na het voorzaaien nog even in de vensterbank moet houden voor de plant naar buiten kan. In een kleine kweekpot kunnen de wortels na een tijdje niet verder groeien en komt de plant volledig stil te staan. Je krijgt dan gele blaadjes die afvallen.

Per vierkante meter kan je ongeveer 1 tot 3 pompoen planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 1 tot 2 pompoen planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Pompoen standplaats en verzorgen

Hoe kweek je pompoenen? Pompoenen kweken dat doe je in de volle zon. De planten hebben veel zon en warmte nodig om te groeien. Toch zijn er wel eens gevallen geweest van een succesvolle pompoenenteelt in de halfschaduw. Dit is echter niet aan te raden. Meestal rijpen de laatste pompoenen dan niet in de herfst.

Pompoenen kweken neemt veel ruimte in. De planten worden zeer groot, maar ook de vruchten worden erg groot en zwaar. Je kunt pompoenen dus eigenlijk niet laten klimmen en moet ze laten kruipen. De planten maken ook veel nieuwe scheuten. Pompoenen kunnen erg weelderig groeien.

Geef pompoenen dus voldoende ruimte. Als je ze toch laat klimmen, zorg voor een zeer stevige constructie van stevig en geïmpregneerd hout. Bind de pompoenen wanneer deze verschijnen vast met een net aan de constructie. Op die manier zal het steeltje niet knappen en vallen de pompoenen niet stuk op de grond.

Pompoen combinatieteelt en wisselteelt

Pompoenen worden meestal kruipend gekweekt.

Pompoen
Voor het kweken van pompoen zou je wisselteelt kunnen gebruiken. Pompoen is een vruchtgewas. De ideale voorteelt is een bladgewas en de ideale nateelt is een wortel- of knolgewas of aardappelsoort volgens het wisselteelt schema.

Pompoen goede buren
Pompoen kweken kan goed samen met andijvie, biet, bladselderij, bleekselderij, doperwt, kapucijner, knolselderie, kropsla, linzen, maïs, oost-indische kers, peul, pronkboon, radijs, schorseneren, slaboon, spinazie, tuinboon, daslook, veldsla, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Pompoen slechte buren
Pompoen kweken gaat liever niet samen met aardappel, kiwano, kiwano, kiwano, watermeloen, knolvenkel, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Pompoen water geven

Hoeveel water hebben pompoenen nodig? Pompoenen zelf staan niet graag op een natte bodem. Het beste is om de bodem licht vochtig te houden, en deze af en toe op te laten drogen. Geef met name tijdens warme en droge zomermaanden extra water.

Wanneer de eerste pompoenen verschijnen, moet de plant veel vocht naar de vruchten transporteren. Je plant gebruikt tijdens de groei van de pompoenen dus aanzienlijk meer water. Geef tijdens de vruchtzetting dus -zeker als de herfst niet zo nat is- extra water aan je plant.

Pompoen grondsoort en bodem

Welke grondsoort voor pompoenen? Pompoenen kweken doe je op een voedzame, humusrijke en doorlaatbare bodem. Verbeter de structuur van de bodem met compost en (voor de aanplant) koemestkorrels. Koemestkorrels zijn een uitstekende bodemverbeteraar, ook op dikkere gronden zoals kleigrond.

Zorg dat overtollig water makkelijk weg kan. Pompoenen kunnen bij een overschot aan water in de bodem last krijgen van wortelrot. Een goede tip voor de teelt van pompoenen is: voeg verterend plantenmateriaal toe aan de bodem. Dit produceert voedingsstoffen, maar zorgt ook voor warmte.

pH

Wat is pH?

Pompoen bemesten

Moet je pompoenen bemesten? Ja, bemesten is nodig voor de teelt van pompoenen. Doe dit van tevoren of tijdens de teelt, maar geef veel. Een sterke bemesting is essentieel voor de meeste vruchtgewassen, maar in het bijzonder de pompoen die snel groeit en erg groot kan worden.

Wees bij het bemesten van pompoenen terughoudend met stikstof. Pompoenen maken van zichzelf al veel blad, dikke en sappige stelen en groeien erg weelderig. Bij het toedienen van veel extra stikstof versterk je dit juist, maar zal de plant minder energie geven aan de productie.

