plant banner

Kapucijner
Pisum sativum subsp. arvense - Fabaceae
kweken en oogsten

°C-4
°C8
CM10
CM5-6
CM3.0
Jan.
Feb.
Mrt.
Apr.
Mei.
Jun.
Jul.
Aug.
Sep.
Okt.
Nov.
Dec.
alles
vroeg
standaard
herfstteelt
  Zaaien onder glas
  Planten in kweekkas
  Buiten zaaien
  Buiten (uit)planten
  Bloeitijd
  Oogsten
  Snoeien

Zelf kapucijners zaaien, planten en oogsten

Kapucijner draagt de (Latijnse) wetenschappelijke naam Pisum sativum subsp. arvense en is een lid van de vlinderbloemenfamilie, ook wel fabaceae.

Samenvatting

Kapucijners zijn een soort erwten, vergelijkbaar met doperwten maar net iets anders. De kapucijner plant lijkt heel erg op de doperwt. In principe zijn het dezelfde planten maar kapucijners worden paarsrood of paarsblauw van kleur. Kapucijners worden om die reden soms ook wel blauwschokkers genoemd. Ook in de groentewinkel heten ze vaak zo.

Zelf je eigen kapucijners kweken is heel makkelijk. Geef regelmatig water zodat de grond niet opdroogt. Kapucijners kweken we zonder extra te bemesten. Kapucijners zaaien we al vroeg, soms al vanaf januari binnenshuis. In het vroege voorjaar kan je kapucijners zaaien op de bestemde plek, buiten. Voorgezaaide kapucijners planten we ook rond die tijd uit, bij voorkeur langs stokken om te klimmen.

Kapucijners oogsten we als ze mooi dik zijn geworden, vaak vanaf de zomer. Je kunt ook jonge kapucijners oogsten. Dan heten het velderwtjes. Verderop lees je alles over hoe wij onze blauwschokkers zaaien en vervolgens onze blauwschokkers planten op hun bestemde plekje. Inclusief een handje vol verzorgingstips, want veel heeft de kapucijner plant niet nodig.

Kapucijner soorten

Kapucijners zijn het paarsblauw of roodblauw gekleurde zusje van de doperwt en de peul. Omdat kapucijners deze opvallende kleur hebben, worden ze ook wel blauwschokkers genoemd. In de groentewinkel kom je ze vaak tegen onder die naam. Kapucijners worden meestal geoogst als ze mooi dik zijn maar je kunt ze ook jong oogsten. Jonge kapucijners heten velderwtjes (velderwten).

De meeste rassen worden vrij hoog, meestal anderhalve tot twee meter. Het zijn sterk rankende planten die vaak iets nodig hebben om langs te klimmen. Kapucijners (Pisum sativum subsp. arvense) zijn hele naaste familie van de doperwt en de peul (Pisum sativum), welke in principe dezelfde planten zijn. De kapucijner is daar een ondersoort van.

Kapucijner zaaien en planten

Wanneer kan je kapucijner zaaien?
Kapucijner zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van maart tot april en van juli tot september. Kapucijner zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van januari tot februari.
Wanneer kan je kapucijner planten?
Kapucijner planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van februari tot mei.

kapucijner zaden zaadjes zaad keukenplanten

Bekijk ook het kapucijners zaaien stappenplan met video

Kapucijners zaaien we het liefst direct in de vollegrond, maar als je eerder wilt beginnen kan je ze ook voorzaaien. Vroeg gezaaide kapucijners planten we in het vroege voorjaar uit. Buiten kapucijners zaaien doen we ook rond die tijd. Je kunt eerder kan je al voorzaaien vanaf de winter.

De vraag is bij het voorzaaien of je daar de ruimte voor hebt, op de vensterbank en ook nog in een grote zaaitray. Aan één of twee plantjes heb je namelijk niet genoeg. Je moet dus wel wat meer blauwschokkers zaaien, een stuk of 30-40 of zelfs nog meer, wil je er een leuke oogst aan overhouden.

Verder kan je kapucijners vaak in de herfst nog een keer zaaien. De oogsttijd is dan een stuk korter, maar het is een leuke nateelt als je ruimte over hebt. In het najaar gezaaide kapucijner planten leven korter, maar je kunt er toch een mooie extra oogst van krijgen rond die tijd in het jaar.

