Peper
kweken en oogsten

Peper draagt de wetenschappelijke (Latijnse) naam Capsicum annuum en is een lid van de nachtschadefamilie, ook wel solanaceae.

Peper soorten

Welke pepersoorten zijn er? De peper is een erg gewilde plant. Inmiddels is de peper dan ook zo vaak gekruist dat er ontelbaar veel soorten zijn ontstaan. Wel zijn er een aantal pepersoorten die in de basis heel bekend zijn en ook bekend zullen blijven. Dit zijn raszuivere soorten.

In Spanje wordt de Spaanse peper vaak gegeten. Deze peper wordt ook wel de Cayennepeper genoemd. Cayenne is dus een typische Spaanse peper. De peper is rood van kleur, is mooi lang en is redelijk pittig van smaak. Voor de meeste mensen is dit al erg pittig maar eigenlijk valt het nog mee.

Een peper die erg mild is dat is de Mexicaanse peper, ook wel bekend als de Jalapeño. De peper kan rood van kleur worden, maar wordt meestal groen geoogst en gebruikt. In de Mexicaanse keuken wordt de Jalapeño zeer divers gebruikt en vind je deze in de meeste gerechten terug.

Hierboven zie je de sierpeper. De sierpeper wordt vooral voor de sier gehouden, maar eigenlijk is deze ook gewoon eetbaar. De smaak is dan wel iets minder aromatisch. De peper is immers gecultiveerd tot siersoort. De sierpeper staat vaak rechtop en krijgt allerlei kleuren, van paars tot geel en oranje of rood.

Wat is de heetste peper? Als je de heetste peper wilt kweken dan kweek je de Carolina Reaper. Een kleine, rode peper die -als deze rijp is- lijkt te verschrompelen. Het is een peper die je niet graag in ieder gerecht toevoegt. Wellicht dat de peper het in Thailand goed doet in de keuken.

Enkele andere bekende pepers zijn de Surinaamse peper, ook wel de Madame Jeanette. Een halflange, knalgele peper die best wel pittig kan zijn. De peper wordt wel eens gebruikt voor gele sambal en wordt verwerkt in veel gerechten in het land van herkomst.

Als gevolg van het doorlopend kruisen van pepers zijn er ontelbaar veel verschillende soorten ontstaan. De Habanero Chocolate, Bhut Jolokia en de CGN-21655, waarvan de naam doet vermoeden dat het soort in een laboratorium is ontstaan. Geen idee hoor, het zou zomaar kunnen.

Hoofdzakelijk zijn er twee variëteiten van de peper. Het eerste soort is een vrij gewone peper. Onder andere de Jalapeño en de Cayenne komen voort uit dit soort. Dat is de Capsicum annuum, evengoed een meerjarige peper maar niet het soort waar de bijzondere pepers vandaan komen.

Als je bijzondere pepersoorten zoekt dan zoek je de Capsicum chinense. Dit soort wordt iets bossiger en voller dan het andere pepersoort. Dit is het pepersoort waar alle bijzondere en superhete pepers uit zijn ontstaan. Dit is tevens het soort dat vandaag nog erg vaak wordt gebruikt om bijzondere kruisingen te maken.

De heetheid van een peper wordt gemeten in Scoville Heat Units, ook wel SHU. Het komt erop neer dat de heetheid van een peper wordt gemeten aan de hand van het aantal waterdruppels dat men dient toe te voegen aan het extract, voor de peper niet meer als heet wordt ervaren. Op 0 in de SHU-schaal staat de gewone paprika. Deze wordt helemaal niet als heet ervaren. Hoger op in de schaal staan de Bhut Jolokia

Peper zaaien en planten

Wanneer kan je peper zaaien? Peper zaaien of voorzaaien onder glas kan van februari tot april.

Wanneer kan je peper planten? Peper planten of uitplanten in een kweekkas kan van mei tot juni. Peper planten of uitplanten kan buiten van mei tot juni.

Hoe zaai je pepers? Pepers zal je altijd in een vensterbank moeten voorzaaien. In het begin zijn het erg trage groeiers waardoor je bij het later zaaien geen oogst meer krijgt. Voorzaaien doe je dus altijd. Doe dit in kleine kweekpotjes en kies bij voorkeur een zonnige en warme vensterbank uit, bijvoorbeeld op het zuiden.

