Paprika
voorzaaien kweken en oogsten

Paprika soorten

De paprika of Capsicum annuum is exact dezelfde plant als de peper, ook Capsicum annuum. Daarnaast zijn er nog veel meer pepersoorten die onder Capsicum vallen zoals Capsicum chinense, Capsicum baccatum en nog veel meer. Dit zijn allemaal broertjes en zusjes van de paprika, maar de paprika zelf is altijd een annuum-soort en heeft geen heetheid.

Als je alle pepersoorten wilt kennen, de broertjes en zusjes van de paprika, kijk op de peper-pagina voor een complete lijst. Het enige verschil tussen de annuum-soort peper en de annuum-soort paprika, is dat de paprika niet pittig is en zelfs heerlijk zoet van smaak kan zijn. Er zijn bovendien ook ontelbaar veel paprika-rassen. Kleine snackpaprika's, grote puntpaprika's en alles dat er tussenin zit!

Paprika's zijn altijd annuum-soorten en "annuum" staat voor éénjarige. Dat is een klein beetje misleidend. De paprika is een meerjarige plant die je vorstvrij kunt overwinteren. Ook alle soorten peper zijn meerjarige planten. De verwarring is waarschijnlijk ontstaan doordat we deze planten hier als eenjarige kweken.

Verschillende paprika soorten

De paprika zelf is er in veel verschillende soorten. Zo zijn er gewone paprika's maar ook puntpaprika's. De puntpaprika's zijn vaak iets zoeter maar dit hoeft niet altijd zo te zijn. Daarnaast zijn er snackpaprika's die altijd lekker zoet zijn. Je kunt snackpaprika's namelijk als gezonde snack eten en ze zijn daarom ook iets kleiner.

Verder zijn er nog andere paprika's die iets puntiger of juist ronder zijn, kruisingen van de eerder genoemde soorten. Paprika's kunnen veel verschillende kleuren hebben. Er zijn bijvoorbeeld gele en rode soorten, maar ook paarse en je kunt zelfs een groene paprika plukken.

Er is geen apart soort groene paprika. De groene paprika is een onrijpe paprika en smaakt over het algemeen minder zoet. Alle paprikasoorten kan je dus groen plukken, maar je kunt ook wachten tot ze de uiteindelijke kleur krijgen. De meeste paprika's zijn geel, rood of oranje en sommige soorten zijn paars van kleur.

Paprika zaaien of planten

Wanneer kan je paprika zaaien?
Paprika zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van februari tot april.
Wanneer kan je paprika planten?
Paprika planten of uitplanten op de bestemde plek kan in de kweekkas van mei tot juni. Paprika planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van mei tot juni.

Paprika zaaien doen we altijd vroeg in het jaar. De paprika heeft namelijk een lang seizoen nodig. Omdat het buiten nog te koud is begin je altijd binnen op de vensterbank. Dit lukt het beste als je een lichte vensterbank hebt met veel zon. Een vensterbank op het zuiden is ideaal.

Zelf beginnen we altijd met paprika zaaien in een verwarmde kweekbak. Zo'n verwarmde kweekbak is zeker niet vereist maar het helpt enorm. De paprikazaden kiemen daarin veel sneller. Paprikazaden hebben ten minste 20 graden celcius nodig om te kunnen kiemen. Gebruik je geen verwarmde kweekbak, gebruik dan minimaal een mini kweekkasje.

Zelf paprika zaaien in potjes

Paprika zaaien we het liefst in kweekpotjes van P7-formaat, ook wel 7x7 centimeter en ongeveer net zo hoog of iets hoger. Je kunt ook iets grotere kweekpotjes gebruiken maar gebruik geen kleinere kweekpotjes. Je planten moeten tot half mei binnen blijven staan.

Vul een aantal kweekpotjes met fijne zaaigrond en druk dit aan. In elk potje zaaigrond maak je een gaatje met je vingertoppen. Het gaatje hoeft niet dieper te zijn dan een centimeter. Stop in elk potje een drietal zaadjes. Heb je een F1 hybride ras, zaai dan één zaadje. F1 hybride rassen zijn sterk en de zaden kiemen bijna altijd.

Druk de gaatjes weer dicht en geef je plantjes water. Blijf ook regelmatig water geven. Potjes met zaaigrond op de vensterbank, zeker boven een verwarming of in een verwarmde bak, drogen snel uit. Voel dagelijks of de grond is opgedroogd. Is de zaaigrond droog, geef dan weer water aan je plantjes.

