Oregano
voorzaaien kweken en oogsten

Oregano soorten

Oregano (Origanum vulgare) is een klein, Mediterraan struikje dat ook wel Wilde Marjolein wordt genoemd. Dit aromatische kruid heeft een aantal broertjes en zusjes die je ook in de keuken kunt gebruiken. Het meest bekende zusje is majoraan (Origanum majorana).

Hieronder een kleine opsomming van de verschillende soorten oregano:

• Oregano - Origanum vulgare
  Wordt ook wel marjolein of wilde marjolein genoemd. Het struikje kan weelderig groeien maar wordt doorgaans tot 40 centimeter hoog.
• Majoraan - Origanum majorana
  Wordt ook wel marjolein of echte marjolein genoemd. Kan evengoed weelderig groeien en wordt ongeveer net zo hoog als gewone oregano.
  
• Syrische majoraan - Origanum syriacum
  Wordt ook wel marjolein of Syrische marjolein genoemd. Komt zoals de naam doet vermoeden van oorsprong uit Syrië.

En verder zijn er nog een tiental andere soorten oregano binnen deze familie:

• Origanum acutidens
• Origanum amanum
• Origanum calcaratum
• Origanum dictamnus
• Origanum laevigatum
• Origanum leptocladum
• Origanum libanoticum
• Origanum microphyllum
• Origanum onites
• Origanum rotundifolium
• Origanum scabrum
• Origanum sipyleum

Wilde marjolein of oregano (Origanum vulgare) is het broertje van majoraan (Organum majorana). De twee zijn bijna identiek, maar majoraan heeft een iets milder aroma. Oregano is een meerjarige, niet heel winterharde plant. Veel gecultiveerde variëteiten kunnen tegenwoordig echter goed tegen kou en vorst.

Oregano zaaien of planten

Wanneer kan je oregano zaaien?
Oregano zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van mei tot juni. Oregano zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van maart tot mei.
Wanneer kan je oregano planten?
Oregano planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van mei tot juni.

Oregano zaaien we in het vroege voorjaar onder glas. Direct buiten oregano zaaien kan vanaf eind mei. De oogst is dan wel korter. Vroeg voorzaaien heeft onze voorkeur. Oregano zaaien we dan in kweekpotjes. Vervolgens zullen we oregano planten op de definitieve plaats, maar niet eerder dan eind mei.

Wilde marjolein of Oregano zaaien

Je kunt wilde marjolein zaaien in kweekpotjes onder glas. Gebruik geen al te kleine kweekpotjes. Oregano zaaien we meestal in P9 potjes. Vul een aantal potjes met licht bemeste zaaigrond en druk dit aan. Je kunt het bijvoorbeeld met de bodem van een ander potje aandrukken. Strooi in elk potje een drietal oregano zaden, zodat in elk potje iets opkomt.

Oregano zaden zijn vrij klein. Je hoeft oregano zaden dus niet heel diep te zaaien. We zeggen vaak: Hoe kleiner het zaadje, hoe minder diep je zaait. Dek de oregano zaden met een heel dun laagje zaaigrond of fijn zand af. Dit laagje zaaigrond of zand hoeft maar enkele millimeters dik te zijn. Gebruik dus niet te veel zaaigrond als deklaagje.

Geef na het zaaien een flinke scheut water en laat de zaaigrond weer drogen. Geef tijdens en na het kiemen steeds water. Bevochtig de oregano zaden weer als de grond bijna is opgedroogd. Zorg ook dat de grond niet helemaal drijfnat wordt als je water geeft. De kleine kiemplantjes en oregano als struikje, houden niet van een drijfnatte bodem.

Wilde marjolein of Oregano planten

Jouw oregano of wilde marjolein plant zetten we op een zonnig en warm plekje in de tuin. Het beste kan je oregano of wilde marjolein planten in een (ruime) bloempot. Zo kan je het struikje 's winters naar binnen halen bij strenge vorst. Oregano planten we altijd pas na half mei omdat het dan zeker warm genoeg is.

Wilde marjolein of oregano planten we door een gat te graven, groot genoeg voor het kluitje. Zet het kluitje in het plantgat en maak dit gat weer mooi dicht. Let steeds goed op dat je de wortels niet beschadigd. Vaak drukken we de kweekpotjes licht in aan alle kanten. Hierdoor komt het kluitje makkelijk los uit het potje.

Per vierkante meter kan je ongeveer 14 tot 20 oregano planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 4 tot 6 oregano planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Oregano verzorging

In principe is zelf wilde marjolein of oregano kweken niet moeilijk. Oregano kweken we altijd op een zonnige plek. Het blijft een Mediterraan struikje. Heel winterhard is oregano niet. Bovengronds sterft oregano ook altijd af in de winter. In het voorjaar komt oregano dan opnieuw op.

Oregano kweken we zelf altijd in een bloempot. Zo kunnen we oregano naar binnen halen in de winter. Bij lichte vorst is dit eigenlijk niet nodig. Bij strenge vorst is dit wel aan te raden. Hoewel oregano officieel helemaal niet winterhard is, blijkt in de praktijk dat het struikje de meeste winters wel overleeft.

