Doperwt
Pisum sativum




8℃
0℃
10CM
15CM
6.0 - 7.5
3-5-5
Doperwt kweken
- Soorten
- Zaaien en planten
- Standplaats/verzorgen
- Goede en slechte buren
- Water geven
- Grondsoort
- Bemesten
- Bloei en bestuiven
- Oogsten
- Gebruiken
- Ziektes en plagen
- Tabel/overzicht
Doperwt soorten
Welke soorten doperwten zijn er? Doperwten zijn volgroeide peulen, die je oogst als ze dik zijn geworden. Erwten en peulen komen namelijk van exact dezelfde plant. Wel zijn er bepaalde rassen die beter geschikt zijn om als erwten te kweken, of juist als peulen. Het verschil zit dan in de draadvorming en de grootte van de erwtjes. Rassen die beter geschikt zijn om als doperwt te kweken, maken vaak veel draden. Als peul zijn ze dan niet lekker. Daar tegenover staat dat de erwtjes vaak een stuk groter worden. Bij rassen die beter geschikt zijn om als peul te kweken, geldt juist het tegenovergestelde. Je wilt namelijk geen dikke peulen, dus de erwtjes van peulenrassen blijven vaak een stuk kleiner. Ze maken minder draden, waardoor ze lekkerder zijn om met schil en al te eten. Daarnaast zijn er van doperwten zo wel klimmende als laagblijvende rassen. Beiden maken hechtrankjes, maar laagblijvende rassen hebben bijna nooit ondersteuning nodig. Je hoeft dan dus geen (bamboe) stokken te plaatsen. Vaak maken laagblijvende rassen wel minder hechtrankjes, maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn. Oh ja, en kapucijners behoren ook tot dezelfde plant. Het is een ander soort dat (meestal) diepblauwe of paarse peulen maakt, maar zo wel erwten en peulen als kapucijners vallen onder "Pisum sativum", de Latijnse benaming. Kapucijners worden ook altijd gedopt, net als bij doperwten.
Doperwt zaaien en planten
Wanneer kan je doperwt zaaien?
Doperwt kan je direct buiten zaaien van maart tot april en van juli tot september.
Doperwt kan je binnen (voor)zaaien van januari tot februari.
De beste temperatuur om doperwt te ontkiemen is boven de 8℃.
Hoe zaai je doperwten? Doperwten zaaien doe je liever direct in de volle grond. Begin je toch iets eerder, dan zou je in de vensterbank kunnen voorzaaien. Je hebt veel plantjes nodig en ze nemen veel ruimte in. Houd er ook rekening mee dat je de zaailingen binnen moet houden tot eind februari.
Je kunt -als je ruimte over hebt- eventueel nog een tweede keer erwten zaaien voor de herfstteelt. Dit doet men in de late zomer. De doperwtjes oogst je dan in de late herfst, meestal in oktober of november. Zaai liever niet in het midden van de zomer, maar pas wanneer de dagen korter beginnen te worden (na de langste dag van het jaar).
Per vierkante meter kan je ongeveer 60 tot 105 doperwt planten laten groeien in de volle grond.
In rijen kan je ongeveer 8 tot 13 doperwt planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.
Doperwt verzorgen/standplaats
Hoe kweek je doperwten? Doperwten kweken is erg makkelijk, zelfs als je dit nog nooit hebt gedaan. Doperwten staan graag in de volle zon, maar kunnen ook in de halfschaduw worden geplant. Erwten en peulen zijn exact dezelfde plant, alleen bij erwten oogst je pas als de peulen dik zijn geworden. Je kunt al vroeg in het jaar beginnen, want erwten kunnen goed tegen kou. Let dan wel goed op welk soort erwten je kweekt. Veel erwtensoorten zijn klimmers en maken hechtrankjes. Ze hebben dan iets nodig om langs omhoog te groeien. Het makkelijkste is om (bamboe) stokken te plaatsen van ongeveer twee meter. Doperwten kweek je het beste in rijtjes, niet in veldjes of per vierkante meter. De planten maken hechtrankjes en raken in elkaar verstrikt. Dat is natuurlijk helemaal niet erg, ze groeien wel gewoon, maar dit maakt het oogsten een stuk lastiger. Zorg voor voldoende ruimte tussen de rijen zodat je er zelf tussen kan lopen om doperwten te plukken.
Doperwt goede en slechte buren
Doperwten worden in rijen gekweekt. Klimmende soorten groeien langs stokken of draden de hoogte in.
Doperwt wisselteelt
Doperwt is een peulgewas. De ideale voorteelt is een aardappelsoort of wortelgewas en de ideale nateelt is een koolgewas, volgens de principes van wisselteelt.
Doperwt goede buren
Doperwt kan goed worden gecombineerd met (combinatieteelt: goede buren):
Aardappel
Aardbei
Aardpeer
Andijvie
Biet
Bloemkool
Boerenkool
Broccoli
Knolraap
Komkommer
Kropsla
Maïs
Meloen
Paksoi
Palmkool
Radijs
Rode kool
Romanesco
Spinazie
Spruitkool
Tomaat
Veldsla
Watermeloen
Witte kool
Wortel
Zuring
Doperwt slechte buren
Doperwt kan slecht worden gecombineerd met (combinatieteelt: slechte buren):
Bieslook
Bosui
Daslook
Knoflook
Prei
Stengelui
Ui
Doperwt water geven
Hoeveel water hebben erwten nodig? In principe hoef je doperwten niet zo veel water te geven, maar tijdens de warme en droge zomermaanden geef je liever (bijna) dagelijks water. Als de bodem nog vochtig is kan je een waterbeurt overslaan. Bij koeler en vochtiger weer hoef je helemaal geen water te geven.
Doperwt grondsoort
Welke grondsoort voor doperwten? Doperwten groeien in principe op ieder soort grond. Ze hebben geen sterke eis voor een bepaalde zuurtegraad. Wel moet overtollig water makkelijk weg kunnen. De wortels mogen niet te lang in het nat blijven staan. Ook op armere grondsoorten groeien doperwten erg goed. Toch kan het voor de structuur nuttig zijn om compost toe te voegen aan de bodem. Zeker op kleigrond en andere harde grondsoorten is dit nodig.
Doperwt bemesten
Moet je doperwten bemesten? In principe hoef je doperwten niet te bemesten. Erwten groeien ook op armere grondsoorten erg goed. Dit is dan ook de reden dat doperwten als laatste in de cirkel van wisselteelt staan, na alle andere gewassen. Je kunt de opbrengst verhogen door toch te bemesten. Kies dan een meststof die rijk is aan fosfor. Hiermee bevorder je de vorming en ontwikkeling van knoppen en dus ook van bloemknoppen. En daar wil je er natuurlijk zo veel mogelijk van. Geef fosfor bij voorkeur als de planten nog jong zijn. Planten nemen een groot deel van de fosfor (ook voor later) op als ze jong zijn.
Welke meststof gebruik je voor doperwt? De beste meststof voor het kweken van doperwt heeft bij benadering een NPK samenstelling van 3-5-5.
Doperwt bloei en bestuiven
Wanneer bloeit doperwt? Doperwt bloeit doorgaans van april tot oktober.
Moet je doperwten bestuiven? Nee, je hoeft doperwten niet met de hand te bestuiven. Dit wordt door insecten gedaan, zoals bijtjes en hommels. Doperwten zijn zelfbestuivende planten en zijn dus éénhuizig. Soms merk je bij het oogsten van doperwten dat er in een grote peul slechts twee erwtjes groeien. De bloem was dan waarschijnlijk niet voldoende bestoven. Je kunt dit voorkomen door bestuivers naar de moestuin te lokken met verschillende bloeiende planten, zoals veel kruiden.
Wanneer doperwt oogsten
Wanneer kan je doperwt oogsten? Doperwt oogst je doorgaans van juni tot november.
Doperwten oogst je als de peulen (en dus de erwtjes in de peulen) voldoende dik zijn geworden. De erwtjes moeten gezwollen zijn en het liefste laat je de peultjes dan ook nog aan de plant zitten tot ze grotendeels zijn opgedroogd.
Erwten oogst je dus zeker niet te vroeg, want dan zijn het peulen en geen doperwten. Doperwten kan je op verschillende manieren oogsten. Bijvoorbeeld door de losse, geel geworden en opgedroogde peulen van de plant te plukken. Je kunt ook de hele planten uit de grond halen en (ondersteboven) ophangen om te drogen. Drogen is makkelijker omdat je de erwten makkelijker kunt doppen als de schil is opgedroogd.
Op de bovenstaande foto kan je makkelijk het oogstmoment van doperwten bepalen. Dat is namelijk als de erwten goed dik zijn geworden, de laatste peul op de foto dus. Zou je doperwten jong oogsten, zoals de eerste peul op de foto, dan heb je geen doperwten maar peulen. Ook lekker om mee te koken!

