Muismeloen soorten
Muismeloen is een komkommerachtig plantje en wordt ook wel cucamelon of komkommermeloen genoemd. De vruchtjes lijken op piepkleine watermeloentjes. Het schilletje is knapperig en de smaak is lichtzuur en lijkt heel sterk op de smaak van komkommer.
Muismeloen of cucamelon maakt hechtrankjes en kan goed klimmen. Ondergronds maakt de muismeloen knolletjes die in landen van oorsprong overblijven. In ons klimaat blijven de knolletjes niet over maar sterven ze af door de kou.
De muismeloen (Melothria scabra) is overigens hele naaste familie van de parelmeloen (Melothria japonica). De parelmeloen is een vergelijkbaar en ook erg klein vruchtje, dat de naam te danken heeft aan de glanzende kleur en vorm die sterk lijkt op een echte parel.
Muismeloen zaaien of planten
Wanneer kan je muismeloen zaaien?
Muismeloen zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van maart tot april.
Wanneer kan je muismeloen planten?
Muismeloen planten of uitplanten op de bestemde plek kan in de kweekkas van mei tot juni.
Muismeloen planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van mei tot juni.
De cucamelon of muismeloen is een uitdaging, omdat het plantje veel warmte nodig heeft. Muismeloen zaaien we in het vroege voorjaar op de vensterbank, in kweekpotjes. Je begint vroeg in het jaar omdat de muismeloen een langer seizoen nodig heeft om te groeien. Zaai zeker niet te laat, dan kan je meer van de muismeloen oogsten.
Muismeloen zaaien in potjes
Muismeloen zaaien we voor in kweekpotjes op de vensterbank. Ideaal zijn kweekpotjes van P7 (7x7 cm) of P9 (9x9 cm) formaat. Vul de kweekpotjes met fijne zaaigrond. Wij gebruiken hier altijd biologische zaaigrond voor. Druk de zaaigrond goed aan, eventueel met de bodem van een ander kweekpotje.
In elk kweekpotje met zaaigrond maken we een gaatje, niet dieper dan anderhalve centimeter of nog iets minder. De zaadjes van muismeloen zijn heel klein. In elk potje zaaien we ongeveer twee of drie zaadjes. Zo komt er in elk kweekpotje wel iets op. Na opkomst verwijder je eventueel zaailingen en houd je er één per kweekpotje over.
Zelf houden we er soms twee over per kweekpotje. De plantjes gaan dan tegen elkaar opklimmen, eventueel langs stokken in de kas. Ze kunnen prima met z'n tweeën samen staan. Het hoeft niet en je kunt er ook één overhouden. Houd in elk geval de grond licht vochtig, tijdens en ook na het kiemen van de kleine zaadjes.
Muismeloen knolletjes planten
De muismeloen maakt kleine knolletjes. In de herfst bij dalende temperaturen sterven de knolletjes af, maar je kunt ze in een pot stoppen om te overwinteren. Overwinteren doe je dan binnenshuis bij kamertemperatuur of iets koeler, maar in elk geval een stuk boven het vriespunt. Als het erg koud wordt sterven ze alsnog af.
In het volgende jaar kan je de knolletjes opnieuw planten, in een pot of in de vollegrond in een kweekkas.
Muismeloen planten na half mei
Voor je direct gaat uitplanten moet je de muismeloen eerst goed afharden. Lees ook alles over afharden voor meer informatie over het afharden van je muismeloen plantjes.
Na half mei kan je muismeloen planten in pot of in de vollegrond, buiten of in een kas. Dit geldt voor gezaaide muismeloen maar ook voor de knolletjes. Muismeloen planten we na half mei omdat het dan warm genoeg is. In een kweekkas zou je dit begin mei al kunnen doen, zo lang het niet te koud is.
Graaf een gat waar het kluitje in past, zet het kluitje erin en strooi er aarde omheen (en overheen) om het weer op te vullen.
Per vierkante meter kan je ongeveer 6 tot 9 muismeloen planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 2 tot 4 muismeloen planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.
Muismeloen verzorging
Ideaal staat de muismeloen in de volle zon, al moet het plantje als het jong is daar wel even aan wennen (afharden). Ook staat de muismeloen graag een beetje beschut en uit de wind. Ideaal is daarom een kweekkas te gebruiken.
De cucamelon of muismeloen is eigenlijk een meerjarig plantje, maar we kweken het meestal als eenjarige. Tenzij je de knolletjes hebt overgehouden natuurlijk, want die kan je vorstvrij in een pot met aarde bewaren en het jaar daarna opnieuw planten. Het voordeel is dat je cucamelon of muismeloen dan sneller groeit en je vaak iets eerder muismeloen kunt oogsten.
