Courgette
Curcubita pepo - Curcubitaceae
Voorzaaien kweken en oogsten
Zelf courgette zaaien, kweken en oogsten!
Courgette draagt de (Latijnse) wetenschappelijke naam Curcubita pepo en is een lid van de komkommerfamilie, ook wel curcubitaceae.
Pagina inhoud
Samenvatting
Er zijn veel soorten courgettes, van bolcourgettes tot langwerpige gele courgettes en nog veel meer. Courgette kweken is best makkelijk. Geef af en toe water, genoeg ruimte en bemest veel. Courgette kweken we op een zonnig plekje met voedzame grond. Je kunt courgette kweken in een kas, maar meestal doen we dit buiten. Courgette kweken we altijd in de vollegrond.
Courgette zaaien kan iedereen, zeker met F1-hybride zaden. Dit zijn sterke, productieve rassen die bijna altijd goed kiemen. Courgette zaaien we altijd in kweekpotjes op de vensterbank of later direct buiten. Hoe eerder je zaait hoe langer je kunt oogsten. Zaai ook niet te vroeg, want courgette planten we pas na half mei buiten. Dit geldt ook voor gele courgette planten en voor alle andere courgettesoorten.
Je kunt in de zomer tot en met de vroege herfst courgette oogsten. Courgette oogsten we bij voorkeur jong, dan zijn ze erg lekker. Zou je courgette later oogsten dan worden ze groot maar smaken ze niet beter. Ook bolcourgette oogsten we jong. Voel goed aan de courgette of deze een beetje meegeeft. Gele courgette wordt meestal meer oranje van kleur wanneer je deze kunt oogsten.
Courgette soorten
Courgettes zijn er in veel verschillende vormen en maten te vinden. De ene nog lekkerder dan de andere, maar bovenal ook nog mooier dan de andere. Je hebt courgettes namelijk langwerpig, maar ook rond. In tegenstelling tot de broer van de courgette, de pompoen, klimt de courgette niet. Er is echter een uitzondering.
Je kunt courgette kweken in diverse kleuren, zoals ronde gestreepte bolcourgettes. De meest bekende is misschien de gewone groene. Ook de langwerpige gele courgette is niet geheel onbekend en wordt met grote regelmaat gekweekt door liefhebbers.
Sommige courgettes zijn zelfs stervormig als je ze in plakjes snijd, omdat ze net als een stervrucht hoekjes hebben langs de zijkanten. Courgettes zijn er zelfs roomwit gekleurd of knaloranje. Je kunt zo veel verschillende soorten courgette kweken, dat je er nooit op raakt uitgekeken. Bij ons komt de courgette dan ook elk jaar terug in de moestuin.
Het mooie aan vrijwel alle soorten courgettes is dat ze ontzettend productief zijn. Zoals je ziet op de foto hierboven, maken courgettes veel vruchten. Niet alleen de gele courgettes maar eigenlijk alle soorten wel. We geven ze daarom regelmatig aan anderen. Anders krijg je ze echt niet op en het is zonde als ze straks niet meer goed zijn.
Klimcourgette soorten
Courgettes klimmen niet en maken geen hechtrankjes zoals de pompoen, de grote broer van de courgette. Er is echter een uitzondering. De klimcourgette klimt namelijk wel. Dit soort maakt hechtrankjes en kan zelfs tot vijf meter de hoogte in klimmen. Een voorbeeld is het ras Ola Escaladora, dat zeer productief is en goed kan klimmen.
Courgette zaaien en planten
Wanneer kan je courgette zaaien?
Courgette zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van mei tot juni.
Courgette zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van april tot mei.
Wanneer kan je courgette planten?
Courgette planten of uitplanten op de bestemde plek kan in de kweekkas van mei tot juni.
Courgette planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van mei tot juli.