Wanneer meerdere plantjes opkomen in één potje, kan je de kleinste zaailingen eruit trekken of wegknippen met een schaar. De plantjes die overblijven kweek je verder op tot grote paprikaplanten. Paprika zaaien is dus vrij eenvoudig maar je hebt geduld nodig. Wanneer het half mei is en de zaailingen groot genoeg zijn, kan je deze buiten uitplanten.

Paprika uitplanten na half mei

Voor het uitplanten eerst je paprikaplanten afharden! Lees ook alles over afharden om te zien hoe je dat doet (heel belangrijk).

Na het afharden kan je buiten of in een kweekkas een gat graven waar het kluitje in past. Je kunt ook paprika planten in een pot, voor op een balkon of terras. Maak na het planten het gat weer dicht, en druk het kluitje goed aan. Wees natuurlijk altijd voorzichtig, zodat je de worteltjes niet beschadigd.

Geef na het planten een beetje water aan het paprikaplantje. Zo krijgt deze direct een snelle start en kan je plantje goed wortelen. De aarde zakt zo ook goed in.

Per vierkante meter kan je ongeveer 3 tot 5 paprika planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 2 tot 3 paprika planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Paprika verzorging

Zo lang je een beschut plekje in de volle zon hebt kan je paprika's kweken. Heb je een kweekkas dan is het succes vaak groter. Althans, dat is bij ons altijd het geval geweest. Buiten deden paprika's het nooit helemaal goed, met enkele uitzonderingen. Afhankelijk van het soort kunnen paprikaplanten redelijk groot en bossig worden, zeker in de volle grond.

Beschermen tegen regen

Bescherm je planten tegen weersinvloeden zoals regen en harde wind. Een kweekkas is ideaal, maar heb je dat niet dan kan je de planten het beste in pot kweken. Zo verplaats je ze makkelijk naar een afdak als dat er is, bij regenval. Dat is sterk aan te raden om te doen. Houd er wel rekening mee dat de grond in potten, in de zon, ook veel sneller opdroogt.

Wel of niet toppen?

Je kunt je paprikaplant eventueel toppen. Dit wordt best vaak gedaan maar in de meeste gevallen is dat niet echt nodig. Soms is het bij paprika's zelfs onhandig. In tegenstelling tot pepers kunnen paprika's iets trager groeien waardoor bij een getopte plant -door het grote aantal vruchten- de paprika's niet goed rijpen. De plant moet te veel energie verdelen.

Alles over het toppen van een paprikaplant lees je onder het kopje over snoeien, verderop op deze pagina.

Sneller laten rijpen

Wanneer de paprika's een mooi formaat hebben maar nog wel groen zijn, kan je het rijpen iets versnellen. Sterkere rassen worden ook vaak voller, ze hebben meer blad. De paprika's schuilen daar dan onder. Als je het blad boven de vruchten een klein beetje weghaalt kan de zon direct op de vruchten schijnen. Je paprika's rijpen dan vaak een stuk sneller.

Paprika is een meerjarige plant, niet wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan 14℃.

Paprika combinatieteelt en wisselteelt

Paprika
Voor het kweken van paprika zou je wisselteelt kunnen gebruiken. Paprika is een vruchtgewas. De ideale voorteelt is een bladgewas en de ideale nateelt is een wortel- of knolgewas of aardappelsoort volgens het wisselteelt schema.

Paprika goede buren
Paprika kweken kan goed samen met basilicum, majoraan oregano, peper, tomaat, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Paprika slechte buren
Paprika kweken gaat liever niet samen met abrikoos bloemkool, boerenkool, broccoli, knolraap, koolrabi, paksoi, palmkool, pronkboon, rode kool, romanesco, slaboon, spruitjes, tuinboon, venkel, witte kool, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Paprika water geven

Een paprikaplant staat niet graag drijfnat maar zeker ook niet (langdurig) erg droog. Je mag de grond best eens op laten drogen, maar geef dan wel zo snel mogelijk weer wat water. Geef ook niet te veel water in één keer maar spreid het. Bijvoorbeeld 's ochtends en 's avonds een beetje.

Paprika grondsoorten

Paprika's groeien op alle grondsoorten en zijn wat dat betreft niet veeleisend. Zorg voor een fijne, luchtige structuur waarin de planten makkelijk kunnen wortelen, en waarbij overtollig water makkelijk weg kan uit een eventuele pot of bak waar de paprikaplant in staat.

pH

Paprika tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?

