Aalbes
Ribes rubrum




Aalbes kweken
Aalbes algemene verzorging
Waar plant je een aalbes? Welke standplaats heeft een aalbes nodig? Op een plekje in de halfschaduw doet een aalbes het erg goed, maar je kunt deze overheerlijke bessenstruik ook in de volle zon planten. Bij meer zonlicht worden de bessen vaak iets groter en rijpen ze sneller.
Aalbes zaaien en planten
Wanneer plant je een aalbes? Het beste doe je dit in de herfst of in het vroege voorjaar, of als het niet anders kan in de winter. Dan heeft de struik tijd om goed te wortelen en aan te slaan. Aalbessen worden niet vaak uit zaden opgekweekt. De rode (of witte) bessenstruik stekken of er eentje kopen is makkelijker en je kunt sneller oogsten. Vaak hetzelfde of volgende jaar al. Je hoeft in elk geval geen 4 jaar te wachten. Kan je aalbessen zaaien? Een aalbes zaaien is mogelijk nadat je de zaden hebt gestratificeerd. Zo laat je een periode van lage temperaturen over de zaden gaan, buiten in de winter of binnen in de koelkast. Na deze koude periode zijn de zaden levensvatbaar en kan je ze zaaien. Als je zaden uit besjes hebt gehaald dan moet de struik -waar de besjes vanaf komen- goed bestoven zijn tijdens de bloeiperiode. Bij de teelt vanuit zaden duurt het minimaal 4 jaar voor de struik kan bloeien en bessen kan geven.
Aalbes water geven
Hoeveel water geef je een aalbes? Geef alleen water bij droogte of als de grond erg is opgedroogd. Wanneer een aalbes goed is geworteld haalt deze zijn water diep uit de bodem. In de zomer is het raadzaam om je rode of witte bessenstruikje wel wat water te geven. Ongeveer om de dag een halve gieter water is dan voldoende. Kijk vooral naar de bodem. Als deze nog vochtig is (ook onder de oppervlakte) dan hoef je eigenlijk geen water te geven.
Aalbes grondsoort
Welke grond heeft de aalbes nodig? De aalbes heeft geen concrete eis voor een specifieke grondsoort. Wel groeit de struik beter op licht tot matig zure grondsoorten. Aalbessen groeien het beste op gemengde klei/leem grond, maar ook dit is geen vereiste voor de teelt. Te vette klei kan de opname van voedingsstoffen iets remmen. Je zult dan iets meer moeten bemesten dan gebruikelijk is. Het toevoegen van compost vóór de aanplant is sterk aan te raden. Hiermee verbeter je de structuur.
Aalbes bemesting
Welke meststof gebruik je voor aalbes? De beste meststof voor het kweken van aalbes heeft bij benadering een NPK samenstelling van 8-11-10. Wat is NPK?
Welke mest is voor de aalbes? Geef een algemene mestvoeding volgens de instructies op de verpakking. Daarnaast is het raadzaam om een handje kalk te strooien. Doe dit in het voorjaar, wanneer de struik begint met uitlopen. Met de juiste bemesting zal je rode bessenstruik (of witte bessenstruik) een hogere opbrengst geven. Op een voedzame bodem groeit de struik optimaal. Wees iets terughoudender met stikstof. Omdat overmatige bladgroei ten koste gaat van de opbrengst geef je hier liever iets minder van.
Aalbes bestuiven
Is een aalbes zelfbestuivend? Ja, de aalbes maakt tweeslachtige bloemen. Zo wel de meeldraden als de stampers zitten dus in dezelfde bloem, en dus aan dezelfde plant. De aalbes is dus per definitie ook éénhuizig. Kruisbestuiving is mogelijk als je meerdere aalbessen hebt staan. De bestuiving gaat nagenoeg vanzelf. Insecten doen dit en de wind helpt ook een handje.
Wanneer aalbes oogsten
Wanneer kan je aalbessen plukken? De aalbes is typisch zomerfruit. Je oogst de bessen, ook wel rode bessen genoemd, in de zomermaanden. Pluk hiervoor de hele trosjes en rits de bessen eraf wanneer je ze gaat gebruiken. Je kunt voor het oogsten van trosjes aalbessen een klein oogstschaartje gebruiken. Rode aalbessen zijn rijp wanneer deze een diep rode kleur hebben gekregen. Witte aalbessen zijn rijp wanneer deze helemaal wit en zelfs een klein beetje geel zijn geworden. Roze aalbessen zijn rijp als deze fijn lila gekleurd zijn. Wees er echter snel bij als je aalbessen gaat plukken, de vogels vinden ze ook heerlijk!

