Spruitkool
Brassica oleracea Gemmifera

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

Veldkers is niet bepaald een veeleisend plantje. Het wordt immers vaak gezien als onkruid omdat dit tussen de tegels groeit en in grote getalen voorkomt in het wild. Veldkers is één van de kleinere en zeker een van de makkelijkste plantjes om zelf te kweken. Ook op plekken in de halfschaduw groeit het plantje goed. Op erg schaduwrijke plekken groeit veldkers minder goed.

Prei is familie van de look, van uien en knoflook dus. De plant wordt over het algemeen wel wat groter. Heb je liever een kleine prei? Kijk dan vooral ook eens naar de stengelui, dat is een soort kleine prei. Toch neemt prei niet zo veel ruimte in als je zou denken, zoals de plantafstand die wordt genoemd bovenin deze pagina laat zien. Eigenlijk is prei tweejarig, in het tweede jaar bloeit de plant, maar soms schiet prei ook al door in het eerste jaar. Dat heeft dan te maken met het ras dat je kweekt. Er zijn rassen die sneller of juist minder snel doorschieten, en hierdoor geschikt zijn voor de zomer, herfst of zelfs winter. Kies vooral het juiste ras uit dat bij de juiste periode past, de periode waarin je prei wilt kweken.

Wees bij roodlof waaksaam voor doorschieten. De planten staan graag licht vochtig (niet nat), net als de meeste bladgewassen. Dat is dan ook meteen het ideale vak voor roodlof (bladgewassen) omdat deze hier de juiste voeding krijgt.

De paardenbloem is iets meer berucht als onkruid en iets minder bekend in de keuken. Het blad is echter gewoon eetbaar en de bloem ook. Reden genoeg om dit toch wel een beetje nuttige plantje in de tuin te verwelkomen. Een plekje in de volle zon is het beste voor de paardenbloem, maar ook op beschutte plekken in de halfschaduw groeien ze vaak. Ook op grasveldjes en in de perken bij woonwijken.

Hoe kweek je kiwano? Kiwano kweken is een flinke uitdaging. Je hebt er een kas voor nodig in de volle zon. Kiwano heeft namelijk veel zonlicht nodig om goed te groeien. Toch zet je een kiwano het beste op een beschut plekje. Bij het kweken van kiwano in een kas is deze beschermd tegen weersinvloeden. Kiwano komt van oorsprong uit Kalahari, Afrika. Een warm en erg droog gebied.

Kiwano kan ontzettend gaan woekeren. De plant maakt net als de komkommer en meloen -waar deze dan ook familie van is- veel uitlopers. Ook deze uitlopers maken weer uitlopers. Als je een kleine kweekkas hebt of de ruimte nodig hebt, verwijder dan zo veel mogelijk zijscheuten, Houd er een paar over en geef die alle ruimte om te groeien.

Kiwano kweken lukt het beste tegen een groot hekwerk, een trellis tegen een muur, een stuk betongaas en vrijwel al het andere waar de plant langs kan klimmen. Je kunt kiwano ook laten kruipen als je daar de ruimte voor hebt. Dit werkt bij de teelt voor de vruchten ook bijzonder goed, mits het niet te veel regent. Regen betekend een grotere kans op schimmels.

De peper is altijd een leuke plant om te hebben als je een zonnige en warme tuin, terras of balkon hebt. Peperplanten zijn erg productief als ze het naar de zin hebben. Je kunt er veel pepers van oogsten, zeker als je nagaat dat je er voor de meeste gerechten helemaal niet zo veel van nodig hebt. Het leuke is dat je pepers ook kunt invriezen en drogen, dus dat je bij een erg grote oogst -en dat komt vaker wel dan niet voor- ook in de winter nog steeds peper hebt.

De heetheid van peper wordt gemeten in Scoville Heat Units (SHU). Het komt erop neer dat bij deze schaal wordt gekeken hoe veel waterdruppels er moeten worden toegevoegd voor het extract van de peper niet meer als heet wordt ervaren. Een gewone zoete paprika staat uiteraard op 0 op de SHU-schaal. Bovenaan de schaal staan onder andere de Bhut Jolokia, Madame Jeanette, Habanero en uiteraard ook pepperspray!