Voor het bemesten van pompoen kan je het beste kiezen voor een meststof die lijkt op de NPK-samenstelling 5-10-10. De exacte samenstelling maak je meestal zelf door de juiste verhouding stikstof, fosfaat en kalium te mengen. Het is natuurlijk ook gewoon voldoende om een meststof gebruiken die erop lijkt.

Wat is NPK?

Pompoen bloei en bestuiven

Wanneer bloeit pompoen? Pompoen bloeit doorgaans van juni tot september.

Moet je pompoenen bestuiven? Ja, maar in principe hoeft dit niet met de hand. Pompoenen worden meestal door insecten bestoven, zoals bijtjes en hommeltjes. Toch kan het voorkomen dat een pompoen niet goed wordt bestoven. Je kunt in dat geval de bestuiving toch met de hand doen.

Pompoenen zijn éénhuizige planten met éénslachtige bloemen. Dit betekend dat de planten zo wel mannelijke als vrouwelijke bloemen maken, en dat het stuifmeel van de mannelijke bloemen moet worden overgebracht. Pompoenen zullen eerst veel mannelijke bloemen maken, waarna later ook de vrouwelijke bloemen verschijnen. Die zijn te herkennen aan het kleine vruchtbeginsel.

Wanneer pompoen oogsten

Wanneer kan je pompoen oogsten? Doorgaans doe je dit van augustus tot november.

Wanneer is een pompoen rijp? Je kunt goed zien of een pompoen rijp is aan het steeltje van de pompoen. Bij een rijpe pompoen is dit steeltje verdroogd en voelt dit kurkachtig. Het formaat van een pompoen zegt niet zo veel. Hoewel er grote en kleine rassen zijn, verschilt de grootte ook per pompoen.

De kleur is ook een mooie indicatie dat een pompoen rijp is. Pompoenen zijn er in verschillende kleuren, maar veel soorten worden uiteindelijk feloranje van kleur. Deze oranje soorten beginnen eerst geel. Wanneer ze rijper worden kleuren ze pas oranje.

Sommige pompoenen kunnen 10-15 kilo worden, anderen slechts een kilo of 2, maar de recordhouders kweekten pompoenen van honderden kilo's. De zwaarste pompoen in Nederland woog meer dan 700 kilo. De kans dat ze in de achtertuin zo groot en zwaar worden is echter klein.

Pompoen gebruiken en bewaren

Waar worden pompoenen voor gebruikt? Los van eetbare gerechten kun je pompoenen ook tijdens halloween voor de sier neerzetten. Ze zijn precies rond de juiste tijd rijp en je kunt ze best lang bewaren.

Als je ze wilt eten kun je er soep van maken. Pompoenen worden ook vaak gebruikt in diverse quiches en zelfs in pompoenkwarktaart en sommige currygerechten. Pompoenen zijn dus ontzettend veelzijdig.

Hoelang kan je pompoenen bewaren? Op een koele plek kan je een aangesneden pompoen nog enkele weken bewaren. Een verse, hele pompoen blijft vaak nog enkele maanden goed. Je merkt dat een pompoen niet meer goed is als deze zacht is geworden. Je drukt de schil dan in als je de pompoen probeert op te pakken.

Pompoen verwerkt in gerechten kan je samen met het gerecht invriezen. Je kunt ook losse stukjes pompoen kort blancheren en tot een jaar in de vriezer bewaren. Soms wordt er zelfs een hele pompoen geblancheerd (in een grote pan) om in te vriezen.

Pompoen ziektes en plagen

Welke ziektes en plagen zijn er bij pompoenen? Pompoenen krijgen bij vochtig weer heel snel last van meeldauw. Dit is een wit, poederachtig schimmel op het blad van de plant. Met name het blad dat wordt overschaduwd door ander blad of een andere plant, krijgt hier snel last van. Vochtig weer speelt een grote rol.

Hoewel meeldauw niet helemaal te voorkomen is, kan een kleine aantasting niet heel veel kwaad. Schrik dus niet als je af en toe wat meeldauw ziet zitten. Aan het einde van het jaar, in de late herfst, sterft de plant af. De aantasting door meeldauw is dan het ergste.

Pompoenen kunnen bij een te vochtige bodem wel eens last krijgen van wortelrot. Dit is te voorkomen door goed te letten op de hoeveelheid water die je geeft. Verbeter de structuur van de bodem zodat overtollig water makkelijk weg kan.

Pompoen kweken informatie