Voor de zaaitijden in onze zaaikalender gebruiken we de normale teelt. Hierbij zaai je pepers vroeg in het jaar voor in een vensterbank, om ze vervolgens rond mei buiten of in een kas te zetten. Belangrijk is wel dat je de plantjes dan eerst goed moet afharden. Dat kan op twee manieren.

Afharden kan je doen door vliesdoek over de kweekkas te spannen. Vervolgens zet je de plantjes op hun plek. Door het vliesdoek is de zon niet zo sterk en voorkom je zonnebrand. Je kunt de plantjes ook dagelijks even kort buiten zetten, steeds iets langer tot je ze veilig kunt laten staan.

Je kunt warmtematten en dergelijke gebruiken om pepers voor te zaaien. Ze kiemen dan iets sneller. Bij kamertemperatuur rond 20°C kiemen de zaden meestal binnen 3 weken. Het kan dus even duren voor je iets ziet en het duurt daarna ook even voor de pepers echt beginnen te groeien.

Pepers hebben een lang en warm seizoen nodig om goed te kunnen groeien. Er zijn mensen die hier heel ver in gaan, bijvoorbeeld door (verwarmde) kweektenten met verlichting voor planten te gebruiken. Op die manier kan je pepers natuurlijk het hele jaar door zaaien, zelfs in de winter.

Wij doen dit eigenlijk nooit omdat we graag zo veel mogelijk het natuurlijke ritme van de seizoenen blijven volgen.

Per vierkante meter kan je ongeveer 5 tot 8 peper planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 2 tot 3 peper planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Of je nu in rijen of per m² zaait, het is altijd verstandig om tussen de regels een grotere afstand aan te houden dan de plantafstand.

Peper standplaats en verzorgen

Hoe kweek je pepers? De peperplant past in bijna iedere tuin en op heel veel balkons, zo lang daar maar voldoende zon schijnt. Een peperplant staat namelijk graag warm en zonnig, maar ook een beetje beschut en beschermd tegen harde of koude wind.

Een peperplant is al snel bijzonder productief. Zeker gezien het feit dat je helemaal niet zo veel pepers nodig hebt om een maaltijd lekker pittig te maken. Je kunt pepers invriezen en drogen waardoor ze makkelijk te bewaren zijn. Pepers zijn dus erg dankbare en lonende planten om te hebben.

Zo wel buiten als in een kweekkas doen ze het goed. Bovendien kan je ze erg goed overwinteren, met minimale verzorging in de winter. Aan het einde van het jaar snoei je de plant volledig kaal en verwijder je oude takken. Vanuit slechts één klein (hoofd)stammetje kan je ieder jaar een schitterende, nieuwe peperplant opkweken.

Peper combinatieteelt en wisselteelt

Peper
Voor het kweken van peper zou je wisselteelt kunnen gebruiken. Peper is een vruchtgewas. De ideale voorteelt is een bladgewas en de ideale nateelt is een wortel- of knolgewas of aardappelsoort volgens het wisselteelt schema.

Peper goede buren
Peper kweken kan goed samen met basilicum, majoraan, oregano, peper, tomaat, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Peper slechte buren
Peper kweken gaat liever niet samen met abrikoos bloemkool, boerenkool, broccoli, knolraap, koolrabi, paksoi, palmkool, pronkboon, rode kool, romanesco, slaboon, spruitjes, tuinboon, venkel, witte kool, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Peper water geven

Hoeveel water heeft een peperplant nodig? Geef je peperplant water wanneer de grond begint op te drogen, en het ook onder de oppervlakte wat droog aan begint te voelen. Een peperplant staat niet graag drijfnat. Het beste kan je de grond steeds even licht laten drogen voor je weer wat water geeft. Geef ook niet te weinig, je peperplant gaat dan slap hangen. Zeker tijdens een warme en droge zomer zal je regelmatig water moeten geven.

Peperplanten zet je bijna altijd in een pot en in de volle zon. Houd er rekening mee dat de combinatie van een pot met veel warmte zorgt dat de grond in de pot snel opdroogt. Vocht verdampt hier extra snel. Houd je peperplant extra in de gaten gedurende de zomer. Je merkt dat je te weinig water hebt gegeven als je peperplant even slap lijkt te gaan hangen. Het is dan nog niet te laat maar geef dan wel direct water in delen, niet te veel in één keer dus.

