Mosterd
Sinapis alba, Brassicaceae (kruisbloemenfamilie)

Mosterd soorten

Mosterd draagt de (Latijnse) wetenschappelijke naam Sinapis alba en is een lid van de kruisbloemenfamilie, ook wel brassicaceae.

Welke soorten mosterd zijn er? Deze pagina gaat over de Sinapis alba, ook wel gele mosterd, het meest bekende soort mosterd waarvan de zaden worden gebruikt voor het gelijknamige sausje. Het is een plant met opvallende gele bloemetjes. Vaak wordt deze verward met andere soorten:

Zo zijn er bijvoorbeeld ook zwarte mosterd met de Latijnse naam Brassica nigra, en Ethiopische mosterd met de Latijnse naam Brassica carinata. Ook deze soorten kunnen worden gebruikt om het sausje mosterd van te maken, maar het blad van deze soorten wordt ook gebruikt in de keuken.

Verder is er ook nog Brassica juncea, ook wel sareptamosterd, een koolsoort waarvan vooral het blad wordt gebruikt. Dit soort wordt ook wel mosterdkool genoemd en heeft weinig te maken met gele, zwarte of Ethiopische mosterd behalve dat het ook een koolsoort is.

Voor een zeer scherpe smaak kies je zwarte mosterd, dit soort is namelijk scherper dan de andere soorten. Gele mosterd is het meest bekend van het gebruik in het gelijknamige sausje en de zaden kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt bij het fermenteren van witte kool (zuurkool).

Deze pagina gaat dus nadrukkelijk over Sinapis alba, gele mosterd met opvallende gele bloemetjes.

Mosterd zaaien of planten

Wanneer kan je mosterd zaaien?
Mosterd zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van april tot mei. Mosterd zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van maart tot april.
Wanneer kan je mosterd planten?
Mosterd planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van april tot mei.

Hoe zaai je gele mosterd? Mosterd kun je al vroeg in het voorjaar binnen voorzaaien in potjes, maar je kunt het later ook direct in de vollegrond zaaien. In het voorjaar, het begin van de lente, kan je gele mosterd buiten zaaien of buiten uitplanten als je het hebt voorgezaaid. Kies daar een zonnig plekje voor.

Per vierkante meter kan je ongeveer 25 tot 35 mosterd planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 5 tot 8 mosterd planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Mosterd verzorgen

Hoe kweek je gele mosterd? Gele mosterd is een éénjarige, makkelijk te kweken plantje. Het winnen van de zaden is een flinke klus. Gele mosterd zet je bij voorkeur op een plekje in de volle zon, op een licht tot matig vochtige grond. Gele mosterd heeft weinig verzorging nodig.

Mosterd is een éénjarige plant, niet wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan 12℃.

Mosterd water geven

Hoeveel water heeft gele mosterd nodig? Gele mosterd heeft weinig water nodig. Geef alleen tijdens warme en droge periodes extra water, vooral gedurende de zomermaanden. De grond mag tussentijds opdrogen, maar als je gele mosterd voor het blad kweekt (wat ook kan) geef je doorgaans meer water.

Mosterd grondsoorten

Welke grondsoort heeft  gele mosterd nodig? Gele mosterd kan je op bijna iedere grondsoort kweken. Dit plantje is niet veeleisend. Op een doorlaatbare grond groeit het plantje mogelijk iets sneller, maar ook op kleigrond kan je gele mosterd kweken zonder problemen.

Mosterd is een eenjarig plantje en een makkelijk plantje om zelf te kweken. Hoewel je het voornamelijk voor het blad kweekt is het eigenlijk een koolsoort. Van gele mosterd wordt het sausje mosterd gemaakt. Om precies te zijn van de zaden, en dat kun je natuurlijk ook zelf eens proberen. Je hebt dan wel flink wat zaden nodig en geduld om de planten op te kweken tot ver na de bloeiperiode, wanneer de zaden zijn opgedroogd.

pH

Mosterd tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?

Mosterd bemesten

Moet je mosterd bemesten? De bemesting is een beetje afhankelijk van waarvoor je gele mosterd kweekt. Het meest gebruikelijke is voor de zaden, je geeft dan een meststof met iets meer fosfor. Kweek je gele mosterd voor het blad dan geef je juist liever meer stikstof.

In elk geval heeft gele mosterd geen sterke bemesting nodig. Het bemesten bij de teelt van gele mosterd is meestal niet nodig, tenzij je op erg arme grondsoorten kweekt. Bij de teelt voor het blad is de genoemde stikstofrijke voeding wel aan te raden.

Mosterd kweken op verschillende manieren

Mosterd
Voor het kweken van mosterd hoef je geen wisselteelt te gebruiken.

