Peterselie
Petroselinum crispum, Apiaceae (schermbloemenfamilie)

Peterselie soorten

Peterselie draagt de (Latijnse) wetenschappelijke naam Petroselinum crispum en is een lid van de schermbloemenfamilie, ook wel apiaceae.

Peterselie is een veelzijdig keukenkruidje. Er zijn verschillende soorten die qua uiterlijk en soms ook een beetje van smaak verschillen. Doorgaans heb je het over twee of stiekem zelfs drie verschillende soorten peterselie (Petroselinum crispum). De bekendste twee soorten zijn platbladige peterselie en krulpeterselie.

Krulpeterselie (zie foto hierboven èn hieronder) is vrij bekend en maakt zeer fijn gekrulde blaadjes. Platbladige peterselie maakt vlakke blaadjes die volgens sommigen lijken op korianderblad. En dan is er ook nog wortelpeterselie (Petroselinum crispum var. tuberosum). Dit is een ondersoort van gewone peterselie. Wortelpeterselie kweken we voor de wortel, maar het blad is ook eetbaar.

Alle soorten peterselie zijn leden van de schermbloemenfamilie. Tot dezelfde familie behoren ook alle soorten selderij waaronder bleekselderij, snij- of bladselderij en knolselderij. Dat het familie is betekent overigens niet dat ze goed bij elkaar kunnen staan. Volgens de principes van combinatieteelt zijn peterselie en selderijsoorten slechte buren.

Op de foto hierboven géén wortelpeterselie maar gewone bladpeterselie. Krulpeterselie om precies te zijn. In het tweede jaar begin je de verdikkingen in de worteltjes van de plantjes goed te zien. Vermoedelijk zijn kwekers zich hierover gaan buigen en is hieruit wortelpeterselie ontstaan.

Peterselie zaaien of planten

Wanneer kan je peterselie zaaien?
Peterselie zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van maart tot juni. Peterselie zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van februari tot maart en van augustus tot september.
Wanneer kan je peterselie planten?
Peterselie planten of uitplanten op de bestemde plek kan in de kweekkas van augustus tot oktober. Peterselie planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van maart tot juli.

Bekijk ook het peterselie zaaien stappenplan met video

Als je een plantje hebt gekocht kan je peterselie planten in het vroege voorjaar. Peterselie zaaien we zelf altijd voor in potjes. Wel met meerdere peterselie zaden in een potje, zonder uit te dunnen. Zo krijg je straks een mooi en vol bosje peterselie. Het hele kluitje zet je later in een bloempot of bloembak, of gewoon in de vollegrond.

Zelf peterselie zaaien

Vul een aantal kweekpotjes met zaaigrond en druk dit aan. Strooi vervolgens een stuk of tien zaadjes in ieder potje. Bij grotere potjes kan je er iets meer zaaien, wij gebruiken potjes van P7 formaat. Vervolgens strooi je er een laagje zaaigrond overheen. Veel hoeft dat niet te zijn, peterselie zaden zijn klein en hoeven niet diep te worden gezaaid.

Houd het mengsel vochtig tijdens, maar zeker ook na het kiemen. Bij opkomst hoef je peterselie dus niet uit te dunnen. Je laat alle (~10) zaailingen gewoon in het potje staan. Zo wordt het een mooi en vol bosje peterselie. In het vroege voorjaar mag peterselie naar buiten.

Peterselie planten

Zelf vinden we het makkelijkste in bloempotjes. Peterselie planten we dan met het hele (zelf gezaaide) kluitje in een grotere pot. Wanneer de worteltjes aan de onderkant van het kweekpotje, door de gaatjes naar buiten komen, dan is het waarschijnlijk tijd om ze over te zetten. Je kunt peterselie ook in de vollegrond planten. Houd dan rekening met een geschikt plekje. Je kunt peterselie in de vollegrond niet makkelijk verplaatsen als dat moet.

