Bloemkool
Brassica oleracea var. botrytis - Brassicaceae
Voorzaaien kweken en oogsten
Bloemkool zaaien, kweken en op het juiste moment oogsten!
Bloemkool draagt de (Latijnse) wetenschappelijke naam Brassica oleracea var. botrytis en is een lid van de kruisbloemenfamilie, ook wel brassicaceae.
Pagina inhoud
Samenvatting
Zelf bloemkool kweken is een grote uitdaging. Veel bemesten, genoeg water geven en goed beschermen tegen vlinders. Op het juiste moment bloemkool oogsten kan lastig zijn. Bloemkool zaaien we al vroeg in kweekpotjes onder glas, of later gewoon buiten. Houd de zaaigrond vochtig en zet de jonge plantjes ergens verhoogd, zodat slakken er niet bij kunnen.
Je kunt eigenlijk alleen bloemkool planten in de vollegrond. Bloemkool planten worden erg groot. Bij het verschijnen van de bloemkool, het blad om de bloemkool heen vouwen (afdekken) zodat deze mooi, lekker en helder wit van kleur blijft. Bloemkool oogsten we voor er barstjes ontstaan, want dan gaat de bloemkool bloeien.
Bloemkool soorten
Welke soorten bloemkool zijn er? Bloemkool kent inmiddels veel verschillende soorten. Ook de schitterende romanesco is stiekem een bloemkoolsoort. Er zijn zelfs groene en (ja echt waar) paarse bloemkolen. Vaak verkleuren deze soorten tijdens het koken. Met name de paarse bloemkool wordt na het koken groen. Groene bloemkool blijft meestal wel dezelfde kleur na het koken.
Tip: om paarse bloemkool toch een klein beetje paars te houden, kan je deze het beste zo kort mogelijk koken of stomen. Zo blijft de paarse kleur enigszins behouden. Dit werkt ook bij veel andere paarse groenten, zoals paarse stokspekbonen (zie slabonen).
Bloemkool zaaien en planten
Wanneer kan je bloemkool zaaien?
Bloemkool zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van april tot juli.
Bloemkool zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van februari tot april en van september.
Wanneer kan je bloemkool planten?
Bloemkool planten of uitplanten op de bestemde plek kan in de kweekkas van september tot oktober.
Bloemkool planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van maart tot augustus.
Bloemkool zaaien we eigenlijk altijd in kweekpotjes. Je kunt wel direct buiten zaaien, maar bescherm de jonge plantjes dan goed tegen slakken. Dit kan bijvoorbeeld door de bodem uit kweekpotjes te halen, en deze omgekeerd over de jonge plantjes te zetten. Zaailingen in potjes zetten we liever verhoogd op een tafel of etagere.
Kies ook een geschikt ras uit om te zaaien. Herfstbloemkool zaai je eerder dan winterbloemkool. Winterbloemkool is dan weer erg geschikt om te overwinteren en volgend jaar vroeg te oogsten.
Zelf bloemkool zaaien in potjes
Bloemkool zaaien we zelf altijd in P9-formaat kweekpotjes, of 9x9 centimeter. Vul een aantal kweekpotjes met zaaigrond en druk dit aan. In elk kweekpotje met zaaigrond maak je met je vingertop een gaatje, niet dieper dan een centimeter. In elk kweekpotje zaai je ongeveer drie zaden, zodat je zeker weet dat overal iets opkomt.
Let op, van F1-hybride rassen hoef je maar één zaadje te zaaien. Dit zijn namelijk sterke rassen die bijna altijd goed kiemen. Druk de gaatjes in de kweekpotjes ook weer dicht. Daarna houden we de zaaigrond goed vochtig maar niet drijfnat. Wanneer je meerdere zaden hebt gezaaid, verwijder je bij opkomst de zaailingen. Houd er per kweekpotje één over. Deze kan je verder opkweken.
Bloemkool planten in de grond
Als je bloemkool hebt gezaaid en dit wilt uitplanten, zorg dan voor genoeg ruimte. Eigenlijk kan je alleen bloemkool planten in de vollegrond. Zelf doen we dit vooral in onze voortuin. Daar komt niet veel zonlicht maar dat maakt bij bloemkool niet uit. De ruimte is belangrijk want de planten worden erg groot.