In de vollegrond en zeker in een kweekkas, kan een muismeloen zeer weelderig groeien. Als je deze z'n gang laat gaan kan de muismeloen zelfs al het andere gaan overwoekeren. Het is van korte duur want in het najaar sterft de plant weer af, maar het is toch zonde van al het andere wat je er probeert te kweken. Snoeien is dus nodig als je plant erg groot dreigt te worden.
De cucamelon of muismeloen groeit als een komkommerachtige en maakt hetzelfde soort hechtrankjes. Je kunt een muismeloen laten klimmen langs een hekwerk, betongaas of stokken. De vruchtjes zijn maar heel klein en wegen bijna niets. Klimmen neemt dan ook veel minder ruimte in, maar je kunt de muismeloen eventueel ook laten kruipen als je er ruimte voor hebt.
Wel moet de muismeloen worden bestoven. Grotendeels gebeurt dit door insecten en trillingen. De bloemetjes zijn kleiner dan die van komkommers of meloenen, maar met de hand bestuiven is niet uitgesloten. Door zelf te bestuiven kan je de opbrengst ook bij muismeloen of cucamelon vergroten.
Muismeloen combinatieteelt en wisselteelt
Cucamelon of muismeloen is een klimplant en wordt bijna altijd langs een hekwerk, betongaas of stokken gekweekt.
Muismeloen
Voor het kweken van muismeloen zou je wisselteelt kunnen gebruiken.
Muismeloen is een vruchtgewas. De ideale voorteelt is een bladgewas en de ideale nateelt is een wortel- of knolgewas of aardappelsoort volgens het wisselteelt schema.
Muismeloen goede buren
Muismeloen kweken kan goed samen met
bloemkool,
boerenkool,
broccoli,
knolraap,
paksoi,
palmkool,
prei,
pronkboon,
rode kool,
romanesco,
slaboon,
spruitjes,
tomaat,
venkel,
witte kool,
als je gebruik maakt van combinatieteelt.
Muismeloen slechte buren
Muismeloen heeft geen nadrukkelijk slechte buren.
Muismeloen water geven
De muismeloen staat graag op niet te natte grond, in de volle zon. Je mag de bodem tussentijds steeds even kort laten opdrogen, maar geef daarna wel weer genoeg water. Staat je cucamelon of muismeloen in een pot of bak, dan droogt deze meestal sneller op. Zeker in de zomer zal je dan regelmatig water moeten geven. Vaak meer dan in de vollegrond.
Muismeloen grondsoorten
Muismeloen kweken we zelf wel eens op onze kleigrond, dan wel in een kweekkas. Het is niet ideaal maar toch groeide het plantje daar ontzettend weelderig. We moesten het goed in toom houden omdat het anders de tomaten en komkommers in de kweekkas zou overwoekeren. Kleigrond is niet ideaal maar het kan dus wel.
De beste grond voor cucamelon of muismeloen is een luchtige, humusrijke en doorlaatbare grond. Overtollig water moet makkelijk weg kunnen. Ook is een voedzame grond belangrijk omdat dit vruchtgewas stevig kan groeien en best wat meer voeding kan gebruiken.
Voor muismeloen in potten of bakken kan je zelf een potgrondmengsel maken, al is aarde en compost al voldoende. Zorg in elk geval voor een goede afwatering. Onderin de pot of bak, waar de gaten zitten, kan je een laag kiezels of hydrokorrels leggen. Zo kan het water makkelijk uit de pot wegstromen.
pH
Muismeloen tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?
Muismeloen bemesten
Bemesten raden we sterk aan. Zelf zaai ik de muismeloen elk jaar voor in onze moestuin. Deze krijgt voornamelijk veel kalium. Als vruchtgewas en zeker als komkommerachtige, draagt kalium bij aan de weerstand. Ook muismeloen kan last krijgen van ziektes die komkommers soms krijgen. De verhoogde weerstand helpt dit voorkomen.
Wel is het verstandig om terughoudend te zijn met stikstof. Zoals we hier hebben gemerkt groeide mijn muismeloen de eerste keer nogal weelderig. Extra stikstof zorgt voor nog meer bladgroei, ten koste van de opbrengst.
Voor het bemesten van muismeloen adviseren we bij benadering de samenstelling stikstof (N), fosfaat (P) en kalium (K) 6-12-14 of 6-10-12 . Dit is ons advies en geen vereiste. Je kunt zelf mest mengen naar verhouding. Lees ook: Wat is NPK mest?
