Rode kool
voorzaaien kweken en oogsten

Rode kool soorten

Rode kool kan je ook aan elkaar schrijven als rodekool. Rodekool of rode kool is het roodgekleurde broertje van witte kool. De groei van beide soorten is identiek en de verzorging is hetzelfde. Je kunt dus heel goed tegelijk witte kool en rode kool kweken, in hetzelfde vak en direct naast elkaar.

Verder is rodekool of rode kool een grote koolsoort. De kop groeit vanuit het hart van de plant. Als we de kop niet zouden oogsten dan barst deze open en gaat de kool bloeien. Rode kool maakt prachtige maar vooral hele grote, paarsrode of blauwpaarse bladeren.

Rode kool is een tweejarige plant. Onder normale omstandigheden bloeit deze in het tweede jaar pas. Verder is rodekool een sluitkool, waar een aantal verschillende soorten van zijn. Dit zijn in de moestuin de meest bekende sluitkolen:

• Rode kool - Brassica oleracea var. capitata rubra
  Dit zijn alle sluitkolen die rood, paarsrood of blauwrood van kleur zijn. Een prachtige kool om te zien. Deze is sterk vergelijkbaar met de witte kool, behalve dat de kleur anders is.
• Savooiekool - Brassica oleracea var. capitata sabauda
  Dit zijn alle sluitkolen met gebobbelde blaadjes. Savooiekool wordt ook groene kool genoemd, maar in principe zijn dit alle sluitkolen behalve de rode. Savooiekool is een echte oerkool. Het is namelijk een van de oudste sluitkolen die er zijn.
• Witte kool - Brassica oleracea var. capitata alba
  Dit zijn alle sluitkolen met gladde blaadjes, behalve natuurlijk rode kool welke een soort op zichzelf is. De blaadjes van witte kool zijn groen van kleur, zoals de meeste sluitkolen dat zijn.
  
  
• Spitskool
  Dit soort staat even apart. Spitskolen zijn puntige kolen, maar de spitskool is niet echt een eigen soort. Spitskoolrassen met gebobbelde blaadjes vallen onder de savooiekolen en zijn dus ondersoorten Brassica oleracea var. capitata sabauda (savooiekool). Rassen met gladde blaadjes vallen onder de witte kolen en zijn dus ondersoorten Brassica oleracea var. capitata alba (witte kool).

Rode kool zaaien of planten

Wanneer kan je rode kool zaaien?
Rode kool zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van maart tot mei. Rode kool zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van februari tot maart.
Wanneer kan je rode kool planten?
Rode kool planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van april tot juni.

Rodekool of rode kool zaaien we in het vroege voorjaar. Het ideale moment is rond maart onder glas of begin april direct buiten. Rode kool zaaien we altijd voor in kweekpotjes. We zaaien rodekool vroeg omdat het een lang seizoen nodig heeft. Rode kool groeit snel en wordt groot, maar de kop zelf groeit pas later in het hart van de plant.

Je kunt rodekool zaaien in de vollegrond maar dit heeft wat nadelen. Jonge plantjes van kolen worden heel vaak opgegeten door slakken en andere beestjes. Vaak is het plantje al opgegeten voor je het überhaupt hebt gezien. Zaai je in de vollegrond, snijd dan de bodem uit wat kweekpotjes. Zet de potjes over je zaden (en zaailingen) heen op de grond. Zo kunnen slakken er niet bij.

Zelf gebruiken we trouwens altijd P9-formaat kweekpotjes voor het zaaien van rodekool. De potjes zijn groot genoeg, zodat je plantjes eerst mooi kunnen groeien voor je ze uit gaat planten.

Rode kool zaaien in kweekpotjes

Voorzaaien heeft dus altijd de voorkeur. Rode kool zaaien we daarom altijd in kweekpotjes, ook als we direct buiten zaaien. Sla zeker ook de laatste stap niet over. Vul een aantal potjes met zaaigrond en druk dit aan, bijvoorbeeld met de onderkant van een ander kweekpotje. Maak in elk potje zaaigrond een gaatje, niet dieper dan een centimeter.

