Zwarte bes
planten kweken en oogsten

Zwarte bes draagt de wetenschappelijke (Latijnse) naam Ribes nigrum en is een lid van de ribesfamilie, ook wel grossulariaceae.

Zwarte bes soorten

Zwarte bessen worden gebruikt om cassis of cassis-siroop te maken, en daarom wordt de zwarte bes ook vaak de cassisbes genoemd. Er zijn ontzettend veel rassen van de zwarte bes, waardoor het lastig kan zijn om een keuze te maken. Het beste koop je de zwarte bes daarom bij een kweker die je hier meer over kan vertellen. De rassen hebben vaak een eigen smaak of andere eigenschappen, bijvoorbeeld grotere bessen of ze zijn productiever.

Zwarte bes zaaien en planten

Zwarte bessen opkweken uit zaden is niet gebruikelijk. De zaden zijn niet makkelijk te kiemen en het is niet met zekerheid te zeggen of zaden uit besjes ook echt vruchtbaar zullen zijn. Daarnaast duurt het nog jaren voor je kunt oogsten, als dat überhaupt zo ver komt. Meestal wordt een zwarte bes als plant bij een kweker gekocht en in de tuin geplant. Je kunt overwegen om een zwarte bes te stekken om deze succesvol te vermeerderen. Mocht een leuk experimentje doen met het ontkiemen van de zaadjes van een zwarte bes, dan zullen de zaden eerst gestratificeerd moeten worden.

Per vierkante meter kan je ongeveer 1 tot 3 zwarte bes planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 1 tot 2 zwarte bes planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Of je nu in rijen of per m² zaait, het is altijd verstandig om tussen de regels een grotere afstand aan te houden dan de plantafstand.

Zwarte bes standplaats en verzorgen

De zwarte bes is een heerlijke bessensoort als je ervan houd. Dat laatste wil ik heel graag even benadrukken; Als je ervan houd, want de bessen hebben in tegenstelling tot veel ander kleinfruit een hele uitgesproken en eigen smaak. Van de zwarte bes wordt vaak cassis-siroop gemaakt. Daarom wordt de zwarte bes ook heel vaak cassisbes genoemd. Zwarte bessen doen het op zonnige plekken en in de halfschaduw uitstekend.

Zwarte bes combinatieteelt en wisselteelt

Zwarte bes
Voor het kweken van zwarte bes hoef je geen wisselteelt te gebruiken.

Zwarte bes goede buren
Zwarte bes kweken kan goed samen met anijs, bieslook, bosui, dille, knoflook, oost-indische kers, prei, stengelui, uien als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Zwarte bes slechte buren
Zwarte bes kweken gaat liever niet samen met aardappel, wortel, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Zwarte bes grondsoort en bodem

Zwarte bessen doen het niet zo goed op dikke kleigrond. Hier kan je beter een grote hoeveelheid compost en organisch materiaal aan toevoegen, maar daarnaast ook extra brekerzand. Hiermee maak je de bodem luchtiger, beter doorlaatbaar en minder dik en klonterig. Zwarte bessen hebben een sterke voorkeur voor een zuurdere grondsoort, maar in principe kunnen ze op vrijwel iedere grondsoort wel aardig groeien.

pH

Wat is pH?

Zwarte bes bemesten

Als kleinfruit heeft de zwarte bes veel aan een extra beetje organische meststoffen voor kleinfruit (bij voorkeur) of een organische meststof voor moes- en kruidentuin. Zwarte bessen groeien goed op een voedzame bodem.

Voor het bemesten van zwarte bes zou je zelf de juiste hoeveelheid stikstof (N), fosfaat (P) en kalium (K) kunnen mengen in de verhouding 0-0-0. Dit is ons advies.

Wat is NPK?

Wanneer zwarte bes oogsten

Wanneer kan je zwarte bes oogsten? Doorgaans doe je dit van juli tot september.

De zwarte bes is typisch zomerfruit. Je oogst de bessen van de zwarte bes, ook wel cassisbes genoemd om de reden hieronder (zie: gebruiken), in de zomermaanden. De bessen kun je met trosjes tegelijk plukken of los per bes als ze niet allemaal rijp zijn.

Zwarte bes gebruiken en bewaren

Rauw zijn de bessen vaak iets minder lekker, maar je kunt van zwarte bessen heel goed jam of cassis(siroop) maken. Daarom wordt de bes ook wel casissbes genoemd.

Zwarte bes houdbaarheid

Zwarte bessen zijn enkele dagen te bewaren, maar direct van de plant in de koeling meestal een week. Verwerkt in jam, sappen of gerechten zijn ze vaak langer houdbaar. Je kunt bessen ook invriezen waardoor deze tot een jaar houdbaar blijven.

Zwarte bes snoeien

Wanneer kan je zwarte bes snoeien? Doorgaans doe je dit van februari tot maart en van mei tot juni.

Oude takken waar vruchten aan hebben gezeten maken plaats voor jonge takjes die dan weer verder kunnen groeien. Jonge takken dragen volgend jaar vruchten (zwarte bessen). Snoei de oude takken terug en houd de struik luchtig. Een te dichte groei bevordert schimmels die de plant ziek kunnen maken. Door te snoeien wordt de struik ook niet overdreven groot, maar natuurlijk heb je dat bij het snoeien helemaal zelf in de hand.

Snoei in het begin van het jaar (na de winter) flink terug om de struik goed in vorm te houden. Dit doe je na de winter omdat, hoewel een struik veel kan hebben, de kans op infecties groter is in de winter. Omdat de struik net als veel andere planten in rust is gedurende de winter, zullen snoeiwonden niet dichtgroeien. De kans op schimmels en infecties door open wonden wordt dan groter.

Zwarte bes ziektes en plagen

Het blad van de zwarte bes is zeer geliefd bij onder andere rupsen en luizen, waarvan de luizen zich al vroeg in het jaar laten zien. Bobbels en vervormingen van het (vooral jonge) blad van de plant, is een veelvoorkomend gevolg van luizen op de plant. Ook meeldauw komt bij onder andere de zwarte bes vaker voor dan bij andere planten. Bessen verdwijnen mogelijk als gevolg van vogelvraat, vogels houden namelijk van de bessen van deze plant.

Zwarte bes kweken informatie