Muismeloen bloei en bestuiven
Wanneer bloeit muismeloen? Muismeloen bloeit doorgaans van juni tot september.
De muismeloen is een eenhuizige plant met eenslachtige bloemetjes. Muismeloen of cucamelon maakt dus mannelijke en vrouwelijke bloemetjes, maar deze zitten altijd aan dezelfde plant. In principe gaat de bestuiving vaak goed want dit wordt door insecten gedaan. Met de hand bestuiven kan je opbrengst wel enorm vergroten.
De mannelijke bloemetjes zijn geel en zitten op een steeltje. Achter de vrouwelijke bloemetjes zitten kleine vruchtbeginsels. Deze lijken op een mini komkommer, maar worden dikker nadat de bloemetjes goed zijn bestoven. Zo zien de kleine bloemetjes met vruchtbeginsels eruit bij de muismeloen:
Bij een hoge luchtvochtigheid zoals in een kas, kan het zijn dat het stuifmeel niet echt "stuift" maar blijft plakken. Met de hand bestuiven zorgt dan toch nog dat de bestuiving slaagt.
Wanneer muismeloen oogsten
Wanneer kan je muismeloen oogsten? Doorgaans doe je dit van juli tot oktober.
Hoe oogst je muismeloentjes? De kleine vruchtjes zitten vaak verstopt tussen de grote bos blaadjes die een weelderig groeiende muismeloen kan maken. Soms moet je goed zoeken en je ziet er gegarandeerd een aantal over het hoofd die je later dan weer tegenkomt.
Het beste kan je muismeloentjes plukken als deze nog klein zijn, ongeveer ten grootte van een druif. Als je ze later oogst worden ze steviger en de schil wordt dan ook wat harder. Jonge muismeloentjes smaken het lekkerste.
Echt groot worden de vruchtjes overigens ook niet. Wanneer deze iets groter zijn dan een druif dan stoppen ze meestal met groeien. Ze zijn dan nog steeds eetbaar, maar zoals gezegd wel een stukje taaier en knapperiger. Meestal iets minder lekker dus.
De vruchtjes lijken heel erg op een watermeloen. Ze hebben hetzelfde patroontje van licht en donkergroene streepjes, maar dan heel erg klein. Het is dan ook niet voor niets dat de vruchtjes muismeloentjes worden genoemd.
Muismeloen gebruiken
Muismeloentjes zijn net als komkommer heel goed rauw te eten. Ze hebben een knapperig schilletje, smaken fris en heel licht zuur maar zijn sappig van binnen. De smaak doet sterk denken aan de smaak van een komkommer. Ze zijn ook goed in zo wel een groente- als een fruitsalade te gebruiken. Cucamelon of muismeloen is dus veelzijdig en een gezonde groente!
Muismeloen houdbaarheid
Hoelang kan je een muismeloen bewaren? Je kunt verse muismeloentjes ongeveer 1-3 weken in de koelkast bewaren, afhankelijk van hoe vers ze zijn en hoe rijp ze zijn geoogst. Het lekkerste is om ze direct van de plant af te eten of te gebruiken. Als je ze te lang bewaart gaan ze vies zuur smaken en worden ze rimpelig.
Muismeloen snoeien dieven of toppen
Moet je een muismeloen dieven? In tegenstelling tot de meeste komkommerachtigen hoef je een muismeloen niet echt te dieven. De plant maakt namelijk zeer kleine vruchtjes die weinig energie kosten en niet onder hun eigen gewicht kunnen afbreken van de plant.
Wel kan de extreem weelderige groei van een muismeloen reden zijn om de plant alsnog te dieven. Muismeloenen kunnen woekeren in een warme kweekkas. Om die reden worden zijscheuten vaak alsnog verwijderd naar wens.
Bij een ongecontroleerde groei, wanneer de plant echt alles begint te overgroeien, kan je deze toppen door groeipunten weg te nemen. Zo groeit de plant op de getopte plekken niet meer verder. Wel kan de plant hierdoor juist meer nieuwe zijscheuten gaan maken en in de breedte verder gaan groeien.
Muismeloen ziektes en plagen
Welke ziektes en plagen zijn er bij de muismeloen? Muismeloenen krijgen soms last van meeldauw. Dit komt met name voor bij kruipende planten waarvan het blad de grond raakt, maar ook bij planten die veel te koud en erg vochtig staan. Bij te nat weer of te veel water geven kunnen de wortels of knolletjes ondergronds gaan rotten.
