Sopropo
Momordica charantia - Curcubitaceae
Voorzaaien kweken en oogsten

Sopropo soorten

Sopropo is een vrucht welke een beetje lijkt op een gerimpelde komkommer vol wratten. Dat klinkt niet smakelijk maar er worden heerlijke gerechten mee gemaakt, bijvoorbeeld door de vrucht te vullen. Sopropo is vooral bekend in Suriname en Thailand, maar ook in sommige andere landen.

De groente wordt vaak sopropo genoemd, maar ook bij de naam bittermeloen vanwege de bittere smaak. Sopropo wordt ook balsempeer of karela genoemd en in Suriname noemen ze de vrucht ook foekwa. Er zijn veel verschillende soorten sopropo en niet alle soorten kan je hier kweken.

Sopropo kweken we hier altijd in een kas. De sopropo plant is van oorsprong tropisch. Thaise en Surinaamse sopropo zijn twee verschillende soorten. De Thaise sopropo is donkerder groen van kleur en vooral een stuk groter. Thaise sopropo is dezelfde plant maar de vruchtjes zijn iets kleiner.

De kleinere soorten die zijn hier makkelijker te kweken, omdat ze sneller rijp zijn. Grotere sopropo soorten kweken we hier niet vaak omdat het erg onzeker is. De kleine soorten hebben vaak de grootte van een snackkomkommer en grotere soorten van een gewone, lange komkommer.

Vergis je niet, want de vrucht lijkt op een komkommer maar smaakt zeker niet zo. Sopropo is erg bitter van smaak. Wel is de sopropo familie van de komkommer, net als de pompoen of meloen en diverse andere exotische vruchtgewassen.

Sopropo zaaien en planten

Wanneer kan je sopropo zaaien?
Sopropo zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van maart tot mei.
Wanneer kan je sopropo planten?
Sopropo planten of uitplanten op de bestemde plek kan in de kweekkas van mei tot juni. Sopropo planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van juni.

Sopropo zaaien we vanaf het vroege voorjaar. Sopropo zaden hebben veel warmte nodig om te kiemen. Die zaaien we dus op een zonnige vensterbank in potjes, en in een mini kweekkasje. Zelf gebruiken we daar een verwarmde propagator voor. Dat is niet vereist maar we vinden dit geweldig. De sopropo of bittermeloen zaden kiemen daarin veel sneller.

Op de vensterbank sopropo zaaien

Vul een aantal potjes met zaaigrond en druk dit aan. Zaai in elk potje ongeveer twee of drie sopropo zaden, niet dieper dan 2 centimeter. De zaden zijn iets groter dus ook niet te ondiep zaaien, dan kan je plantje omvallen na opkomst. Zaai meerdere zaadjes zodat overal iets opkomt.

Als er meerdere zaailingen opkomen, kies dan één mooie en grote zaailing uit. Verwijder de rest door ze weg te knippen. Trek de kiemplantjes niet uit de grond. Dan beschadig je misschien ook de wortels van het plantje dat je wilt houden.

Geef tijdens en na het kiemen ook steeds water. De grond mag een beetje opdrogen maar laat het niet helemaal droog worden. Maak de zaaigrond ook niet helemaal drijfnat.

Na half mei sopropo planten

Ongeveer na half mei kan je sopropo planten in een kweekkas, als je een kweekkas hebt. Dat is sterk aan te raden want buiten groeit sopropo veel minder goed. Wil je het toch buiten proberen, doe dit dan in een grote pot. Zet de pot bij een bakstenen muur of op een terras in de zon.

Belangrijk is wel om je plantje eerst af te harden. Zorg dat je sopropo of bittermeloen plant is gewend aan de nieuwe omgeving. Doe je dit niet dan kan het jonge plantje last krijgen van zonnebrand. Het blad wordt schraal en lichtbruin, waarna het afsterft. In het ergste geval kan je plantje overlijden maar ook een groeistilstand is niet uitgesloten. Daarom eerst goed afharden!

Om je plantje af te harden zet je deze een uurtje buiten of in de kas, op de bestemde plek. Dagelijks een uurtje langer tot je plantje dag en nacht buiten kan blijven staan. Daarna kan je het plantje definitief uitplanten op de bestemde plek. Sopropo planten we in de kas vanaf half mei of buiten pas vanaf begin juni.

Je kunt sopropo uitplanten als de wortels onder uit het potje naar buiten komen. Graaf een gat dat groot genoeg is voor het kluitje. Zet de kluit erin en druk de aarde voorzichtig maar goed aan. Geef ook na het uitplanten even water.