Courgette zaaien we in kweekpotjes op de vensterbank, omdat we dan iets eerder kunnen beginnen. Je kunt ook buiten courgette zaaien als je dit iets later doet. Courgette zaaien we niet te vroeg binnen, want de courgette groeit snel en wordt erg groot, maar mag pas na half mei naar buiten.
Zelf courgette zaaien in potjes
Begin je erg vroeg met zaaien, dan kan je grotere kweekpotjes gebruiken. Bijvoorbeeld potten van 12x12x20 centimeter, ook wel rozenpotten. Zelf doen we dit niet omdat we kort voor het uitplanten beginnen. Net iets eerder om een voorsprong te hebben, maar niet te vroeg om je planten lang binnen te hoeven houden.
Vul in elk geval je kweekpotten met zaaigrond of aarde en druk dit goed aan. In de aarde in elk potje kan je met de vingertop een gat maken, niet dieper dan drie centimeter. In elk gat zaaien we twee zaden zodat er altijd iets opkomt. Courgettes zijn hele snelle en makkelijke kiemers.
Van F1-hybride zaden hoef je maar één zaadje per potje te zaaien. Dit zijn krachtige en productieve rassen, waarvan de zaden eigenlijk altijd kiemen als deze niet oud zijn. Druk de gaten in de kweekpotjes weer dicht, eventueel met wat extra aarde. Maak de aarde in de potjes een keer goed vochtig. Laat het daarna steeds even opdrogen en geef dan (zonder lang te wachten) weer wat water.
Mochten er meerdere zaailingen opkomen in een kweekpotje, knip dan de overige weg. Houd steeds één plantje per potje staan. Meestal is dat de grootste met de mooiste, meest openstaande blaadjes. Voor mijn gevoel zijn dit vaak de krachtigste plantjes. Kwestie van wat je wilt geloven natuurlijk, maar voor mij zijn dat de beste plantjes.
Trek de plantjes niet met de hand uit de grond maar gebruik een schaar. Courgettes maken een groot wortelstelsel. Als je de jonge, dicht bij elkaar gezaaide plantjes uit de grond trekt, dan trek je ook de worteltjes stuk van de plantjes die je wilt houden.
De plantjes die overblijven kan je verder opkweken. Deze zet je buiten wanneer dat kan.
Courgette buiten zaaien in de grond
Natuurlijk kan je courgette later ook direct buiten zaaien. De oogsttijd is dan iets korter. Courgettes blijven produceren tot het te koud wordt. Courgette zaaien in de vollegrond is niet anders dan in potjes. Maak gaatjes in de grond van ongeveer twee of drie centimeter diep. Zaai twee of drie zaadjes in elk gaatje (behalve bij F1 rassen).
Houd de grond licht vochtig. Bij opkomst iets uitdunnen zoals hierboven omschreven, bij courgette zaaien in potjes. Maak voor het zaaien in de vollegrond wel de grond goed los. Kijk ook even onder het kopje bodem en grondsoorten voor meer informatie.
Per vierkante meter kan je ongeveer 1 tot 2 courgette planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 1 tot 2 courgette planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.
Courgette standplaats en verzorgen
Courgette kweken doe je bij voorkeur in de volle zon en op een warm, beschut plekje. De courgetteplant groeit snel en kan dus in korte tijd erg groot worden. Geef deze plant voldoende ruimte om te groeien. Door meer dezelfde courgettes bij elkaar te zetten, oogst je meer courgettes. Kruisbestuiving helpt bij de productie.
Meestal wil je de ruimte in een kweekkas voor andere planten gebruiken, dus courgettes kweken gebeurd niet vaak in een hobbykas. Toch is de teelt in een kas vaak nog beter omdat de planten hier warmer staan. Courgettes kunnen overigens zeer productief zijn, maar bloeien vaak ook al vroeg. Zo oogst je langer van dezelfde planten.
Courgettes klimmen doorgaans niet en hebben geen ondersteuning nodig. Kweek je echter een klimcourgette, dan zal je de plant een handje moeten helpen. De klimcourgette maakt wèl hechtrankjes. Klimcourgette kweken we daarom langs een stevig hekwerk of (beton)gaas, zodat deze goed kan ranken.
