Kiwano
Cucumis metuliferus

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

In de volle zon groeit andijvie het beste. De opname van extra zonlicht bevordert de smaak van andijvie. In de volle zon zal de krop altijd groter (vooral breder) en voller worden, mits de plant voldoende ruimte heeft om te groeien. Bij voorkeur laat je meer ruimte tussen de planten dan de advies plantafstand bovenaan deze pagina. Andijvie staat erom bekend snel door te schieten als je het al vroeg in het jaar hebt gezaaid. Er zijn natuurlijk rassen die daar beter tegen bestand zijn, maar het beste is om te wachten met het zaaien van andijvie tot een later moment.



Toch doorgeschoten? Dan is de andijvie misschien niet meer zo lekker om te eten, maar je kunt nog wel genieten van de bloemen. Deze zijn natuurlijk prachtig om te zien, en ook lekker voor de bijtjes en andere insecten. Je kunt na de bloei de zaden oogsten om volgend jaar nog eens te proberen andijvie te kweken.

In tegenstelling tot winterpostelein, houd postelein van warmte en mag hierdoor pas rond mei ècht buiten worden gezet. Je kunt postelein bijvoorbeeld binnen voorzaaien in een grote pot of bak. Zo kan je de pot of bak direct buiten zetten wanneer het daar warm genoeg is. Omdat postelein zo van warmte houd zet je de plantjes het liefste in de volle zon, maar daar ontstaat wel een klein probleempje (zie onder het kopje "bodem" hieronder).

Linzen zijn niet zo bekend in de Nederlandse moestuin, maar de plantjes zijn erg makkelijk zelf te kweken. Je kunt het al proberen met een zakje gedroogde (belangrijk: onbewerkte) linzen uit de supermarkt! Linzen zijn onderhoudsarm. Wel heb je er flink wat van nodig voor een lekkere maaltijd. Net als lage slabonen of stamslabonen, heb je in een veldje van een vierkante meter een aardige opbrengst waar je met het gezin van kunt eten. Van één plantje krijg je amper genoeg voor jezelf.

Linzen zijn peulvruchten, zoals je misschien al vermoedde bij het zien van de linzen uit de winkels. De plantjes blijven vrij laag en hebben weinig verzorging nodig. Kies voor het kweken van linzen een warm plekje uit in de volle zon, of als het niet anders kan in de halfschaduw. Linzen geef je met enige regelmaat water. Je laat ze natuurlijk niet verzuipen, maar kurkdroog is ook niet prettig. Het beste is om de grond constant licht vochtig te houden.

Courgette is een snelgroeiende plant die aardig groot kan worden, en vooral erg breed. Hoewel de courgette geen inheemse plant is, kan je deze makkelijk op een warm en zonnig plekje in de tuin zetten. Een kas is niet per se nodig voor het kweken van courgette. Het kan natuurlijk ook gewoon in de kas, dan oogst je mogelijk nog iets eerder dan buiten. De courgette plant je in de volle grond. Het beste resultaat (de grootste opbrengst) krijg je wanneer je twee of meer de zelfde courgettes bij elkaar plant. Courgettes kunnen zeer productief zijn.

De plant kan al redelijk snel bloemen gaan maken. Als eerste (meestal) verschijnen de mannelijke bloemen, zoals te zien op de foto hieronder. Na enige tijd verschijnen ook vrouwelijke bloemen, deze hebben een vruchtbeginsel achter de bloem. Het bestuiven van courgettes is meestal niet nodig, gezien dit ook door insecten wordt gedaan bij de teelt in de open lucht. Om te voorkomen dat de courgette wordt bestoven met stuifmeel van een giftige soort (als deze in de buurt staat) kan je de bestuiving zelf overnemen. Wees er dan als eerste bij en gebruik een wattenstaafje of kwastje. Zorg dat je geen andere (giftige) pompoenen, kalebassen of courgettesoorten in de tuin of in de omgeving hebt staan.