De insecten doen veel voor je, maar niet alles. Bloemen van elk soort peperplant die niet (goed) zijn bestoven, vallen gewoon van de plant af. Zonde, want als je de planten met de hand even extra bestuift kan dit worden voorkomen. Door de plant voorzichtig heen en weer te schudden of met een stok tegen de stam te tikken, veroorzaak je trillingen in de bloempjes. Hierdoor wordt het stuifmeel binnen de bloemen overgebracht en krijg je dus meer pepers te oogsten.

Courgette is een snelgroeiende plant die aardig groot kan worden, en vooral erg breed. Hoewel de courgette geen inheemse plant is, kan je deze makkelijk op een warm en zonnig plekje in de tuin zetten. Een kas is niet per se nodig voor het kweken van courgette. Het kan natuurlijk ook gewoon in de kas, dan oogst je mogelijk nog iets eerder dan buiten. De courgette plant je in de volle grond. Het beste resultaat (de grootste opbrengst) krijg je wanneer je twee of meer de zelfde courgettes bij elkaar plant. Courgettes kunnen zeer productief zijn.

De plant kan al redelijk snel bloemen gaan maken. Als eerste (meestal) verschijnen de mannelijke bloemen, zoals te zien op de foto hieronder. Na enige tijd verschijnen ook vrouwelijke bloemen, deze hebben een vruchtbeginsel achter de bloem. Het bestuiven van courgettes is meestal niet nodig, gezien dit ook door insecten wordt gedaan bij de teelt in de open lucht. Om te voorkomen dat de courgette wordt bestoven met stuifmeel van een giftige soort (als deze in de buurt staat) kan je de bestuiving zelf overnemen. Wees er dan als eerste bij en gebruik een wattenstaafje of kwastje. Zorg dat je geen andere (giftige) pompoenen, kalebassen of courgettesoorten in de tuin of in de omgeving hebt staan.

Vanille is een tropische, klimmende orchidee die in landen van oorsprong tot wel 15 meter hoog kan worden. De teelt van vanille is ook mogelijk in ons klimaat, maar dan wel in goed verwarmde kassen of binnenshuis. De temperatuur moet altijd boven de 18 graden (kamertemperatuur) blijven en de 15 meter zal deze zeer waarschijnlijk niet halen. Commercieel is de teelt van vanille niet rendabel genoeg, maar voor de hobbyist is het natuurlijk een schitterende uitdaging. En dit laatste, een uitdaging, dat is het zeker! Niet omdat de algemene verzorging van de plant erg ingewikkeld is, maar vooral omdat je de juiste omgeving moet creëren en behouden om de plant te laten groeien, bloeien èn vruchten te laten maken.

Vanille is een klimmende plant die dus vanzelfsprekend ondersteuning nodig heeft. Het beste werkt het om een houten hekwerk te gebruiken, al wordt dit voor de meeste mensen lastig omdat zij geen verwarmde kweekkas of serre hebben waar de temperatuur hoog genoeg blijft. Bij de teelt in potten kan je zelf een houten ondersteuning maken voor je vanille orchidee. Dit is nodig om te zorgen dat de plant zich goed kan ontwikkelen. Laten kruipen is niet verstandig en maakt de verzorging onnodig moeilijk, en eventuele bloemen kwetsbaarder.

Naast het kiezen van de juiste bodem en voeding (zie de kopjes bodem en bemesting), is het ontzettend belangrijk om je plant niet te veel water te geven. Hier kunnen orchideeën, en dus ook de vanille orchidee, heel slecht tegen. Geef dus steeds een beetje water. Wat wel goed kan helpen en wat de plant erg prettig zal vinden, is het besproeien van de plant met een fijne nevel. Hiermee geef je het idee van een hoge luchtvochtigheid, wat erg gunstig is voor de plant die luchtwortels maakt om vocht uit de lucht te halen. Dit heeft alles te maken met de tropische afkomst van de vanille orchidee.