Per vierkante meter kan je ongeveer 56 tot 77 peterselie planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 8 tot 12 peterselie planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Peterselie verzorgen

Zelf peterselie kweken is makkelijk. Peterselie is namelijk geen veeleisend plantje. Zo wel krulpeterselie als platbladige peterselie hebben dezelfde eisen. Peterselie kweken we op een plekje in de halfschaduw. Zelf vinden we het makkelijk om peterselie planten in bloempotten te zetten. Deze kan je mooi op een etagere zetten op een terras in de tuin. Zet peterselie alleen niet in de volle zon, dit wordt te warm in de zomer.

Peterselie is niet heel winterhard maar kan goed tegen lichte vorst. Eigenlijk is peterselie een tweejarig plantje. In het tweede jaar kan peterselie gaan bloeien. Bij hoge uitzondering gebeurt dit soms al in het eerste jaar, of bijvoorbeeld na een winterteelt onder glas. Peterselie kweken we dus als eenjarig plantje.

Peterselie is een tweejarige plant, wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan -3℃.

Peterselie water geven

Peterselie geven we regelmatig water. Belangrijk is dat de grond nooit helemaal opdroogt. Zeker in de zomer geef je peterselie dus extra water. Peterselie in bloempotten droogt sneller uit dan in de vollegrond. Toch kan je in beide gevallen regelmatig controleren hoe je plantje erbij staat.

Peterselie in de volle zon droogt veel te snel op. Van daar dat we peterselie kweken in de halfschaduw. Geef pas water als de grond nog maar licht vochtig is. Geef liever steeds een beetje dan in één keer heel veel.

Peterselie grondsoorten

Je kunt het beste peterselie kweken op een voedzame en vochthoudende grond. Overtollig water moet makkelijk weg kunnen maar de grond mag ook niet snel opdrogen. Peterselie kweken we in principe op elke grondsoort, zo lang deze maar voedzaam is.

Een humusrijke grond heeft de voorkeur. Het strooien van compost voor de aanplant in de vollegrond draagt hieraan bij, net als het gebruik van koemestkorrels (een echte bodemverbeteraar). Voor wortelpeterselie gelden iets andere eisen omdat het plantje goed moet kunnen wortelen.

pH

Peterselie tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?

Peterselie bemesten

Als peterselie op een humusrijke en voedzame bodem staat, heeft het niet veel extra bemesting nodig. Je hoeft peterselie dus in principe niet te bemesten. Doe je dit wel, kies dan voor extra stikstof. Dit bevordert de aanmaak en groei van de blaadjes bij dit plantje dat je voor de blaadjes kweekt.

Peterselie kweken op verschillende manieren

Peterselie zet je liever niet bij tomaten. Er zijn meerdere slechte combinaties maar die van peterselie met tomaat is het meest berucht. Peterselie trekt plaagdiertjes aan die zich voeden met tomaten. Zet je peterselie bij tomatenplanten dan kan jou dat zomaar een mooie oogst kosten. Of je hebt geluk natuurlijk ;)

Selderij met peterselie is er ook zo een. In de keuken gaan peterselie en selderij best goed samen. Waarom dan niet in je moestuin? Peterselie en knolselderij, bladselderij of snijselderij, en bleekselderij behoren tot dezelfde familie. Waarom ze dan toch niet bij elkaar in je moestuin kunnen staan, zou te maken hebben met plagen.

Peterselie groeit dus goed samen met selderij, ze hebben dezelfde behoeften. Ze trekken alleen samen meer plagen aan dan los van elkaar. Toch hebben wij daar nog niet zo veel van gemerkt. Het kan nog komen. Ik zou mij om deze combi niet te druk maken. Liever niet samen, maar als het voorkomt is dat geen ramp.

Peterselie
Voor het kweken van peterselie hoef je geen wisselteelt te gebruiken.

Peterselie goede buren
Peterselie kweken kan goed samen met aardbei, asperge, pronkboon, radijs, slaboon, tuinboon, uien peulen, doperwten, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Peterselie slechte buren
Peterselie kweken gaat liever niet samen met kropsla, veldsla, selderij tomaat, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Peterselie bloei en bestuiven

Wanneer bloeit peterselie? Peterselie bloeit doorgaans van juni tot augustus.

