Perzik

Variëteiten

Er zijn witte en gele perzikken, nectarines, wilde perzikken en diverse tussensoorten. Het verschil zit 'm vaak in de vorm en structuur van de vrucht, en natuurlijk de smaak ervan. Gele perzikken hebben vaak een iets vollere smaak dan de witte variëteiten. De verzorging van alle soorten perzik en nectarine is verder het zelfde.

Gele perzik
Deze herken je aan de ronde vorm, zachte en donzige schil en het gele vruchtvlees. De smaak van dit soort is meestal een flink stuk voller dan de smaak van de witte soorten.

Witte perzik
Deze herken je aan de ronde vorm, zachte en donzige schil en het witte vruchtvlees. De smaak van dit soort is soms minder sterk maar wel iets zoeter dan gele soorten.

Wilde perzik
Deze herken je aan de platte vorm, zachte en donzige schil en het witte vruchtvlees. De smaak van dit soort is iets vaak veel sterker dan de witte perzik en zoeter dan de gele perzik.

Nectarine
Deze herken je aan de ronde vorm, opmerkelijk gladde schil en het gele vruchtvlees. De smaak is nagenoeg gelijk aan de smaak van de gele perzik, hooguit iets zachter van smaak.

Wilde nectarines

Vermeerderen

Er zijn wel eens kennissen geweest waarbij afgevallen perzikken, die van een grote perzikboom, nieuwe boompjes hebben doen uitkomen rondom de plek waar de grote boom stond. En dat gewoon in Nederland, in de volle grond, dus het moet ergens toch wel mogelijk zijn om een perzik op te kweken uit zaden. Bedenk je dan wel dat het boompje veel warmte nodig heeft. En dat het een steenvrucht is natuurlijk, de harde schil van de pit moet eerst verteren of worden opengebroken (uiteraard voorzichtig). Anders komt het kiemplantje natuurlijk nooit de harde pit uit. Bedenk je óók dat het nog vele jaren kan duren voor je perzik of nectarine voor het eerst zal gaan bloeien. En dan is het nog maar de vraag of de bloemen goed worden bestoven en daar ook echt een perzik of nectarine aan zal groeien.

Veel geduld heb je in ieder geval wel nodig. Makkelijker is altijd om een perzikboompje te kopen bij een kweker, omdat het meeste werk dan al gedaan is. Ook dit geeft vaak geen garantie op perzikken of nectarines, de omstandigheden moeten echt uitstekend zijn. Ook brengt het kweken van deze niet inheemse soort weer nieuwe gevaren met zich mee, zoals de krulziekte. Meer hierover onder het kopje "gevaren".

Verzorging

Basis
De bomen waar de perzik en nectarine aan groeit zijn nagenoeg het zelfde en qua verzorging verschillen ze niets. Oorspronkelijk komt de perzik of nectarine uit warme streken en zijn de boompjes absoluut niet winterhard. Tegenwoordig zijn er rassen die ook in ons klimaat een winter best kunnen overleven. Maar dan ligt er nog wel een gevaar op de loer, want perziken en nectarines bloeien meestal al heel vroeg in het jaar. Dat kan zelfs al in maart zijn, en dan is de kans op vorst nog aardig aanwezig. De bloesem zal dan natuurlijk stuk vriezen en je hebt dit jaar geen perziken of nectarines. Je kunt het stuk vriezen van de bloesem voorkomen door de boom te beschermen bij nachtvorst. Dat kan met dubbel noppenfolie, plastic zakken of vliesdoek om de boom te wikkelen. De bloesem is een stuk moeilijker te beschermen. Als het boompje in een (grote) pot staat, verplaats deze dan tijdelijk naar binnen en zet de boom op het lichtst mogelijke plekje in huis.

Perzik bloemen

Bodem
In een zeer grote pot groeien perziken en nectarines het beste. Dat komt omdat potten sneller opwarmen dan de volle grond en de afwatering hier beter te regelen is. Dat wil niet zeggen dat je beter geen perziken of nectarines in de volle grond kunt zetten, het vereist alleen iets meer zorg en aandacht (als je wilt dat ze ook echt vruchten maken). Onderin de pot leg je het liefst een dikke laag hydrokorrels, steentjes of iets anders. Hiermee zorg je dat gaten onderin de pot niet verstopt raken met potgrond. Gaten onderin de pot zijn erg belangrijk, overtollig water moet snel en makkelijk weg kunnen stromen. De bodem zelf moet luchtig en doorlaatbaar zijn, en erg voedzaam.