Bloeien zal de plant op de eerste plaats niet zo snel doen, maar met de juiste verzorging verhoog je de kans op bloeien enorm. Als eerste moet de plant ten minste 2 of 3 jaar oud zijn voor deze kan gaan bloeien. Als het dan zo ver is, zal je de plant zelf moeten bestuiven om kans te maken op een (vaak kleine) oogst. Ik zeg daarbij ook nadrukkelijk "kans op bloeien" en "kans op een oogst" omdat deze uitdaging niet te onderschatten is. De plant doet dit nu eenmaal niet zo snel in een vreemde omgeving. Om de bloemen te bestuiven moet je het bloemvlies doorbreken met een scherp voorwerp. Doe dit heel voorzichtig! Vervolgens druk je de mannelijke pollen en de vrouwelijke stempels tegen elkaar.

Let bij het bestuiven goed op de timing. Dit is erg belangrijk, want als de plant bloeit dan is dit maar heel kort. Bovendien bloeit de plant eigenlijk alleen maar in de ochtenden. Dit kan al vanaf een uur of 6 in de ochtend gebeuren, maar in de middag zijn de bloemen al lang en breed verwelkt. Zoals je begrijpt zal je er dus heel snel bij moeten zijn en moet je de plant in de gaten houden als je het vermoeden krijgt dat deze wel eens kan gaan bloeien. Wees daarom alert. Zonder de bloemen te bestuiven vallen ze af en kan je geen vanille oogsten.

Het is misschien leuk om te weten dat de vanille orchidee niet alleen klimt langs andere bomen en planten, maar ook in sommige gevallen zelfs volledig het contact met de grond kwijtraakt. Wanneer de luchtwortels voldoende voedingsstoffen op kunnen nemen heeft de plant de wortels in de grond niet langer nodig. Deze leeft in zo'n geval volledig op mineralen en vocht uit de lucht.

Kropsla is, zeker voor beginners, een makkelijk te kweken plantje. Of je nu één krop neerzet, of een heel veld met kroppen, kropsla komt altijd wel ergens van pas. In een salade, op een broodje gezond, etc. Het is dus altijd leuk om kropsla in de tuin te hebben, en gelukkig kan dit ook (bijna) altijd. Als je een kas hebt is kropsla het hele jaar door te kweken. Bij temperaturen rond de 15 graden celcius groeit deze het beste, bij zomerse hitte doet de plant het minder goed. Je kunt kropsla in potten of bakken kweken, maar ook in de volle grond. Zet de planten vooral op een plekje in de halfschaduw als de planten door de zomer heen groeien. In het voorjaar volstaat een plekje in de volle zon ook, maar let dan bij zonnig weer heel goed op uitdroging en geef regelmatig water.

Citroenmelisse kan zo'n 70 centimeter hoog worden. Dat is een beetje afhankelijk van de plek waar het plantje staat, want op kleigrond zal de plant minder hard groeien omdat de wortels zich niet zo snel kunnen ontwikkelen in de vaste brokken. Over het algemeen wordt citroenmelisse vooral erg breed, waardoor je het plantje het beste wat ruimte gunt als je het in de volle grond zet. Dit laatste, in de volle grond, is anderzijds ook niet echt aan te raden omdat citroenmelisse zo erg kan woekeren. Zo wel in de volle zon als in de halfschaduw staat citroenmelisse op een fijne plek. De plant is winterhard en komt al heel vroeg in het voorjaar weer boven de grond kijken. Dat ziet er dan ongeveer zo uit (foto hieronder) als je de struik vóór de winter hebt weggesnoeid.

Eigenlijk is zevenblad een berucht onkruid. Wanneer het eenmaal in je tuin verschijnt krijg je het niet meer weg, dat zal je weten ook! De plant zaait zichzelf keer op keer uit na het bloeien, maar ook de wortels verspreiden zich ondergronds. De plant duikt ieder jaar weer in tienvoud overal in de tuin op en het worden er ieder jaar meer en meer. Wat je ertegen kunt doen? Héél veel pesto eten! En om die reden zou je natuurlijk kunnen kiezen om alsnog zevenblad te kweken in een pot of bak of in een vak met stevig worteldoek. Zorg dan dat je de bloemen afknipt vóór de zaden zijn gevormd. Het plantje groeit ook op plekken in de halfschaduw en op schaduwrijke plekken erg goed.