Deze exotische plant heeft veel warmte en veel zonlicht nodig. De teelt in een kweekkas wordt daarom sterk aanbevolen. Hoewel een watermeloen ook buiten de kweekkas gehouden kan worden, geeft dit vaak toch veel minder resultaat. De grootste kans op een redelijke oogst heb je als je de plant op een terras of balkon zet, aan de zuidzijde van het gebouw en vooral erg beschut en beschermd tegen harde wind. In de kweekkas blijft echter de makkelijkste manier. Dat komt omdat wind van buiten hier niet zo sterk binnen kan dringen, de temperaturen hoger zijn (en ook langer hoog blijven), de luchtvochtigheid bijna altijd hoger uitvalt dan buiten, en deze combinatie voor de watermeloen erg prettig is.

Eenmaal uitgezet in de kas (of in een ruime pot of bak) hebben watermeloenen iets nodig om langs omhoog te klimmen. Oorspronkelijk zijn het een soort kruipende planten, je kunt ze dus ook laten kruipen. Bedenk je dan wel dat het blad en de vruchten de grond raken en hierdoor gevoeliger zijn voor schimmels en ongedierte. Dat gezegd hebbende is het verstandig om een watermeloen langs betongaas, een hekwerk, trellis of zelfs een hele lange en stevige stok omhoog te laten klimmen. Dat kan eventueel ook schuin omhoog langs een speciaal diagonaal gemaakte constructie (maakt het ondersteunen wat makkelijker).



Watermeloenen kunnen groot, maar vooral erg zwaar worden. Het steeltje kan knappen als de vrucht aan de plant groeit, of de plant begeeft het en er worden delen van de plant losgetrokken door de veel te zware vrucht. Wat je hiertegen kunt doen is het verzamelen van netjes, bijvoorbeeld netjes van mandarijnen of andere verpakkingen. De netjes kan je om de groeiende watermeloen doen en met een touwtje langs het hekwerk (of het dak van de kas) vastbinden. Hiermee geef je de vrucht extra ondersteuning zodat deze de plant niet kan beschadigen. Of nog belangrijker, van de plant af knapt en stukvalt op de grond. Dat laatste is mij namelijk al eens overkomen en dat is enorm balen!



Het bestuiven van de watermeloen is ook nog een dingetje. In tegenstelling tot de komkommer, moet de watermeloen wel echt bestoven worden. Anders krijgt deze namelijk geen vruchten, de bloemetjes met vruchtbeginsel vallen af als deze niet (goed) zijn bestoven. Veel insecten helpen je hierbij, maar door dit met de hand te doen weet je zeker dat alles goed gaat. Vooral in de kas is dat extra helpende handje nodig. Je kunt een wattenstaafje of kwastje gebruiken om stuifmeel over te brengen, maar je kunt ook de hele mannelijke bloem plukken en hiermee meerdere vrouwelijke bloemen bestuiven. De watermeloen is éénhuizig, wat erop neerkomt dat de mannelijke en vrouwelijke bloemen aan dezelfde plant groeien. De vrouwelijke bloemen herken je aan het kleine bolletje achter de bloem (zie de foto hierboven), dit wordt uiteindelijk de watermeloen. Mannelijke bloemen hebben dit vruchtbeginsel niet (zie de foto hieronder). Het steeltje van de mannelijke bloem is ook vaak langer en smaller.

Muismeloen, ook wel "cucamelon" genoemd, is qua groei een beetje vergelijkbaar met de komkommer en de meloen. De plant groeit op de zelfde wijze, maar dan wel met een stuk kleinere blaadjes. De plant maakt ook hechtrankjes en heeft iets nodig om langs omhoog te klimmen. Je kunt de muismeloen langs een draad naar het dak van de kas laten groeien, langs een stok, een trellis of betongaas. Ook buiten de kas groeit het plantje best goed. Zet de muismeloen altijd op een plekje in de volle zon, de plant groeit slecht in de halfschaduw.