In elk kweekpotje zaaien we ongeveer drie of vier rode kool zaden. Zo weet je zeker dat er in elk potje iets opkomt. Gebruik je een F1 hybride ras dan hoef je maar één zaadje te zaaien. F1 hybriden zijn zeer sterke rassen. Naast de grote productiviteit en sterke groeikracht, kiemen F1 hybride rode kool zaden vaak allemaal snel en zonder moeite.

Als laatste, zet de met rode kool bezaaide kweekpotjes ergens hoog. Bij voorkeur op een etagere of iets dergelijks. Zo kunnen slakken niet bij de jonge zaailingen komen. Dit is het grote voordeel van kweekpotjes, je kunt ze namelijk op een speciale plek zetten. Sla deze stap zeker niet over, anders kunnen slakken alsnog de kleine plantjes eten!

Als er meerdere plantjes opkomen in de potjes, verwijder dan de kleinere plantjes. De mooiste, grootste zaailingen laat je staan. Die kweek je verder op tot grote rodekool planten.

Rode kool planten in de grond

Je kunt rode kool planten in de vollegrond vanaf eind april of iets eerder, als het dan niet heel koud meer is. Rode kool planten we altijd in de vollegrond. Rodekool planten worden erg groot en hebben de ruimte nodig. In een pot of bak kan je eigenlijk alleen rodekool planten, als deze zeer groot is. Bijvoorbeeld een cementkuip of grote bloempot.

Rode kool planten we in ieder geval pas uit, als de wortels door de gaten in de kweekpotjes (onderkant) naar buiten komen. Dan is het kluitje door het hele potje gegroeid en valt het kluitje niet meer uit elkaar. Wees evengoed voorzichtig wanneer je rode kool planten uit de potjes haalt. Graaf gaten waar de kluitjes in passen en zet de kluitjes erin.

Per vierkante meter kan je ongeveer 1 tot 2 rode kool planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 1 tot 2 rode kool planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Rode kool verzorging

Rode kool kweken is op zichzelf niet moeilijk, al zijn er wel wat uitdagingen. Oogsten vóór de kool openbarst is belangrijk maar de kool kent ook wat vijanden. Bescherm rode kool planten goed tegen vlinders. Die leggen eitjes en de rupsen hieruit eten je kool op. Rode kool kweken we daarom vaak onder insectengaas. Meer over rupsen lees je verderop bij het stukje ziektes en plagen.

Op zich blijft rode kool best laag maar wordt de plant vooral erg breed. Geef rode kool dus altijd genoeg ruimte om te groeien. Deze sluitkool kan snel, fors groeien maar de kop begint pas later te vormen. Geef genoeg water en bemest sterk. Meer hierover lees je verderop.

Rode kool is een tweejarige plant, wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan -5℃.

Rode kool combinatieteelt en wisselteelt

Kool zetten we onder fijnmazig insectengaas, zodat vlinders er niet bij kunnen komen. Meer daarover bij het kopje ziektes en plagen. Insectengaas is bijna vereist te noemen. Onderschat het gebruik van insectengaas dus niet!

Rode kool
Voor het kweken van rode kool zou je wisselteelt kunnen gebruiken. Rode kool is een koolgewas. De ideale voorteelt is een peulgewas en de ideale nateelt is een bladgewas volgens het wisselteelt schema.

Rode kool goede buren
Rode kool kweken kan goed samen met aardappel, andijvie, biet, bladselderij, bleekselderij, citroenmelisse, doperwt kamille, kapucijners, knolselderij, linzen, munt, peul pronkboon, salie, slaboon, tuinboon, wortel, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Rode kool slechte buren
Rode kool kweken gaat liever niet samen met aardbei, aardpeer, spinazie, tuinboon, zonnebloem, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Rode kool water geven

Rode kool heeft veel water nodig. Op een vochthoudende grond hoef je vanzelfsprekend iets minder water te geven, maar op droge grond veel meer. Tijdens de warme en droge zomermaanden geef je doorgaans ook meer water. Vooral kolen zoals rode kool hebben in de brandende zon snel te lijden onder droogte.

