Biet
zaaien kweken en oogsten

Biet draagt de wetenschappelijke (Latijnse) naam Beta vulgaris en is een lid van de amarantenfamilie, ook wel amaranthaceae.

Biet soorten

Welke soorten bieten zijn er? De rode biet is één van de meest bekende soorten, maar er bestaat ook een witte biet. De witte variant zou nog veel zoeter zijn dan de rode. Verder zijn er nog veel verschillende bietensoorten. Snijbiet behoort ook tot dezelfde familie (Beta vulgaris) maar maakt daarentegen geen knol onder de grond.

Verder zijn er nog ronde bieten, maar ook cilindervormige bieten. Dit soort biet wordt iets smaller maar ondergronds heel lang. Als je het aan de boer vraagt zijn er overigens maar twee soorten bieten. Zomerbieten, ook wel bosbieten genoemd en vaak iets kleiner van formaat, en winterbieten. Afhankelijk van het soort biet wordt deze uiteindelijk dus ook groter of juist kleiner.

Wat leuk is, is dat je al heel vroeg het soort biet kunt herkennen aan de zaailingen. Mocht je ze door elkaar heen hebben gezaaid dan kan je de jonge zaailingen dus meestal direct herkennen. Het wordt alleen lastig als je er ook snijbieten tussen hebt staan. Hierboven zie je de zaailingen van een rode biet. Hieronder die van de witte biet.

Zoals je ziet heeft de rode biet dus al direct rode aderen op de kiemblaadjes. Ook het steeltje is dan al diep rood van kleur. Bij de witte biet is het steeltje iets lichter van kleur. Ook de rode aderen zijn bij de witte biet niet aanwezig. Bij snijbieten zie je de kleuren ook bijna direct aan de zaailingen.

Wanneer de planten een stuk groter worden zijn ze nog makkelijker te onderscheiden. Je ziet dan duidelijk dat de witte biet gewone, groene bladstelen heeft. Zoals te zien is op de foto hierboven, van de bladstengels van de witte biet. Op de foto hieronder zie je de bladstelen van de rode biet.

Heeft eigenlijk geen uitleg nodig, maar het is altijd leuk om de foto's te delen. Dan zie je namelijk precies de verschillen. Zo heeft de rode biet ook echt dieprode bladstelen, dezelfde kleur die je in de aders op het blad ziet.

En nog een foto om de verschillen duidelijk te laten zien. De rode biet is namelijk de enige die ook daadwerkelijk van binnen de rode kleurstof bevat. Witte bieten hebben dat niet. Daar wordt het blad en de steel enkel gekleurd door chorofyl (bladgroen).

Biet zaaien en planten

Wanneer kan je biet zaaien? Biet zaaien of voorzaaien kan direct buiten van maart tot juli. Biet zaaien of voorzaaien onder glas kan van februari tot maart.

Wanneer kan je biet planten? Biet planten of uitplanten in een kweekkas kan van maart. Biet planten of uitplanten kan buiten van maart tot april.

Hoe zaai je bieten? Het liefste zaai je direct op de bestemde plek, in de volle grond of in een kweekbak. Alle bieten, zoals rode bieten en witte bieten, maken een penwortel. Hierdoor is verspenen niet handig. Het worteltje gaat snel stuk en dat is natuurlijk heel zonde van de plantjes.

Zaai bij voorkeur dus direct in de volle grond. Bij ons worden bieten niet snel door slakken opgegeten, maar je kunt zaailingen in de vollegrond beschermen tegen slakken. Gewoon voor de zekerheid, zodat er niets mis gaat. Je zou eerder kunnen beginnen met zaaien als je bieten in de vensterbank voorzaait, al is dat niet aan te raden.

Wat we zelf altijd doen is een aantal gaatjes maken in de grond, op voldoende afstand van elkaar. Je hoeft niet per se meerdere zaadjes per gaatje te zaaien. De zaden van bieten vormen namelijk clusters. Er zitten meestal drie zaden in zo'n cluster. Zo'n hard korreltje is dus niet maar één zaadje, het zijn er meerdere.

Per vierkante meter kan je ongeveer 85 tot 115 biet planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 8 tot 12 biet planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Of je nu in rijen of per m² zaait, het is altijd verstandig om tussen de regels een grotere afstand aan te houden dan de plantafstand.

Biet standplaats en verzorgen

Of je nu rode bieten of witte bieten kweekt, ze groeien zeker in het begin ontzettend traag. Vooral het geven van water is belangrijk, omdat de knollen zich hiermee vullen. Voldoende water zorgt voor mooiere, grotere bieten. Bieten kweken doe je het beste op een plek in de halfschaduw.

Biet combinatieteelt en wisselteelt

Bieten worden vaak in rijen gekweekt.

Biet
Voor het kweken van biet zou je wisselteelt kunnen gebruiken. Biet is een wortel- of knolgewas. De ideale voorteelt is een vruchtgewas en de ideale nateelt is een aardappelsoort of peulgewas volgens het wisselteelt schema.

Biet goede buren
Biet kweken kan goed samen met bladselderij, bleekselderij, bloemkool, boerenkool, broccoli, courgette, dille, doperwt kapucijner, knoflook, knolraap, knolselderij komkommer, koolrabi, koriander, linzen, paksoi, palmkool, peul pompoen, pronkboon, radijs, rode kool, romanesco, slaboon, spruitjes, tuinboon, uien veldsla, witte kool, wortel, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Biet slechte buren
Biet kweken gaat liever niet samen met aardappel, maïs, mosterd prei, spinazie, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Biet water geven

Hoeveel water geef je bieten? Geef bieten zeker bij droogte dagelijks water. De knollen vullen zich met vocht en hebben veel water nodig. Als de bodem nog goed vochtig is dan kan je het water geven een keer overslaan. Te weinig water zal leiden tot kleinere bieten.

