Koriander soorten
Koriander wordt ook wel coander, coriandi en duizelzaad genoemd. Wie koriander zoekt kan het dus ook onder deze namen vinden. Verder zijn er rassen die we bladkoriander noemen, die mooi bossig groeien en vooral geschikt zijn voor het oogsten van het blad. Van alle rassen kan je ook het korianderzaad oogsten.
Koriander zaaien en planten
Wanneer kan je koriander zaaien?
Koriander zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van maart tot mei.
Wanneer kan je koriander planten?
Koriander planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van mei tot juni.
Koriander zaaien we binnen omdat het plantje warmte nodig heeft. Ook tijdens het zaaien is het belangrijk om de omgeving zo constant mogelijk te houden. Weinig schommelingen in temperatuur en het geven van water. Je kunt koriander zaaien in het vroege voorjaar, gewoon binnen in potjes.
Vanaf mei kan je koriander planten, bij voorkeur in een pot buiten. Je kunt dan het hele kluitje overzetten in een groter potje, dan lukt het meestal wel. Voorzaaien in een zaaibak en daarna verspenen, is niet aan te raden. Koriander kan erg slecht tegen verspenen. Je kunt ook direct in het bestemde potje koriander zaaien.
Koriander zaaien in pot
De beste manier om koriander te zaaien is volgens ons in potjes, en daarna uitplanten in een grotere pot. Zo neemt koriander op de vensterbank weinig ruimte in en kan je het straks toch buiten kweken. Koriander zaaien we dan in P7 of P9 formaat kweekpotjes op de vensterbank.
Vul één of meerdere kweekpotjes met zaaigrond of fijne aarde en druk dit aan. Vul de potjes niet helemaal tot de rand maar ongeveer 0,5 of 1 centimeter eronder. Strooi in elk potje ongeveer 10-20 korianderzaden. Strooi over deze zaden heen nog een laagje zaaigrond of fijne aarde, van ongeveer een halve tot hele centimeter dik.
Geef na het zaaien en na het kiemen regelmatig water. Zorg dat de zaaigrond niet opdroogt of drijfnat wordt, maar zorg voor constant dezelfde vochtbalans. Vanaf mei kan je koriander planten in een groter potje, direct buiten.
Per vierkante meter kan je ongeveer 56 tot 77 koriander planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 8 tot 12 koriander planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.
Koriander standplaats en verzorgen
Koriander is een kieskeurig plantje. De eerste keer koriander kweken kan dus best lastig zijn, tot je het een beetje door hebt. Je mag dit plantje niet vergeten. Spontane droogte is bijvoorbeeld al slecht voor koriander, al is het maar een halve dag. Zorg vooral voor een constante temperatuur en constante hoeveelheid vocht in de grond.
Omdat koriander zo slecht tegen schommelingen kan, is het soms beter om dit plantje in de halfschaduw te zetten. Hoewel koriander graag in de volle zon staat droogt het hier razendsnel uit. De halfschaduw is dan beter. Zorg voor zo min mogelijk schommelingen in temperatuur en vocht, dan groeit het plantje uitstekend. Ook in pot!
Schommelingen zorgen niet alleen voor gele blaadjes of verzwakt het plantje. De schommelingen zorgen vooral voor vroegtijdig bloeien (doorschieten). Vooral door droogte kan koriander doorschieten. Ook voor het oogsten van het korianderzaad is dat niet handig, omdat het kleine plantje minder bloeit dan wanneer het plantje groter is en dan gaat bloeien.
Koriander combinatieteelt en wisselteelt
Koriander
Voor het kweken van koriander hoef je geen wisselteelt te gebruiken.
Koriander goede buren
Koriander kweken kan goed samen met
anijs,
biet,
bloemkool,
boerenkool,
broccoli,
knolraap,
komkommer,
paksoi,
palmkool,
rode kool,
romanesco,
spruitjes,
venkel,
witte kool,
als je gebruik maakt van combinatieteelt.
Koriander slechte buren
Koriander heeft geen nadrukkelijk slechte buren.