Peper grondsoort en bodem

Welke grond voor pepers? Pepers zijn niet erg veeleisend en groeien op vrijwel iedere grondsoort. Ze doen het zelfs best aardig op kleigrond, maar wel in een regenvrije kweekkas. Ondanks dat is het toch handig om extra compost en organisch materiaal toe te voegen. Pepers houden namelijk toch iets meer van een doorlaatbare en voedzame bodem.

pH

Wat is pH?

Peper bemesten

Moet je pepers bemesten? De peperplant is een vruchtgewas en heeft dus absoluut voeding nodig. Veel heeft een peperplant niet nodig, maar geef in ieder geval wat fosfor in een vroeg stadium en meer kalium als de plant wat ouder is. Met fosfaat bevorder je de aanmaak en ontwikkeling van knoppen, terwijl kalium de plant versterkt en beter weerbaar maakt tegen ziektes en plagen (en weersinvloeden).

Geef regelmatig extra voeding aan je peperplant maar wees terughoudend met stikstof. Hiervan krijg je vooral erg groene, bossige planten met veel blad. Dit gaat bijna altijd ten koste van de opbrengst.

Voor het bemesten van peper zou je zelf de juiste hoeveelheid stikstof (N), fosfaat (P) en kalium (K) kunnen mengen in de verhouding 4-8-10 of 5-10-10. Dit is ons advies.

Wat is NPK?

Peper bloei en bestuiven

Wanneer bloeit peper? Peper bloeit doorgaans van april tot september.

Moet je een peperplant bestuiven? Een peperplant moet goed worden bestoven om vruchten te maken. Gelukkig gebeurt dit door trillingen van insecten, de wind of door net als bij tomaten met een stok (voorzichtig) tegen de stam te tikken.

Je hoeft een peperplant in de buitenlucht zelden te bestuiven, maar je kunt het voor de zekerheid doen. Vaak is de opbrengst dan nog hoger. Peperplanten zijn zelfbestuivend en maken tweeslachtige bloemen.

Wanneer peper oogsten

Wanneer kan je peper oogsten? Doorgaans doe je dit van juli tot oktober.

Hoe oogst je pepers? De meeste pepers kun je gewoon plukken, zonder schaar, het steeltje laat vanzelf los. Het steeltje van de peper hangt vaak één kant op. De peper laat het makkelijkste los als je het steeltje de tegengestelde kant op beweegt. Pepertjes laten vrij makkelijk los, zelfs als ze nog niet helemaal rijp zijn.

Pepers zijn goed rijp als ze de uiteindelijke kleur hebben gekregen, al kan je pepers ook prima groen oogsten. Vaak zijn ze dan iets milder van smaak, minder pittig dus. Rijpe pepers zijn vaak rood, geel of in sommige gevallen bruin (zoals de Chocolate Habanero).

De Mexicaanse Jalapeño peper wordt vaak groen geoogst. Lang niet iedereen weet dat deze peper ook gewoon rood van kleur kan worden. De Spaanse Cayenne wordt juist weer rijp en rood geoogst. Het kan allemaal, maar bij sommige pepers is het zonde om ze al groen te plukken. Bijvoorbeeld bij bijzondere pepers zoals de CGN-21566. De herkomst is onduidelijk, maar het is een middelhete peper met een bijzondere vorm en een gele tot oranje kleur.

Pepers kan je doorlopend oogsten. Vaak merk je aan de plant dat deze zelfs in de herfst nog graag verder wil bloeien, maar het weer staat er dan simpelweg niet naar. Je kunt je peperplant naar binnen halen om de laatste (groene) pepers alsnog te laten afrijpen. Pepers oogst je gedurende het hele seizoen zo lang de peper blijft produceren, tot je de peper gaat overwinteren.

Peper gebruiken en bewaren

Waarvoor gebruik je pepers? Pepers zijn erg veelzijdig te gebruiken in de keuken. Zo kan je ze in reepjes gesneden meekoken met soepen, gesneden in sauzen verwerken of de peper rauw door gerechten verwerken. De zaden van de peper en de sappige delen rondom de zaden zijn extra heet. Verwijder deze delen als deze te heet zijn voor het gerecht waar je de peper in wilt gebruiken.

