Spinazie
Spinacia oleracea, Amaranthaceae (amarantenfamilie)

Spinazie soorten

Spinazie draagt de (Latijnse) wetenschappelijke naam Spinacia oleracea en is een lid van de amarantenfamilie, ook wel amaranthaceae.

Spinazie is een relatief klein plantje. De spinazie plant is te verdelen in twee soorten; rondzadige spinazie en scherpzadige spinazie. De scherpzadige spinazie is bijna altijd wilde spinazie, een soort met groter en stugger blad dat vaak ook puntiger is. Scherpzadige spinazie wordt meestal groter.

Rondzadige spinazie is een kleinere spinazie plant die ook vaak wordt gebruikt om babyspinazie te kweken. Babyspinazie wordt met wortel en al gebruikt. Rondzadige spinazie maakt ovaalvormig blad, maar zonder (scherpe) puntjes. Ook is dit blad vaak iets zachter. Beide soorten kan je op dezelfde manieren gebruiken.

Verder is er ook nog Nieuw-Zeelandse spinazie maar dit is eigenlijk helemaal geen spinazie. Je kunt het op dezelfde manier gebruiken maar het is een compleet andere plantensoort. Ook is er aardbeispinazie waarvan je het blad en de bloemetjes en vruchtjes kunt gebruiken, maar ook dit is een hele andere plant.

Spinazie zaaien of planten

Wanneer kan je spinazie zaaien?
Spinazie zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van maart tot september. Spinazie zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van januari tot februari en van oktober tot december.
Wanneer kan je spinazie planten?
Spinazie planten of uitplanten op de bestemde plek kan in de kweekkas van oktober tot december. Spinazie planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van februari tot maart.

Bekijk ook het spinazie zaaien stappenplan met video

Spinazie is een klein plantje. Spinazie zaaien we zelf altijd direct in de vollegrond. Dit is het makkelijkste. Spinazie voorzaaien doen we eigenlijk nooit omdat spinazie voorzaaien erg omslachtig is. Je moet dan straks heel veel kleine plantjes verspenen. Spinazie voorzaaien kan wel als je dit direct in een grotere pot of bak doet. Je kunt dan de pot naar buiten verplaatsen na het kiemen.

Spinazie kan heel goed tegen lagere temperaturen. Onder andere deze eigenschap, maakt spinazie ook erg geschikt voor een winterteelt in de kweekkas. Je kunt spinazie al vroeg in het jaar direct buiten zaaien, zo lang het dan niet vriest.

Bij uitzondering kan je spinazie voorzaaien in een zaaitray, om het in de kweekkas in de vollegrond te planten. Bij kamertemperatuur laat je de zaden dan even snel kiemen. Vervolgens zet je de jonge plantjes in de kweekkas en laat je ze daar verder groeien. Je kunt ze daar dan in de vollegrond uitplanten.

Zelf spinazie zaaien in de grond

Spinazie zaaien we zelf altijd direct in de vollegrond. Met een hark of met de hand kan je geultjes maken om de zaden in te strooien. Zelf strooien we de zaden meestal gewoon uit over de grond. Daarna harken we de zaden licht in. Als de plantjes boven de grond verschijnen, kan je eventueel wat plantjes verwijderen.

Haal dan alleen de zaailingen weg die heel dicht bij elkaar, of tegen elkaar aan groeien. De rest mag je gerust laten staan. Spinazie neemt niet veel ruimte in. Geef wel genoeg water tijdens en ook na het kiemen. Laat de grond niet volledig opdrogen.

Zo wel scherpzadige of wilde spinazie als rondzadige spinazie, kan je op deze manier zaaien. Wel neemt rondzadige spinazie minder ruimte in, omdat de plantjes kleiner worden. Bij scherpzadige spinazie of wilde spinazie is uitdunnen wel vaak nodig. Rondzadige spinazie kan best dichter op elkaar staan.

Per vierkante meter kan je ongeveer 56 tot 77 spinazie planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 8 tot 12 spinazie planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Spinazie verzorgen

Zelf spinazie kweken is zo makkelijk dat iedereen het kan. Dit makkelijke plantje is dus ook heel geschikt voor je allereerste moestuintje. Beginners en ook kinderen kunnen zelf spinazie kweken. Ook leuk om samen met het gezin te doen dus! Spinazie kweken we bijna het hele jaar door, ook in de winter als je een kweekkas hebt.

Je kunt spinazie kweken op een schaduwrijk plekje of gewoon in de halfschaduw. Spinazie heeft niet veel zon nodig. Ook daarom lukt spinazie kweken in de winter (in een kas) ook zo goed, tijdens de donkere dagen.