De muismeloen of cucamelon mag niet vóór half mei naar buiten. Het beste is om de plant voor je deze buiten zet eerst af te harden. Dat is het laten wennen aan de nieuwe omstandigheden. Zet de muismeloen eerst een paar uurtjes buiten in de warme zon, na enkele dagen een paar uurtjes langer. Net zo lang tot je de plant dag en nacht buiten kunt laten staan. Je kunt de muismeloen trouwens ook laten kruipen, net als meloenen en komkommers, maar bedenk je dan wel het volgende: Het blad, de vruchten en andere delen van de plant raken de -vaak vochtige- grond. De kans op schimmels en infecties neemt hierdoor enorm toe. Dit is te voorkomen door de weerstand van de plant te verbeteren (zie ook onder het kopje "voeding").

Eigenlijk is de cucamelon of muismeloen een meerjarig plantje. Ondergronds maakt het plantje een soort langwerpige knolletjes die wat de diepte in gaan, wat opvallend is voor dit soort plant. Muismeloen is makkelijk op te kweken uit zaadjes, maar wie het leuk lijkt kan de knolletjes overwinteren. Zet de pot of bak dan op een tamelijk warme en zeker vorstvrije plek gedurende de hele winter. In het voorjaar zullen de knolletjes opnieuw gaan uitlopen en groeit het plantje opnieuw uit. Je kunt dan mogelijk zelfs iets eerder oogsten dan wanneer je de muismeloen opkweekt uit zaadjes. De muismeloen of (cucamelon) hoeft niet met de hand te worden bestoven.

Bij de muismeloen of cucamelon is het extra belangrijk om op de omgeving te letten. De juiste temperatuur, niet te koud, maar ook niet te veel of te weinig water. Als de omgeving niet goed is zal de plant mogelijk toch bloemetjes maken, maar dan vallen deze af en groeien ze niet uit tot vruchtjes. Je kunt de beginnende vruchtjes herkennen aan het bloemetje met een vruchtbeginsel erachter, zoals op de foto hieronder.

Aubergine is niet de makkelijkste plant om te telen. De plant groeit in een kas het beste, buiten in de zon heb je minder kans op een goede oogst omdat de zomers vaak niet zo geschikt zijn. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat het buiten niet kan, het vraagt gewoon iets meer aandacht. Nadat je de plantjes in de vensterbank hebt opgekweekt, wat bij de juiste temperatuur nog best makkelijk gaat, zet je ze na half mei in de kas waar ze verder kunnen groeien. Pas bij de bloei ontstaan vaak grote problemen, omdat de bloemen soms daarna gewoon van de plant vallen. Meestal is dit het gevolg van een te hoge luchtvochtigheid, wat normaal is in een kweekkas en soms ook tijdens een vochtige zomer. Het stuifmeel blijft dan plakken en "stuift" niet echt, waardoor de bestuiving niet vanzelf gaat. Het beste kan je aubergine dus een handje helpen, door deze met een wattenstaafje of een kwast te bestuiven. Dan weet je in ieder geval (bijna) zeker dat het goed gaat. Bij geen of een slechte bestuiving vallen de bloemen af en maakt de plant geen vruchten.



Zorg dat je met het kwastje of wattenstaafje langs het gele deel van de bloem gaat, en daarna langs het kleine groene puntje in het midden. Wees extra voorzichtig en zorg dat er niets afbreekt of -valt. Als de bestuiving is gelukt blijft de bloem zitten. Een korte tijd daarna zie je het eerste kleine vruchtje al zitten zoals op de foto hierboven. Deze begint al direct bij de kleur die de aubergine hoort te hebben. De vrucht heeft wel enige tijd nodig om te groeien vanaf dat moment. Het exacte moment waarop je kunt oogsten lees je onder het kopje "oogsten".

