Palmkool
Brassica oleracea Palmifolia

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

Pronkbonen groeien net als stokslabonen. Eigenlijk zijn alle pronkbonen klimmende planten, waarbij de groeitop zich ergens omheen wil draaien. De pronkboon groeit dus het beste langs een lange stok van ten minste 2 meter lang (het liefst nog langer). Pronkbonen kunnen zeker gedurende een warme zomer erg snel groeien. Je kunt lange stokken in een piramidevorm tegen elkaar zetten en vastbinden. Aan de voet van iedere stok in de grond plant je dan 2-4 plantjes.

Pronkbonen lijken heel erg op snijbonen, maar zijn meestal langer dan de snijboon of stokslaboon. Pronkbonen hebben -in tegenstelling tot andere bonen- een ruwe schil. Je zet pronkbonen vooral op een warme en zonnige plek, in de volle zon dus. In principe groeit de pronkboon op de zelfde plek en op de zelfde manier als de stokslaboon. Wat de verzorging betreft verschillen de twee praktisch niets en je kunt ze dus dicht bij elkaar kweken, in het zelfde vak.

Zuring staat het beste op een niet al te zonnige plek, of zelfs op plekken met overwegend meer schaduw dan zon. In de volle zon is -zeker gedurende de zomer- de zon te sterk en de temperatuur te hoog voor het plantje. Zuring is officieel een bladgewas en is makkelijk in het zelfde vak te kweken met diverse soorten sla spinazie, rucola en andere bladgewassen. Vaak wordt zuring als onkruid gezien omdat het makkelijk en snel overal opduikt. Echter zal het plantje in de moestuin in een gecontroleerde omgeving niet zo snel verspreiden. Je oogst de plant vóór de bloei en daarna kan deze de grond uit. Het plantje zal zichzelf dus niet uitzaaien, tenzij je het tot na de bloei laat staan natuurlijk.

Spruitkool is de plant waar de bekende spruitjes vandaan komen. Zoals veel koolgewassen is spruitkool een goed winterharde plant. Het is zelfs beter om spruitkool iets later te zaaien, omdat spruitjes lekkerder zijn als de vorst er overheen is geweest. Ook in de halfschaduw groeien spruitjes prima, het blijft een koolgewas en kan dus ook met minder zon goed overweg. Vooral als je de plant de zomer door wilt helpen is dat handig, omdat in de zomer de volle zon zelfs iets te heet kan zijn voor spruitkool.

Raapstelen groeien ook prima op een plek in de halfschaduw, hoewel de volle zon ook volstaat, al levert de volle zon natuurlijk het gevaar van uitdroging en hitte in de zomer op. Beter in de halfschaduw dus, en met voldoende water.

De zoete aardappel kan snel groeien en maakt steeds meer wortels en scheuten die uiteindelijk (slingerende) stengels zullen vormen. Omdat de zoete aardappel pas na half mei naar buiten of in de kas gezet kan worden, heeft deze tot die tijd dus nog wel wat ruimte nodig. Het kweken van de zoete aardappel in een kas is sterk aan te raden. Deze niet-inheemse plant heeft namelijk veel warmte en zonlicht nodig, maar ook een beschut plekje waar deze beschermd wordt tegen een sterke wind.

Ook wanneer de zoete aardappel wordt uitgeplant heeft deze nog veel ruimte nodig om te groeien. De plant wordt namelijk vele malen groter (vooral langer) dan een gewone aardappel en het is eigenlijk een beetje een klimplant. Omdat deze geen hechtrankjes maakt moet je de scheuten ergens omheen of tussen kunnen leiden. Wat ondersteuning zoals een hekwerk, trellis, betongaas of stevig net is dan ook geen overbodige luxe als je zoete aardappelen wilt kweken. De plant zelf kan zo'n anderhalve meter hoog worden in de periode dat deze hier groeit. en is ook uitstekend als een soort bodembedekker.