Paprika bemesten

De paprika heeft genoeg voeding nodig. Wees terughoudend met stikstof en geef vooral extra kalium. Van te veel stikstof gaat de plant veel en groter blad maken, maar ten koste van de vruchten. Kalium verhoogt de weerstand van de plant die van nature niet in ons klimaat groeit. Het bemesten van een paprika plant mag je zeker niet overslaan.

Paprika bloei en bestuiven

Wanneer bloeit paprika? Paprika bloeit doorgaans van april tot september.

Over dit filmpje: Paprika bestuiven we met de hand voor meer paprika's. Niet vereist maar helpt absoluut! Tik voorzichtig tegen de stam of schud de bloemetjes, om stuifmeel los te maken.

Voor een betere oogst met meer paprika's, kan je de paprikaplant het beste met de hand bestuiven. Gewoon om deze een handje te helpen. Het is niet ècht vereist, maar zorgt vaak wel voor meer paprika's. Staan je paprika's in een kas dan is het sterk aan te raden. Buiten heb je meer insecten en ook de wind die een handje helpt.

De paprikaplant is familie van de nachtschade, net als de tomaat. Ook net als bij de tomaat, help je een paprikaplant bestuiven door zachtjes tegen de plant te tikken. Paprika's maken echter geen gesloten bloemen zoals een tomaat dat wel doet (meestal). Ook insecten kunnen dus helpen bij het bestuiven van paprikaplanten.

Paprika's zijn in principe zelfbestuivend te noemen en maken tweeslachtige bloemen (beide geslachten in één bloem). Je helpt een paprika bestuiven voor meer paprika's. In principe gebeurt dit doorgaans door de wind en door insecten.

De bloemen van de paprikaplant worden ook door insecten en trillingen van de wind bestoven, maar wel erg beperkt. Door zelf te bestuiven zorg je voor meer bestoven bloemen en dus meer paprika's om te oogsten. Na de bestuiving ontstaan er groene vruchtbeginsels.

Vaak vallen er wat bloemetjes van je paprikaplant af. Het steeltje en vruchtbeginsel worden geel, waarna het van de plant valt. Dit overkomt iedereen. Zo werkt de paprikaplant gewoon. Niet alle bloemetjes worden evengoed bestoven, hoe goed je ook je best doet. Zo lang niet alles van de plant valt is er niets aan de hand.

Wanneer de groene vruchtbeginsels beginnen te groeien dan is de bestuiving zeker geslaagd. Help je de paprika bestuiven dan zal je zeker wat paprika's krijgen. Hoe beter de bestuiving is gelukt, hoe meer paprika's je uiteindelijk krijgt.

Wanneer paprika oogsten

Wanneer kan je paprika oogsten? Doorgaans doe je dit van juli tot oktober.

Over dit filmpje: Pluk paprika's door ze tegen het steeltje in te bewegen. Paprika's rijpen vaak na, maar zijn zoeter als je ze plukt in hun uiteindelijke kleur. Je kunt ook groene paprika's plukken.

Net als bij pepers hangen paprika's vaak één kant op en het groene steeltje is dan ook gebogen. Door de paprika tegen de buiging van het steeltje in terug te buigen, breek je het steeltje makkelijk van de plant af. Zo pluk je de paprika moeiteloos van de plant. En als de paprika niet direct loslaat, kan je deze ook lossnijden of knippen met een (oogst)schaar.

Het maakt niet heel veel uit wanneer je paprika's oogst. De bekende groene paprika's uit de winkel zijn namelijk eerder geoogst, toen de paprika nog groen was. Het is dus helemaal geen apart soort. Je kunt paprika's groen oogsten of wanneer ze hun uiteindelijke kleur hebben gekregen.

Ik oogst paprika's altijd als ze gekleurd zijn. Rood, geel of paars bijvoorbeeld. Dan vind ik ze persoonlijk gewoon het lekkerste. Kwestie van smaak natuurlijk. Het ligt er ook aan waarvoor je de paprika gaat gebruiken. Rauw zijn de gekleurde vooral erg lekker. Met name de rode en gele soorten omdat deze lekker zoet zijn, maar al helemaal de rode puntpaprika's of de gele variant, want die bestaat ook. Heerlijk!

Je kunt paprika's ook met bijvoorbeeld een oogstschaartje van het steeltje losknippen. Paprika's worden eerst groot en kleuren daarna pas. Je kunt paprika's ook groen oogsten als ze dan al groot genoeg zijn. Een rijpe paprika oogst je als deze mooi en volledig gekleurd is.

Paprika gebruiken

Waarvoor gebruik je paprika's? Paprika is heerlijk om te roerbakken en door gerechten heen te doen met bijvoorbeeld knoflook of uien. Ze geven zo een licht zoete smaak af. Wel wordt paprika dan snel slap en snotterig.