In het geval van klimcourgettes zal je de plant regelmatig moeten opbinden. Je helpt de plant door deze weer even tussen het gaas of hekwerk door te steken. In het geval van klimcourgettes helpen we de plant zelf vaak, door deze met touw (losjes) vast te binden aan het hekwerk, waarlangs we de klimcourgette kweken.
Courgette combinatieteelt en wisselteelt
Courgettes worden vaak in rijen gekweekt.
Courgette
Voor het kweken van courgette zou je wisselteelt kunnen gebruiken.
Courgette is een vruchtgewas. De ideale voorteelt is een bladgewas en de ideale nateelt is een wortel- of knolgewas of aardappelsoort volgens het wisselteelt schema.
Courgette goede buren
Courgette kweken kan goed samen met
andijvie,
doperwt
kapucijner,
kropsla,
linzen,
maïs,
oost-indische kers,
peul
pronkboon,
radijs,
slaboon,
spinazie,
tuinboon,
uien
veldsla,
als je gebruik maakt van combinatieteelt.
Courgette slechte buren
Courgette kweken gaat liever niet samen met
aardappel,
kiwano,
komkommer,
meloen,
watermeloen,
als je gebruik maakt van combinatieteelt.
Courgette water geven
Hoe vaak moet je courgettes water geven? De planten staan graag op een vrij droge tot licht vochtige bodem. Geef tijdens warme en droge zomerdagen wat extra water, maar geef niet te veel. Een natte bodem kan leiden tot wortelrot. Bij vochtig weer kan ook eerder schimmel ontstaan op de courgettes zelf en op het blad van de planten.
Courgette grondsoort en bodem
Welke grondsoort voor courgettes? Courgette kweken lukt op vrijwel iedere grondsoort, zo lang de bodem goed doorlaatbaar en zeer voedzaam is. Zorg voor een licht vochthoudende grond, waarbij overtollig water toch makkelijk weg kan. Voorkom altijd dat de bodem erg nat wordt.
Hoewel courgettes erg goed op zwaardere grondsoorten kunnen groeien, zoals kleigrond, is dit type grond vaak te vochthoudend. Voeg in zo'n geval veel brekerzand toe en vul dit eventueel aan met compost voor de aanplant.
Bonus tip: Courgettes worden vaak op heuveltjes gekweekt. Zo kan overtollig water makkelijk langs de zijkanten van het heuveltje bij de plant vandaan stromen.
pH
Courgette tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?
Courgette bemesten
Moet je courgette bemesten? Ja, courgettes zijn grootverbruikers als het om plantenvoeding gaat. Ze groeien immers in korte tijd veel en worden groot. Dit eist wat van de bodem. Geef daarom een sterke bemesting, rijk aan fosfor ter bevordering van de aanmaak en ontwikkeling van (bloem)knoppen.
Courgette kweken doe je liever niet op een bodem rijk aan stikstof. Wees dan ook terughoudend met het geven van stikstof, omdat hiermee vooral veel bladgroei wordt gestimuleerd. Dit gaat ten koste van de opbrengst van deze -van nature erg productieve- planten.
Geef kalium ter versterking van de weerstand. Je courgetteplant wordt zo weerbaarder tegen extreem weer, zoals veel regen of lagere temperaturen. Zo verklein je de kans op schimmels en infecties bij je courgetteplant.
Voor het bemesten van courgette adviseren we bij benadering de samenstelling stikstof (N), fosfaat (P) en kalium (K) 12-30-12 of 20-30-20 . Dit is ons advies en geen vereiste. Je kunt zelf mest mengen naar verhouding. Lees ook: Wat is NPK mest?
Courgette bloei en bestuiven
Wanneer bloeit courgette? Courgette bloeit doorgaans van juni tot september.