Waarvoor gebruik je rode bessen? Aalbessen zijn zuur van smaak, heerlijk fruitig en ook een beetje zoet. De smaak past hierdoor erg goed bij zure yoghurt, maar ook door kwark en andere zuivel. Je kunt de bessen natuurlijk in een fruitsalade verwerken of zo van de plant eten. Al is dit niet de meest populaire bes voor jam, het is mogelijk om aalbessen tot jam te verwerken. Dat kan natuurlijk ook heerlijk zijn! Aalbessen zijn dus erg veelzijdig.
Hoe lang kan je aalbessen bewaren? Vers geplukte aalbessen zijn het langst houdbaar als deze nog aan het trosje bij elkaar hangen. In de koeling bewaar je de bessen meestal tot maximaal een week. Gelukkig zijn aalbessen prima in te vriezen. In de diepvries blijven aalbessen nog minimaal een jaar houdbaar. Nadat je ze hebt ontdooid blijft de smaak erg goed behouden, al zijn ze natuurlijk nooit zo lekker als vers van de struik.
Aalbes snoeien of dieven
In welke maand moet je aalbessen snoeien? In februari of begin maart kan je rode bessen snoeien om oude takken te verwijderen. Oude takken waar vorig jaar bessen aan zaten snoei je dan weg. De jonge takken die overblijven zullen dit jaar de bessen gaan dragen. Een aalbes kan wellicht iets te groot worden voor sommige tuintjes. Ook dan is het handig om in deze periode de struik iets terug te snoeien. Aalbessen snoeien in mei? Doe het, maar wees terughoudend. Het snoeien van rode bessen doe je idealiter twee keer hetzelfde jaar. Deze tweede snoei in de maand mei is minder ingrijpend. Deze lichte snoei is vooral bedoeld om de ontwikkeling van de bessen te stimuleren. Door groeipunten van jonge takjes te verwijderen, rem je de groei van de struik iets af. De struik gaat zich dan meer richten op de vruchtjes.
Aalbes rassen en soorten
Welke soorten aalbessen zijn er? Aalbessen zijn er in het rood, wit en lila of roze. Rode bessen smaken over het algmeeen iets zuurder dan witte bessen. Verder is het vooral een ander kleurtje, wat misschien leuk is om te zien. Witte bessen vallen mogelijk iets minder op bij vogels, maar echt bewezen is dit niet. Ook is er nog de zwarte bes, ook wel cassis-bes genoemd. Dit is in principe hetzelfde soort plant, maar een andere variëteit.
Is de aalbes meerjarig? Ja, de aalbes is een meerjarige maar niet wintergroene heester. Aalbessen zijn bladverliezende struiken. Vroeg in het voorjaar lopen de knoppen van de aalbes als één van de eerste opnieuw uit.
Aalbes ziektes en plagen
Welke ziektes en plagen zijn er bij aalbessen? De aalbes is een zeer geliefde plant voor bladluizen. Vroeg in het voorjaar slaat regelmatig de bloedblaarluis toe, de meest voorkomende luizensoort bij aalbessen. Wat kun je doen tegen bloedblaarluis? Je kunt ze preventief bestrijden door natuurlijke vijanden te lokken. Vogels, maar ook lieveheersbeestjes en de larven daarvan eten luizen. Door het aangetaste blad weg te halen voorkom je veel schade. Zorg dat er wel wat blad blijft zitten. Ook rupsen van vlinders slaan geregeld toe. Soms worden complete bessenstruiken kaalgevreten door rupsen. Net als bij bladluizen geldt dat natuurlijke vijanden dit kunnen voorkomen. Plaats insectengaas rondom je bessenstruiken om vlinders op afstand te houden. Wanneer de struik eenmaal wordt aangevallen door rupsen, is de plaag zelden nog te stoppen. Controleer daarom je struik regelmatig en wees er snel bij. Een enkele keer kan er meeldauw ontstaan op de aalbessenstruik. Onder andere door goed te snoeien kan je dit voorkomen. Biologische bestrijdingsmiddelen zijn een laatste redding als een plaag te heftig wordt. Liever wilt men het gebruik van middeltjes natuurlijk voorkomen. Er zijn bepaalde rassen die beter resistent zijn tegen schimmels, ziektes en plagen. Deze rassen zijn dus minder vatbaar voor bladluizen, rupsen en andere kwaaltjes. Een goede weerstand voorkomt alle soorten plagen, ziektes en schimmels. Dit geldt voor alle planten. Zorg voor de juiste voeding en geef aalbessen soms een handje extra kalium. Hiermee bevorder je niet alleen de ontwikkeling van de wortels. Je helpt de plant ook om zich beter te weren tegen ongewenste kwaaltjes. Aalbessen zijn een heerlijke maaltijd voor vogels. Wie in een vogelrijke omgeving woont moet de struik beschermen, anders blijft er niets van de besjes over en is het grootste deel al weg voor ze überhaupt rood (of wit) kunnen kleuren. Vraat door vogels is eenvoudig te voorkomen door een vogelnet rondom de struiken te plaatsen. Vogels kunnen zo niet bij de bessen komen. Gebruik bij voorkeur een blauw vogelnet, omdat de kleur meer opvalt en vogels hier minder snel in verstrikt zullen raken. In het vroege voorjaar is de struik vaak al direct slachtoffer van bladluizen. Met name de bloedblaarluis kan een ware plaag vormen bij de aalbes. Het blad gaat rimpelen, krullen en vouwen en er verschijnen een soort bulten op het blad. Opvallend is dat de bobbels en bulten op het blad (donker)rood gekleurd zijn. Bladluizen eten dan vooral het jonge blad, waardoor de plant moeite krijgt met het groeien. Er zijn verschillende oplossingen voor zoals het uitzetten van (larven van) lieveheersbeestjes. Dit is de meest natuurlijke oplossing. Iets minder effectief is het besproeien van de plant met een aftreksel van knoflook en uien. Je kunt ook biologische bestrijdingsmiddelen gebruiken. Als laatste is de aalbes vatbaar voor rupsen. Wanneer de eerste vlinders verschijnen is het oppassen geblazen, want deze leggen eitjes op het blad. Wanneer deze uitkomen kunnen de rupsen hele struiken volledig kaalvreten. Dit is te voorkomen met een fijnmazig insectengaas dat tevens het eerder genoemde probleem, vraat door vogels, zal voorkomen. Door combinatieteelt toe te passen en diverse (geurende) kruiden in de buurt te planten, blijven al veel ongewenste gasten op afstand.
Aalbes teeltwijzen
Voor het kweken van aalbes hoef je geen wisselteelt te gebruiken. Hoe kweek je aalbessen? Plaats de struik op een plekje in de halfschaduw of in de volle zon. Zorg als eerste voor insectengaas. Hiermee houd je ongewenste vlinders (rupsen) en ook vogels op afstand. Dit is belangrijk omdat de aalbes een geliefde plant is voor allerlei beestjes. Aalbessen hebben weinig bijkomende attributen nodig. Regelmatig snoeien bevordert de oogst en verhoogt de opbrengst.
Aalbes kan goed worden gecombineerd met (goede buren): Anijs
Aalbes kan slecht worden gecombineerd met (slechte buren): Aardappel
Deel deze pagina
Win een kweekkas!
Schrijf je in en maak iedere maand kans op één van de twee kweekkasjes!