Aubergines hebben verder veel warmte nodig, waardoor de kweekkas de beste keuze is om aubergines te planten. De plant kan prima in een pot worden gekweekt, maar zorg dan wel voor een ruime pot. Een aubergine wordt ongeveer net zo groot als een paprika en kan in een zelfde formaat pot staan. Bij warm en zonnig weer groeien de planten uiteraard het beste, maar zorg tevens voor een klein beetje bescherming op de plek waar ze staan. Harde wind is slecht voor de planten, evenals veel regen of water.

Linzen zijn niet zo bekend in de Nederlandse moestuin, maar de plantjes zijn erg makkelijk zelf te kweken. Je kunt het al proberen met een zakje gedroogde (belangrijk: onbewerkte) linzen uit de supermarkt! Linzen zijn onderhoudsarm. Wel heb je er flink wat van nodig voor een lekkere maaltijd. Net als lage slabonen of stamslabonen, heb je in een veldje van een vierkante meter een aardige opbrengst waar je met het gezin van kunt eten. Van één plantje krijg je amper genoeg voor jezelf.

Linzen zijn peulvruchten, zoals je misschien al vermoedde bij het zien van de linzen uit de winkels. De plantjes blijven vrij laag en hebben weinig verzorging nodig. Kies voor het kweken van linzen een warm plekje uit in de volle zon, of als het niet anders kan in de halfschaduw. Linzen geef je met enige regelmaat water. Je laat ze natuurlijk niet verzuipen, maar kurkdroog is ook niet prettig. Het beste is om de grond constant licht vochtig te houden.

Muismeloen, ook wel "cucamelon" genoemd, is qua groei een beetje vergelijkbaar met de komkommer en de meloen. De plant groeit op de zelfde wijze, maar dan wel met een stuk kleinere blaadjes. De plant maakt ook hechtrankjes en heeft iets nodig om langs omhoog te klimmen. Je kunt de muismeloen langs een draad naar het dak van de kas laten groeien, langs een stok, een trellis of betongaas. Ook buiten de kas groeit het plantje best goed. Zet de muismeloen altijd op een plekje in de volle zon, de plant groeit slecht in de halfschaduw.

De muismeloen of cucamelon mag niet vóór half mei naar buiten. Het beste is om de plant voor je deze buiten zet eerst af te harden. Dat is het laten wennen aan de nieuwe omstandigheden. Zet de muismeloen eerst een paar uurtjes buiten in de warme zon, na enkele dagen een paar uurtjes langer. Net zo lang tot je de plant dag en nacht buiten kunt laten staan. Je kunt de muismeloen trouwens ook laten kruipen, net als meloenen en komkommers, maar bedenk je dan wel het volgende: Het blad, de vruchten en andere delen van de plant raken de -vaak vochtige- grond. De kans op schimmels en infecties neemt hierdoor enorm toe. Dit is te voorkomen door de weerstand van de plant te verbeteren (zie ook onder het kopje "voeding").

Eigenlijk is de cucamelon of muismeloen een meerjarig plantje. Ondergronds maakt het plantje een soort langwerpige knolletjes die wat de diepte in gaan, wat opvallend is voor dit soort plant. Muismeloen is makkelijk op te kweken uit zaadjes, maar wie het leuk lijkt kan de knolletjes overwinteren. Zet de pot of bak dan op een tamelijk warme en zeker vorstvrije plek gedurende de hele winter. In het voorjaar zullen de knolletjes opnieuw gaan uitlopen en groeit het plantje opnieuw uit. Je kunt dan mogelijk zelfs iets eerder oogsten dan wanneer je de muismeloen opkweekt uit zaadjes. De muismeloen of (cucamelon) hoeft niet met de hand te worden bestoven.