Zelf kapucijners zaaien in de grond

Direct in de grond zaaien heeft normaal niet onze voorkeur, maar is bij kapucijners wel erg makkelijk. Zelf zaaien we altijd pas als dit direct buiten kan. Wel zaaien we dan eerst in een zaaitray om later uit te planten. Persoonlijke voorkeur, doe het vooral op jouw manier. In de vollegrond heb je soms wel last van slakken. Een tray kan je hoog en veilig zetten, buiten het bereik van slakken.

Maak in de grond een aantal geultjes met een hark, en maak de grond vooraf ook eerst goed los. Je kunt de kapucijner zaden per 2 of 3 op voldoende afstand van elkaar, zaaien in de geultjes. Zaai niet dieper dan 3 centimeter maar ook niet te ondiep. Zo weet je zeker dat er altijd iets opkomt. Echt uitdunnen doen we zelf dan niet. Je zou kunnen uitdunnen als je denkt dat je plantjes wel héél dicht op elkaar staan bij opkomst.

Geef tijdens en na het kiemen regelmatig water. Zorg in elk geval dat de grond nooit helemaal opdroogt. Ook tijdens het kweken van de kapucijners als de plantjes groter zijn.

Kapucijners zaaien in een zaaitray

Je kunt kapucijners zaaien in een zaaitray zoals we dit zelf graag doen. We wachten dan tot je direct buiten kunt zaaien, zodat de vensterbank vrij blijft voor andere keukenplanten. Vul een tray met zaaigrond en druk dit aan, bijvoorbeeld met de bodem van een andere zaaitray. In elk vakje zaaien we 2-3 zaadjes zodat overal iets opkomt.

Zaai ongeveer een centimeter diep en druk de gaatjes weer dicht. In een zaaitray zaaien we niet zo diep omdat de vakken klein zijn. We zetten de plantjes bij het uitplanten wel iets dieper in de grond. Geef tijdens en na het kiemen regelmatig water. Zeker in een tray met vakjes droogt de zaaigrond extra snel op. Zorg dat de grond nooit helemaal opdroogt.

Kapucijners of blauwschokkers planten

In het vroege voorjaar kan je de voorgezaaide kapucijners of blauwschokkers planten. Kapucijners of blauwschokkers zaaien we soms vroeg zodat er eerder kunnen planten, waardoor je ook iets eerder kunt oogsten. Als de worteltjes aan de onderkant uit de tray naar buiten komen, kan je kapucijners planten. Maak gaten waar de kluitjes in passen en zet de kluitjes op voldoende afstand van elkaar.

Voorgezaaide kapucijners of blauwschokkers planten we iets dieper in de grond. Vooral omdat we bij het zaaien in een tray niet zo diep kunnen zaaien (de vakjes zijn vaak te klein).

kapucijner zaailingen kiemplantjes kiemplanten keukenplanten

Per vierkante meter kan je ongeveer 56 tot 77 kapucijner planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 8 tot 12 kapucijner planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Kapucijner standplaats en verzorgen

Kapucijners kweken is makkelijk, net als doperwten kweken. De kapucijner plant is niet veeleisend maar staat graag in de volle zon, al wordt de halfschaduw ook getolereerd. Behalve genoeg water geven heeft de kapucijner plant niet veel nodig. Kapucijners kweken kan dus ook leuk zijn voor beginners.

Wel dien je rekening te houden met het feit dat het een sterk rankende plant is. Mocht je kapucijners kweken in rijen, geef ze dan stokken om langs te klimmen. Stokken van anderhalve meter of iets langer, moeten voldoende zijn. Zet deze stokken bijvoorbeeld in piramidevorm tegen elkaar, of in een driehoek tegen elkaar in rijen.

kapucijner jonge plantjes jonge planten keukenplanten

Kapucijner is een éénjarige plant, niet wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan -4℃.

Kapucijner combinatieteelt en wisselteelt

Kapucijners worden in rijen gekweekt. De meeste soorten kapucijners zijn sterk rankend. Ze worden meestal langs stokken gekweekt.

Kapucijner
Voor het kweken van kapucijner zou je wisselteelt kunnen gebruiken. Kapucijner is een peulgewas. De ideale voorteelt is een aardappelsoort of wortel- of knolgewas en de ideale nateelt is een koolgewas volgens het wisselteelt schema.