Doperwt gebruiken en bewaren
Hoe gebruik je doperwten in de keuken? Doperwten worden eerst gedopt, de erwtjes worden zo uit de peulvrucht gehaald. Dit lukt makkelijker als de peulen goed gedroogd zijn, maar de meeste doperwten zijn ook goed te doppen als ze nog groen zijn. Vaak worden erwten in roerbakgerechten verwerkt, in combinatie met bijvoorbeeld gekookte worteltjes en andere groenten. Je kunt ze ook los eten, alleen liever niet rauw. Kook ze ook weer niet te lang, de erwtjes barsten dan open. Vier à vijf minuten is genoeg tijd om ze gaar te koken.
Hoelang kan je doperwten bewaren? Erwten die je voor lange tijd moet bewaren, kan je het beste eerst goed drogen. Gedroogde doperwten blijven nog ten minste een jaar goed, maar eigenlijk kan er weinig mis mee gaan. Je kunt gedroogde doperwten meestal meerdere jaren bewaren. Verse erwten gebruik je het liefste zo snel mogelijk, ze blijven namelijk maar enkele dagen vers in de koeling. Zorg bij het bewaren van doperwten dat er geen muizen bij kunnen komen.
Doperwt ziektes en plagen
Welke ziektes en plagen zijn er bij doperwten? Doperwten hebben weinig last van ziektes en plagen. Een enkele keer kan -bij vochtig weer- meeldauw ontstaan. Wel vinden slakken het blad vaak erg lekker en schuilen de beestjes graag tussen je doperwtenplanten. Dit is vrijwel niet te voorkomen, maar een ramp is dit ook niet. Meestal houden ze het bij het blad. Een enkele keer zien ze mogelijk een peul aan voor een maaltijd.
Doperwt plant tabel
Zaaikalender | |
---|---|
Binnen (voor)zaaien |
januari - februari |
Buiten (voor)zaaien |
maart - april juli - september |
Buiten (uit)planten |
februari - mei juli - september |
Oogsten |
juni - november |
Bloeitijd |
april - oktober |
Verzorging | |
Wisselteelt | |
Standplaats | volle zon |
Waterbehoefte | weinig |
Grondsoort | lichte grond |
Winterhard | nee |
Bemesting (NPK) | 3-5-5 |
Zuurtegraad (pH) | 6.0 - 7.5 |
Afmetingen | |
Min. zaai-/plantafstand | 10 cm |
Min. potmaat | c.a. 5-10 liter |
Per m / rij | 8 - 13 planten |
Per m² / veld | 60 - 105 planten |
Temperaturen | |
Min. kiemtemperatuur | 8 ℃ |
Min. veilige temperatuur | - |
Goede en slechte buren | |
Wisselteelt | peulgewas |
Vertel iemand over deze pagina:
Nieuwe planten...