Bij de muismeloen of cucamelon is het extra belangrijk om op de omgeving te letten. De juiste temperatuur, niet te koud, maar ook niet te veel of te weinig water. Als de omgeving niet goed is zal de plant mogelijk toch bloemetjes maken, maar dan vallen deze af en groeien ze niet uit tot vruchtjes. Je kunt de beginnende vruchtjes herkennen aan het bloemetje met een vruchtbeginsel erachter, zoals op de foto hieronder.

De fazantenbes is niet helemaal winterhard, maar milde winters overleeft de plant zeker. Bij strenge vorst sterven bovengrondse delen van de plant gedeeltelijk of zelfs helemaal af. Daar houd je rekening mee bij het terugsnoeien van de halfheester (zie ook de alinea over snoeien). Op een plekje in de zon met een beetje beschutting van omliggende planten, daar staat de fazantenbes optimaal.

Salie komt oorspronkelijk uit Mediterrane streken, waar het een stuk warmer is dan hier. Zet salie daarom op een plekje in de volle zon, warm en zonnig en zeker ook op de juiste bodem. Veel water hoef je niet te geven, alleen bij extreme warmte en droogte. Dat maakt salie een tamelijk onderhoudsarme plant, maar deze zal wel zo nu en dan gesnoeid kunnen worden (als dat gewenst is).

Radijsjes zijn erg makkelijk te kweken en groeien ook erg snel. Dat maakt radijsjes heel geschikt om te kweken als je nog nooit eerder iets hebt gekweekt. Ondergronds maken radijsjes mooie (soms langwerpige) bolletjes en dat gebeurd in een zeer korte tijd. Ook op schaduwrijke plekken groeien radijsjes erg goed. Veel water is hiervoor belangrijk, daarmee moeten de bolletjes zich vullen. Radijsjes nemen erg weinig ruimte in en je kan ze dus dicht op elkaar zaaien/planten.

Madeliefjes groeien graag op een plek in de volle zon of minimaal in de halfschaduw. Het zonlicht is nodig om de bloemetjes open te laten gaan. Omdat madeliefjes meerjarig en winterhard zijn kan je er meerdere jaren van genieten. Ze komen dus ieder jaar weer terug of zaaien zichzelf uit.

Rozemarijn is een plant die je erg klein kunt houden, bijvoorbeeld in een pot, maar die op de juiste plek tevens ontzettend groot kan worden. Die juiste plek is zeker in de volle zon, waar het ook aardig warm kan worden. Rozemarijn komt namelijk uit mediterrane streken, warme en zonnige streken dus. Hoewel rozemarijn eigenlijk maar matig winterhard is, heeft de plant hier al eens zeer strenge vorst (-13 graden celcius) overleefd. Of dat bij uitzondering is durf ik niet te zeggen, maar ik denk dat de plant best wel wat kan hebben. Deze staat hier in de volle grond.

Erwten (of doperwten) zijn eigenlijk de zaden van peulen wanneer deze dik zijn geworden. Erwten zijn erg makkelijk te kweken. Je kunt er al vroeg in het jaar mee beginnen, omdat de planten erg goed tegen kou kunnen. Kweek je een laagblijvend ras? Dan is het niet nodig. Voor klimmende rassen heb je iets nodig waar de erwten plantjes tegenop kunnen klimmen. Dat kunnen draden zijn, betongaas, een grof net, maar het makkelijkste is om gewoon wat bamboe stokken neer te zetten. Als deze lang genoeg zijn heb je verder weinig omkijken naar de plantjes.

Waar plant je een aalbes? Welke standplaats heeft een aalbes nodig? Op een plekje in de halfschaduw doet een aalbes het erg goed, maar je kunt deze overheerlijke bessenstruik ook in de volle zon planten. Bij meer zonlicht worden de bessen vaak iets groter en rijpen ze sneller.