Binnen zaaien in juni
Buiten zaaien in juni
In kas planten in juni
Buiten planten in juni
Oogsten in juni

Ui
Allium cepa




Of je nu zaaiuien of plantuien opkweekt, het kweken van uien vraagt niet veel. De teelt van uien verloopt ongeveer het zelfde als die van knoflook. Een zonnige plek in de moestuin is het beste voor de teelt van uien. In principe heb je er geen omkijken naar als ze eenmaal staan, behalve dat je het beste zorgt dat de bodem constant licht vochtig blijft. De bollen vullen zich met veel water.
Snoeien in juni
Nieuw toegevoegde planten

Teff
Eragrostis tef




Teff staat het beste op een zonnige plaats, want de plant komt oorspronkelijk uit landen als Ethiopië en Eritrea. Teff planten kunnen aardig hoog worden, tot wel anderhalve meter, maar blijven vrij dun. Dat betekend dat deze planten heel snel omvallen, maar dat is niet erg. Het gras kan op deze manier toch heel goed verder groeien. Teff heeft wel iets meer warmte nodig dan de andere grassen die voor de granen worden gekweekt, zoals tarwe of rogge die je ook in de winter kunt kweken. Teff kan gaan bloeien vanaf een dag met ten minste 12 uur zonlicht. Als de planten zijn uitgebloeid is het tijd om de korrels te laten vormen.