Je kunt sopropo planten in een kweekkas vanaf half mei. We raden ook echt aan om deze in een kas te zetten, buiten groeit sopropo minder goed. Wil je toch buiten

Hoe zaai je sopropo? Wil je bittermeloen of sopropo kweken, dan zaai je deze altijd voor in kweekpotjes. Sopropo heeft een lang seizoen nodig en veel warmte. Je kunt sopropo het beste in een mini kweekkasje of propagator in de vensterbank opkweken.

Sopropo zaden ontkiemen doorgaans binnen één tot twee weken als het warm genoeg is. Na half mei kan je de zaailingen in een kweekkas uitplanten of buiten in een pot zetten. De teelt buiten is af te raden. Heb je geen kweekkas, zet de plant dan in een pot tegen een muur op het zuiden. (Bakstenen) muren houden veel warmte vast.

Wees voorzichtig met direct zonlicht want de jonge zaailingen krijgen snel last van zonnebrand. De (jonge) blaadjes worden dan schraal lichtbruin en gaan dood, waardoor je plantje moeilijk of zelfs niet verder kan groeien. Naarmate het plantje groter wordt kan deze het zonlicht steeds beter verdragen.

Om zonnebrand te voorkomen kan je de jonge plantjes het beste eerst afharden. Dit kan je doen door de planten dagelijks even kort buiten in de zon te zetten. Elke dag iets langer tot de plantjes dag en nacht buiten kunnen blijven. Iets makkelijker is het om een kweekkas te gebruiken. Je kunt dan in het begin vliesdoek over de kas spannen. Dit verzwakt het zonlicht en je kunt de planten direct uitplanten.

Dit doe je door de zaailingen enkele uurtjes buiten te zetten en dan weer terug naar binnen te halen. Herhaal dit dagelijks maar steeds een uurtje langer, tot de plantjes dag en nacht in de kas (of buiten) kunnen blijven.

Per vierkante meter kan je ongeveer 14 tot 20 sopropo planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 4 tot 6 sopropo planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Sopropo standplaats en verzorgen

Sopropo groeit op dezelfde wijze als de komkommer en meloen of muismeloen, waar de sopropo of bittermeloen familie van is. Het is dus een klimplant en deze maakt hetzelfde soort hechtrankjes. Deze klampen zich vast aan alles wat in de omgeving te vinden is aan houvast.

Sopropo kweken we dus langs een hekwerk, betongaas, stokken of draden. Je kunt sopropo of bittermeloen ook laten kruipen als je daar de ruimte voor hebt. Wij laten de sopropo of bittermeloen klimmen langs draden in de kas, waar altijd een tekort is aan ruimte, omdat we zo veel willen kweken en van exotische planten houden.

Ook de sopropo of bittermeloen kan waanzinnig veel zijscheuten maken. Je kunt er een aantal verwijderen (zie verderop) om de plant netjes en geordend te houden. Vereist is dat niet. De sopropo, ook wel balsempeer, karela of foekwa, kan erg weelderig groeien. Als de plant goed staat kan deze alles overwoekeren.

Laat je een sopropo of balsempeer kruipen als plant, houd dan rekening met het volgende. Op een vochtige grond of bij vochtig weer, is de kans op schimmels groter bij de grond. Omdat je plant met de bladeren over een vrij vochtige grond kruipt.

Sopropo is een éénjarige plant, niet wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan 16℃.

Sopropo combinatieteelt en wisselteelt

Sopropo wordt meestal langs een hekwerk of gaas gekweekt om deze te laten klimmen. Bij voorkeur altijd in een kweekkas planten.

Sopropo
Voor het kweken van sopropo zou je wisselteelt kunnen gebruiken. Sopropo is een vruchtgewas. De ideale voorteelt is een bladgewas en de ideale nateelt is een wortel- of knolgewas of aardappelsoort volgens het wisselteelt schema.

Sopropo goede buren
Sopropo heeft geen nadrukkelijk goede buren.

Sopropo slechte buren
Sopropo heeft geen nadrukkelijk slechte buren.

Sopropo water geven

Deze exotische plant kan goed tegen droogte en groeit het liefste op een licht vochtige grond. Je mag de grond steeds goed op laten drogen, waarna je weer een beetje water kunt geven. Geef niet te veel water in één keer maar doe dit gespreid over de dag of over meerdere dagen.

Sopropo grondsoort en bodem

De grond mag licht vochthoudend zijn maar moet niet te lang nat blijven na het water geven. Zorg voor een luchtige structuur en kweek bij voorkeur op een zand- of leemgrond. Je kunt voor het planten koemestkorrels en compost gebruiken om de bodem te verbeteren.