Dat geldt ook voor perziken of nectarines in de volle grond, daar graaf je een zo ruim mogelijk plantgat uit. Dit vul je met extra veel compost en organisch materiaal. Het liefst voeg je ieder jaar half verteerd organisch materiaal toe, het verteren zorgt namelijk voor extra warmte. Kweek je op een hele dikke grondsoort zoals vette klei? Voeg dan ook heel veel brekerzand toe aan het mengsel. Eigenlijk is het af te raden om op deze grond te kweken, de bodem blijft te lang nat en koud. Maak de bodem zo luchtig en doorlaatbaar mogelijk, en plant de perzik als dat lukt op een soort heel klein heuveltje zodat water langs de zijkanten wegstroomt. Ook hier is een voedzame bodem gewenst.

Voeding
Perziken en nectarines hebben regelmatig extra bemesting nodig. Dat kan een organische meststof voor fruitbomen zijn, dit is het meest voor de hand liggend. Soms wordt het blad van de perzik geel of kleurt het bleek. In dat geval is het aan te raden om extra stikstof te geven. Doe dit liever niet, tenzij het blad geel kleurt. Stikstof bevordert de bladgroei maar is iets minder goed voor de ontwikkeling van de vruchten.

Snoeien
Snoei de perzik of nectarine met name tijdens de zomermaanden flink terug. De perzik zal tijdens de groeiperiode direct aangroeien en het is tijdens deze maanden aangenaam warm voor de perzik. Zou je tijdens de herfst snoeien dan is het vaak te vochtig en koud, en tijdens de winter herstellen wonden van het snoeien niet meer. De snoei van de perzik of nectarine is met name bedoeld om de boom mooi in vorm te houden. Let overigens heel goed op dat je geen vruchten verwijderd.

Perzik/Nectarine snoeitabel

Gevaren
De perzik of nectarine is vatbaar voor de krulziekte. Dit is misschien de meest beruchte infectie die een perzik of nectarine boompje kan krijgen. Als de ziekte eenmaal de kop opduikt, krult en rimpelt het blad en krijgt het blad (donker)rode vlekken. De ziekte zorgt dat de vruchten zich slecht ontwikkelen en de boom kan in het ergste geval zelfs afsterven. Eenmaal aanwezig dan is de krulziekte niet meer te bestrijden. Preventief is de krulziekte wel te bestrijden met veelal (ongewenste) chemische bestrijdingsmiddelen. Door de boom zo warm mogelijk te zetten houd je ze krulziekte op afstand. Een gezonde perzikboom staat warm en zonnig, de krulziekte is een schimmel die vooral bij koud weer voor het eerst toeslaat. Eenmaal actief dan kan je de krulziekte niet meer weghalen. De schimmel houd zich schuil in knoppen en jong blad. Vanaf dat de boom begint uit te lopen is deze vaak al direct te zien.

Perzik krulziekte

Oogsten

Bij het oogsten heb je mogelijk wat gereedschap nodig om de vruchten uit de boompjes te krijgen. Perzikken en nectarines worden doorgaans niet zo groot, alleen zal je maar net niet bij die bovenste vrucht kunnen komen! De vruchten die het makkelijkst loslaten zijn vanzelfsprekend het rijpst van allen.

Gebruiken

Perzik vind ik persoonlijk een van de lekkerste vruchten die je maar kunt krijgen op een hete zomerdag. De vruchten zijn zoet en zeer sappig. Het lekkerste vind ik gele wilde perzikken, maar dit is persoonlijke smaak. De witte smaken ook geweldig en nectarines zijn evengoed superfruit!

Bewaren

Een verse perzik kan je bij koeler weer op de fruitschaal ongeveer 1-2 weken bewaren. Bij warm weer kan je ze niet langer dan een week bewaren. Je kunt ze in de koelkast bewaren, maar de smaak gaat dan achteruit.