Kiwano
Cucumis metuliferus




Kiwano kweken
Kiwano algemene verzorging
Hoe kweek je kiwano? Kiwano kweken is een flinke uitdaging. Je hebt er een kas voor nodig in de volle zon. Kiwano heeft namelijk veel zonlicht nodig om goed te groeien. Toch zet je een kiwano het beste op een beschut plekje. Bij het kweken van kiwano in een kas is deze beschermd tegen weersinvloeden. Kiwano komt van oorsprong uit Kalahari, Afrika. Een warm en erg droog gebied. Kiwano kan ontzettend gaan woekeren. De plant maakt net als de komkommer en meloen -waar deze dan ook familie van is- veel uitlopers. Ook deze uitlopers maken weer uitlopers. Als je een kleine kweekkas hebt of de ruimte nodig hebt, verwijder dan zo veel mogelijk zijscheuten, Houd er een paar over en geef die alle ruimte om te groeien. Kiwano kweken lukt het beste tegen een groot hekwerk, een trellis tegen een muur, een stuk betongaas en vrijwel al het andere waar de plant langs kan klimmen. Je kunt kiwano ook laten kruipen als je daar de ruimte voor hebt. Dit werkt bij de teelt voor de vruchten ook bijzonder goed, mits het niet te veel regent. Regen betekend een grotere kans op schimmels.
Kiwano zaaien en planten
Wanneer kiwano zaaien? Kiwano zaai je eigenlijk iets eerder dan je een komkommer zou zaaien. De plant heeft een iets langer zomers seizoen nodig om tot vruchtzetting te komen. Zaaien doe je binnen in de vensterbank of een verwarmde en verlichte propagator. Het beste doe je dit in ruime kweekpotjes van bijvoorbeeld P9 formaat (9x9 cm). Zo kan je de plant met genoeg ruimte opkweken. Kiwano kan pas na half mei in de kweekkas worden uitgeplant. Zet je de kiwano buiten? Kies dan een warme en zonnige maar beschutte plek in de moestuin, of kweek kiwano in een grote pot op het terras. Dit laatste helpt een klein beetje om de plant in toom te houden. De beperkte wortelruimte maakt dat de plant iets kleiner blijft. Ideaal voor de groei en ontwikkeling is dit echter niet. Het beste blijft de teelt in de volle grond in een kweekkas.
Kiwano water geven
Hoeveel water geef je een kiwano? Een licht vochtige tot droge bodem is prima, zo lang deze maar niet te lang uitgedroogd blijft. Geef de plant bij warm en droog weer een paar keer per week water. In de kweekkas regent het niet en zal je misschien iets vaker water moeten geven. Geef de plant 2 tot 3 liter water per beurt. Zorg dat de bodem de kans krijgt om op te drogen. Geef op minder doorlaatbare grondsoorten ook een stuk minder water.
Kiwano grondsoort
Welke grondsoort voor kiwano? Kiwano kweken lukt het beste op een doorlaatbare bodem. De warme en droge gebieden waar de plant van oorsprong vandaan komt, verraden een klein beetje hoe de bodem mag worden samengesteld. Zorg dat overtollig water makkelijk weg kan, bijvoorbeeld door zand toe te voegen aan de potgrond of (moes)tuinaarde die je gebruikt. Kweek kiwano bij voorkeur op een heel licht zure tot neutrale bodem. Vermijd het kweken op een zure grondsoort, hierdoor rem je de opname van voedingsstoffen.
Kiwano bemesting
Welke meststof gebruik je voor kiwano? De beste meststof voor het kweken van kiwano heeft bij benadering een NPK samenstelling van 10-10-10 of 8-10-10 of 1-2-2. Wat is NPK?
Welke bemesting voor kiwano? Houd bij het kweken van kiwano rekening met de sterke behoefte aan voeding. Als vruchtgewas kan een kiwano in het begin veel gebruiken. Geef tijdens de ontwikkeling van het blad en de stengels een sterke maar gebalanceerde meststof. Pas tijdens de bloei een lichtere meststof toe die iets minder stikstof bevat. Het geven van extra kalium is aan te raden.
Ideale NPK samenstelling:
Alternatieve NPK samenstelling:
Alternatieve NPK samenstelling:
Kiwano bestuiven
Moet je kiwano bestuiven? Het bestuiven van de kiwano is nodig om vruchten te krijgen. Een groot deel van de bestuiving wordt gedaan door insecten zoals bijtjes, hommeltjes en (zweef)vliegjes. Om meer zekerheid te krijgen dat je kunt oogsten, kan je de kiwano met de hand bestuiven. Kiwano is een éénhuizige plant met éénslachtige bloemen. Dat wil zeggen dat de plant mannelijke en vrouwelijke bloemen maakt, maar dat deze op dezelfde plant zitten. Hoe bestuif je kiwano? Als eerste verschijnen de mannelijke bloemen. Deze zijn bedoeld om bestuivers aan te trekken. Na een tijdje zal je ook vrouwelijke bloemen zien. Achter de vrouwelijke bloemetjes zit een klein en stekelig vruchtbeginsel. Om de kiwano te bestuiven neem je een mannelijke bloem en breng je het stuifmeel over naar de vrouwelijke bloem. Dit kan je doen door de mannelijke bloem te plukken, maar het lukt ook met bijvoorbeeld een wattenstaafje.
Wanneer kiwano oogsten
Wanneer kan je kiwano oogsten? Een kiwano is pas echt rijp als deze helemaal geel is gekleurd. Er is echter een noemenswaardige kans dat dit niet gebeurd voor de winter. De plant zal dan al afsterven nog voor de vruchten rijp zijn. Een ramp is dit niet, want ook groene vruchten kan je plukken. Deze moeten dan wel groot genoeg zijn. De exacte oogsttijd is lastig te bepalen. Kiwano heeft een lang en warm seizoen nodig om vruchten te maken. Zijn de vruchten nog niet geel maar sterft de plant al langzaam af? Laat de vruchten dan niet te lang zitten om schimmel te voorkomen. Pluk de vruchten die al een klein beetje geel zijn, of waar gele spikkeltjes op zitten. De gedeeltelijk gele vruchten kunnen nog maanden narijpen op de fruitschaal. Deze blijven al die tijd gewoon vers.