Hoewel sommigen anders zullen beweren, vind ik maïs niet erg lastig te kweken. De plant lijkt mij erg geschikt voor beginners, maar als je grote en volle kolven wilt heb je wel wat meer nodig dan een handschepje. Je hebt er alleen wel flink wat ruimte voor nodig, want als maïs niet goed wordt bestoven heb je geen (of halve) maïskolven. De bestuiving lukt echter het beste als maïs met heel veel planten in een blok worden geplant. Een groot vierkant vak van ten minste één vierkante meter. Dit heeft veel voordelen, behalve dat de planten natuurlijk beter worden bestoven omdat ze dicht op elkaar staan. De planten kunnen zo namelijk ook minder snel omvallen bij sterke wind.

Wat belangrijk is om rekening mee te houden bij maïs, is dat de planten dus veel zonlicht en warmte nodig hebben. Oorspronkelijk komt maïs namelijk uit warme streken, denk daarbij aan bijvoorbeeld Mexico. Veel zon en veel warmte dus. Heel belangrijk en niet te onderschatten. Daarnaast worden de planten ook aardig groot. Dat betekend dat ze voor veel schaduw zorgen. Je kunt deze dus het beste op een plekje zetten aan de rand van de tuin, waar deze niet in de weg staan van het zonlicht voor andere planten.

Maïs is makkelijk in de kruisbestuiving. Dat lijkt leuk, maar als de buurman óók maïs heeft staan dan is dat alles behalve leuk. Stel dat de buurman voedermaïs heeft staan voor het vee, dit soort maïs is niet zo lekker om zo te eten. Mocht deze kruisbestuiven met jouw suikermaïs dan krijg je geen lekkere zoete kolven, maar een soort kruising met voedermaïs. Maïs kan over enkele kilometers door pollen via de lucht andere planten bestuiven. Woon je in de buurt van een boerderij waar maïs wordt gekweekt? Let dan goed op en vraag des noods welk soort maïs er wordt gekweekt.



Maïs maakt mannelijke en vrouwelijke bloemen. De mannelijke bloemen groeien net als veel andere grasachtigen uit de top van de stengel. Het lijkt op een soort vuurwerkje, de uit elkaar groeiende sprietjes met bloemetjes eraan. Deze bloemen maken stuifmeel waarmee de vrouwelijke bloemen moeten worden bestoven. Gelukkig groeien mannelijke en vrouwelijke bloemen wel aan de zelfde plant, maïs is dus eenhuizig. De vrouwelijke bloemen groeien aan de zijkant van de maïs stengel. Je kunt ze herkennen aan hele lange, dikke en kleverige haartjes die uit een soort groene mini-maïskolf komen groeien. Een leuk feitje: ieder haartje wordt één maïskorrel. Alle haartjes zullen dus bestoven moeten worden voor een volle maïskolf! Het is hierom extra belangrijk om de kolven in een blok te planten, zodat het stuifmeel van alle kanten bij alle planten kan komen.

Daslook groeit vooral niet in de volle zon maar op een schaduwrijk plekje. Bijvoorbeeld in de schaduw van een grote boom of een andere grote plant, of in het bos (loofbos en geen naaldbos). In de volle grond, als de plant het naar de zin heeft, kan daslook behoorlijk woekeren. En toch "leeft" daslook maar erg kort, want nadat de plant gebloeid heeft sterft het blad weer af. De bollen onder de grond blijven echter leven.

Dragon is een vaste (meerjarige) plant en staat graag een beetje beschut en beschermd tegen de wind. Op een plekje in de volle zon groeit dragon het beste. Dat komt doordat het plantje oorspronkelijk uit zuidelijk gelegen gebieden komt, en deze dus veel behoefte heeft aan zon en warmte.