Biet grondsoort en bodem

Welke grondsoort voor bieten? Op een doorlaatbare, luchtige bodem kunnen de bollen zich het beste ontwikkelen. Het kweken van bieten kan verder op iedere grondsoort. Dit geldt voor zo wel rode bietjes als witte bietjes. Gebruik een vochthoudende bodem, bijvoorbeeld door het toevoegen van absorberend materiaal. Denk daarbij aan hydrokorrels en dergelijke. Zo voorkom je dat de bieten uitdrogen.

pH

Wat is pH?

Biet bemesten

Moet je bieten bemesten? Bij het kweken van bietjes hoef je geen mest te geven. Doe je dit toch, kies dan voor een kaliumrijke voeding. Geef in ieder geval géén stikstofrijke voeding aan bieten. Hierdoor zal vooral het blad stevig groeien, maar de knol iets minder.

Voor het bemesten van biet zou je zelf de juiste hoeveelheid stikstof (N), fosfaat (P) en kalium (K) kunnen mengen in de verhouding 5-10-10. Dit is ons advies.

Wat is NPK?

Biet bloei en bestuiven

Wanneer bloeit biet? Biet bloeit doorgaans van mei tot juli.

Moet je bieten bestuiven? Nee, bieten hoef je niet te bestuiven om ze te kunnen oogsten. Het komt in principe niet voor dat bieten doorschieten. Dit doen de planten pas in het tweede levensjaar, en de oogst valt in het eerste jaar al. Als je bieten wilt kweken voor de zaadjes dan heb je dus veel geduld nodig. Bieten zijn tweehuizig, met éénslachtige bloemen. Je hebt dus mannelijke en vrouwelijke planten nodig voor de bestuiving. Het zijn kruisbestuivers die worden bestoven door insecten.

Wanneer biet oogsten

Wanneer kan je biet oogsten? Doorgaans doe je dit van mei tot november.

Door een klein beetje aarde rondom de stelen van de plant weg te halen, kan je de biet zien zitten. Soms groeit een deel van de biet al vanzelf boven de grond. Het is altijd beter om iets langer te wachten met oogsten. Ook het blad en de bladstelen van bieten zijn eetbaar, al wordt hiervoor de knol-loze snijbiet vaker gebruikt.

Je kunt de biet bij de grond aan het loof vastpakken en uit de grond trekken. Als je -zoals dat hoort- op een losse grondsoort hebt gekweekt gaat dit heel makkelijk. Heb je dat niet, dan kan je een handvorkje of een spitvork gebruiken om de bieten uit de grond te krijgen.

In de regel kan je beter te laat zijn met bieten oogsten dan te vroeg. Bieten groeien traag en soms lijkt het of deze niet groter meer worden of erg klein blijven. Geef ook dan voldoende water! Een laat geoogste biet blijft nog wel even goed in de grond.

Biet gebruiken en bewaren

Hoe gebruik je bietjes? Vóór gebruik hoor je bietjes eerst te schillen. Zo verwijder je de buitenste, vaak harde laag van de knol. Na het schillen kan je de bieten koken en raspen of in plakjes snijden. Ze zijn dan erg lekker, aangemaakt met azijn en uitjes. Zoet, zuur en pittig zijn allemaal lekkere combinaties. Zo wel warm als koud kan je bietjes eten. Het is een veelzijdige groente die bij veel gerechten goed past.

Waar smaken bietjes naar? Bietjes zijn over het algemeen zoet van smaak. Vaak is het zo dat witte bieten zoeter zijn dan rode bieten. Beide soorten zijn overigens op dezelfde manieren te gebruiken in gerechten.

Leuk weetje: Het rode stofje wordt vaak uit rode bieten gewonnen. Hier worden kleurstoffen mee gemaakt. Dit staat beter bekend als betanine of bietenrood. Als je het mij vraagt een beetje overbodig. Als je pure ingrediënten gebruikt en het smaakt goed, waarom heb je dan de rode stof nodig voor de kleur? Maar ach, soms wil je dat iets rood kleurt. Bietenrood is dan een veelgebruikt middel.

Bietenrood wordt vaak gebruikt om verf te kleuren. Je kunt stoffen rood verven met het rood uit rode bietjes. Daar is dit dan ook erg geschikt voor. Het is dan een 100% natuurlijke kleurstof.

Biet houdbaarheid

Hoe lang zijn bietjes houdbaar? Bietjes bewaar je in de koeling. Zit het loof er nog aan? Dan blijft het nog minstens een week goed, maar ook zonder loof kan je bietjes nog enkele dagen bewaren. Het beste is om het loof te verwijderen. Zo blijft het vocht in de knol en gaat het niet in het blad zitten. Je kan rode en witte bietjes ook invriezen, dan blijven ze nog tot een jaar lang houdbaar.

Biet kiemgroenten

Kan je van bieten de kiemen eten? Absoluut, met name rode bieten worden regelmatig gebruikt als kiemgroente. (Rode) bietenkiemen zijn vooral populair als garnering vanwege de paars-rode kleur. Bietenkiemen zijn gezond en zeker niet onbekend in de horeca.

Biet ziektes en plagen

Welke ziektes en plagen zijn er bij bieten? Een veelvoorkomend probleem is vraat door ongedierte. Het leeft in de bodem en laat vaak gaatjes en openingen achter in de knollen. Dit is niet makkelijk te voorkomen, maar door combinatieteelt kan je ongedierte toch enigszins voorkomen.

Biet kweken informatie