Voor spinazie kweken heb je maar weinig ruimte nodig. Bedenk je wel dat je spinazie rauw en gekookt kunt gebruiken. Gekookte spinazie slinkt heel erg. Wil je spinazie koken dan heb je daar dus meer van nodig, maar echt veel meer. Zet dus genoeg spinazie plantjes neer als je het wilt koken, of gebruik het blad rauw.

Spinazie kan heel goed tegen kou. Daarom kunnen we spinazie ook in de winter kweken, en kan je vroeg beginnen met spinazie zaaien. Hogere temperaturen zijn zelfs slecht voor spinazie. Boven de 20°c en bij dagen langer dan 14 uur, zoals in de zomer, kan spinazie sneller doorschieten.

Bij warme dagen en lang licht kan spinazie doorschieten, maar doorgeschoten spinazie is nog wel eetbaar. Gebruik het dan wel met mate, want doorgeschoten spinazie bevat meer nitraat. Verderop bij het stukje over gebruiken, lees je waarom dat eigenlijk helemaal niet zo goed is voor je lichaam.

Spinazie is een éénjarige plant, niet wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan 1℃.

Spinazie water geven

Zorg dat de grond nooit volledig opdroogt en geef dus regelmatig water. Let tijdens de zomer en bij spinazie kweken in potten of bakken extra goed op, omdat de grond dan sneller opdroogt. Geef bij voorkeur 's ochtends en 's avonds water maar niet midden op de dag.

Spinazie grondsoorten

Spinazie stelt weinig eisen en groeit op vrijwel iedere grond. Je kunt dus in principe overal spinazie kweken. Wel helpt het als de grond doorlaatbaar en luchtig is. Als je de grond goed losmaakt is spinazie zaaien ook makkelijker.

Zelf hebben we spinazie wel eens gezaaid in onze dikke kleigrond. Uiteindelijk groeide de spinazie ook daar heel goed, maar het was er vaak te vochtig. De spinazie kreeg dan snel last van gele blaadjes, te weinig zuurstof bij de wortels en te lang nat. Het kan dus wel, maar beter is om de kleigrond eerst goed los te maken.

Het helpt als de grond vochthoudend is, want spinazie mag niet uitdrogen. In potten en bakken kan je de bodem bedekken met een laag kiezels of hydrokorrels, zodat de gaten niet dichtgeslibd raken met aarde. Dit zodat overtollig water wel altijd makkelijk weg kan. Verder kan je de grond altijd een beetje losharken voor het zaaien en planten van spinazie.

pH

Spinazie tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?

Spinazie bemesten

Als je moestuinaarde of potgrond gebruikt dan is deze meestal van zichzelf al licht bemest. Extra voeding is in dit geval zeker niet nodig. Kweek je op grond die al een tijdje ligt, bijvoorbeeld in de vollegrond of in kweekbakken die al vaker zijn gebruikt, dan kan je spinazie alsnog bemesten.

Voor spinazie kan je een stikstofrijke voeding gebruiken. Stikstof draagt bij aan het vormen en ontwikkelen van het blad. Je krijgt hiermee dus vollere planten met meer en grotere blaadjes.

Spinazie kweken op verschillende manieren

Voor de combinatieteelt heeft spinazie veel baat bij peulensoorten en bonensoorten. Zet bijvoorbeeld slabonen, pronkbonen, doperwten of kapucijners bij spinazie. Spinazie hoeft namelijk niet in de volle zon en heeft zelfs wat baat bij een beetje schaduw. Deze hoge, veelal klimmende bonen en peulensoorten creëren schaduw voor de spinazie.

Spinazie
Voor het kweken van spinazie zou je wisselteelt kunnen gebruiken. Spinazie is een bladgewas. De ideale voorteelt is een koolgewas en de ideale nateelt is een vruchtgewas volgens het wisselteelt schema.

Spinazie goede buren
Spinazie kweken kan goed samen met aardappel, aardbei, andijvie, bladselderij, bleekselderij, bloemkool, boerenkool, broccoli, doperwten, kapucijners, knolraap, knolselderij, komkommer, koolrabi, kropsla, linzen, paksoi, palmkool, peulen, pronkboon, radijs, rammenas, rode kool, romanesco, schorseneren, slaboon, spruitjes, tomaat, tuinboon, veldsla, venkel, witte kool, wortel, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Spinazie slechte buren
Spinazie kweken gaat liever niet samen met biet, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Spinazie bloei en bestuiven

Wanneer bloeit spinazie? Spinazie bloeit doorgaans van juni tot september.