Mosterd goede buren
Mosterd kweken kan goed samen met appel, kers, peer, perzik, pruim, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Mosterd slechte buren
Mosterd kweken gaat liever niet samen met biet, bloemkool, boerenkool, broccoli, knolraap, paksoi, palmkool, rode kool, romanesco, snijbiet, spruitjes, witte kool, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Mosterd bloei en bestuiven

Wanneer bloeit mosterd? Mosterd bloeit doorgaans van juni tot juli.

Moet je mosterd bestuiven? Nee, mosterd maakt tweeslachtige bloemen en is hiermee goed zelfbestuivend,met wat hulp van bestuivende insecten. Vooral voor bijtjes, hommels, zweefvliegen maar ook vlinders is mosterd een erg aantrekkelijke plant.

Wanneer mosterd oogsten

Wanneer kan je mosterd oogsten? Doorgaans doe je dit van juli tot november.

Hoe oogst je mosterd? Meestal kweek je gele mosterd voor de zaden. Mosterdzaad kan je winnen door deze aan de plant te laten drogen. Wanneer de plant volledig dor en bruin is geworden kan je deze uit de grond halen en ondersteboven ophangen om verder te drogen.

Het winnen van mosterdzaad is een flinke klus, want na het drogen van de plant moeten de zaden nog uit de zaaddozen worden gehaald. Dit lukt eigenlijk alleen maar als de hele plant inclusief de zaden volledig en goed zijn ingedroogd.

Bij goed een gedroogde gele mosterdplant kan je (takjes met) zaaddozen in een grote zak doen en los schudden. Om de droge troep van de zaden te scheiden kan je de zak het beste bij een klein briesje leegschudden, boven een emmer bijvoorbeeld. Het droge materiaal waait weg en de zwaardere zaden vallen in de emmer.

Het bovengenoemde werkt ook met een ventilator in plaats van een klein briesje. Een andere manier om de droge zaadhulzen en takjes van het mosterdzaad te scheiden is door de massa in water te leggen. Het droge materiaal blijft drijven en de zwaardere zaden zinken vaak naar de bodem.

Mosterd gebruiken

Waarvoor gebruik je mosterdzaad? Mosterdzaad van gele mosterd vormt het hoofdingrediënt van het gelijknamige sausje mosterd. Afhankelijk van hoe je het sausje maakt kan je daar hele of fijngemalen zaden voor gebruiken. Er wordt verder water, azijn en suiker aan toegevoegd.

Natuurlijk is mosterdzaad van gele mosterd ook in andere gerechten te gebruiken om daar smaak aan toe te voegen. Verder kan je ook van gele mosterd het blad gebruiken in bijvoorbeeld salades. Het blad van gele mosterd smaakt ook licht pittig, al wordt Brassica juncea vaker voor het blad gebruikt.

Mosterd kiemgroenten

Mosterdkers is de benaming voor de kiemen van mosterd, die we als kiemgroente kunnen eten. Door de zaden kort te laten kiemen krijg je een heerlijke kiemgroente. De kiemen smaken net zo pittig als het sausje mosterd, waarin de zaden worden gebruikt zonder te kiemen. Mosterdkers gebruik je vaak bij dezelfde gerechten.

Je kunt mosterdkers binnen 1 tot anderhalve week oogsten. Strooi wat zaden in een glazen pot met gaasdeksel, of gebruik een kiemtoren voor kiemgroenten. Spoel de kiemen dagelijks goed om en laat deze uitlekken, of ververs dagelijks het water van de kiemtoren als je die gebruikt.

Mosterdkiemen zijn rijk aan calcium, ijzer en vitamine A, B1, B2 en C. Ze zijn dus behalve lekker pittig ook nog heel gezond! Mosterdkiemen smaken heerlijk op sandwiches of gewone broodjes met beenam of leverworst. Je kunt mosterdkers gebruiken in mayonaise, aardappelpuree, bij koude kip of zelfs bij mosselen als je daarvan houdt.

De kiemen van mosterd groeien het beste bij kamertemperatuur. Dat wil zeggen ongeveer 20°C maar niet te koud en ook niet veel warmer. Je kunt in plaats van kweeksets ook vochtige watten in een bakje of op een schoteltje leggen. Je kunt de kiemen daar dan ook gewoon op kweken.

Mosterd houdbaarheid

Hoelang kan je mosterdzaad bewaren? Goed gedroogd mosterdzaad is nog jaren te bewaren, in een goed afgesloten (glazen) pot. Daar kan verder weinig mis mee gaan. Het blad van gele mosterd wordt niet vaak bewaard. Dit blijft meestal enkele dagen goed in de koelkast maar wordt het beste direct gebruikt na het oogsten.

Mosterd ziektes en plagen

Welke ziektes en plagen zijn er bij mosterd? Mosterd is redelijk resistent tegen schimmels en ziektes. Ook plaagdieren komen bijna niet voor, met uitzondering van spinnen die graag tussen de stengels schuilen. Spinnen doen de plant geen kwaad en gebruiken deze enkel als schuilplaats.