Bosui
Allium fistulosum, Aliaceae (lookfamilie)

Bosui soorten

Bosui draagt de (Latijnse) wetenschappelijke naam Allium fistulosum en is een lid van de lookfamilie, ook wel aliaceae.

Bosuien zijn er in diverse soorten die iets scherper of juist minder scherp zijn. De kleur van de bosui is meestal wit of rood.

Wat is het verschil tussen een bosui en een lenteui? Bosui en lenteui zijn exact dezelfde plantjes. Lenteui oogst je vroeg, waardoor er nog geen bolletje is gevormd. Bosui oogst je wat later, waardoor er juist wèl een bolletje is gevormd. Ook is er nog de stengelui en prei, wat weer twee andere soorten zijn. Alle genoemde soorten behoren tot de ui-achtigen.

Bosui zaaien of planten

Wanneer kan je bosui zaaien?
Bosui zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van maart tot mei en van augustus tot september. Bosui zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van februari tot maart.
Wanneer kan je bosui planten?
Bosui planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van maart tot mei en van augustus tot oktober.

Bosui zaaien of lenteui zaaien is af te raden in de zomer. Door warmte en droogte en de kans op doorschieten zaai je liever alleen vroeg of laat in het jaar. De meeste ui-achtigen hebben een constant licht tot matig vochtige bodem nodig. Bosuien of lenteuien zijn niet anders. Het liefste zaai je bosuien direct op de bestemde plek. Het verspenen van de lange, dunne en kwetsbare sprietjes is erg lastig.

Of je nu bosuitjes of lenteuitjes wilt zaaien, omdat het exact hetzelfde plantje is zaai je deze op dezelfde manier.

Bosui zaaien / Lenteui zaaien in de grond

Direct op de bestemde plek zaaien in het voorjaar of najaar is makkelijk. Je kunt de grond losmaken en daar geultjes in harken. In de geultjes strooi je de zaden uit. Bosuitjes of lenteuitjes kunnen heel dicht op elkaar staan. Bosuien moeten iets verder uit elkaar om een mooi bolletje te kunnen vormen.

Na opkomst zal je de bosuitjes of lenteuitjes iets moeten uitdunnen. Haal wat jonge plantjes weg tot er genoeg afstand tussen de plantjes zit. Dit hoeft niet veel te zijn. De plantjes blijven erg klein.

Bosui of lenteui eerst voorzaaien

Zaaien doe je liever direct op de bestemde plek en niet midden in de zomer. Mocht je in een tray willen voorzaaien, kies dan grotere vakken. Zo blijven de plantjes langer staan, tot ze iets steviger zijn. Ze zijn dan iets makkelijker te verspenen maar handig is dat niet.

Vul een zaaitray met fijne zaaigrond. Maak in elk vakje wat gaatjes. Je kunt in plaats daarvan ook een tweede zaaitray gebruiken om de aarde in de eerste licht aan te drukken met de onderkant. Vervolgens doe je in elk vakje een paar zaadjes. Zo weet je zeker dat (bijna) overal straks iets op gaat komen.

Na het zaaien strooi je er opnieuw wat fijne zaaigrond overheen. Dit kan je met de hand of met een andere zaaitray nogmaals voorzichtig aandrukken. Houd het mengsel constant vochtig. Als de plantjes naar eigen gevoel niet meer heel kwetsbaar zijn, of de groei lijkt stil te staan, zet ze dan op hun definitieve plekje.

Per vierkante meter kan je ongeveer 226 tot 307 bosui planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 17 tot 23 bosui planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Bosui verzorgen

Hoe verzorg je bosuien? Bosuien kweken is vrij makkelijk. De plantjes staan het liefste op een plek in de halfschaduw, maar ook in de volle zon groeien bosuien goed. Door ze op heuveltjes in rijtjes te kweken voorkom je dat de planten verzuipen bij hevige regenval. Bosuien worden niet heel groot en wortelen ook niet zo diep in de grond. Geef zeker bij droogte regelmatig water.

Bosui is een meerjarige plant, niet wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan -5℃.

Bosui water geven

Hoeveel water geef je bosuien? Geef bosuien regelmatig water en zorg dat de bodem niet volledig opdroogt. Door bosuien op een plek in de halfschaduw te kweken is het makkelijker om uitdroging te voorkomen.

Bosui grondsoorten

Bosuitjes groeien vrijwel overal en stellen weinig eisen aan de bodem, behalve dat deze licht vochtig blijft. Veel water hebben bosuitjes echter niet nodig. Dat de bodem vochtig blijft is vooral belangrijk voor de ontwikkeling van het kleine bolletje onder de grond. Een doorlaatbare bodem heeft wel de voorkeur, gezien dit het makkelijker maakt om te wortelen. Een luchtige zandgrond werkt dus het beste, maar ook op vette klei groeien bosuitjes aardig. Het is slechts een lichte voorkeur. Je kunt compost en organisch materiaal toevoegen aan dikkere en zwaardere grondsoorten om deze beter doorlaatbaar te maken.

pH

Bosui tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?