Moet je courgettes bestuiven? Vaak is bestuiven niet nodig omdat dit door insecten wordt gedaan, maar je kunt het voor de zekerheid zelf doen. Met name in een kweekkas of op plekken waar weinig (vliegende) insecten komen, is bestuiven met de hand aan te raden. Courgettes moeten immers bestoven worden om vruchten te kunnen maken.
Courgettes zijn éénhuizig, ze maken zo wel mannelijke als vrouwelijke bloemen op dezelfde plant. Deze bloemen zijn echter wel éénslachtig, ze zijn mannelijk of vrouwelijk. Al heel vroeg verschijnen de eerste mannelijke bloemen. Lange steeltjes met een grote, gele bloem erop. Iets later verschijnen ook de vrouwelijke bloemen, met een klein vruchtbeginsel achter de bloem.
Op de foto hierboven zie je de beginnende bloemknoppen van de courgette. Courgettes kunnen al heel jong bloemetjes gaan maken. Het kan soms beter zijn om de eerste lekker te verwijderen, zodat de plant eerst nog even verder kan groeien. Ook zie je hierboven mannelijke bloemknoppen -groot, op een steeltje- en een vrouwelijke bloemknop met een geel vruchtbeginsel achter de bloem.
Het stuifmeel van de mannelijke bloemen moet tijdens de bloei -als de knoppen open staan- worden overgebracht naar de vrouwelijke bloemen, wanneer deze gelijktijdig open staan. Je kunt dit doen met een kwast of wattenstaafje, of door de hele mannelijke bloem te plukken en hiermee langs de vrouwelijke bloemen te gaan.
Sommige courgettesoorten, met name de F1 soorten, hoeven niet te worden bestoven om vruchten te krijgen. Dit zou dan op de verpakking moeten staan. Op onze website staat het in de productomschrijving van de zaden, wanneer dat relevant is. De planten maken dan ook vruchten zonder dat een (goede) bestuiving heeft plaatsgevonden.
Wanneer courgette oogsten
Wanneer kan je courgette oogsten? Doorgaans doe je dit van juni tot oktober.
Courgettes oogst je het liefst zo jong mogelijk, maar natuurlijk wel als ze een fijn formaat hebben. De courgette is dan ongeveer tien tot twintig centimeter lang, maar dat is deels ook afhankelijk van het soort courgette. De courgette hieronder zou ik persoonlijk nog even laten hangen, hoewel deze toch al meer dan tien centimeter lang is.
Je kunt de courgette oogsten door deze los te snijden met een scherp mes of te knippen met een (snoei)schaar. Doe dit zo dicht mogelijk bij de plant, het groene gedeelte wat eigenlijk nog de steel van de courgette is.
Een courgette kan van een klein vruchtbeginsel in zeer korte tijd groot uitgroeien. Met genoeg water, voeding en zonlicht (wel beschut) groeien courgettes razendsnel uit tot een grote, oogstbare vrucht. Wacht alleen niet te lang met oogsten, dat komt de structuur niet ten goede. Courgettes oogst je eigenlijk nog jong, niet als ze helemaal volgroeid zijn.
Ook bolcourgette oogsten we jong. Het is dan alleen iets moeilijker te zien of ze volgroeid zijn.
Courgette gebruiken en bewaren
Waarvoor gebruik je courgettes? Net als aubergine heeft ook een courgette van zichzelf weinig smaak. De vrucht neemt vooral de smaken van andere ingrediënten uit het gerecht over. Courgettes worden dan ook vaak gebruikt om structuur aan een gerecht toe te voegen. Je kunt courgettes -in blokjes of reepjes- in gerechten gebruiken, maar je kunt ze ook gevuld eten.
Courgette houdbaarheid
Hoe lang blijft een courgette vers? Courgette is buiten de koeling ongeveer een week houdbaar. De vrucht wordt het beste bewaard tussen de 10 en 15 graden celcius. Zo blijft de courgette het langste goed. Je kunt courgette kort blancheren en invriezen om deze tot een jaar te kunnen bewaren. De structuur kan hierdoor enigszins verloren gaan.