Kapucijner goede buren
Kapucijner kweken kan goed samen met aardappel, aardbei, aardpeer, andijvie, biet, bloemkool, boerenkool, broccoli, knolraap, komkommer, kropsla, maïs, meloen, paksoi, palmkool, radijs, rode kool, romanesco, spinazie, spruitjes, tomaat, veldsla, watermeloen, witte kool, wortel, zuring, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Kapucijner slechte buren
Kapucijner kweken gaat liever niet samen met bieslook, bosui, daslook, knoflook, prei, stengelui, ui, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Kapucijner water geven

Zorg in elk geval dat de grond nooit opdroogt maar ook niet drijfnat wordt. Zelf kapucijners kweken vereist niet veel, behalve dat je genoeg water geeft. Let zeker in de warme en droge zomermaanden extra goed op. De kapucijner plant is dan extra gevoelig voor uitdroging en zeker in moestuinbakken, waar de grond sneller opdroogt.

Soms merk je bij het doppen van kapucijners dat één of een paar erwtjes heel klein zijn gebleven. Die zijn natuurlijk niet lekker om te eten. Meestal komt dit doordat de bestuiving niet helemaal goed is gelukt. Het kan echter ook door droogte voorkomen dat niet alle erwtjes goed groeien. Voldoende water geven is dus wel belangrijk!

Kapucijner grondsoort en bodem

Hoewel je kapucijners in principe overal kunt zetten, kan je het beste kapucijners kweken op een doorlaatbare bodem. Overtollig water moet makkelijk wegkunnen maar de grond mag ook niet snel opdrogen. Het strooien van koemest kan helpen vocht vast te houden in de bodem, terwijl het ook de structuur verbetert.

pH

6.0
7.5

Kapucijner tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?

kapucijner grote planten keukenplanten

Kapucijner bemesten

Kapucijners vallen onder de peulgewassen en hebben dus, net als erwten en bonen, weinig voeding nodig. Je kweekt ze ook daarom als laatste in het cirkel van de wisselteelt. Toch kan het handig zijn om op arme grondsoorten extra te bemesten. Geef dan een stikstofarme meststof welke niet te sterk is.

N3
P5
K5

Voor het bemesten van kapucijner adviseren we bij benadering de samenstelling stikstof (N), fosfaat (P) en kalium (K) 3-5-5 . Dit is ons advies en geen vereiste. Je kunt zelf mest mengen naar verhouding. Lees ook: Wat is NPK mest?

kapucijner volgroeide planten grootte keukenplanten

Kapucijner bloei en bestuiven

Wanneer bloeit kapucijner? Kapucijner bloeit doorgaans van april tot oktober.

Je hoeft kapucijners niet met de hand te bestuiven. Dit wordt door insecten gedaan. Kapucijners zijn éénhuizig en zelfbestuivend, maar bestuiving in het algemeen is wel nodig voor het vormen van de erwtjes (kapucijners) die in de peulen zitten. De zaadteelt van kapucijners is exact hetzelfde als de gewone teelt, omdat je de zaden ook oogst om te eten.

Soms merk je bij het doppen van kapucijners dat er een erwtje erg klein is gebleven, of dat er in een grote peul maar drie of vier erwtjes zitten. Dit is het gevolg van een slechte bestuiving. Het valt bijna niet te voorkomen, maar je helpt de planten door bestuivende insecten naar de moestuin te lokken. Bijvoorbeeld met geurende en bloeiende kruiden.

Wanneer kapucijner oogsten

Wanneer kan je kapucijner oogsten? Doorgaans doe je dit van juni tot november.

Kapucijners oogsten we vanaf de zomer wanneer ze mooi dik zijn geworden. Je kunt kapucijners ook wel iets jonger oogsten, maar dan heten het velderwtjes (velderwten). Dat zijn jong geoogste blauwschokkers (kapucijners). Meestal zullen we kapucijners oogsten als ze mooi dik zijn geworden. De peulenschil is dan ook makkelijk open te splijten in twee helften, door erin te knijpen.

wanneer kapucijners oogsten plukken oogstklaar peulen paarse blauwschokkers oogsten

Wat mij zelf is opgevallen in onze moestuin, is dat we soms ook groene kapucijners oogsten. Eerst dachten we aan doperwten die in het verkeerde zakje zaad terecht zijn gekomen. Ze groeiden toch aan dezelfde plant als de andere, paarse kapucijners. Gewoon een afwijking dus en geen verdwaalde doperwten. Leuk als de natuur zo'n klein foutje maakt!

Blauwschokkers of kapucijners oogsten

Je kunt de peulvruchten gewoon afknippen of voorzichtig lostrekken. Let daarbij goed op dat je geen delen van de plant stuktrekt. Je kan ze dus plukken maar afknippen is iets veiliger. Voor je de geplukte kapucijners kunt gebruiken moet je ze eerst nog doppen.