In de zomer geven we soms twee keer per dag een deel water. Zorg in elk geval dat de grond nooit helemaal opdroogt, maar ook dat de grond niet drijfnat wordt.

Rode kool grondsoorten

Rodekool kweken we in principe op alle soorten grond. Wel hebben koolsoorten doorgaans een lichte voorkeur voor kalkhoudende grond. Op kleigrond groeit rodekool ontzettend goed, omdat dit vocht en voedingsstoffen goed kan vasthouden. Door koemestkorrels te gebruiken kan je voedingsstoffen nog beter binden, ook op andere grondsoorten.

Rode kool kweken we liever niet op een zure grond. Heb je alleen maar zure grond, strooi dan regelmatig kalk om dit op te heffen. Als je stopt met kalk strooien wordt de grond ook weer langzaam zuur.

pH

Rode kool tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?

Rode kool bemesten

Rode kool staat graag op een voedzame grond. Je kunt daarom het beste rode kool bemesten en daar ook niet zuinig mee zijn. Rode kool is een echte grootverbruiker in de moestuin. Rodekool kweken we voor het blad. Geef daarom een stikstofrijke meststof, maar misschien nog wel meer fosfaat. Fosfaat versterkt blad- en bloemknoppen, en uiteindelijk is de kool in het midden een soort grote knop.

Rode kool bloei en bestuiven

Wanneer bloeit rode kool? Rode kool bloeit doorgaans van mei tot juli.

Als je het goed doet bloeit rode kool natuurlijk helemaal niet. Je oogst de kop in het midden voor deze openbarst. Is het ergens toch fout gegaan en is de kool gebarsten, dan kan deze soms zelfs tot bloei komen. Normaalgesproken gebeurt dit pas in het tweede jaar, want rode kool is een tweejarige plant.

Rodekool kan voor de zaadteelt twee jaar blijven staan. Meestal bloeit deze pas in het tweede jaar maar soms ook al in het eerste jaar. Wanneer de kool gaat barsten verschijnen vanuit de gebarsten kool de bloeistengels. Hieraan zitten heel veel kleine, gele bloemetjes die heel herkenbaar zijn voor kruisbloemigen.

De bloemetjes van rode kool zijn tweeslachtig en dus is de hele plant eenhuizig. Rode kool is daarom ook zelfbestuivend. Als rodekool bloeit is de kop niet meer te oogsten. Verder laten we rode kool bestuiven door insecten zoals bijtjes en hommels of zweefvliegen. Voor de bestuiving van rodekool hoef je zelf weinig te doen.

Rode kool zaden oogsten we wanneer deze goed droog zijn. Het beste laat je ze aan de plant opdrogen. Bij F1 hybriden weet je helaas niet welke kruising je krijgt. Deze krachtige rassen zijn niet erg zaadvast, maar puur gekweekt voor de productiviteit en groeikracht. Bij F1 hybriden kan je dus een heel ander soort (rode) kool krijgen, wanneer je er zaden van oogst en deze opnieuw zaait.

Rode kool zaden van je eigen planten kan je natuurlijk gebruiken om opnieuw rodekool te zaaien. Ook kan je rodekool zaden gebruiken om deze als kiemgroente op te kweken. Rodekoolkiemen zijn erg gezond.

Wanneer rode kool oogsten

Wanneer kan je rode kool oogsten? Doorgaans doe je dit van september tot december.

Wanneer de plant groot is geworden zie je vaak al het begin van een kool ontstaan. In het midden van de plant groeien de bladeren niet meer naar buiten toe. In plaats daarvan gaan de bladeren bol staan en vouwen deze zich om elkaar heen. Laat deze zich rustig verder ontwikkelen. Binnen enkele weken kan je de rode kool oogsten.

In het midden van de plant ontstaat dan een soort vorm van een wijnglas. Je kunt het ook vergelijken met de vorm van een tulp, zoals op de foto hieronder en hierboven ook goed te zien is. Precies in de tulp (of in het wijnglas) groeit dan straks een mooie, ronde, rode kool.

