Witlof
Voorzaaien kweken en oogsten

Witlof draagt de wetenschappelijke (Latijnse) naam Cichorium intybus en is een lid van de composietenfamilie, ook wel asteraceae.

Witlof soorten

Welke soorten witlof zijn er? Witlof is een Cichorei. Dat maakt witlof familie van groenlof, roodlof, wilde cichorei en zelfs van andijvie. Dat is ook absoluut een Cichorei-soort. Alle andere Cichorei-soorten worden in slechts één fase als grote, ronde kop, kropje of als slasoort gekweekt. Witlof is hierop een uitzondering. Voor de teelt als slasoort is groenlof over het algemeen beter geschikt dan witlof.

Witlof zaaien en planten

Wanneer kan je witlof zaaien? Witlof zaaien of voorzaaien kan direct buiten van april tot mei.

Wanneer kan je witlof planten? Witlof planten of uitplanten in een kweekkas kan van oktober tot januari. Witlof planten of uitplanten kan buiten van mei tot januari en van oktober tot juni.

Wanneer kan je witlof zaaien? Witlof zaai je na de langste dag van het jaar. Zo voorkom je dat de plant zal doorschieten. Witlof zaai je liever direct op de bestemde plek, en niet eerst in potjes of bakjes. De planten maken namelijk een grote penwortel. Voor de ontwikkeling hiervan is het beter om de wortel vanaf het begin recht te laten groeien. Bij het eventueel verspenen (verplanten) kan de wortel in de knel komen te zitten of krijgt deze gekke vormen.

Per vierkante meter kan je ongeveer 21 tot 29 witlof planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 4 tot 6 witlof planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Of je nu in rijen of per m² zaait, het is altijd verstandig om tussen de regels een grotere afstand aan te houden dan de plantafstand.

Witlof standplaats en verzorgen

Hoe wordt witlof gekweekt? Dat doe je in twee fases. Eerst kweek je een wortel, daarna een klein kropje. Je kunt witlof echter ook gewoon als sla plantje opkweken. Je oogst dan gewoon het groene kropje in de eerste fase. Na het afsnijden hoef je het groene deel dus niet per se weg te gooien. Je kunt dit ook als oogst beschouwen. Hoe de teelt van witlof precies werkt, lees je onder het kopje "teeltwijzen".

Hoe kweek je witlof buiten in de grond? De tweede fase van de witlof teelt gebeurd in de winter. Je kunt de wortels dan zo wel binnen als buiten planten. Bij de buitenteelt bedek je de witlof wortels met een dikke laag aarde en (aanvullend of ter vervanging) een donker gronddoek. Belangrijk is dat er geen licht bij de planten kan komen in de tweede fase.

Hoe kweek je witlof binnen in bakken? Tijdens de tweede fase van de witlof mag er (bijna) geen licht bij de planten komen. Om die reden wordt ook vaak voor de teelt binnenshuis gekozen. De binnenteelt van witlof is prima in potten of bakken te doen. Je kunt een grote kuip of kunststof opbergboks vullen met aarde. Hier kweek je de wortels in verder. Dit kan je overal in huis doen waar het donker is. In de badkamer, slaapkamer en zelfs in de kelder.

Witlof combinatieteelt en wisselteelt

Hoe kweek je witlof? Als eerste worden stevige, dikke wortels opgekweekt. Deze graaf je uit en je snijd de planten van de wortel af. Vervolgens plant je de wortels opnieuw op een donkere plek en dicht op elkaar (of tegen elkaar aan). Doordat de wortels dicht tegen elkaar aan staan, blijven de kropjes erg smal. Het gebrek aan licht zorgt ervoor dat er geen groene kleurstof wordt aangemaakt. Lees ook het kopje "algemene verzorging".

Witlof
Voor het kweken van witlof zou je wisselteelt kunnen gebruiken. Witlof is een bladgewas. De ideale voorteelt is een koolgewas en de ideale nateelt is een vruchtgewas volgens het wisselteelt schema.

Witlof goede buren
Witlof kweken kan goed samen met bloemkool, boerenkool, broccoli, knolraap, paksoi, palmkool, prei, rode kool, romanesco, slaboon, spruitjes, stengelui, tomaat, venkel, witte kool, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Witlof slechte buren
Witlof kweken gaat liever niet samen met biet, bladselderij, bleekselderij, knolselderij lavas, peterselie, wortelpeterselie, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Witlof water geven

Hoeveel water geef je witlof? De bodem mag niet volledig opdrogen. Voor een goede teelt zorg je dat de bodem niet drijfnat, maar constant licht vochtig blijft. Geef water op gevoel. Afhankelijk van hoeveel witlof je kweekt, hoe groot het vak of veldje is, heb je meer of juist minder water nodig. Geef ook weer niet te veel water, de planten mogen niet in een plas water staan.