Bij goed rijpe kapucijners is dit makkelijk, want je kunt de peulenschil op de naad knijpen. De schil splijt dan vanzelf in twee helften en de erwtjes vallen er zo uit.

Ook kan je wachten tot de hele plant begint af te sterven. Wanneer je planten volledig bruin zijn geworden en verdroogd aanvoelen, kan je de planten uit de grond halen en de kapucijners eraf trekken. Houd er rekening mee dat je kapucijners dan vaak iets harder zijn. Je zult deze eerst goed moeten koken.

Zelf gebruiken we vaak de kapucijners direct van de plant, lekker vers. Kapucijners oogsten we dan als de plant nog groen is.

kapucijner oogsten plukken keukenplanten

Kapucijner gebruiken en bewaren

Kapucijners worden vaak gekookt en in combinatie met bijvoorbeeld spekjes en piccalilly gegeten. Je kunt ze ook ongeveer hetzelfde gebruiken als doperwten en je kunt er alle kanten mee op. Kapucijners worden uit de peulen gehaald na het oogsten (gedopt) en daarna gebruikt in de keuken.

gedopte kapucijners zonder schil erwtjes velderwtjes velderwten doppen

Na het doppen lijken kapucijners heel erg op doperwten qua uiterlijk. De smaak is toch behoorlijk anders.

Kapucijner houdbaarheid

Niet gedopte kapucijners zijn in de koelkast, in een plastic zak met veel gaatjes, ongeveer 3 tot 5 dagen te bewaren. Je kan de ongedopte peulvruchten ook invriezen waardoor deze tot een jaar goed blijven. Je kunt kapucijners ook aan de plant laten drogen. Gedroogde kapucijners kunnen ook een jaar houdbaar blijven.

Kapucijner ziektes en plagen

De kapucijner plant heeft weinig last van ziektes en plagen. Vooral bij het einde van de levenscyclus kan de plant last krijgen van meeldauw. Dit maakt dan niet zo veel meer uit. Het komt door vochtig herfstweer maar de kapucijners oogsten we vaak ook rond die tijd nog (laat gezaaide kapucijners). De plant sterft dan langzaam af omdat het eigenlijk maar een éénjarige plant is.

Dicht bij de grond hangende kapucijners worden soms aangevreten door slakken. Die schuilen vaak tussen het blad en bij de vochtige grond (als je genoeg water geeft). Dat is geen ramp. Meestal heb je van de slakken niet zo veel last omdat ze af en toe wat blad opeten, maar niet zo veel schade aanrichten bij kapucijners. De huisjesslakken eten dan vooral dood en afgevallen plantenmateriaal.

Kapucijner kweken informatie

Naam en familie
Naam Kapucijner
Familie Vlinderbloemenfamilie
Wetenschappelijke naam Pisum sativum subsp. arvense
Familie (wetenschappelijk) Fabaceae
Zaai- en oogsttijden
Binnen (voor)zaaien januari - februari
Buiten (voor)zaaien maart - april
juli - september
Buiten (uit)planten februari - mei
Oogsten juni - november
Bloeitijd april - oktober
Zaaien
Zaaidiepte -
Plantafstand 10CM
Regelafstand 15CM
Per strekkende meter (M) 8-12 planten (rij)
Per vierkante meter (M²) 56-77 planten (veld)
Voorzaaien potmaat 5-6CM
Kiemtemperatuur 8 +
Gemiddelde kiemtijd -
Verzorging
Standplaats Volle zon
Waterbehoefte Af en toe water
Grondsoort Zwaar/Vochthoudend/Klei
Bemesting NPK 3-5-5
Zuurtegraad bodem pH 6.0-7.5
Teeltwijze
Wisselteelt peulgewas
Combinatieteelt
Goede buren
aardappel, aardbei, aardpeer, andijvie, biet, bloemkool, boerenkool, broccoli, knolraap, komkommer, kropsla, maïs, meloen, paksoi, palmkool, radijs, rode kool, romanesco, spinazie, spruitjes, tomaat, veldsla, watermeloen, witte kool, wortel, zuring,
Combinatieteelt
Slechte buren
bieslook, bosui, daslook, knoflook, prei, stengelui, ui,
Eigenschappen
Gebruiken als Groenten
Winterhard tot -4
Wintergroen -
Gemiddelde hoogte -
Worteldiepte 15CM
Levensverwachting Éénjarige
Soort Klimplant (rankend)

Nieuwe planten...