Hoe eet je kiwano? De meest populaire manier om kiwano te eten is door deze uit te lepelen. De binnenkant van de vrucht bestaat uit groen, gelei-achtige vruchtvlees zakjes met daarin pitjes. Je eet een kiwano dan een klein beetje zoals je ook een passievrucht eet. De vrucht kan dus rauw worden gegeten. Je kunt kiwano uitstekend gebruiken als garnering en door een salade.
Een groen (met gele spikkeltjes) of deels geel geoogste kiwano kan je nog maanden laten narijpen op de fruitschaal. Het kan zomaar dat je een in november geoogste, groene kiwano pas begin februari kunt eten. De vrucht blijft dan al die tijd goed. Een geel geoogste kiwano kan je meestal ook nog enkele maanden bewaren. Vaak is dit nodig om de vrucht na te laten rijpen. Een volledig gele vrucht kan je nog laten narijpen tot deze een klein beetje oranje wordt. Dan is de kiwano op z'n lekkerst.
Kiwano snoeien of dieven
Moet je een kiwano snoeien of dieven? Ja, een kiwano kan je het beste dieven. Bij het kweken van kiwano merk je heel snel dat deze veel uitlopers maakt. De plant kan hierdoor ook enorm gaan woekeren. Soms kan de plant zelfs de hele kas begroeien. Dat is als je de plant niet in toom weet te houden. Houd dus een aantal uitlopers aan die je alle ruimte geeft. De rest kan je beter gewoon verwijderen. Hiermee stimuleer je ook de aanmaak van bloemen en dus vruchten.
Kiwano rassen en soorten
Welke soorten kiwano zijn er? Kiwano is niet het meest bekende fruit, of de meest bekende groente. Wat het ook zal zijn, kiwano heeft een aantal namen gekregen. Zo heet kiwano in het Engels ook wel "horned melon". Zo komt de kiwano aan de naam die we hier ook wel eens gebruiken, gehoornde meloen dus. Ook wordt de kiwano wel eens stekelkomkommer of stekelmeloen genoemd.
Kiwano ziektes en plagen
Welke ziektes en plagen heeft kiwano last van? Van ongedierte is vrij weinig sprake. Wel zou je moeten oppassen voor schimmels. Met name bij kruipende planten of kiwano's in vochtige omstandigheden, kunnen last krijgen van schimmels op het blad. Meeldauw is niet ongebruikelijk bij kiwano planten en andere planten die familie zijn van de komkommer.
Kiwano teeltwijzen
Kiwano is een vruchtgewas. De ideale voorteelt is een bladgewas en de ideale nateelt is een wortelgewas of aardappelsoort, volgens de principes van wisselteelt. Hoe kweek je kiwano? Kiwano kweken doe je het beste langs een groot hekwerk, trellis of betongaas. Je kunt kiwano ook laten kruipen. Als je de ruimte niet hebt verwijder je een flink aantal zijscheuten. De plant kan namelijk ontzettend gaan woekeren als je dat toelaat.
Kiwano kan goed worden gecombineerd met (goede buren): Biet
Kiwano kan slecht worden gecombineerd met (slechte buren): Aardappel
Deel deze pagina
Win een kweekkas!
Schrijf je in en maak iedere maand kans op één van de twee kweekkasjes!

Binnen zaaien in juni
Buiten zaaien in juni
In kas planten in juni

Yacón
Smallanthus sonchifolius




Yacón is een meerjarige plant maar helaas niet winterhard, dus deze wordt doorgaans als éénjarige gekweekt. Het beste zet je de plant -net als de familieleden zonnebloem en aardpeer- in de volle zon. Je kweekt de broedbollen binnenshuis op en plant ze na ijsheiligen (half mei) buiten of in de kweekkas uit. Je kunt de planten dan gewoon in de grond zetten met voldoende afstand tot elkaar. De planten worden tevens erg groot (ongeveer 2 meter hoog).
Buiten planten in juni
Oogsten in juni
Snoeien in juni
Nieuw toegevoegde planten

Teff
Eragrostis tef




Teff staat het beste op een zonnige plaats, want de plant komt oorspronkelijk uit landen als Ethiopië en Eritrea. Teff planten kunnen aardig hoog worden, tot wel anderhalve meter, maar blijven vrij dun. Dat betekend dat deze planten heel snel omvallen, maar dat is niet erg. Het gras kan op deze manier toch heel goed verder groeien. Teff heeft wel iets meer warmte nodig dan de andere grassen die voor de granen worden gekweekt, zoals tarwe of rogge die je ook in de winter kunt kweken. Teff kan gaan bloeien vanaf een dag met ten minste 12 uur zonlicht. Als de planten zijn uitgebloeid is het tijd om de korrels te laten vormen.