Vanille is een tropische, klimmende orchidee die in landen van oorsprong tot wel 15 meter hoog kan worden. De teelt van vanille is ook mogelijk in ons klimaat, maar dan wel in goed verwarmde kassen of binnenshuis. De temperatuur moet altijd boven de 18 graden (kamertemperatuur) blijven en de 15 meter zal deze zeer waarschijnlijk niet halen. Commercieel is de teelt van vanille niet rendabel genoeg, maar voor de hobbyist is het natuurlijk een schitterende uitdaging. En dit laatste, een uitdaging, dat is het zeker! Niet omdat de algemene verzorging van de plant erg ingewikkeld is, maar vooral omdat je de juiste omgeving moet creëren en behouden om de plant te laten groeien, bloeien èn vruchten te laten maken.

Vanille is een klimmende plant die dus vanzelfsprekend ondersteuning nodig heeft. Het beste werkt het om een houten hekwerk te gebruiken, al wordt dit voor de meeste mensen lastig omdat zij geen verwarmde kweekkas of serre hebben waar de temperatuur hoog genoeg blijft. Bij de teelt in potten kan je zelf een houten ondersteuning maken voor je vanille orchidee. Dit is nodig om te zorgen dat de plant zich goed kan ontwikkelen. Laten kruipen is niet verstandig en maakt de verzorging onnodig moeilijk, en eventuele bloemen kwetsbaarder.

Naast het kiezen van de juiste bodem en voeding (zie de kopjes bodem en bemesting), is het ontzettend belangrijk om je plant niet te veel water te geven. Hier kunnen orchideeën, en dus ook de vanille orchidee, heel slecht tegen. Geef dus steeds een beetje water. Wat wel goed kan helpen en wat de plant erg prettig zal vinden, is het besproeien van de plant met een fijne nevel. Hiermee geef je het idee van een hoge luchtvochtigheid, wat erg gunstig is voor de plant die luchtwortels maakt om vocht uit de lucht te halen. Dit heeft alles te maken met de tropische afkomst van de vanille orchidee.

Bloeien zal de plant op de eerste plaats niet zo snel doen, maar met de juiste verzorging verhoog je de kans op bloeien enorm. Als eerste moet de plant ten minste 2 of 3 jaar oud zijn voor deze kan gaan bloeien. Als het dan zo ver is, zal je de plant zelf moeten bestuiven om kans te maken op een (vaak kleine) oogst. Ik zeg daarbij ook nadrukkelijk "kans op bloeien" en "kans op een oogst" omdat deze uitdaging niet te onderschatten is. De plant doet dit nu eenmaal niet zo snel in een vreemde omgeving. Om de bloemen te bestuiven moet je het bloemvlies doorbreken met een scherp voorwerp. Doe dit heel voorzichtig! Vervolgens druk je de mannelijke pollen en de vrouwelijke stempels tegen elkaar.

Let bij het bestuiven goed op de timing. Dit is erg belangrijk, want als de plant bloeit dan is dit maar heel kort. Bovendien bloeit de plant eigenlijk alleen maar in de ochtenden. Dit kan al vanaf een uur of 6 in de ochtend gebeuren, maar in de middag zijn de bloemen al lang en breed verwelkt. Zoals je begrijpt zal je er dus heel snel bij moeten zijn en moet je de plant in de gaten houden als je het vermoeden krijgt dat deze wel eens kan gaan bloeien. Wees daarom alert. Zonder de bloemen te bestuiven vallen ze af en kan je geen vanille oogsten.

Het is misschien leuk om te weten dat de vanille orchidee niet alleen klimt langs andere bomen en planten, maar ook in sommige gevallen zelfs volledig het contact met de grond kwijtraakt. Wanneer de luchtwortels voldoende voedingsstoffen op kunnen nemen heeft de plant de wortels in de grond niet langer nodig. Deze leeft in zo'n geval volledig op mineralen en vocht uit de lucht.

Okra/oker kweek je graag in de volle zon. Dit tropische plantje heeft veel licht en warmte nodig om tot vruchtzetting te komen. Een kweekkas in de volle zon is natuurlijk perfect! Als de plant het erg naar de zin heeft dan zou je al na 7-8 weken kunnen oogsten, maar door een minder mooie zomer kan dit langer duren. In de kweekkas is de kans op succes het grootste. Houd er rekening mee dat de plant als deze het ècht goed doet zeer groot kan worden. In landen van oorsprong kan de plant groter dan 2 meter worden, maar dat zal hier (gelukkig?) niet zo snel gebeuren, tenzij... Tenzij je in een kweekkas kweekt, waar de temperaturen en luchtvochtigheid optimaal zijn! Houd daar in dat geval zeker rekening mee.