Kersen zijn relatief kleine bomen, al is dat ook weer afhankelijk van het ras dat je hebt. In tegenstelling tot appels, zijn kersen niet erg geschikt om in een pot te worden gehouden. Een kers in de volle grond vereist zo nu en dan het nodige onderhoud, en het oogsten is ook nog best een uitdaging. Maar daar tegenover staat vaak een hoge opbrengst. Als je het juiste ras en de juiste omstandigheden hebt, ook heerlijk grote en zoete kersen. Voor het plukken van kersen heb je meestal een ladder nodig, of ander speciaal oogstgereedschap voor het plukken van kersen.

Hazelnoten zijn een van de weinige noten die hier in ons land weelderig kunnen groeien. Op vrijwel iedere plek aan de bosrand van een loofbos, doet de hazelnoot het goed. Op een plekje in de halfschaduw kan je een hazelaar goed planten, dat geldt zo wel voor de struik als boom variëteit. De boom maakt een mooie, recht opgaande stam met bovenin vertakkingen. De struikhazelaar maakt vanuit de kern in de grond veel verschillende vertakkingen. De takken zoeken naar licht en groeien in de richting van het licht omhoog. Onderschat de struikhazelaar niet, want ook deze kan heel erg groot worden, net zo groot of misschien zelfs groter als de boomhazelaar als de struik voldoende ruimte krijgt. Het is dan ook nodig om de hazelaar met regelmaat flink terug te snoeien.

De bestuiving van hazelnoten is nog wel een dingetje. Voor zo ver mij bekend is, is de hazelnoot zelfbestuivend. De hazelaar maakt zogenoemde "katjes", lange sliertjes van bloemen die naar beneden hangen, maar ook vrouwelijke bloemetjes. De vrouwelijke bloemetjes zijn heel klein en hebben een paars/rood pluimpje. Stuifmeel wordt door de wind verspreid over de hele hazelaar en hazelaars in de omgeving, en komt terecht op de pluimpjes van de hele kleine vrouwelijke bloemetjes. De vrouwelijke bloemetjes zullen vervolgens gedurende de hele zomer uitgroeien tot hazelnoten. Soms gebeurd het dat een hazelnoot maar heel weinig katjes maakt. Zo zaten hier ooit aan een kleine, jonge hazelaar maar twee katjes. Wel heel veel vrouwelijke bloemetjes, en dat was leuk. In dit geval helpt het als er nog een tweede hazelaar bij staat die ook katjes maakt. Je kan eventueel katjes van (wilde) hazelaars uitschudden in een potje of bakje, en het opgevangen stuifmeel verspreiden over de bloemetjes van je eigen hazelaar. Gelukkig is dat meestal niet nodig, maar soms zit er een jaar tussen dat het iets minder goed gaat.

Hoe verzorg je een amandelboom? Een amandelboom komt uit warmere streken. Je zal deze moeten beschermen tegen strenge vorst. Lichte vorst kan de amandelboom wel verdragen. De boom is dus enigszins winterhard, maar niet sterk winterhard.

Welke standplaats voor amandel? Een amandelboom staat het liefste op een plekje in de volle zon, maar ook een beetje beschut. Bescherming tegen wind, bijvoorbeeld omringd door andere bomen, is ideaal. Zorg voor een mooi en warm plekje in de moestuin.

Vanille is een tropische, klimmende orchidee die in landen van oorsprong tot wel 15 meter hoog kan worden. De teelt van vanille is ook mogelijk in ons klimaat, maar dan wel in goed verwarmde kassen of binnenshuis. De temperatuur moet altijd boven de 18 graden (kamertemperatuur) blijven en de 15 meter zal deze zeer waarschijnlijk niet halen. Commercieel is de teelt van vanille niet rendabel genoeg, maar voor de hobbyist is het natuurlijk een schitterende uitdaging. En dit laatste, een uitdaging, dat is het zeker! Niet omdat de algemene verzorging van de plant erg ingewikkeld is, maar vooral omdat je de juiste omgeving moet creëren en behouden om de plant te laten groeien, bloeien èn vruchten te laten maken.