Je kunt bloemkool uitplanten als je merkt dat de jonge plantjes niet meer zo veel groeien, of als de worteltjes onder uit de kweekpotjes naar buiten komen. Graaf gaten die groot genoeg zijn voor de kluitjes, zet de plantjes erin en druk de gaten weer mooi dicht.
Voor de zekerheid kan je de bodem uit een paar potten snijden. De potten zet je dan over de kleine plantjes heen. Zo kunnen slakken er niet bij komen, ook niet als de plantjes straks iets groter zijn.
Per vierkante meter kan je ongeveer 1 tot 2 bloemkool planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 1 tot 2 bloemkool planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.
Bloemkool standplaats en verzorgen
Als er één plant is die echt "groeit als kool" zoals het gezegde luidt, dan is dat bloemkool. Bloemkolen kunnen snel groeien en worden ook erg groot. Geef je bloemkool planten dus altijd genoeg ruimte. Met te weinig ruimte worden de planten, maar ook de bloemkolen zelf erg klein. Het lijkt dan of de kool nog moet groeien maar eigenlijk is deze al volgroeid, alleen veel te klein.
Op zich is bloemkool kweken niet moeilijk als je het eenmaal doorhebt. Voor een eerste keer kan het een hele grote uitdaging zijn. Heel eerlijk, de eerste paar keer mislukte het bij mij ook. Het heeft echt een aantal pogingen geduurd voor ik het door had. Vooral het oogsten. In principe is broccoli een beetje hetzelfde verhaal.
Bloemkool kweken en verzorgen
Bloemkolen en andere kolen worden vaak aangevallen door vlinders. Je kunt je planten beschermen door ze onder insectengaas te kweken. Bloemkolen moet je goed en veel bemesten. Geef regelmatig water en verwijder onkruid dat eventueel onder je planten groeit. Veel zon heeft bloemkool niet nodig, in de halfschaduw lukt bloemkool kweken ook prima.
Voor de winterteelt kan je bloemkool in een kweekkas planten. Dan kan je al vroeg in het jaar bloemkool oogsten, in het late voorjaar. Zo is de kweekkas rond half mei direct beschikbaar, voor andere planten zoals komkommer, tomaat en andere exotische planten die je daar wilt kweken.
Waarom bloemkool afdekken?
Wanneer je een kleine bloemkool ziet in het hart van de plant, begin je met afdekken. Zo blijft de bloemkool mooi wit, maar gaat deze ook minder snel bloeien. Het kan dus helpen om de kool mooier en groter te laten worden. Afdekken doe je door de bladeren rondom de bloemkool, om de bloemkool heen te vouwen. Je kunt hier ook een doek voor gebruiken.
Bloemkool combinatieteelt en wisselteelt
Bloemkool wordt vaak in rijen gekweekt onder een kweektunnel van insectengaas, om vlinders op afstand te houden.
Bloemkool
Voor het kweken van bloemkool zou je wisselteelt kunnen gebruiken.
Bloemkool is een koolgewas. De ideale voorteelt is een peulgewas en de ideale nateelt is een bladgewas volgens het wisselteelt schema.
Bloemkool goede buren
Bloemkool kweken kan goed samen met
bladselderij,
bleekselderij,
dille,
majoraan,
oregano,
pronkboon,
slaboon,
tuinboon,
als je gebruik maakt van combinatieteelt.
Bloemkool slechte buren
Bloemkool kweken gaat liever niet samen met
aardbei,
doperwt
kapucijner,
peul
tomaat,
als je gebruik maakt van combinatieteelt.
Bloemkool water geven
Hoeveel water geef je bloemkool? Bloemkool groeit snel en heeft naast veel voeding, ook veel water nodig. Geef daarom regelmatig -zeker bij droogte- een flinke scheut water aan de planten. Het beste is om de bodem constant licht tot matig vochtig te houden. Sla een keer over als de bodem nog erg vochtig is, en geef extra water bij droogte.