Raapstelen groeien ook prima op een plek in de halfschaduw, hoewel de volle zon ook volstaat, al levert de volle zon natuurlijk het gevaar van uitdroging en hitte in de zomer op. Beter in de halfschaduw dus, en met voldoende water.

Citroengras komt uit tropische streken. Dat betekend dat sereh, zoals de plant ook wel wordt genoemd, veel warmte nodig heeft. Ook heeft citroengras veel licht nodig en de ideale standplaats is dus echt in de volle zon. Je kunt de plant in een pot kweken en buiten zetten vanaf half mei, maar het kan ook in de volle grond in een kas. In tropische streken wordt de plant tot wel anderhalve meter hoog, maar hier zal de plant niet zo groot worden. Het tropische plantje staat graag een beetje beschut, beschermd tegen de wind. In de kas zou deze het dus uitstekend kunnen doen.

Citroengras of sereh is beslist niet winterhard, maar bij de teelt in potten of bakken kan je de pot of bak in de winter binnen zetten. In de kas wil het soms ook lukken om sereh te overwinteren, als je de plant extra in bescherming neemt. Als je citroengras in de volle grond zet in een kas, bedenk je dan goed dat de plant hier nog jaren kan blijven staan (mits deze de winters overleefd). Citroengras blijft toch een vaste plant.

Kervel heeft veel behoefte aan een warm en lekker zonnig plekje in de tuin. Het beste is een plekje in de volle zon en een beetje beschut. De verzorging van zo wel Echte Kervel als Roomse Kervel is nagenoeg het zelfde, alleen heeft Roomse Kervel soms wel wat extra voedingsstoffen nodig omdat het plantje een langere tijd blijft staan.

Lavas wordt ook wel maggiplant genoemd, maar eigenlijk alleen maar omdat de plant ruikt en smaakt naar maggi. De plant heeft helemaal niets te maken met maggi zelf. Schrik niet als de plant aan het einde van het jaar bovengronds volledig afsterft, dit doet het plantje ieder jaar en deze komt dan in het voorjaar gewoon weer opnieuw op. Iedere winter kan je de wortels gewoon weer uitgraven en ergens anders planten als je zou willen, maar omdat het een meerjarige plant is kan je deze beter een mooi vast plekje geven. Je kunt lavas ook ieder jaar opnieuw zaaien, maar dat vraagt natuurlijk iets meer aandacht en is nergens voor nodig.



Lavas is geschikt voor in een (ruime) pot, maar kan ook in de volle grond behoorlijk groot worden. Soms wordt de plant tot wel ruim anderhalve meter hoog! In een pot blijft lavas natuurlijk een stukje kleiner. Kies je een ruime pot, dan krijg je een aardige plant met groot blad waar je behoorlijk veel van kunt oogsten. Geef hiervoor wel voldoende water, dit heeft de plant extra hard nodig om het blad en met name de steel van het blad mee te voeden. Zoals je misschien al weet maakt lavas blad met een wat dikkere steel, waar veel vocht in wordt opgeslagen. Bij te weinig water gaat ondanks de opslag van vocht het blad toch snel hangen. Dit gebeurd echter alleen tijdens hele droge periodes.

In tegenstelling tot winterpostelein, houd postelein van warmte en mag hierdoor pas rond mei ècht buiten worden gezet. Je kunt postelein bijvoorbeeld binnen voorzaaien in een grote pot of bak. Zo kan je de pot of bak direct buiten zetten wanneer het daar warm genoeg is. Omdat postelein zo van warmte houd zet je de plantjes het liefste in de volle zon, maar daar ontstaat wel een klein probleempje (zie onder het kopje "bodem" hieronder).

Madeliefjes groeien graag op een plek in de volle zon of minimaal in de halfschaduw. Het zonlicht is nodig om de bloemetjes open te laten gaan. Omdat madeliefjes meerjarig en winterhard zijn kan je er meerdere jaren van genieten. Ze komen dus ieder jaar weer terug of zaaien zichzelf uit.