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

Erwten en peulen zijn exact het zelfde plantje. Bij peulen oogst je de peulvruchten jong en als deze nog niet zijn opgezwollen. Bij erwten oogst je de peulvruchten juist als deze heel dik zijn geworden. Er zijn rassen die beter geschikt zijn als peul of juist als erwt (zie ook het kopje "variëteiten"). Voor peulen is het beter om een ras te kiezen dat ook echt als peul wordt gekweekt

Peulen zijn geen veeleisende planten. Wel zet je ze graag in de volle zon en kweek je ze eigenlijk niet als het warmer begint te worden. Net als erwten dus hebben peulen verder weinig verzorging nodig. Je kan al vroeg in het jaar beginnen met het kweken van peulen, want de planten kunnen samen met erwten (rassen) en kapucijners erg goed tegen kou. Peulen kunnen ongeveer in maart buiten worden neergezet (gezaaid of geplant). De groei verloopt in het begin nog erg traag, maar naarmate er meer zon schijnt groeien ze steeds harder.

Peulen hebben meestal iets nodig om langs omhoog te klimmen, ze maken vaak veel hechtrankjes. Laagblijvende rassen zijn vooral als erwt geschikt, peulen zijn eerder klimmers. Je kunt (bamboe) stokken in de grond steken in een piramidevorm om de peulen langs omhoog te laten klimmen. Kies dan wel lange stokken van ongeveer twee meter hoog. De meeste peulen klimmen tot ongeveer 150 centimeter, iets hoger of lager.

Peren zijn, als je ervan houd ten minste, heerlijke zoete en sappige, zachte vruchten. Heb je een vroeg bloeiend perenras? Vóór half mei (ijsheiligen) bestaat er nog steeds kans op vorst. Met name in maart en april is de kans op vorst nog flink aanwezig. Houd er rekening mee dat -wanneer je peer gaat bloeien- de bloesem stuk kan vriezen en je hierdoor heel veel oogst kunt mislopen. Hoe je je peer hiertegen kunt beschermen? Het lijkt heel tegenstrijdig, maar je kunt de knoppen van je perenboom beschermen door er vlak voor het gaat vriezen water overheen te sproeien. Je creëert hiermee een soort isolerende iglo om de knoppen heen. De knoppen blijven als het ware beschermd door een laagje ijs dat er omheen zit. Als de peer al bloeit kan je dit beter niet meer doen, het is echt bedoeld om de knoppen te beschermen. Anders werkt ook een plastic zak of noppenfolie rondom je boom erg goed als bescherming tegen vorst en kou.

Een perenboompje staat graag in de volle zon, dat is goed voor het rijpen van de vruchten, maar ook in de halfschaduw groeit een peer prima. Beperk de vegetatie rondom de stam tot het minimum. Gras en andere planten onder de perenboom nemen vocht en voedingsstoffen van het boompje weg voor dat het boompje er überhaupt van kan proeven. Het beste is om de gehele ruimte rondom de stam kaal te houden zodat alle vocht en voedingsstoffen direct naar het perenboompje kunnen.

Hazelnoten zijn een van de weinige noten die hier in ons land weelderig kunnen groeien. Op vrijwel iedere plek aan de bosrand van een loofbos, doet de hazelnoot het goed. Op een plekje in de halfschaduw kan je een hazelaar goed planten, dat geldt zo wel voor de struik als boom variëteit. De boom maakt een mooie, recht opgaande stam met bovenin vertakkingen. De struikhazelaar maakt vanuit de kern in de grond veel verschillende vertakkingen. De takken zoeken naar licht en groeien in de richting van het licht omhoog. Onderschat de struikhazelaar niet, want ook deze kan heel erg groot worden, net zo groot of misschien zelfs groter als de boomhazelaar als de struik voldoende ruimte krijgt. Het is dan ook nodig om de hazelaar met regelmaat flink terug te snoeien.