Bloemkool grondsoort en bodem
Welke grondsoort heeft bloemkool nodig? Het belangrijkste is dat de bodem voedzaam is. In principe heeft bloemkool geen voorkeur voor een specifieke bodem. Wel doet bloemkool het beter op een neutrale tot licht alkalische bodem. Voeg veel compost toe aan de bodem. Dit bevordert de wortelvorming, met name op kleigronden. Bloemkool kan overigens erg goed op kleigrond groeien, al zal je dan vaak merken dat (in het begin) de groei iets langzamer op gang komt.
pH
Bloemkool tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?
Bloemkool bemesten
Welke meststof heeft bloemkool nodig? Om het vormen van bloemknoppen (de oogstbare delen) te bevorderen kan je het beste een meststof geven met iets meer fosfor. Zorg dat de rest van de voeding, stikstof en kalium, gebalanceerd zijn. Te veel stikstof zal zich vooral uiten in overmatige bladgroei. Je mag bij het bemesten van bloemkool vrij gul zijn. De planten hebben in verhouding tot andere gewassen erg veel voeding nodig.
Voor het bemesten van bloemkool adviseren we bij benadering de samenstelling stikstof (N), fosfaat (P) en kalium (K) 12-24-12 of 15-30-15 . Dit is ons advies en geen vereiste. Je kunt zelf mest mengen naar verhouding. Lees ook: Wat is NPK mest?
Bloemkool bloei en bestuiven
Wanneer bloeit bloemkool? Bloemkool bloeit doorgaans van juni tot oktober.
Moet je bloemkool bestuiven? Nee, voor de teelt van bloemkool is de bestuiving niet nodig. Je oogst de bloemknoppen namelijk als deze nog gesloten zijn. Als je een doorgeschoten bloemkool laat staan voor de zaden is bestuiving wel nodig. Bloemkool is in principe zelfbestuivend, maar kruisbestuiving helpt bij het maken van meer levensvatbare zaden. Bloemkool wordt met name door insecten bestoven.
Wanneer bloemkool oogsten
Wanneer kan je bloemkool oogsten? Doorgaans doe je dit van april tot november.
Bloemkool oogsten kan lastig zijn. Kijk goed naar de kool, het formaat ervan en of deze begint open te barsten. Als dat het geval is oogst je de bloemkool direct. Wacht nooit te lang met oogsten maar laat de bloemkool wel mooi groot worden. Dat lukt alleen als de hele plant genoeg ruimte heeft om te groeien, en je deze genoeg voeding geeft.
Door de bloemkool af te dekken blijft deze mooi wit en bloeit deze ook minder snel. Je kunt bloemkool oogsten door de kool onder bij de steel af te snijden. Het blad rondom de bloemkool kan je ook wegsnijden. Zelf gebruiken we hier een scherp, zeisvormig mes voor. Een speciaal en superscherp oogstmes. Dat werkt bijzonder goed.
Natuurlijk kan je des noods een ander keukenmes gebruiken, of zelfs een snoeischaar om de bloemkool los te snijden. Dit doe je als de kool een mooi formaat heeft gekregen. Wacht je te lang met oogsten dan gaat de bloemkool barsten. Daarna volgt snel de bloei en schiet de bloemkool door. Ook als je de bloemkool hebt afgedekt wacht je niet te lang.
Een te laat geoogste bloemkool is nog wel eetbaar maar minder lekker. Bij het koken valt deze dan ook sneller uit elkaar.
Bloemkool gebruiken en bewaren
Bloemkool kennen we maar al te goed. Het is een groente die we hier vaak gebruiken. Bloemkool wordt vaak in stukjes gesneden en eventueel met saus gegeten. Meestal met kaassaus of roquefort saus (gemaakt met crème fraiche). Bloemkool koken we dus meestal, maar je kunt er ook mee roerbakken of wokken. Bloemkool kan ook in een ovenschotel of door de soep.
Bloemkool kiemgroenten
Van bloemkool kan je ook de kiemen eten, net als in principe bij alle kolen. Meestal worden dan broccolikiemen gebruikt, de smaak is vergelijkbaar. Toch zijn ook bloemkoolkiemen erg gezond. Wanneer je bloemkool onverhoopt is doorgeschoten kan je deze laten staan. Dan gaat deze zaden maken en dat zijn er veel. Je kunt deze dan als kiemgroente kweken.