Melde
Atriplex hortensis




Hoe kweek je melde? Er zijn veel verschillende soorten melde, waarvan de verzorging vrijwel gelijk is. Melde kan erg groot worden, maar dit is deels afhankelijk van de standplaats en van de ruimte die de plant heeft om te groeien.
Melde kweken lukt doorgaans veel beter in de halfschaduw. Als de planten meer ruimte krijgen worden ze groter. De plantafstand is dus een indicatie, je kunt ermee variëren. Bij grotere planten zijn de stengels minder lekker om te eten, maar wordt het blad wel groter.
Melde is ontzettend makkelijk te kweken. Veel soorten melde worden immers gezien als onkruid en verwijderd uit de (moes)tuin. Melde komt veel voor in het wild.

Komijn
Cuminum cyminum




Hoe kweek je komijn? Komijn komt uit warmere streken en staat daarom graag in de volle-zon. Hoewel veel warme niet per se vereist is groeit het plantje dan wel beter. Komijn, ook wel witte komijn, is een éénjarige dat zichzelf kan uitzaaien. Omdat komijn zo klein blijft, kan je komijn kweken op bijna iedere plek (ook in potten).

Kappertjes
Capparis spinosa




Hoe kweek je kappertjes? De kappertjesplant is een meerjarige struik die vrij groot kan worden. De van oorsprong mediterrane kappetjesplant heeft genoeg warmte nodig en kan ook in een kweekkas worden gehouden.
Een kappertjesplant, of eigenlijk struik, zet je bij voorkeur in een ruime pot. De oorspronkelijk mediterrane kappertjesplant is namelijk niet winterhard. Wel is de plant wintergroen als je deze op tijd naar binnen haalt. Bij zachte winters kunnen kappertjes in een kas blijven staan, maar veiliger is om deze naar binnen te halen in de winter.
Je kunt het beste kappertjes kweken in de halfschaduw. Hoewel de plant erg van veel warmte en zonlicht houdt, gaan de bloemen eerder open staan als er veel zon op schijnt. De kappertjes die je oogst zijn ongeopende bloemknoppen. In de halfschaduw zullen de bloemknopjes iets trager openen.