Verder kan je peper ook gedroogd gebruiken als peperpoeder. Dit kan je in dezelfde gerechten gebruiken waar je normaal de rauwe, gesneden peper in doet. Je kunt pepers inmaken in zoetzuur en dit serveren bij een gerecht. Ingemaakte pepers blijven in een gesloten (weck)pot nog zeer lang houdbaar. Adem het poeder niet per ongeluk in, je moet daar enorm van niezen en het veroorzaakt een sterk branderig gevoel in de neus- en keelholtes dat lang aan kan houden.

Pepers gebruik je dus vanzelfsprekend om gerechten pittiger te maken. Wees voorzichtig bij het gebruik van peper, want sommige hetere soorten zijn echt ondragelijk als je ze rauw probeert te proeven. Je gebruikt snel te veel peper en dit kan een gerecht behoorlijk verpesten. Eenmaal toegevoegd dan kan je het gerecht niet meer minder pittig maken.

Peper houdbaarheid

Hoelang kan je pepers bewaren? Verse pepers blijven enkele maanden mooi en vers. Daarna beginnen ze vaak vanzelf in te drogen, maar ze zijn ook dan nog steeds eetbaar. Je kunt pepers ook bewust zelf drogen en er peperpoeder van maken. Dit blijft bijna onbeperkt houdbaar.

Ook kan je pepers invriezen en deze zo nog minimaal een jaar bewaren. Eigenlijk kan daar weinig mis mee gaan. In (zoet)zuur ingemaakte pepers blijven nog minimaal 6 maanden tot een jaar houdbaar, maar meestal langer.

Peper snoeien dieven of toppen

Wanneer kan je peper dieven, toppen of snoeien? Doorgaans doe je dit van november tot januari.

Moet je een peperplant snoeien? Alleen als je een peperplant wilt overwinteren kan je deze in het najaar helemaal terugsnoeien. Oude takken en oud blad haal je weg, deze maken plaats voor nieuwe groei in het volgende voorjaar. Je kunt een peperplant zelfs helemaal tot de hoofdstam terugsnoeien. Vanuit de hoofdstam zal de peperplant opnieuw uitlopen. Je kunt ook enkele takken laten zitten om de plant een mooie groeivorm te geven.

Moet je een peperplant dieven? In tegenstelling tot paprika's maakt een peperplant vrij kleine vruchtjes. Een mooie, volle peperplant zal gegarandeerd meer pepers maken dan een peperplant met slechts één hoofdstam. Dieven is dus niet aan te raden bij een peperplant omdat dit weinig toegevoegde waarde heeft. Je peperplant maakt minder takken waar vruchten aan kunnen groeien als je de dieven verwijdert.

Wat is toppen bij een peperplant? Toppen is het verwijderen van het groeipuntje op de hoofdstam van de peperplant. Het gevolg hiervan is dat de plant vanuit de afgeknipte top opeens twee hoofdstammen gaat maken in plaats van één. Dit verhoogt de productie van je peperplant omdat er twee hoofdstammen zijn, met meer takken, waar dus meer bloemen en uiteindelijk pepers aan kunnen gaan groeien.

Moet je een peperplant toppen? Toppen is zeker niet vereist voor de teelt van pepers. Er zijn inmiddels zelfs pepersoorten die van zichzelf meerdere hoofdstammen maken. Het kan bijdragen aan een betere oogst en wordt hierom ook vaak toegepast. Vereist is het niet. In de praktijk blijkt dat peperplanten ook zonder te toppen vaak een erg hoge opbrengst geven.

Hoe doe je een peperplant toppen? Gebruik een (snoei)schaar om de groeitop van de peperplant af te knippen, maar doe dit in een vroeg stadium. Ideaal is om dit na de eerste twee tot vier èchte blaadjes te doen, de kiemblaadjes dus niet meegeteld. Doe dit niet veel later, dan heeft toppen namelijk bijna geen nut meer. Je peperplant heeft nog voldoende tijd nodig om twee hoofdstammen te maken.

Peper ziektes en plagen

Welke ziektes en plagen zijn er bij peperplanten? Bij pepers kan er vraat ontstaan door een verdwaalde slak of sommige insecten die de plant kunnen verdragen. Meestal wordt het blad aangevreten maar ook soms de pepers zelf als deze aan de plant hangen. Vaak komt dit niet voor, want er zijn vaak lekkerdere alternatieven voor insecten dan een peperplant in de tuin.

Peper kweken informatie