Tijm
Thymus vulgaris
Voorzaaien kweken en oogsten

Tijm draagt de wetenschappelijke (Latijnse) naam Thymus vulgaris en is een lid van de lipbloemenfamilie, ook wel lamiaceae.

Tijm is een kinderlijk eenvoudig plantje om te kweken, maar alléén als je de juiste grond gebruikt en niet te veel water geeft. Anders groeit tijm ronduit slecht. Het is daarentegen een heerlijk geurend kruid. Een klein en meerjarig struikje dat graag in de volle zon staat. Tijm is ook geschikt voor in potten.

Je kunt gekochte tijm planten in de tuin, maar tijm zaaien is net zo makkelijk. Hieronder alles wat je wilt weten over de teelt van tijm.

Tijm soorten

Welke soorten tijm zijn er? Tijm kent een grote diversiteit aan soorten. Wintertijm is de meest winterharde soort en kan de strengste vorst zelfs overleven. Er zijn andere soorten die minder winterhard zijn maar vorst is meestal geen enkel probleem.

Enkele soorten tijm die er zijn: Kleine tijm, Grote tijm, Kruiptijm, Echte tijm en Citroentijm. Kruiptijm groeit sneller dan andere tijmsoorten. In korte tijd kan kruiptijm kleine stukken grond volledig bedekken. Kruiptijm blijft laag en kruipt zoals de naam al zegt over de grond.

Citroentijm heeft een herkenbare citrusachtige geur. Je herkent citroentijm vaak al aan de blaadjes. Zo ziet citroentijm (foto hieronder) er heel anders uit dan Wintertijm (foto hierboven). De blaadjes van citroentijm hebben een lichtgroene kleur met een donkergroene kleur vanuit het midden. Vaak zijn de jonge takjes, voor ze verhouten, purperrood van kleur.

Tijm kan ook prachtig bloeien. Zo maakt een klein veldje tijm meestal vroeg in het jaar al een paarse, lila of witte zee van kleine bloemetjes. Meer daarover bij het kopje bloei en bestuiving.

Tijm zaaien en planten

Wanneer kan je tijm zaaien? Tijm zaaien of voorzaaien onder glas kan van maart tot mei.

Wanneer kan je tijm planten? Tijm planten of uitplanten kan buiten van mei tot juli.

Hoe zaai je tijm? Tijm zaaien is redelijk eenvoudig, al kan het wel even duren voor de zaadjes ontkiemen. Binnenshuis voorzaaien werkt vaak het beste en is de snelste manier. Gebruik hiervoor kleine kweekpotjes met een mengsel van aarde en zand. Houd het niet te lang vochtig maar laat het tussendoor steeds goed opdrogen.

Ongeveer in mei kan je tijm buiten uitplanten. Zet tijm ook dan op een droge grond. Het is belangrijk dat de plantjes dan wel al wat groter en sterker zijn. Zo niet, wacht dan met uitplanten want hoewel tijm vrij sterk is, zijn de jonge kiemen nog erg kwetsbaar.

Ook na het kiemen kan tijm voorlopig erg traag groeien. Oogst daarom ook niet direct in het eerste jaar al. Afhankelijk van het soort tijm dat je hebt geplant hebben jonge tijmplantjes bijna nooit bescherming nodig. Zeker wintertijm niet. Je kunt tijm ook stekken. Takjes van tijm kan je stekken maar het maken van afleggers is makkelijker.

Hoe maak je afleggers van tijm? Neem dan een jong maar stevig takje en buig dit af naar de grond. Ongeveer op de helft van het takje laat je deze de grond raken. Je kunt voorzichtig wat van de bast wegschrapen. Leg vervolgens iets zwaars op het stukje tak dat de grond raakt. Zo blijft dit op z'n plek.

Na het maken van de aflegger zal deze wortels maken. Na enkele maanden kan je de tak afknippen van de moederplant. Je graaft het takje vervolgens uit en zet deze op een nieuwe plek, bijvoorbeeld in een potje. Het beste moment voor het maken van afleggers is in het voorjaar wanneer tijm weer begint te groeien.

Per vierkante meter kan je ongeveer 21 tot 29 tijm planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 4 tot 6 tijm planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Of je nu in rijen of per m² zaait, het is altijd verstandig om tussen de regels een grotere afstand aan te houden dan de plantafstand.

Tijm standplaats en verzorgen

Hoe kweek je tijm? Als je de juiste grond hebt dan is tijm kweken erg makkelijk. Op een verkeerde grond is het een hel. Kies dus allereerst de juiste grond uit of maak zelf een geschikt mengsel, dat is drie kwart van het werk.

Tijm staat graag op een plekje in de volle zon. De meeste soorten zijn sterk winterhard en hebben geen bescherming nodig tegen vorst. Mocht je geen zonnige plek hebben dan werkt de halfschaduw ook, zo lang het er ook goed droog is. Ga alleen niet verder de schaduw in dan enkel halfschaduw. Meer zon is altijd beter.

Tijm is een meerjarige plant, wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan -20℃.

Tijm combinatieteelt en wisselteelt

Tijm
Voor het kweken van tijm hoef je geen wisselteelt te gebruiken.

Tijm goede buren
Tijm kweken kan goed samen met aardbei, lavendel, rozemarijn, salie, spruitjes, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Tijm slechte buren
Tijm heeft geen nadrukkelijk slechte buren.

Tijm water geven

Hoeveel water heeft tijm nodig? Geef tijm hooguit eens in de week water als het droog is. Bij wisselvallig weer hoef je tijm eigenlijk helemaal geen water te geven. In pot geef je tijm vaker water omdat vocht snel wegstroomt en verdampt. In de vollegrond heeft tijm veel minder water nodig. Tijm kan goed tegen droogte.