Koriander water geven
Zorg voor een constante hoeveelheid water. Koriander mag niet droog en niet drijfnat staan. De grond moet constant licht vochtig blijven. Schommelingen in de vochtigheid van de bodem zijn slecht, dan kan koriander doorschieten of wordt het blad gewoon geel.
Geef koriander niet te veel water in één keer, maar liever steeds een beetje. Tijdens warme en droge zomers is het beter om koriander te verplaatsen naar een meer beschaduwd plekje. Zo blijft koriander ook dan beschermd tegen droogte.
Koriander grondsoort en bodem
Koriander stelt aan de bodem niet veel eisen, behalve dat deze absoluut niet snel mag opdrogen. De meeste standaard (moes)tuinaarde of -potgrond is geschikt voor koriander. Het heeft vochthoudende eigenschappen en is voedzaam. Ook dit laatste, de voedzame grond, is voor koriander belangrijk.
Je kunt bij het maken van een grondmengsel, gebruik maken van compost en koemestkorrels om de structuur te verbeteren. Daarnaast kan extra bemesten soms ook handig zijn tijdens het kweken.
pH
Koriander tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?
Koriander bemesten
Doorgaans hoef je koriander niet echt te bemesten. Bij arme grond kan dit wel nuttig zijn. Koriander staat graag op een voedzame grond. Bij het gebruiken van verse aarde uit verpakking/zak is de aarde van zichzelf vaak bemest. Gebruik je dus bemeste aarde dan is dit meestal voldoende voor dit kleine, éénjarige plantje.
De bemesting die je kiest is afhankelijk van de teelt. Geef voor het kweken van korianderzaad juist extra fosfaat als het plantje nog jong is. Jonge planten nemen veel fosfaat op en slaan dit op voor later. Fosfaat draagt bij aan het vormen en het versterken van knoppen van blaadjes en bloemen bij de plant, dus ook voor de zaadteelt is dat handig.
Wil je koriander kweken voor het blad dan is het geven van extra stikstof juist handig, tijdens het kweken. Stikstof bevordert dan weer de aanmaak en groei van het blad. Je koriander plant wordt voller. Ideaal voor het kweken van koriander voor de blaadjes. Je kunt een beetje bemesten op gevoel, bij voorkeur met langwerkende korrels.
Voor het bemesten van koriander adviseren we bij benadering de samenstelling stikstof (N), fosfaat (P) en kalium (K) 4-6-6 of 6-6-6 . Dit is ons advies en geen vereiste. Je kunt zelf mest mengen naar verhouding. Lees ook: Wat is NPK mest?
Koriander bloei en bestuiven
Wanneer bloeit koriander? Koriander bloeit doorgaans van juni tot augustus.
Voor het kweken van korianderzaden of de zaadteelt (om opnieuw te zaaien), is bestuiven met de hand niet nodig. Wel is bestuiven nodig om überhaupt zaden te vormen. De bestuiving wordt echter door insecten gedaan. Koriander maakt tweeslachtige bloemen en is daarmee éénhuizig en goed zelfbestuivend. Insecten helpen bij de bestuiving.
Voor het kweken van koriander voor het blad, mag je bestuiving helemaal buiten beschouwing laten. Waarschijnlijk zal koriander evengoed na het oogsten van het blad gaan bloeien. Koriander bloeit dan in de zomer waarna alsnog koriander zaden verschijnen aan het plantje. Ook voor de bladteelt houd je dus meestal ook koriander zaden over.
Wanneer koriander oogsten
Wanneer kan je koriander oogsten? Doorgaans doe je dit van juli tot oktober.
Koriander oogsten op verschillende manieren. Tijdens de groei kan je blaadjes plukken om te gebruiken in gerechten. Je kunt na de bloei de gedroogde zaden van koriander oogsten, maar ook de wortel van koriander is eetbaar. Bovendien is de wortel erg gezond, al is deze minder bekend dan bladkoriander en het koriander zaad.
De resten van koriander kunnen prima op de composthoop, ook al is dat vaak nog maar weinig. Een paar opgedroogde. bruine sprietjes zijn vaak wat overblijft in het najaar.