Voor de zaadteelt kan je spinazie laten bloeien maar bij de gewone teelt is dit niet gewenst. Bloeiende spinazie maakt namelijk meer nitraat aan. Zoals eerder genoemd is dit stofje in grote hoeveelheden niet erg goed voor het lichaam. In kleine hoeveelheden kan dit geen kwaad.

Spinazie gaat meestal bloeien op dagen met meer dan 14 uur zonlicht en als de temperatuur boven de 20-23°C uitkomt. Je kunt de plantjes laten staan voor de zaadteelt. Spinazie is dan zelfbestuivend en wordt vooral door de wind bestoven. Je hoeft spinazie dus niet zelf te bestuiven.

Bij droog weer kan je de bloeistengels van spinazie voorzichtig schudden. Dat is niet nodig maar het is wel erg leuk om een keer te doen. Je ziet dan namelijk hele grote wolken stuifmeel van de bloemen afkomen. Zo draag je ook een beetje bij aan de bestuiving van je planten.

Wanneer spinazie oogsten

Je kunt spinazie op verschillende manieren oogsten. Gedurende de hele groei kan je doorlopend blaadjes blijven plukken. Spinazie groeit dan steeds verder en maakt in korte tijd weer nieuwe blaadjes, die je dan ook weer kunt oogsten. Zo heb je lekker lang spinazie.

Je kunt spinazie ook in één keer oogsten door de volgroeide plantjes uit de grond te halen. Zo heb je in één keer veel spinazie die je bijvoorbeeld kunt gebruiken om te koken, omdat spinazie dan nog erg krimpt. Met de wortel aan de plant blijft spinazie langer houdbaar.

Daarnaast kan je jonge spinazieplantjes met wortel en al uit de grond halen. Je kunt de jonge plantjes dan met wortel en al gebruiken als babyspinazie. Vooral rondzadige spinazie is erg geschikt om te worden gekweekt als babyspinazie.

Doorgeschoten (bloeiende) spinazie oogst je liever beperkt. Boven de 20°c en bij dagen met meer dan 14 uur daglicht, kan spinazie doorschieten. Spinazie maakt dan meer nitraat aan. Hieronder lees je waarom dat niet goed is voor je lichaam, en waarom we dus beter spinazie oogsten vóór de bloei.

Spinazie gebruiken

Spinazie is erg  gezond maar spinazie is niet lang houdbaar. Je gebruikt spinazie daarom het liefste direct na het oogsten, of je oogst spinazie natuurlijk pas wanneer je het gaat gebruiken. Je kunt spinazie koken waarbij je veel meer nodig hebt omdat spinazie dan krimpt.

Verder kan je spinazie in bijna alle (groente)salades gebruiken, ook in combinatie met andere saladegroenten zoals kropsla en veldsla of rucola. Gebruik spinazie in kleine hoeveelheden als je blaadjes gebruikt van bloeiende spinazie.

Spinazie bevat kleine hoeveelheden nitraat. Ons lichaam zet dit om in nitriet en dat is bij grote hoeveelheden slecht voor je lichaam. Bloeiende spinazie bevat veel meer nitraat. Doorgeschoten spinazie oogst je dus liever beperkt. Als je ziet dat spinazie begint te bloeien, oogst je het liefst zo snel mogelijk.

Spinazie kiemgroenten

Hoewel spinazie niet erg bekend is als kiemgroente kan je dit plantje ook heel goed als kiemgroente opkweken en eten. Spinazie is namelijk in z'n geheel eetbaar, van wortel tot blad. De smaak is vergelijkbaar met het jong geoogste blad of met babyspinazie.

Spinazie houdbaarheid

Spinazie is met wortel en al het langst houdbaar. Je kunt de plantjes opfrissen door ze met de wortel in koud water te zetten. Verder kan je spinazie na het blancheren eventueel invriezen, als je het daarna wel direct uit de vriezer gebruikt tot maximaal een jaar na de oogst.

Losse blaadjes spinazie gebruik je het liefst direct. Deze zijn in de koelkast ongeveer een dag houdbaar en zijn daarna niet meer lekker om rauw te eten. De losse blaadjes worden heel snel slap of zelfs snotterig. Oogst spinazie dus zo kort mogelijk voor je het gaat gebruiken of oogst planten met wortel en al.

Spinazie ziektes en plagen

Spinazie kan op dikke grondsoorten last krijgen van gele blaadjes door zuurstofgebrek. Uitdroging is een groot gevaar in de zomer omdat spinazie klein is en ondiep wortelt. Verder is spinazie soms vatbaar voor slakken en kevers die aan het blad zitten. Over het algemeen heeft spinazie relatief weinig last van andere ziektes en plagen.