Kweek je op kleigrond dan is het belangrijk om de bodem goed los te maken en veel organisch materiaal door de bodem te mengen. Doe dit ook met een flinke hoeveelheid brekerzand. Erg veeleisend is sopropo niet wat de grondsoort betreft maar je wilt voorkomen dat deze lang nat blijft na het water geven.

pH

Sopropo tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?

Sopropo bemesten

Sopropo heeft veel behoefte aan extra voeding. Met name kalium is belangrijk voor de weerstand van deze exotische plant. Zo is deze beter bestand tegen weersinvloeden en schommelende temperaturen, evenals schimmels en ziektes.

Wees met stikstof terughoudend. Sopropo kan erg veel blad gaan maken en maakt hierdoor minder en kleinere vruchten. Verder is bij de jonge zaailingen een handje fosfor verstandig om te geven omdat hiermee de groei van zo wel de wortels als (later) bloemknoppen wordt gestimuleerd.

Sopropo bloei en bestuiven

Wanneer bloeit sopropo? Sopropo bloeit doorgaans van juni tot september.

Sopropo is éénhuizig maar maakt ook eenslachtige bloemen. Mannelijke en vrouwelijke bloemen groeien dus afzonderlijk, maar wel aan dezelfde plant. Het is nodig om sopropo met de hand te bestuiven, vooral bij gebrek aan insecten op lastige plekken zoals in een kweekkas.

Bestuiven doe je door stuifmeel van de mannelijke bloemen over te brengen naar de vrouwelijke bloemen. Je herkent vrouwelijke bloemen aan een klein vruchtbeginsel achter de bloem. Eventueel kan je mannelijke bloemen geheel plukken en hiermee langs meerdere vrouwelijke bloemen gaan om stuifmeel over te brengen.

Wanneer sopropo oogsten

Wanneer kan je sopropo oogsten? Doorgaans doe je dit van juli tot oktober.

Sopropo oogst je als de vruchten af te knippen bij het steeltje. Trek ze nooit met de hand los want dan trek je de plant stuk of trek je hechtrankjes los waardoor de plant in elkaar zakt. De grootte van de vrucht hangt af van het soort. Meestal oogst je als de bittermeloen zo groot is als een snackkomkommer of augurk.

Oogst zeker niet te laat, dan krijgt de vrucht gele vlekken en is deze niet meer lekker. Net als komkommer kan de vrucht overrijp worden. Door steeds de vruchten te plukken zal de plant nog meer vruchten gaan maken. Heb je dus maar één vrucht aan je plant, dan is de kans groot dat je meer krijgt als je de vrucht van de plant haalt.

Sopropo gebruiken en bewaren

Sopropo of bittermeloen wordt in Suriname wel eens gevuld. Van zichzelf smaakt sopropo heel bitter, maar de vrucht is erg goed te combineren met andere ingrediënten. Ook in Aziatische landen wordt de vrucht veel gebruikt.

Je kunt met sopropo bijvoorbeeld roerbakken of wokken, maar je kunt het ook op andere manieren gebruiken. Niet iedereen kan de sterke smaak waarderen. Je kunt de vrucht daarom ook zoet maken met zoetstoffen. In pittige gerechten is sopropo erg lekker.

Sopropo houdbaarheid

De vrucht is het lekkerste als je deze direct na het oogsten gebruikt (of oogst wanneer je deze gaat gebruiken). Sopropo kan zeker niet worden ingevroren, dit verslechtert de smaak en structuur direct. Ook verwerkt in een ander gerecht is dit niet aan te raden.

Sopropo snoeien dieven of toppen

Moeten is een groot woord, maar je kunt sopropo beter wel dieven. Verwijder de zijscheuten tijdens de groei regelmatig en houdt drie tot zes sterke zijscheuten over waarmee je de plant verder laat groeien. Zijscheuten komen regelmatig terug. Verwijder je deze niet dan kan de plant andere planten overwoekeren.

Sopropo ziektes en plagen

Sopropo of bittermeloen kan ook zonder gaas of hekwerk worden gekweekt door de plant te laten kruipen. Het nadeel hiervan is dat de plant veel gevoeliger wordt voor schimmels doordat deze dicht bij de (vochtige) grond groeit. Deze manier van kweken is dus af te raden.

Sopropo krijgt soms last van zonnebrand. Vooral de jonge zaailingen zijn er gevoelig voor als je ze niet rustig laat wennen (afharden) wanneer je deze in een kas of buiten gaat uitplanten.

Sopropo kweken informatie