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

De vlier, vlierbes of gewone vlier is een grote heester. Op zich is is een vlier niet zo veeleisend en groeit deze heester vrijwel overal. Wel heeft deze een lichte voorkeur voor bepaalde grondsoorten. De vlier staat bij voorkeur alleen niet in de volle zon (te warm en te sterk licht), kies dan liever een plekje in de halfschaduw voor de aanplant van een vlier. In de volle zon krijgt een vlier, zeker in een open veld, last van geel blad of verdorring. Langs een bosrand (loofbos) is een ideale plaats voor de heester, maar bijvoorbeeld ook voor een deel van de dag in de schaduw van hogere bomen.

De vlier maakt schitterende bloemenschermen (zie foto hierboven) die bovendien ook erg sterk en overheerlijk ruiken! De bloemtjes van de vlier zijn wit en heel klein, maar zitten met heel veel op een vrij groot bloemscherm. Als de bloemetjes zijn uitgebloeid beginnen de besjes op het bloemscherm te groeien. Deze verschijnen stuk voor stuk, zijn eerst groen en kleuren langzaam donker van kleur. De besjes kleuren tegen zwart aan. Een beetje de zelfde kleur als de zwarte bes eigenlijk! En vanzelfsprekend wordt ieder bloemetje uiteindelijk een vlierbes die je straks kunt oogsten.

De moerbei staat graag een klein beetje beschut en het liefste in de volle zon. Hoewel de moerbei het liefst de hele dag zon heeft (dit is beter voor het rijpen van de vruchten) tollereert deze ook de halfschaduw. Een plekje uit de wind heeft altijd de voorkeur, ook als dat betekend dat je de boom of struik dan in de halfschaduw moet planten.

De walnoot is niet echt een inheemse soort. De boom is daarom iets veeleisender dan bijvoorbeeld een appelboompje. Dat gaat niet op voor de standplaats. Een walnoot kan heel goed in de volle zon staan, maar doet het ook prima in de halfschaduw. Wel is het belangrijk om de bodem goed voor te bereiden of goed te weten op welk soort grond je de walnoot wilt gaan planten. Het planten van andere gewassen of gras onder de walnoot is sterk af te raden, dit onttrekt voeding en vocht uit de bodem doe juist voor de walnoot erg belangrijk zijn. Dat betekend natuurlijk niet dat je het niet kunt doen, het is slechts een advies voor het optimaal benutten van de bodem. Hiermee maak je het de walnoot zo veel mogelijk naar de zin voor een hoge opbrengst.

De meeste soorten tijm zijn matig winterhard en kunnen veel hebben. Een plekje in de volle zon heeft tijm erg nodig, op plekken met meer schaduw krijgt het plantje niet alleen te weinig licht. Stel dat je het plantje aan de schaduwzijde van het huis zet, dan wordt het hier ook al heel snel veel te koud gedurende de winter. Altijd in de volle zon dus, op een warm plekje in de tuin!

De bomen waar de perzik en nectarine aan groeit zijn nagenoeg het zelfde en qua verzorging verschillen ze niets. Oorspronkelijk komt de perzik of nectarine uit warme streken en zijn de boompjes absoluut niet winterhard. Tegenwoordig zijn er rassen die ook in ons klimaat een winter best kunnen overleven. Maar dan ligt er nog wel een gevaar op de loer, want perziken en nectarines bloeien meestal al heel vroeg in het jaar. Dat kan zelfs al in maart zijn, en dan is de kans op vorst nog aardig aanwezig. De bloesem zal dan natuurlijk stuk vriezen en je hebt dit jaar geen perziken of nectarines. Je kunt het stuk vriezen van de bloesem voorkomen door de boom te beschermen bij nachtvorst. Dat kan met dubbel noppenfolie, plastic zakken of vliesdoek om de boom te wikkelen. De bloesem is een stuk moeilijker te beschermen. Als het boompje in een (grote) pot staat, verplaats deze dan tijdelijk naar binnen en zet de boom op het lichtst mogelijke plekje in huis.