De bestuiving van hazelnoten is nog wel een dingetje. Voor zo ver mij bekend is, is de hazelnoot zelfbestuivend. De hazelaar maakt zogenoemde "katjes", lange sliertjes van bloemen die naar beneden hangen, maar ook vrouwelijke bloemetjes. De vrouwelijke bloemetjes zijn heel klein en hebben een paars/rood pluimpje. Stuifmeel wordt door de wind verspreid over de hele hazelaar en hazelaars in de omgeving, en komt terecht op de pluimpjes van de hele kleine vrouwelijke bloemetjes. De vrouwelijke bloemetjes zullen vervolgens gedurende de hele zomer uitgroeien tot hazelnoten. Soms gebeurd het dat een hazelnoot maar heel weinig katjes maakt. Zo zaten hier ooit aan een kleine, jonge hazelaar maar twee katjes. Wel heel veel vrouwelijke bloemetjes, en dat was leuk. In dit geval helpt het als er nog een tweede hazelaar bij staat die ook katjes maakt. Je kan eventueel katjes van (wilde) hazelaars uitschudden in een potje of bakje, en het opgevangen stuifmeel verspreiden over de bloemetjes van je eigen hazelaar. Gelukkig is dat meestal niet nodig, maar soms zit er een jaar tussen dat het iets minder goed gaat.

De meeste soorten tijm zijn matig winterhard en kunnen veel hebben. Een plekje in de volle zon heeft tijm erg nodig, op plekken met meer schaduw krijgt het plantje niet alleen te weinig licht. Stel dat je het plantje aan de schaduwzijde van het huis zet, dan wordt het hier ook al heel snel veel te koud gedurende de winter. Altijd in de volle zon dus, op een warm plekje in de tuin!

De appel is winterhard en sommige soorten kunnen ook nog goed in pot staan. In de volle grond kan een appelboom aardig groot worden, maar in vergelijking tot veel andere bomen blijft de appel relatief klein. Voor het goed afrijpen van de vruchten zet je de appel het in de volle zon, maar ook in de halfschaduw zal de appel het best aardig doen.

Let bij vroege appelrassen goed op, de bloesem verschijnt al vroeg in het jaar en kan hierdoor te maken krijgen met vorst. Bij een appelboom in pot kan je deze makkelijk even een nachtje in de garage zetten, maar bij een appel in de volle grond wordt het lastiger. De bloesem kan door de vorst beschadigen, wat één van de oorzaken is van weinig appels.

Het volgende geldt voor appelbomen die je in de volle grond zet, maar misschien nog veel meer voor appelboompjes in een pot. Beperk de vegetatie rondom de stam tot het minimum. Gras en andere planten nemen vocht weg van de appelboom, wat natuurlijk ten koste gaat van de groei en gezondheid van de appelboom zelf. Vooral in een pot is iedere druppel hard nodig, gezien de grond in potten nog veel sneller uitdroogt.



Let goed op! Heb je een appelras dat vroeg bloeit? Vóór half mei (ijsheiligen) is er nog steeds kans op vorst. Met name in maart en april, wanneer zeer vroege rassen gaan bloeien, is er nog volop kans op vorst aanwezig. De bloesem van je appelboom kan hierdoor stuk vriezen. Dat is een van de meest voorkomende oorzaken van een appelboom die geen appels geeft dit jaar. De boom zal wel bloeien, maar het stuifmeel is niet langer vruchtbaar. Je kunt dit trouwens heel goed voorkomen door het weer in de gaten te houden. Met een plastic zak of noppenfolie over het boompje wil het meestal wel lukken, maar het volgende klinkt wel heel gek (maar werkt juist erg goed). Door je appelboom te besproeien met water vlak voor het gaat vriezen, creëer je het effect van een isolerende "iglo" rondom de knoppen. Als de knoppen open staan werkt dit averechts.

Vanille is een tropische, klimmende orchidee die in landen van oorsprong tot wel 15 meter hoog kan worden. De teelt van vanille is ook mogelijk in ons klimaat, maar dan wel in goed verwarmde kassen of binnenshuis. De temperatuur moet altijd boven de 18 graden (kamertemperatuur) blijven en de 15 meter zal deze zeer waarschijnlijk niet halen. Commercieel is de teelt van vanille niet rendabel genoeg, maar voor de hobbyist is het natuurlijk een schitterende uitdaging. En dit laatste, een uitdaging, dat is het zeker! Niet omdat de algemene verzorging van de plant erg ingewikkeld is, maar vooral omdat je de juiste omgeving moet creëren en behouden om de plant te laten groeien, bloeien èn vruchten te laten maken.