Vanille is een klimmende plant die dus vanzelfsprekend ondersteuning nodig heeft. Het beste werkt het om een houten hekwerk te gebruiken, al wordt dit voor de meeste mensen lastig omdat zij geen verwarmde kweekkas of serre hebben waar de temperatuur hoog genoeg blijft. Bij de teelt in potten kan je zelf een houten ondersteuning maken voor je vanille orchidee. Dit is nodig om te zorgen dat de plant zich goed kan ontwikkelen. Laten kruipen is niet verstandig en maakt de verzorging onnodig moeilijk, en eventuele bloemen kwetsbaarder.

Naast het kiezen van de juiste bodem en voeding (zie de kopjes bodem en bemesting), is het ontzettend belangrijk om je plant niet te veel water te geven. Hier kunnen orchideeën, en dus ook de vanille orchidee, heel slecht tegen. Geef dus steeds een beetje water. Wat wel goed kan helpen en wat de plant erg prettig zal vinden, is het besproeien van de plant met een fijne nevel. Hiermee geef je het idee van een hoge luchtvochtigheid, wat erg gunstig is voor de plant die luchtwortels maakt om vocht uit de lucht te halen. Dit heeft alles te maken met de tropische afkomst van de vanille orchidee.

Bloeien zal de plant op de eerste plaats niet zo snel doen, maar met de juiste verzorging verhoog je de kans op bloeien enorm. Als eerste moet de plant ten minste 2 of 3 jaar oud zijn voor deze kan gaan bloeien. Als het dan zo ver is, zal je de plant zelf moeten bestuiven om kans te maken op een (vaak kleine) oogst. Ik zeg daarbij ook nadrukkelijk "kans op bloeien" en "kans op een oogst" omdat deze uitdaging niet te onderschatten is. De plant doet dit nu eenmaal niet zo snel in een vreemde omgeving. Om de bloemen te bestuiven moet je het bloemvlies doorbreken met een scherp voorwerp. Doe dit heel voorzichtig! Vervolgens druk je de mannelijke pollen en de vrouwelijke stempels tegen elkaar.

Let bij het bestuiven goed op de timing. Dit is erg belangrijk, want als de plant bloeit dan is dit maar heel kort. Bovendien bloeit de plant eigenlijk alleen maar in de ochtenden. Dit kan al vanaf een uur of 6 in de ochtend gebeuren, maar in de middag zijn de bloemen al lang en breed verwelkt. Zoals je begrijpt zal je er dus heel snel bij moeten zijn en moet je de plant in de gaten houden als je het vermoeden krijgt dat deze wel eens kan gaan bloeien. Wees daarom alert. Zonder de bloemen te bestuiven vallen ze af en kan je geen vanille oogsten.

Het is misschien leuk om te weten dat de vanille orchidee niet alleen klimt langs andere bomen en planten, maar ook in sommige gevallen zelfs volledig het contact met de grond kwijtraakt. Wanneer de luchtwortels voldoende voedingsstoffen op kunnen nemen heeft de plant de wortels in de grond niet langer nodig. Deze leeft in zo'n geval volledig op mineralen en vocht uit de lucht.

Sjalotten zet je het liefste op een zonnige plek, maar ook de halfschaduw voldoet aan de eisen. Sjalotjes zijn winterhard en kan je zelfs in de winter planten als je ze voor het loof kweekt. Voor de bolletjes beperk je je het beste tot het vroege voorjaar met het planten, en oogst je in de (late) zomer.

Rogge als groenbemester heeft niet zo veel aandacht nodig. Het groeit, en aan het einde van de groei werk je de rogge (liefst vóór de korrels ontstaan, in het voorjaar) onder in de bodem. Hiermee verbeter je de bodem voor de daarop volgende teelt. Voor de reguliere teelt om rogge(meel) van te oogsten, is iets meer verzorging nodig.