Bladkoriander oogsten
Gedurende het hele seizoen en zo lang het plantje groeit, kan je koriander oogsten door steeds wat blaadjes afknippen. Trek de blaadjes niet met de hand los, want dan trek je het hele plantje uit de grond. Koriander is een klein plantje dat niet sterk is geworteld. Pluk als je het plantje langer wilt laten staan dan ook niet alle blaadjes in één keer. Laat altijd genoeg blaadjes zitten.
Koriander zaden oogsten
Om koriander zaden te oogsten wacht je tot na de bloei, meestal tot in de late zomer of herfst. Koriander sterft na de bloei volledig af. Daarna wacht je tot de zaden aan het plantje ook bruin en opgedroogd zijn. Daarna pas kan je de zaden van koriander oogsten. De zaden van koriander oogsten we door ze van de plant te trekken. Je kunt ook de stengels afknippen en de zaden eraf schudden in een zak.
Wortel van koriander
Hoewel dit veel minder bekend is, kan je ook de wortel van koriander oogsten. De wortel heeft veel gezonde eigenschappen en wordt soms zelfs als geneeskrachtig beschouwd. Bovendien kan je de wortel ook in veel verschillende gerechten gebruiken.
Helaas is de wortel van koriander alleen lekker zo lang het plantje nog leeft. Dan is de wortel die je oogst vers. De wortel van koriander oogst je dus terwijl het plantje nog groen is, tot hooguit tijdens de bloei. Doorgaans kan je koriander kweken voor het blad èn de wortel. De zaden oogsten we helaas niet meer als de wortel is geoogst.
Voor het oogsten van de wortel kan je het hele plantje uit de grond trekken. Dat is helemaal geen gedoe want koriander is niet sterk geworteld en het is een klein plantje. Koriander trek je zonder moeite uit de grond.
Koriander gebruiken en bewaren
Koriander is veelzijdig, maar je moet er wel van houden. Er zijn mensen die het blad heerlijk vinden maar de zaden verafschuwen, of juist andersom. Er wordt wel eens gezegd dat koriander naar zeep ruikt en smaakt, maar anderen vinden het juist heerlijk.
Persoonlijk zit ik daar precies tussenin. Ik vind het niet heel bijzonder maar het is ook niet vies. Laat je vooral nooit tegenhouden om het zelf eens te proberen. Koriander kweken is op zich erg leuk. Al is het alleen maar voor het plantje zelf, zet ik toch vaak koriander in de moestuin. Er zijn altijd vrienden die het lekker vinden, mocht ik het zelf niet eten.
Koriander wordt vooral gebruikt in soepen, sauzen, curries en is in het bijzonder erg bekend van gebruik in oosterse gerechten. De zaden en het blad smaken dus beiden erg verschillend van elkaar, evenals de wortel van de plant. Vooral korianderwortel wordt op aparte manieren gebruikt.
De wortel van koriander gebruiken we zo in vergelijkbare gerechten of in een kruidenpasta. Vaak stampen we de wortel dan fijn. De wortel van koriander wordt zo in Thailand vaak gebruikt.
Koriander kiemgroenten
Koriander is in z'n geheel eetbaar, van het blad en de zaden tot en met de wortel van het plantje. Planten die we in z'n geheel kunnen eten, zijn óók geschikt als kiemgroenten. Toch is koriander als kiemgroente helemaal niet zo bekend. Vaak gebruiken we daar juist andere planten voor. Heb je erg veel zaden geoogst dan kan je deze opkweken als gezonde kiemgroenten.
Koriander houdbaarheid
Vers korianderblad kan je tot maximaal 3 dagen bewaren in een koelkast. Je kunt dit ook invriezen waardoor dit enkele maanden tot een half jaar te bewaren blijft. De gedroogde zaden zijn tot minimaal een jaar te bewaren in een afgesloten pot. Hier kan weinig mee mis gaan.
Koriander ziektes en plagen
Hoewel koriander over het algemeen weinig last heeft van ziektes en plagen, zijn grote schommelingen in temperatuur, zonlicht en vocht (in de bodem) de grootste gevaren bij de teelt. Voorkom problemen door de omgeving zo constant mogelijk te houden.