Je kunt paprika ook rauw eten. Dan zijn paprika's heerlijk knapperig en meestal ook lekker zoet, bijvoorbeeld in combinatie met komkommerschijfjes. Snackpaprika's zijn hier erg geschikt voor.

Paprika houdbaarheid

Hoelang kan je paprika's bewaren? Paprika's bewaar je ongeveer twee weken in de koelkast. Je kunt ze door gerechten verwerken en deze gerechten vervolgens invriezen, dan is de paprika met het gerecht een langere tijd houdbaar (tot maximaal een jaar).

Paprika snoeien dieven of toppen

Wanneer kan je paprika dieven, toppen of snoeien? Doorgaans doe je dit van november tot januari.

Je kunt een paprika plant overwinteren want de paprika is meerjarig. Overwinteren doe je vorstvrij. Je houdt je plant eerst in de vensterbank en als de blaadjes geel worden, kan je de plant snoeien. Je plant neemt dan voorlopig geen licht meer op en dat hoeft ook niet. Snoei de takjes mooi terug en knip alle groene delen af.

Na het overwinteren loopt je paprikaplant in het voorjaar mooi opnieuw uit. Je kunt er dan eerder van oogsten omdat je plant al groot is, wanneer deze het nieuwe seizoen ingaat.

Wat is dieven bij een paprikaplant? Dieven bij een paprikaplant is -net als bij tomatenplanten- het verwijderen van zijscheuten die vanuit de bladoksels ontstaan. Hiermee voorkom je kwetsbare takken die makkelijk afbreken, bijvoorbeeld door wind of het gewicht van de paprika's.

Moet je een paprikaplant dieven? Het dieven van een paprikaplant is niet nodig, maar kan bijdragen aan een betere oogst. Een gediefde tomatenplant is makkelijker op te binden langs een stok, en hierdoor minder kwetsbaar. Paprika's aan de hoofdstam worden vaak groter omdat de plant geen energie hoeft te verdelen.

Een niet-gediefde tomatenplant wordt mooi vol als deze het naar de zin heeft. De paprika's worden daarentegen meestal iets kleiner, omdat de plant energie moet verdelen tussen takgroei en vruchtgroei en vaak ook meer vruchten draagt aan al deze takken.

Wat is toppen bij een paprikaplant? Toppen is het verwijderen van de groeipunt van de paprikaplant. Dit wordt vaak in een vroeg stadium gedaan, omdat er dan vanuit het getopte deel twee nieuwe hoofdstammen groeien. Dit heeft als gevolg dat de plant twee hoofdstammen heeft om paprika's aan te laten groeien, dus meer paprika's

Moet je een paprikaplant toppen? Het toppen van een paprikaplant kan bijdragen aan een betere oogst, maar is zeker niet vereist. Paprika's kweken kan namelijk ook prima zonder de plant te toppen. Vaak worden paprika's kleiner, maar paprikaplanten groeien over het algemeen minder weelderig van peperplanten.

Hoe doe je een paprika toppen? Gebruik een (snoei)schaar om de groeipunt van de plant af te knippen, maar doe dit in een vroeg stadium. Een goed moment is na de eerste twee of drie paar èchte blaadjes aan de plant. Doe dit niet veel later, dan heeft het nog maar weinig nut.

Paprika ziektes en plagen

Vooral in het vroege voorjaar -zeker ook binnen in de vensterbank- zijn paprikaplanten gevoelig voor bladluizen. Deze kunnen zelfs binnenshuis een ware plaag vormen en de plant bij een grote plaag zelfs doen afsterven. Onderschat bladluizen niet! Ze zijn met een biologisch bestrijdingsmiddel te bestrijden, maar vooral Adalia larven, de larven van lieveheersbeestjes, worden regelmatig als natuurlijke bestrijder ingezet. Zij eten deze bladluizen op.

Paprikaplanten zijn ook erg gevoelig voor zonnebrand. Met name tijdens een warme en droge zomer, waarbij de planten de hele dag in de brandende zon staan. Paprikaplanten houden van zon en warmte, maar staan ook graag een beetje beschut en beschermd. Door de plant op het heetst van de dag in de schaduw van een andere (grotere) plant te laten staan, kan je zonnebrand voorkomen bij de vruchten. Van paprika's die zijn aangetast door zonnebrand kan je de niet-aangetaste delen nog gewoon eten. Het gedeelte dat is aangetast door zonnebrand snijd je dan weg en gooi je op de composthoop.