Vanille is een klimmende plant die dus vanzelfsprekend ondersteuning nodig heeft. Het beste werkt het om een houten hekwerk te gebruiken, al wordt dit voor de meeste mensen lastig omdat zij geen verwarmde kweekkas of serre hebben waar de temperatuur hoog genoeg blijft. Bij de teelt in potten kan je zelf een houten ondersteuning maken voor je vanille orchidee. Dit is nodig om te zorgen dat de plant zich goed kan ontwikkelen. Laten kruipen is niet verstandig en maakt de verzorging onnodig moeilijk, en eventuele bloemen kwetsbaarder.

Naast het kiezen van de juiste bodem en voeding (zie de kopjes bodem en bemesting), is het ontzettend belangrijk om je plant niet te veel water te geven. Hier kunnen orchideeën, en dus ook de vanille orchidee, heel slecht tegen. Geef dus steeds een beetje water. Wat wel goed kan helpen en wat de plant erg prettig zal vinden, is het besproeien van de plant met een fijne nevel. Hiermee geef je het idee van een hoge luchtvochtigheid, wat erg gunstig is voor de plant die luchtwortels maakt om vocht uit de lucht te halen. Dit heeft alles te maken met de tropische afkomst van de vanille orchidee.

Bloeien zal de plant op de eerste plaats niet zo snel doen, maar met de juiste verzorging verhoog je de kans op bloeien enorm. Als eerste moet de plant ten minste 2 of 3 jaar oud zijn voor deze kan gaan bloeien. Als het dan zo ver is, zal je de plant zelf moeten bestuiven om kans te maken op een (vaak kleine) oogst. Ik zeg daarbij ook nadrukkelijk "kans op bloeien" en "kans op een oogst" omdat deze uitdaging niet te onderschatten is. De plant doet dit nu eenmaal niet zo snel in een vreemde omgeving. Om de bloemen te bestuiven moet je het bloemvlies doorbreken met een scherp voorwerp. Doe dit heel voorzichtig! Vervolgens druk je de mannelijke pollen en de vrouwelijke stempels tegen elkaar.

Let bij het bestuiven goed op de timing. Dit is erg belangrijk, want als de plant bloeit dan is dit maar heel kort. Bovendien bloeit de plant eigenlijk alleen maar in de ochtenden. Dit kan al vanaf een uur of 6 in de ochtend gebeuren, maar in de middag zijn de bloemen al lang en breed verwelkt. Zoals je begrijpt zal je er dus heel snel bij moeten zijn en moet je de plant in de gaten houden als je het vermoeden krijgt dat deze wel eens kan gaan bloeien. Wees daarom alert. Zonder de bloemen te bestuiven vallen ze af en kan je geen vanille oogsten.

Het is misschien leuk om te weten dat de vanille orchidee niet alleen klimt langs andere bomen en planten, maar ook in sommige gevallen zelfs volledig het contact met de grond kwijtraakt. Wanneer de luchtwortels voldoende voedingsstoffen op kunnen nemen heeft de plant de wortels in de grond niet langer nodig. Deze leeft in zo'n geval volledig op mineralen en vocht uit de lucht.

Sjalotten zet je het liefste op een zonnige plek, maar ook de halfschaduw voldoet aan de eisen. Sjalotjes zijn winterhard en kan je zelfs in de winter planten als je ze voor het loof kweekt. Voor de bolletjes beperk je je het beste tot het vroege voorjaar met het planten, en oogst je in de (late) zomer.

Rogge als groenbemester heeft niet zo veel aandacht nodig. Het groeit, en aan het einde van de groei werk je de rogge (liefst vóór de korrels ontstaan, in het voorjaar) onder in de bodem. Hiermee verbeter je de bodem voor de daarop volgende teelt. Voor de reguliere teelt om rogge(meel) van te oogsten, is iets meer verzorging nodig.