Courgette ziektes en plagen
Welke ziektes en plagen zijn er bij courgettes? De courgette is -met name bij vochtig weer- vatbaar voor een bladschimmel. Meeldauw komt vaak voor als een courgetteplant (gedeeltelijk) in de schaduw staat, waar het over het algemeen vochtiger is. Je kunt dit voorkomen door courgettes op een zonnige plek te zetten.
Ga je courgettes kweken, kijk dan niet vreemd op als je tegen het einde van het seizoen schimmel op de bladeren ziet zitten. Aan het einde van het jaar zullen de planten vaak beginnen af te sterven als gevolg van het koelere en vochtigere weer. Het blad zit dan vol met meeldauw, maar gezien het einde nadert is dit niet zo'n probleem meer.
Courgette kweken informatie
Naam en familie | |
---|---|
Naam | Courgette |
Familie | Komkommerfamilie |
Wetenschappelijke naam | Curcubita pepo |
Familie (wetenschappelijk) | Curcubitaceae |
Zaai- en oogsttijden | |
---|---|
Binnen (voor)zaaien |
april - mei |
Buiten (voor)zaaien |
mei - juni |
Kweekkas (uit)planten |
mei - juni |
Buiten (uit)planten |
mei - juli |
Oogsten |
juni - oktober |
Bloeitijd |
juni - september |
Zaaien | |
---|---|
Zaaidiepte | - |
Plantafstand | 70CM |
Regelafstand | 105CM |
Per strekkende meter (M) | 1-2 planten (rij) |
Per vierkante meter (M²) | 1-2 planten (veld) |
Voorzaaien potmaat | P9CM |
Kiemtemperatuur | 18℃ + |
Gemiddelde kiemtijd | - |
Verzorging | |
---|---|
Standplaats | Volle zon |
Waterbehoefte | Af en toe water |
Grondsoort | Zwaar/Vochthoudend/Klei |
Bemesting | NPK 12-30-12 |
Zuurtegraad bodem | pH 5.5-7.0 |
Teeltwijze | |
---|---|
Wisselteelt | vruchtgewas |
Combinatieteelt Goede buren |
andijvie, doperwt kapucijner, kropsla, linzen, maïs, oost-indische kers, peul pronkboon, radijs, slaboon, spinazie, tuinboon, uien veldsla, |
Combinatieteelt Slechte buren |
aardappel, kiwano, komkommer, meloen, watermeloen, |
Eigenschappen | |
---|---|
Gebruiken als | Groenten |
Winterhard tot | 12℃ |
Wintergroen | Niet groenblijvend |
Gemiddelde hoogte | - |
Worteldiepte | 50CM |
Levensverwachting | Meerjarige |
Soort | - |
Vragen en reacties
Kan best wat ruimte innemen maar dat is het naar mijn mening wel waard. Tijdens de hele groei blijven er vruchten komen. Je kunt er dus best lang van oogsten, tot ongeveer rond het begin van de herfst. Courgetteplanten worden niet zo groot als pompoenplanten, waar ze hele naaste familie van zijn, maar ze kunnen wel een klein beetje gaan kruipen. Van wat ik heb gezien kruipen ze ongeveer een halve tot hele meter ver. Valt dus best mee, want pompoenen kunnen van voor naar achter in de tuin kruipen in een korte tijd. Voor zo ver ik weet maken courgettes helemaal geen hechtrankjes. Nog nooit gezien. Wat ik wel zie is een mega oogst en zelfs als je maar één plant hebt staan! Ondanks dat ik niet helemaal dol ben op courgettes plant ik ze toch elk jaar maar weer eventjes. Is gewoon leuk! Soms maak je daar iemand blij mee, of je komt opeens een geweldig recept ergens tegen. Gevulde courgette uit de oven is ook best een aanrader.