Ook tijdens de tweede fase van de witlofteelt is het belangrijk om de bodem constant licht vochtig te houden. Deze mag niet opdrogen. Ook niet als je de witlof binnen in een opbergboks hebt staan, bijvoorbeeld in de slaap- of badkamer. Geef water wanneer de bodem dreigt op te drogen of een beetje droog aanvoelt.

Witlof grondsoort en bodem

Welke grond heeft witlof nodig? Voor witlof kies je een goed losgemaakte grond. Losse grond is belangrijk omdat de wortels hierin makkelijk (en recht) kunnen groeien. De wortels worden dikker in losse grond. Dikkere wortels zorgen dan weer voor mooiere, vollere kropjes witlof. Is de bodem tamelijk dicht en vast? Maak deze dan altijd eerst goed los. Dit doe je bijvoorbeeld met een riek of bij gebrek hieraan met een schep of spade.

Witlof heeft geen specifieke eis voor een bepaalde grondsoort. Je kunt witlof op zo wel zure als licht alkalische gronden kweken. Wel is de teelt op vette klei heel sterk af te raden. Je kunt extra compost aan de bodem toevoegen voor een fijnere structuur om de penwortels in op te kweken.

pH

Wat is pH?

Witlof bemesten

Welke mest geef je witlof? Geef witlof in de eerste fase een kaliumrijke meststof zoals vinassekali. Geef zeker niet te veel voeding, en wees extra terughoudend met het geven van stikstof. Met stikstof zorg je vooral voor veel blad en weinig wortels. De wortel moet zo dik mogelijk worden. Daarom is kalium een goede mestvoeding om te geven tijdens de eerste fase.

Tijdens de tweede fase van de teelt mag de plant wat meer blad gaan maken. Je mag dan juist wel stikstof geven, maar dit is niet vereist. Geef wederom niet te veel, want veel stikstof zorgt voor slappe bladeren. De compacte, langwerpige en gebleekte krop kan dan zelfs open gaan staan, wat niet de bedoeling is. Het beste is om in de tweede fase vrijwel geen mestvoeding te geven. Meestal is de voedingswaarde van (tuin)aarde voldoende.

Voor het bemesten van witlof zou je zelf de juiste hoeveelheid stikstof (N), fosfaat (P) en kalium (K) kunnen mengen in de verhouding 0-0-0. Dit is ons advies.

Wat is NPK?

Witlof bloei en bestuiven

Witlof hoef je niet te bestuiven, tenzij je zaden wilt gaan oogsten. In dit geval kweek je witlof op als slasoort en kan je de tweede fase vergeten. Witlof maakt, net als andere Cichorium-soorten een lange bloeistengel waar meerdere (vaak erg mooie) bloemetjes aan kunnen groeien. Na de bloei ontstaan er zaadjes op de plekken waar de bloemen zaten. Deze kan je oogsten. Een goede bestuiving is bij de zaadoogst natuurlijk juist wel nodig.

Wanneer witlof oogsten

Wanneer kan je witlof oogsten? Doorgaans doe je dit van januari tot mei en van oktober tot november.

Wanneer oogst je witlof? Wanneer je een compact en wit kropje hebt kan je deze oogsten. Dit doe je door de plant met wortel en al uit de aarde te trekken. Je snijd de krop van de wortel los. Ook kan je de plant direct bij de grond afsnijden en de wortel laten zitten. De kans is groot dat je dan nog een tweede kropje kunt oogsten. Het tweede kropje is dan iets kleiner, losser en dus niet zo mooi volgroeid als de eerste oogst.

Witlof gebruiken en bewaren

Hoe gebruik je witlof? Witlof is bijvoorbeeld erg populair met ham en kaas uit de oven. Je kunt witlof ook voor andere gerechten gebruiken. Witlof is zelfs heerlijk door een frisse salade te gebruiken. De smaak is licht bitter. Ook wanneer je witlof als slasoort oogst, kan je het groene blad in een salade gebruiken.

Witlof houdbaarheid

Hoe lang kan je witlof bewaren? Hoe lang is witlof houdbaar? Je kunt vers geoogste witlof tot ongeveer een week in de koeling bewaren. Witlof is ook in te vriezen en blijft dan natuurlijk veel langer houdbaar. Dit kan oplopen tot een jaar. Bij de oogst als slasoort is witlof slechts enkele dagen te bewaren, mits goed gekoeld. Het lekkerste blijft altijd om de groente zo snel mogelijk te gebruiken.

Witlof ziektes en plagen

Welke ziektes kan witlof krijgen? De plant is soms vatbaar voor Phytophthora, beter bekend als de aardappelziekte. Hoewel de ziekte vaker voorkomt bij aardappelen kan het een enkele keer ook de witlof planten aantasten. Verder is lof weinig vatbaar voor andere (grote) aandoeningen. De meest voorkomende plaag is die van bladetende insecten zoals kevers, bladluizen en andere beestjes.

Witlof kweken informatie