Voor het kweken van kiemgroente heb je alleen water nodig. Kiemgroente kweken kan het hele jaar, gewoon binnen op de keukentafel. Meestal doen we dit in een glazen potje met gaasdeksel, of in een speciale kiemtoren of kiembakjes.
Bloemkool houdbaarheid
Bloemkool blijft in de koeling ongeveer een week houdbaar, maar is direct van de plant natuurlijk het allerlekkerste. Je kunt bloemkool ook in de diepvries bewaren waardoor het zelfs tot een jaar na het invriezen nog houdbaar blijft.
Bloemkool ziektes en plagen
Welke ziektes en plagen zijn er bij bloemkool? In de vroege levensfase, bij jonge zaailingen, vormen slakken een groot gevaar. Slakken eten graag van de jonge, nog kleine blaadjes of eten zelfs hele zaailingen weg. Het opkweken van zaailingen doe je daarom het beste op een plek waar slakken niet bij kunnen. Later tijdens de groei gaan rupsen van vlinders een steeds groter gevaar vormen. Ze kunnen hele koolplanten kaal vreten. Dit is te voorkomen door je planten onder een fijnmazig net of gaas te kweken.
Als koolgewas is bloemkool tevens vatbaar voor de schimmel knolvoet, welke leeft in de bodem. Aantasting is het makkelijkste te voorkomen door niet te vaak bloemkool (en andere koolsoorten) op hetzelfde stuk grond te kweken. Pas indien mogelijk wisselteelt toe in de moestuin.
Bloemkool kweken informatie
Naam en familie | |
---|---|
Naam | Bloemkool |
Familie | Kruisbloemenfamilie |
Wetenschappelijke naam | Brassica oleracea var. botrytis |
Familie (wetenschappelijk) | Brassicaceae |
Zaai- en oogsttijden | |
---|---|
Binnen (voor)zaaien |
februari - april september |
Buiten (voor)zaaien |
april - juli |
Kweekkas (uit)planten |
september - oktober |
Buiten (uit)planten |
maart - augustus |
Oogsten |
april - november |
Bloeitijd |
juni - oktober |
Zaaien | |
---|---|
Zaaidiepte | - |
Plantafstand | 80CM |
Regelafstand | 120CM |
Per strekkende meter (M) | 1-2 planten (rij) |
Per vierkante meter (M²) | 1-2 planten (veld) |
Voorzaaien potmaat | P9CM |
Kiemtemperatuur | 10℃ + |
Gemiddelde kiemtijd | - |
Verzorging | |
---|---|
Standplaats | Halfschaduw |
Waterbehoefte | Regelmatig water |
Grondsoort | Zwaar/Vochthoudend/Klei |
Bemesting | NPK 12-24-12 |
Zuurtegraad bodem | pH 6.0-8.0 |
Teeltwijze | |
---|---|
Wisselteelt | koolgewas |
Combinatieteelt Goede buren |
bladselderij, bleekselderij, dille, majoraan, oregano, pronkboon, slaboon, tuinboon, |
Combinatieteelt Slechte buren |
aardbei, doperwt kapucijner, peul tomaat, |
Eigenschappen | |
---|---|
Gebruiken als | Groenten |
Winterhard tot | -10℃ |
Wintergroen | Niet groenblijvend |
Gemiddelde hoogte | - |
Worteldiepte | 80CM |
Levensverwachting | Tweejarige |
Soort | - |
Vragen en reacties
Dit is zeker geen makkelijke plant. Zelfs na meerdere keren geprobeerd te hebben blijft het ontzettend lastig om te zien wanneer je het kunt oogsten. Ik vind bloemkool overigens wel lekker en kweek het dan ook graag. Bij romanesco is het toch iets makkelijker te zien, aan de grootte van de "torentjes". Bloemkool is vooral heel vlak en je ziet ook geen bloemknopjes zitten zoals bij broccoli. De eerste paar keer is de bloemkool bij mij dan ook iets te laat geoogst. De kool ging dan al een beetje uit elkaar staan. De laatste keer lukte het wel goed en ik denk dat ik de slag te pakken heb. Oh ja, en zeker bloemkool (en broccoli en romanesco) geef ik heel veel extra mest. Als het lukt om mest te krijgen van het platteland dan grijp ik die kans, want daar groeit kool erg goed op.