Artisjok
Cynara scolymus
Voorzaaien kweken en oogsten

Artisjok draagt de wetenschappelijke (Latijnse) naam Cynara scolymus en is een lid van de composietenfamilie, ook wel asteraceae.

Artisjok soorten

Welke soorten artisjokken zijn er? De kleur van de bloem kan verschillen per soort. Sommige artisjokken bloeien paars en anderen juist groen. Veel verschil in smaak en grootte is er niet tussen de rassen die er zijn.

Artisjok zaaien en planten

Wanneer kan je artisjok zaaien? Artisjok zaaien of voorzaaien kan direct buiten van april tot mei. Artisjok zaaien of voorzaaien onder glas kan van februari tot maart.

Wanneer kan je artisjok planten? Artisjok planten of uitplanten kan buiten van mei tot juni.

Binnen voorzaaien geeft je een voorsprong waardoor de plant mogelijk hetzelfde jaar nog bloeit, en je dus de bloemknoppen dit jaar nog kunt oogsten. Lukt dat niet, dan bloeit de artisjok volgend jaar zeker. Artisjokken zaai je het beste voor in ruime kweekpotten. Ongeveer in april kan je de planten buiten in de grond zetten.

Per vierkante meter kan je ongeveer 1 tot 3 artisjok planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 1 tot 2 artisjok planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Of je nu in rijen of per m² zaait, het is altijd verstandig om tussen de regels een grotere afstand aan te houden dan de plantafstand.

Artisjok standplaats en verzorgen

Hoe kweek je artisjokken? Artisjokken kunnen goed tegen lichte tot matige vorst. Bij strenge vorst kunnen ze wel wat bescherming gebruiken. Artisjokken groeien uitstekend op een plekje in de halfschaduw. De planten worden best groot en nemen veel ruimte in. De plant kan makkelijk een meter breed uitgroeien. Artisjokken zijn meerjarige planten en familie van de distel. Artisjokken kweken doe je eigenlijk alleen maar in de vollegrond. Een pot of kuip geeft te weinig ruimte.

Artisjok is een meerjarige plant, wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan -10℃.

Artisjok combinatieteelt en wisselteelt

Artisjokken worden vaak in rijen gekweekt.

Artisjok
Voor het kweken van artisjok hoef je geen wisselteelt te gebruiken.

Artisjok goede buren
Artisjok kweken kan goed samen met doperwt kapucijner, linzen, maïs, peul pronkboon, slaboon, tuinboon, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Artisjok slechte buren
Artisjok heeft geen nadrukkelijk slechte buren.

Artisjok water geven

Hoeveel water heeft een artisjok nodig? Artisjokken gebruiken veel water, maar je hoeft tijdens vochtigere perioden lang niet iedere dag water te geven. In principe groeit een artisjok in de zomer ook als je een goed vochthoudende bodem hebt. Heb je dat niet, geef dan tijdens droge perioden dagelijks enkele liters water. Sla een keer over als de bodem nog vochtig aanvoelt.

Artisjok grondsoort en bodem

Welke grond voor artisjokken? Artisjokken groeien snel en worden erg groot. Hierdoor hebben ze een goed voedzame bodem nodig. Ook op stevigere grondsoorten zoals gemengde kleigrond groeien artisjokken prima. Een humusrijke bodem vol (verteerd) organisch materiaal is ideaal.

pH

Artisjok tolereert bodems waarbij de pH-waarde ergens tussen deze twee waarden in ligt. Hoe meer naar links, hoe zuurder de grond is. Rechts is dan natuurlijk meer basisch. Lees ook: Wat is pH?

Artisjok bemesten

Welke mest geef je artisjokken? Artisjokken gebruiken veel voeding om zo groot te worden. Wees daarom vooral gul met het geven van meststoffen. Probeer zo veel mogelijk rekening te houden met de ideale NPK-samenstelling van de meststof. Geef vooral een gebalanceerde voeding met wat extra kalium.

Artisjok bloei en bestuiven

Wanneer bloeit artisjok? Artisjok bloeit doorgaans van juli tot november.

Moet je artisjokken bestuiven? Nee, voor de gewone teelt hoef je artisjokken niet te bestuiven. Wel als je artisjokken wilt kweken om de zaden te kunnen zaaien. De artisjok is een zelfbestuivende plant, éénhuizig en met tweeslachtige bloemen. Insecten regelen de bestuiving voor het grootste deel.

Artisjokken maken schitterende bloemen. Hieraan is duidelijk te zien dat de artisjok eigenlijk een soort distel is. De bloemen blijven bovendien gedurende een lange tijd bloeien.

Wanneer artisjok oogsten

Wanneer kan je artisjok oogsten? Doorgaans doe je dit van juli tot oktober.

Van artisjokken worden de bloemknoppen geoogst als het blad er omheen nèt een beetje uit elkaar begint te staan. Afhankelijk van het moment waarop je hebt gezaaid kun je in de zomer de bloemknoppen oogsten, voor de bloei.

Je bent te laat met oogsten als de bloemknoppen open gaan staan. Dit hoeft overigens niet zo'n ramp te zijn, want de bloemen zijn schitterend om te zien. Artisjokken kweken in de voortuin is dan ook erg leuk. Voorbijgangers kijken vaak naar de schitterende, meestal paarsgekleurde bloemen. Ze hebben iets weg van een distel, waar ze overigens familie van zijn.

Artisjok gebruiken en bewaren

Hoe gebruik je artisjokken? Artisjokken worden gekookt. Je kunt artisjokken eten met knoflookmayonaise of met Parmezaanse kaas, bijvoorbeeld als ovengerecht. Een artisjok smaakt zacht en soms een klein beetje bitter. Artisjokken moeten heel lang koken voor ze gaar zijn.

Een kleine kanttekening: Wij geven geen medisch-, dieet- of ander gezondheidsadvies. Doe altijd eerst zelf goed onderzoek voor je een plant gebruikt in de keuken!

Artisjok houdbaarheid

Hoelang is een artisjok houdbaar? Verse artisjokken zijn het lekkerste. De pas geoogste bloemknoppen zijn tot maximaal een week in de koelkast te bewaren. Om te voorkomen dat je oogst uitdroogt kan je de artisjokken het beste in een vochtige theedoek bewaren. Het is niet aan te raden om al gekookte artisjokken te bewaren. Je kunt artisjokken kort blancheren en in de diepvries bewaren, maar ook dit komt de kwaliteit niet ten goede. Wel blijven ze op die manier nog enkele maanden houdbaar.

Artisjok ziektes en plagen

Welke ziektes en plagen zijn er bij artisjokken? De artisjok kan last krijgen van zwarte bladluizen. Dit komt met regelmaat voor. Meestal blijft de plaag beperkt en verdwijnt deze wanneer de dagen erg warm worden. Je kunt luizen bij artisjokken voorkomen met combinatieteelt, door planten in de buurt te zetten waar luizen niet van houden (of juist wel, als lokplanten).

Artisjok kweken informatie