Rode kool oogsten we in principe gewoon in de herfst. De sluitkolen zijn niet altijd zo geschikt voor een winterteelt, omdat ze dan in het voorjaar direct barsten en gaan bloeien. De oogst kan wel uitlopen tot tegen de winter, mits de kool op tijd is gezaaid natuurlijk. Voor de oogst gebruiken we zelf een scherp mes. Wij hebben ze van Opinel, een mes in sikkelvorm. Ze zijn zeer scherp en geweldig om je oogst mee los te snijden!

Je kunt de kool natuurlijk eerst uit de grond trekken. Wij snijden altijd eerst het grote blad eromheen los. Daarna snijden we de plant los van de grond. Vervolgens trekken we de buitenste bladeren weg en snijden we de kool aan de onderzijde mooi stomp af. Nog even goed afspoelen en eventueel in een emmer water laten staan (om beestjes uit te drijven). De rode kool is klaar voor gebruik in de keuken!

De buitenste bladeren om de kool verwijder je in ieder geval, het lekkere deel van de kool zit van binnen. Meestal zijn de buitenste bladeren ook vies of aangetast door ongedierte. Wacht niet te lang met de kool te oogsten, want na enige tijd kan de kool gaan openbarsten.

Rode kool gebruiken

Rode kool kan door de stamppot, maar rode kool is nog veel bekender voor het bereiden met appel. De zoete smaak hiervan maakt het geheel een heerlijk gerecht. Rode kool kleurt trouwens het hele gerecht ook vaak rood. Dat komt door de kleurstof waardoor de kool de rode kleur krijgt. Het zelfde gebeurd bij rode bietjes in gerechten.

Rode kool kan ook goed worden ingemaakt. Je kunt het gebruiken voor zuurkool in plaats van witte kool, of samen met witte kool en in combinatie met andere zelf gekweekte ingrediënten uit de moestuin.

Rode kool kiemgroenten

Hoewel rodekoolkiemen niet de meest bekende kiemgroenten zijn, is rodekool als kiemgroente erg gezond. Bovendien zijn de kiemen van rode kool ook erg mooi. Je kunt ze dus perfect gebruiken als garnering vanwege de kleur. De smaak is zoals je gewend bent van de meeste koolsoorten. In zijn soort is rodekool als kiemgroente dus niet heel uniek.

Kiemgroenten kweken we meestal in een kiemtoren of een glazen pot met gaasdeksel. Je kunt de kiemen zo dagelijks goed omspoelen en dat is belangrijk. Verder kan je kiemgroenten kweken met enkel wat zaden en water. Meer heb je daar niet voor nodig. Kiemgroenten zijn over het algemeen erg gezond en zo ook de kiemen van de rode kool plant.

Rode kool houdbaarheid

Een vers geoogste rode kool blijft tot twee weken houdbaar in de koeling, maar kan ook na kort blancheren ingevroren worden. Dan blijft verse rode kool nog minstens een jaar houdbaar. Zoals met alle groenten, fruit en kruiden is een vers geoogste rode kool natuurlijk altijd het lekkerste.

Tip: Je kunt een vers geoogste rodekool in de koelkast nog iets langer bewaren, door vershoudfolie om de kop te wikkelen.

Rode kool ziektes en plagen

Welke ziektes en plagen zijn er bij rode kool? Rode kool is een aantrekkelijke plant voor vlinders die dan ook vaak eitjes op of onder het blad leggen. Hieruit komen rupsen die de complete plant kaal kunnen vreten. Je kunt rode kool daarom beter onder fijnmazig insectengaas kweken of andere lokplanten in de omgeving planten.

Rode kool is -net als andere koolsoorten- ook extra gevoelig voor de schimmel knolvoet. Dat is een schimmel die alle wortels van de plant aantast tot er enkel een stompje overblijft. De plant gaat natuurlijk dood als gevolg van deze schimmel. Aantasting is goed te voorkomen door wisselteelt toe te passen.