Vorst blijft dus een risico. Vaak zijn het gecultiveerde soorten die het hier goed doen. Deze door kwekers veredelde oregano kweken we hier vele jaren, zelfs in de winter. Tot nu toe komen ze elk jaar weer op. Haal je bijvoorbeeld oregano zaden uit Italië dan zijn deze soorten waarschijnlijk minder winterhard.

Oregano is een meerjarige plant, wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan -4℃.

Oregano combinatieteelt en wisselteelt

Oregano
Voor het kweken van oregano hoef je geen wisselteelt te gebruiken.

Oregano goede buren
Oregano heeft geen nadrukkelijk goede buren.

Oregano slechte buren
Oregano heeft geen nadrukkelijk slechte buren.

Oregano water geven

Oregano staat graag op een vrij droge grond. Ondanks dit heeft het plantje toch regelmatig water nodig. Misschien juist hierom, omdat zanderige en droge grond snel opdroogt. In combinatie met een bloempot geef je dus best wel vaak water aan oregano. In de vollegrond, bijvoorbeeld in de kas, zal dit veel minder zijn.

Let in de warme en droge zomermaanden extra goed op. Je kunt een bloempot met oregano op een schaal of onderbak zetten en hier wat (maar niet te veel) water in gieten. Zo droogt het plantje minder snel uit in de zomer.

Oregano grondsoorten

Oregano heeft een sterke voorkeur voor een zanderige grond. Op kleigrond is oregano kweken heel lastig. Je kunt een stevige en vochthoudende grond openbreken met brekerzand. Met compost en koemestkorrels maak je de bodem iets luchtiger. Ook is een goede afwatering belangrijk.

Het te veel aan (regen)water moet makkelijk weg kunnen. Zorg altijd voor gaten in de bodem van bloempotten. Onderin de potten leg je een laag hydrokorrels of kiezels, zodat de gaten niet dichtgeslibd raken met aarde.

pH

Oregano tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?

Oregano bemesten

Oregano heeft net als de meeste kruiden niet veel voeding nodig. In principe hoef je oregano dus niet te bemesten. Wel kan je overwegen om extra stikstof te geven. Hiermee bevorder je bladgroei bij dit kruidje. Geef natuurlijk niet te veel want hierdoor kan dit kruidje verzwakken.

Oregano bloei en bestuiven

Wanneer bloeit oregano? Oregano bloeit doorgaans van juni tot september.

Oregano of wilde marjolein kan bloeien in de zomer. Vooral insecten dragen bij aan de bestuiving. Wilde marjolein of oregano bloemen zijn tweeslachtig. De plant is dus eenhuizig en hiermee zelfbestuivend. Je hoeft oregano voor de zaadteelt niet met de hand te bestuiven.

Wanneer oregano oogsten

Wanneer kan je oregano oogsten? Doorgaans doe je dit van juni tot oktober.

Gedurende de hele zomer kan je blaadjes plukken. Doe dit bij voorkeur vóór oregano bloeit. Na de bloei gaat er meer energie naar de bloemen. De aroma's in het blad verminderen hierdoor. Pluk ook liever niet te veel blaadjes als oregano nog jong is. Dan heeft het plantje alles nodig om goed te groeien.

Oregano gebruiken

Oregano kan in veel gerechten worden gebruikt, zoals soep of saus, maar ook door salades of bij andere (mediterrane) gerechten, op pizza's en bij pasta's komt de smaak het beste tot z'n recht. Oregano smaakt voornamelijk licht pittig en erg kruidig. Het wordt vaak in Italiaanse gerechten gebruikt.

Oregano houdbaarheid

Je kunt de blaadjes van oregano goed drogen zonder veel smaak te verliezen. Zo blijven de blaadjes tot een jaar of zelfs langer houdbaar. Je kunt het verpulveren en in een kruidenpotje bewaren, of gewoon heel in een kruidenpotje doen om te bewaren. Verse blaadjes bewaar je het beste in de koelkast. Zo blijven de blaadjes hooguit enkele dagen vers.

Wil je oregano drogen, doe dit dan liever op een koele, donkere en vooral goed droge plek zodat de blaadjes langzaam kunnen drogen. In de zon droogt het erg snel. Dat lijkt handig maar de smaak gaat hierdoor ook verloren.

Oregano snoeien

Wanneer kan je oregano snoeien? Doorgaans doe je dit van augustus tot september.

Hoewel niet per se nodig, kan je elk jaar oregano snoeien.. Je snoeit oregano dan vooral na de bloei terug, vlak voor de herfst. Alle takjes kan je tot ongeveer 10 centimeter boven de grond terugsnoeien. Laat wel wat takjes boven de grond zitten, want deze bieden bescherming tegen eventuele vorst.

Oregano ziektes en plagen

Er liggen bij de teelt van oregano weinig gevaren op de loer. Tegen schimmels en infecties is oregano goed resistent. Ook van plaagdieren zoals bladluis heeft oregano in principe weinig last, al kan dit een enkele keer voorkomen. Uitdrogen in de zomer of een strenge winter, zijn de grootste gevaren bij oregano.