Tijdens de teelt heb je liever niet dat peterselie gaat bloeien. Het zogenoemde "doorschieten" zorgt dat de kwaliteit van het blad opeens sterk achteruit gaat. Meestal zal peterselie bloeien vanaf het tweede jaar. In het eerste jaar hoef je je daar dus geen zorgen om te maken.

Voor de zaadteelt kan je peterselie ook na de teelt laten staan. In het tweede jaar bloeit peterselie met kleine bloemschermpjes. Deze maken tweeslachtige bloemetjes die hierdoor dus goed zelfbestuivend zijn. Peterselie wordt vooral bestoven door insecten en door de wind.

Kruisbestuiving zorgt voor een betere zaadoogst. Je kunt peterselie voor de zaadteelt daarom het beste met meerdere bosjes bij elkaar planten. Als we peterselie kweken voor de zaden, dan laten we peterselie zaden altijd opdrogen aan de plant zelf. Wanneer ze bruin en dor zijn kan je de zaden oogsten.

Wanneer peterselie oogsten

Tijdens de hele groei kan je doorlopend blaadjes plukken. Je kunt ze bij het steeltje lostrekken of afknippen. Trek niet de hard aan de blaadjes want dan trek je de plantjes uit de grond. Het gebruiken van een schaar is bij het oogsten dus het veiligste om te doen. Laat bij peterselie oogsten altijd genoeg blad zitten waarmee het plantje kan blijven groeien.

In het najaar kan de kwaliteit van het blad achteruit gaan met de dalende temperaturen. Mocht je peterselie kweken in de brandende zon dan wordt het blad snel geel en gaat het (gedeeltelijk) dood in de zomer. Je kunt vóór de bloei ook het hele plantje in één keer oogsten door het uit de grond te halen.

Peterselie gebruiken

Peterselie is een kruidje dat het lekkerste is als je het vers gebruikt. Zo wordt peterselie vaak door verschillende soepgerechten verwerkt, zoals bijvoorbeeld tomatensoep en groentesoep, maar ook in diverse sauzen en knoflookboter. Peterselie is zeer veelzijdig en wordt als smaakmaker (kruiden) gebruikt in de keuken.

Peterselie houdbaarheid

Peterselie oogsten we bij voorkeur pas als we het direct gaan gebruiken. Het vers geoogste peterselie blad blijft niet lang houdbaar. Je kunt het in de koeling tot enkele dagen vers houden. Hierna gaat de kwaliteit achteruit en wordt het slap. Peterselie kan je wel uitstekend invriezen. Je gebruikt het dan het beste direct uit de vriezer. Ingevroren blijft peterselie tot een jaar of zelfs langer houdbaar.

Mocht je peterselie oogsten en het willen bewaren, dan kan je het beste peterselie oogsten met wortel en al. Wanneer de wortel eraan blijft zitten kan je peterselie in een glas water zetten om het op te frissen. Zo lang de wortel aan het plantje zit blijft peterselie ook veel langer houdbaar. Zelfs los in de koeling kan je het op die manier nog een week bewaren. Soms zelfs nog wat langer.

Peterselie ziektes en plagen

Peterselie kent niet bijzonder veel ziektes en plagen. Toch kan het plantje last krijgen van slakken. Vooral de jonge zaailingen worden vaak door slakken opgegeten. Peterselie zaaien we ook om die reden eerst in potjes onder glas. De behoefte aan vochtige grond deelt peterselie ook met slakken, die houden er namelijk ook van.

Bij zeer vochtig weer en met name in het najaar (herfst, winter) kan er meeldauw ontstaan bij peterselie. Hoewel er andere planten zijn waarbij dit vaker voorkomt, kan ook peterselie hier wel eens last van krijgen. Geef daarom ook niet te veel water. Zeker niet als het buiten al erg vochtig is. Zo blijft peterselie beter vrij van schimmels.