Schorseneren
Scorzonera hispanica, Asteraceae (composietenfamilie)

Schorseneren soorten

Schorseneren draagt de (Latijnse) wetenschappelijke naam Scorzonera hispanica en is een lid van de composietenfamilie, ook wel asteraceae.

Wat zijn schorseneren en welke soorten zijn er? Schorseneren zijn wortelgewassen met een lange wortel met dezelfde kleur als winterrammenas, al hebben de twee niets met elkaar te maken. De schorseneer wordt ook wel paarse morgenster genoemd, vanwege de paarse en stervormige bloemen.

Schorseneren smaken een beetje naar asperges en worden hierdoor ook wel armeluisasperges genoemd. Ook keukenmeidenverdriet is een oude naam voor deze groente, omdat het sap bij het schillen vervelende vlekken achterlaat op kleding en stoffen. Schorseneren zijn een vergeten groente.

Schorseneren zaaien of planten

Wanneer kan je schorseneren zaaien?
Schorseneren zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van april tot mei.

Je kunt schorseneren het beste direct op de bestemde plek zaaien en niet voorzaaien in kweekpotjes. De plantjes met hun lange wortel zijn lastig te verspenen. Je zaait schorseneren in april of mei en dicht op elkaar, zo krijg je mooie rechte schorseneren.

Per vierkante meter kan je ongeveer 56 tot 77 schorseneren planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 8 tot 12 schorseneren planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Schorseneren verzorgen

Hoe kweek je schorseneren? De schorseneer is een tweejarig wortelgewas. Soms is de schorseneer meerjarig, tot ongeveer drie jaar maar niet veel langer. Schorseneren worden echter als éénjarige gekweekt, waarna de wortel kan worden geoogst.

Schorseneren kweken lukt ook uitstekend op een plekje in de halfschaduw. Verder hebben schorseneren weinig intensieve verzorging nodig, maar let alleen wel goed op de grondsoort.

Schorseneren is een tweejarige plant, niet wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan 5℃.

Schorseneren water geven

Hoeveel water hebben schorseneren nodig? Schorseneren staan goed op een matig vochtige grond. Omdat schorseneren goed op schaduwrijke plekken groeien zal de grond er minder snel opdrogen. Geef tijdens de zomer extra water om de planten te beschermen tegen droogte. Controleer de grond regelmatig.

Schorseneren grondsoorten

Welke grond hebben schorseneren nodig? Schorseneren groeien slecht op dikke grondsoorten zoals vette klei, omdat de wortel hierin niet goed kan groeien. Schorseneren kweken doe je daarom op een luchtige grondsoort, eventueel door de grond aan te vullen met brekerzand.

Het strooien van koemestkorrels draagt in grote mate bij aan het verbeteren van de bodem. Zo wordt de bodem luchtiger en voedzamer door koemestkorrels te strooien. Ook voor de aanplant van schorseneren is dit aan te raden. Zorg ook voor een vochthoudende grond.

Naast de losse bodem zijn schorseneren helemaal niet veeleisend. Je kunt schorseneren kweken op bijna iedere plek in de tuin, zo lang alleen de grond maar goed doorlaatbaar en vochthoudend blijft.

pH

Schorseneren tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?

Schorseneren bemesten

Moet je schorseneren bemesten? Schorseneren zijn langzame groeiers en kunnen wel wat extra voeding gebruiken. Extra kalium is voor het wortelgewas zeker aan te raden, maar wees met stikstof juist iets terughoudender. Hier krijg je namelijk bossige planten van waarbij minder energie naar de wortel gaat.

Schorseneren kweken op verschillende manieren

Schorseneren
Voor het kweken van schorseneren zou je wisselteelt kunnen gebruiken. Schorseneren is een wortel- of knolgewas. De ideale voorteelt is een vruchtgewas en de ideale nateelt is een aardappelsoort of peulgewas volgens het wisselteelt schema.

Schorseneren goede buren
Schorseneren kweken kan goed samen met aardbei, andijvie, komkommer, koolrabi, kropsla, prei, pronkboon, slaboon, spinazie, tomaat, uien veldsla, wortel, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Schorseneren slechte buren
Schorseneren heeft geen nadrukkelijk slechte buren.

Schorseneren bloei en bestuiven

Wanneer bloeit schorseneren? Schorseneren bloeit doorgaans van juni tot juli.

Moet je schorseneren bestuiven? Schorseneren zijn tweejarig of kortlevend meerjarig. Je oogst de wortel nog voor de plant kan gaan bloeien, maar als je een schorseneer laat staan kan deze vanaf het tweede jaar zeker gaan bloeien. Bestuiven is dus alleen nodig voor de zaadteelt en niet voor de gewone teelt.

Schorseneren maken overigens gele, tweeslachtige bloemen en zijn dus goed zelfbestuivend. Je hebt maar één plant nodig voor de bestuiving maar kruisen met andere schorseneren zorgt wel voor meer succes.

Wanneer schorseneren oogsten

Wanneer kan je schorseneren oogsten? Doorgaans doe je dit van oktober tot maart.

Hoe oogst je schorseneren? De schorseneer is de lange, zwarte penwortel van de plant. Bij losse grond kan je de wortel makkelijk uit de grond trekken. Bij stevige grondsoorten loop je het risico dat de wortel dan afbreekt. Je kunt deze dan beter met een spitvork of handvorkje uit de grond wippen.

Schorseneren gebruiken

Waarvoor gebruik je schorseneren? Op het eerste gezicht lijken schorseneren niet zo lekker. Ze zijn donker en grijsbruin of zwart van kleur. Toch kunnen schorseneren -hoewel ze best onbekend zijn- erg lekker zijn. De smaak wordt vaak vergeleken met die van asperges.

Schorseneren moet je goed schillen voor gebruik. Wat dan overblijft is de witte binnenkant van de wortel die je kunt eten. Trek alleen niet je duurste kleding aan als je schorseneren gaat schillen, want het sap uit de wortel kan vervelende vlekken geven op kleding.

Geschilde schorseneren kan je verwerken in diverse warme gerechten, bijvoorbeeld bij gerechten waar je normaal asperges voor zou gebruiken. Je kunt schorseneren koken, maar ook stomen of stoven en je kunt ze zelfs in de oven bakken. Een vergeten maar veelzijdige groente!

Schorseneren houdbaarheid

Hoelang zijn schorseneren houdbaar? Je kunt schorseneren het beste bewaren in een open of geperforeerde zak, bijvoorbeeld een papieren zak, in de groentelade van de koelkast. Dit om te voorkomen dat ze uitdrogen maar ook dat ze gaan schimmelen door te veel vocht.

Schorseneren bewaar je altijd in de koelkast, want daarbuiten zijn ze slecht vers te houden. In de koeling blijven schorseneren gemiddeld zo'n twee weken lang houdbaar. Schillen doe je dan beter pas als je ze gaat gebruiken en niet als je schorseneren nog even wilt bewaren.

Schorseneren ziektes en plagen

Welke ziektes en plagen zijn er bij schorseneren? Schorseneren krijgen niet snel last van ziektes en plagen, maar kunnen ondergronds aangevreten worden door diertjes die in de bodem leven. Mollen kunnen geen kwaad, die graven vaak om planten heen. Veenmollen echter, kunnen grote schade aanrichten. Zo ook bij schorseneren.