Tijm grondsoort en bodem

Welke grondsoort heeft tijm nodig? Tijm groeit graag op een droge grondsoort. Het helpt als de grond wat luchtig, zanderig is en niet al te vochthoudend. We raden sterk af om tijm op stevige grond te kweken. Kleigrond kan je per definitie uitsluiten.

Mocht je een tuin op kleigrond hebben, zet tijm dan in een pot en maak zelf een mengsel. De meeste soorten potgrond zijn geschikt. Je kunt zelfs cactusgrond gebruiken, dan hoef je geen zand te mengen. Bij gewone potgrond kan je beter wel wat fijn zand mengen om de grond luchtiger te maken.

Tijm doet het goed in bijvoorbeeld een rotsentuin, tussen de rotsen in droge grond. Tijm kweken in potten vergt wel wat voorbereiding. Het is extra belangrijk dat er gaten onderin de pot zitten. Voor een goede afwatering kan je de pot onderin vullen met een laag kiezels of hydrokorrels.

pH

Tijm tolereert bodems waarbij de pH-waarde ergens tussen deze twee waarden in ligt. Hoe meer naar links, hoe zuurder de grond is. Rechts is dan natuurlijk meer basisch. Lees ook: Wat is pH?

Tijm bemesten

Moet je tijm bemesten? Tijm heeft erg weinig bemesting nodig. Het kruidje groeit goed op een arme grond. Krijgt tijm gele blaadjes dan is er meestal iets anders aan de hand. De verkeerde grondsoort is bijna altijd de oorzaak van kwaaltjes bij tijm, niet een gebrek aan voeding. Wil je toch bemesten dan kan je een kruidenmeststof gebruiken.

Tijm bloei en bestuiven

Wanneer bloeit tijm? Tijm bloeit doorgaans van mei tot juli.

Moet je tijm bestuiven? Voor de oogst van dit kruid hoef je het natuurlijk niet te bemesten, maar voor de zaadteelt kan dit wel leuk zijn. Tijm kan zichzelf goed uitzaaien. In het late voorjaar kan tijm beginnen met bloeien. Tijm is éénhuizig en maakt tweeslachtige bloemen en is dus goed zelfbestuivend.

Wanneer tijm bloeit kan het voor een prachtige zee van kleine bloemetjes zorgen. Zeker als je een klein veldje tijm hebt staan. De bloemetjes zijn paars, lila of wit van kleur en erg klein. Wel zijn de bloemetjes in grote aantallen tegelijk aanwezig.

Wanneer tijm oogsten

Wanneer kan je tijm oogsten? Doorgaans doe je dit van juni tot september.

Hoe oogst je tijm? Je kunt takjes van tijm afknippen, bijvoorbeeld na het snoeien. De blaadjes rits je van de takjes af. Je kunt ook de takjes gebruiken. Na het goed drogen van tijm kan je het verpulveren zodat je het over gerechten kunt uitstrooien.

Gedurende de hele groei kan je tijm oogsten maar doe dit liever niet bij een jong plantje dat je zelf hebt gezaaid. Wacht in dit geval liever tot het tweede jaar met de eerste oogst ervan.

Tijm gebruiken en bewaren

Waarvoor gebruik je tijm? De geur en smaak van tijm kan erg overheersend zijn. Daarom heb je er maar weinig van nodig, wat goed uit komt. Tijm groeit namelijk ook erg langzaam en heeft de tijd nodig om terug te groeien.

Er zijn veel verschillende gerechten waarin tijm gebruikt kan worden om een aroma toe te voegen aan het gerecht. Ook over de gebakken aardappels is tijm erg lekker.

Een kleine kanttekening: Wij geven geen medisch-, dieet- of ander gezondheidsadvies. Doe altijd eerst zelf goed onderzoek voor je een plant gebruikt in de keuken!

Tijm houdbaarheid

Hoelang kan je tijm bewaren? Tijm wordt vrijwel altijd gedroogd en kan dan nog minimaal een jaar goed blijven. Je bewaart tijm alleen als het goed droog is en stopt het dan in een gesloten potje of bakje.

Tijm snoeien

Wanneer kan je tijm snoeien? Doorgaans doe je dit van juni tot juli.

Hoe snoei je tijm? Hoewel tijm een klein struikje is (en blijft) kan het voorkomen dat je het plantje ergens een keertje terug moet snoeien. Wat de reden hiervoor ook is, snoei vooral niet tijdens de winter. Het niet inheemse struikje kan snoeiwonden slecht herstellen bij winters weer en krijgt hieronder te lijden. Snoei dan ook zeker niet wanneer er alsnog vorst wordt verwacht of als het vriest.

Het beste moment om tijm te snoeien is direct na de bloei in de zomer. Je snoeit vooral om het struikje een beetje in vorm te houden. Verwijder geen verhoute takjes en snoei alléén het groen een klein stukje terug.

Het verwijderen van verhoute takjes zorgt voor kale en lege plekken in het struikje, die waarschijnlijk nooit meer dicht zullen groeien. Bedenk je bij het snoeien ook dat tijm een trage groeier is. Verwijderde (groene) delen groeien dus erg langzaam terug.

Tijm ziektes en plagen

Welke ziektes en plagen zijn er bij tijm? Gezien de droge omstandigheden waar tijm graag in groeit, vormt dat in ons klimaat juist een grote uitdaging. Over het algemeen groeit tijm erg makkelijk op veel verschillende plaatsen, maar let goed op het soort grond waar je dit plantje in zet. Bijna altijd zijn kwalen het gevolg van een verkeerde grond.

Tijm kweken informatie