Bosui bemesten

Moet je bosuien bemesten? Het is niet nodig om bosuien te bemesten. Ze groeien goed op alle soorten grond, dus ook die wat armer zijn. Geef je toch mestvoeding, kies dan voor kalium om de wortelvorming te bevorderen. Vermijd stikstof, hierdoor kweek je alleen dikke bladsprieten.

Bosui kweken op verschillende manieren

De bosui wordt vaak in rijen of per vierkante meter gekweekt.

Bosui
Voor het kweken van bosui zou je wisselteelt kunnen gebruiken. Bosui is een ui-achtige. De ideale voorteelt is een vruchtgewas en de ideale nateelt is een peulgewas volgens het wisselteelt schema.

Bosui goede buren
Bosui kweken kan goed samen met aardbei, biet, bladselderij, bleekselderij, bonenkruid, dille, knolselderij, kropsla, witlof, wortel, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Bosui slechte buren
Bosui kweken gaat liever niet samen met asperge, bloemkool, boerenkool, broccoli, doperwt knolraap, paksoi, palmkool, peul pronkboon, rode kool, romanesco, slaboon, spruitjes, tuinboon, witte kool, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Bosui bloei en bestuiven

Wanneer bloeit bosui? Bosui bloeit doorgaans van juni tot augustus.

Moet je bosuien bestuiven? Nee, voor de teelt is het bestuiven van bosuien niet nodig. Dit is alleen vereist als je levensvatbare zaden wilt oogsten na de bloei. Bosuien zijn zelfbestuivend en worden bestoven door insecten.

Wanneer bosui oogsten

Wanneer kan je bosui oogsten? Doorgaans doe je dit van mei tot december.

Wanneer je precies oogst ligt eraan of je bosuitjes of lenteuitjes kweekt. Als je lenteui wilt oogsten dan oogst je iets eerder. Bosuien oogsten doe je juist later, wanneer zich een klein bolletje of verdikking heeft gevormd onderaan het steeltje. In beide gevallen oogst je wel op dezelfde manier.

Als je lente-ui of bosuien kweekt in een stevige grond, gebruik dan een handvork of spitvork om de plantjes uit de grond te wippen. Als je ze uit de grond trekt breken ze namelijk af. Het lekkerste deel blijft dan onder de grond zitten. Dat is natuurlijk heel zonde van de tijd die je in de teelt stopt!

Op lossere grondsoorten kan je de bosuitjes of lenteuitjes wel gewoon uit de grond trekken. Pak ze het liefst zo dicht mogelijk bij de grond vast. Trek ze recht omhoog. Het hele plantje komt dan uit de grond. Na kort afspoelen onder een stevige straal water, zijn ze direct te gebruiken in de keuken.

Bosui gebruiken

Bosuitjes en lenteuitjes gebruik je ongeveer op dezelfde manier. En dat is ook dezelfde manier als een gewone ui. Je kunt lenteui of bosui versnijden door een gerecht of mee roerbakken. Bosui is vooral een smaakmaker in diverse gerechten. Voor gebruik spoel je de bosui eerst goed schoon onder de kraan, om resten aarde en eventueel ongedierte goed weg te spoelen.

Bosui kiemgroenten

Kan je bosui als kiemgroente eten? Ja, van bosui kan je de kiemen eten. Wel worden hier vaker de zaden van gewone uien voor gebruikt. De kiemen van gewone uien zijn qua smaak vrijwel identiek. Dat neemt niet weg dat beiden goed kan. Als je doorgeschoten bosuitjes hebt -bijvoorbeeld omdat je in de zomer hebt gezaaid- dan kan je de zaden winnen om kiemgroenten te kweken in de winter.

Bosui houdbaarheid

Tijdens een warme zomer kan je bosui in de koeling tot wel 2 weken bewaren. Verwerkt in een gerecht kan je bosui, afhankelijk van het soort gerecht, vaak ook nog invriezen. Dan blijft het samen met het gerecht langer houdbaar. Zoals met bijna alle groenten, fruit en kruiden smaakt bosui vers altijd het beste.

Bosui ziektes en plagen

Welke ziektes en plagen zijn er bij bosuien? De bosui is net als veel uiensoorten vatbaar voor de uienvlieg. Door het gebruik van combinatieteelt is dit vrijwel helemaal te voorkomen. Verder zijn bosuien niet zo vatbaar voor andere aandoeningen.