Vanille is een tropische, klimmende orchidee die in landen van oorsprong tot wel 15 meter hoog kan worden. De teelt van vanille is ook mogelijk in ons klimaat, maar dan wel in goed verwarmde kassen of binnenshuis. De temperatuur moet altijd boven de 18 graden (kamertemperatuur) blijven en de 15 meter zal deze zeer waarschijnlijk niet halen. Commercieel is de teelt van vanille niet rendabel genoeg, maar voor de hobbyist is het natuurlijk een schitterende uitdaging. En dit laatste, een uitdaging, dat is het zeker! Niet omdat de algemene verzorging van de plant erg ingewikkeld is, maar vooral omdat je de juiste omgeving moet creëren en behouden om de plant te laten groeien, bloeien èn vruchten te laten maken.

Vanille is een klimmende plant die dus vanzelfsprekend ondersteuning nodig heeft. Het beste werkt het om een houten hekwerk te gebruiken, al wordt dit voor de meeste mensen lastig omdat zij geen verwarmde kweekkas of serre hebben waar de temperatuur hoog genoeg blijft. Bij de teelt in potten kan je zelf een houten ondersteuning maken voor je vanille orchidee. Dit is nodig om te zorgen dat de plant zich goed kan ontwikkelen. Laten kruipen is niet verstandig en maakt de verzorging onnodig moeilijk, en eventuele bloemen kwetsbaarder.

Naast het kiezen van de juiste bodem en voeding (zie de kopjes bodem en bemesting), is het ontzettend belangrijk om je plant niet te veel water te geven. Hier kunnen orchideeën, en dus ook de vanille orchidee, heel slecht tegen. Geef dus steeds een beetje water. Wat wel goed kan helpen en wat de plant erg prettig zal vinden, is het besproeien van de plant met een fijne nevel. Hiermee geef je het idee van een hoge luchtvochtigheid, wat erg gunstig is voor de plant die luchtwortels maakt om vocht uit de lucht te halen. Dit heeft alles te maken met de tropische afkomst van de vanille orchidee.

Bloeien zal de plant op de eerste plaats niet zo snel doen, maar met de juiste verzorging verhoog je de kans op bloeien enorm. Als eerste moet de plant ten minste 2 of 3 jaar oud zijn voor deze kan gaan bloeien. Als het dan zo ver is, zal je de plant zelf moeten bestuiven om kans te maken op een (vaak kleine) oogst. Ik zeg daarbij ook nadrukkelijk "kans op bloeien" en "kans op een oogst" omdat deze uitdaging niet te onderschatten is. De plant doet dit nu eenmaal niet zo snel in een vreemde omgeving. Om de bloemen te bestuiven moet je het bloemvlies doorbreken met een scherp voorwerp. Doe dit heel voorzichtig! Vervolgens druk je de mannelijke pollen en de vrouwelijke stempels tegen elkaar.

Let bij het bestuiven goed op de timing. Dit is erg belangrijk, want als de plant bloeit dan is dit maar heel kort. Bovendien bloeit de plant eigenlijk alleen maar in de ochtenden. Dit kan al vanaf een uur of 6 in de ochtend gebeuren, maar in de middag zijn de bloemen al lang en breed verwelkt. Zoals je begrijpt zal je er dus heel snel bij moeten zijn en moet je de plant in de gaten houden als je het vermoeden krijgt dat deze wel eens kan gaan bloeien. Wees daarom alert. Zonder de bloemen te bestuiven vallen ze af en kan je geen vanille oogsten.

Het is misschien leuk om te weten dat de vanille orchidee niet alleen klimt langs andere bomen en planten, maar ook in sommige gevallen zelfs volledig het contact met de grond kwijtraakt. Wanneer de luchtwortels voldoende voedingsstoffen op kunnen nemen heeft de plant de wortels in de grond niet langer nodig. Deze leeft in zo'n geval volledig op mineralen en vocht uit de lucht.

Sjalotten zet je het liefste op een zonnige plek, maar ook de halfschaduw voldoet aan de eisen. Sjalotjes zijn winterhard en kan je zelfs in de winter planten als je ze voor het loof kweekt. Voor de bolletjes beperk je je het beste tot het vroege voorjaar met het planten, en oogst je in de (late) zomer.

Rogge als groenbemester heeft niet zo veel aandacht nodig. Het groeit, en aan het einde van de groei werk je de rogge (liefst vóór de korrels ontstaan, in het voorjaar) onder in de bodem. Hiermee verbeter je de bodem voor de daarop volgende teelt. Voor de reguliere teelt om rogge(meel) van te oogsten, is iets meer verzorging nodig.