Tatsoi
Brassica rapa subsp. narinosa, Brassicaceae (kruisbloemenfamilie)

Tatsoi soorten

Tatsoi draagt de (Latijnse) wetenschappelijke naam Brassica rapa subsp. narinosa en is een lid van de kruisbloemenfamilie, ook wel brassicaceae.

Tatsoi -ook wel Japanse tatsoi- is een bladgroente en koolsoort die heel erg lijkt op paksoi. Paksoi groeit meer de hoogte in en tatsoi is meer laagblijvend. Tatsoi maakt meer een rozetvorm zoals kropsla dat doet, maar zonder de krop vanuit het hart van de plant. Tatsoi wordt wel gewoon op dezelfde manieren als paksoi gebruikt.

Tatsoi is een koolsoort en wordt dus gekweekt als bladgroente, maar het is ook een raap-soort. Tatsoi heeft dus veel broertjes en zusjes die je ook in de moestuin kunt zetten of kunt opkweken als raapstelen:

• Bomdong - Brassica rapa var. glabra
• Chinese kool - Brassica rapa subsp. pekinensis
• Choy sum - Brassica rapa subsp. parachinensis
• Knolraap - Brassica rapa subsp. rapa
• Komatsuna - Brassica rapa subsp. perviridis
• Koolraap - Brassica rapa subsp. napobrassica
• Mizuna - Brassica rapa var. nipposinica
• Paksoi - Brassica rapa subsp. chinensis
• Rapini - Brassica rapa var. ruvo
• Tatsoi - Brassica rapa subsp. narinosa - (deze pagina)

Een leuk detail is dat een aantal van deze groenten duidelijk een Aziatische oorsprong hebben. Dat kan je zien aan "soi", "choi" of "choy" in de naam van de groente. In het Chinees betekent dit namelijk letterlijk "groente". Bijvoorbeeld paksoi, tatsoi, choy sum en amsoi, maar amsoi is geen raap-soort.

Tatsoi zaaien of planten

Wanneer kan je tatsoi zaaien?
Tatsoi zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van juni tot augustus. Tatsoi zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van april tot juni en van augustus tot september.
Wanneer kan je tatsoi planten?
Tatsoi planten of uitplanten op de bestemde plek kan in de kweekkas van augustus tot september. Tatsoi planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van mei tot augustus.

Hoe zaai je tatsoi? Tatsoi is net als paksoi een langedagplant. Wanneer de dagen langer worden schiet tatsoi sneller door. We zaaien zelf daarom altijd na de langste dag van het jaar. Je kunt tatsoi in kweekpotjes voorzaaien en daarna op de bestemde plek uitplanten.

Tatsoi is een goede nateelt of (zeer vroege) voorteelt, of winterteelt voor in een kas. Tatsoi kan namelijk ook goed tegen lage temperaturen. Wel kiemen de zaden pas ver boven het vriespunt, maar het hoeft ook geen kamertemperatuur te zijn om te kunnen kiemen.

Het beste kan je de plantjes bij meer warmte laten kiemen, om ze vervolgens wat kouder te zetten. Vooral als je vroeg zaait is dit een prima strategie om doorschieten te voorkomen. Houd je het liever simpel, zaai dan gewoon helemaal na de langste dag van het jaar.

Houd bij het uitplanten van tatsoi ook rekening met de plantafstand en regelafstand. Ons advies zie je in de overzicht-tabel van tatsoi, onderaan de pagina. Je kunt tatsoi dichter bij elkaar zetten dan (grote) paksoi, omdat tatsoi doorgaans een stuk kleiner blijft.

Hoewel tatsoi temperaturen tot net onder het vriespunt best kan hebben, kan tatsoi doorschieten bij warmer weer dat hierna volgt. Als je tatsoi hebt staan bij warmer weer en het wordt kouder (onder 15°c) dan kan tatsoi doorschieten.

Per vierkante meter kan je ongeveer 14 tot 20 tatsoi planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 4 tot 6 tatsoi planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Tatsoi verzorgen

Als eerste groeit tatsoi prima in de volle zon maar je kunt tatsoi ook in de halfschaduw zetten. Vooral tijdens de warme zomer is dit handig. Hoewel tatsoi niet goed winterhard is, kan de plant goed tegen kou. Zelf kweken we tatsoi daarom ook wel eens als nateelt en winterteelt in de kweekkas.

Van de combinatieteelt valt de goede combinatie met uien het meeste op. Eigenlijk alle uiensoorten maar vooral de ui zelf, zijn niet bepaald geliefd bij het koolwitje. Door een koolsoort samen met uien te kweken, houd je het koolwitje op afstand. Het verkleint dus de kans op vraat door de rupsjes, uit eitjes van het koolwitje. Een insectengaas is nog steeds aan te raden maar met deze combinatie zou je het zonder kunnen proberen.

Het genoemde over uiensoorten, geldt trouwens ook voor tijm en oost-indische kers of klimkers.

Tatsoi is een tweejarige plant, niet wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan -3℃.

Tatsoi water geven

Hoeveel water geef je tatsoi? Net als vrijwel alle planten die je voor het blad kweekt, heeft tatsoi voldoende vocht nodig. De bodem mag niet helemaal opdrogen. Geef met name in de zomer en het late voorjaag -bij droogte- extra water. Voel regelmatig of de grond een beetje is opgedroogd. Is dit het geval, dan is het weer tijd voor een waterbeurt.

Tatsoi grondsoorten

Welke grond is goed voor tatsoi? Tatsoi groeit in principe op elke grondsoort, maar de teelt op klei of dikkere grondsoorten lukt het beste. Deze drogen niet zo snel op en houden veel voeding vast. Ook een goed voedzame bodem is vereist. Tja, het blijft een koolgewas hè? Ook al kweek je het voor het blad natuurlijk.

pH

Tatsoi tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?

Tatsoi bemesten

Moet je tatsoi bemesten? Tatsoi is een koolgewas en dus een grootverbruiker. Je hebt dus veel voeding nodig om tatsoi te kweken. Extra stikstof kan geen kwaad omdat je dit voor het blad kweekt. Tatsoi gaat daarom goed samen met palmkool of boerenkool die je ook voor het blad kweekt, net als de nauw verwante paksoi natuurlijk. Je geeft ze vaak dezelfde voeding.

Tatsoi kweken op verschillende manieren

Kool zetten we onder fijnmazig insectengaas, zodat vlinders er niet bij kunnen komen. Meer daarover bij het kopje ziektes en plagen. Insectengaas is bijna vereist te noemen. Onderschat het gebruik van insectengaas dus niet!

Tatsoi
Voor het kweken van tatsoi zou je wisselteelt kunnen gebruiken. Tatsoi is een koolgewas. De ideale voorteelt is een peulgewas en de ideale nateelt is een bladgewas volgens het wisselteelt schema.

Tatsoi goede buren
Tatsoi kweken kan goed samen met aardappel, andijvie, biet, bladselderij, bleekselderij, doperwt kamille, kapucijners, knolselderij, linzen, munt, oost-indische kers, peul pronkboon, radijs, slaboon, schorseneren, tuinboon, wortel, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Tatsoi slechte buren
Tatsoi kweken gaat liever niet samen met aardbei, aardpeer, spinazie, uien zonnebloem, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Tatsoi bloei en bestuiven

Wanneer bloeit tatsoi? Tatsoi bloeit doorgaans van juni tot juli.

Moet je tatsoi bestuiven? Net als bij paksoi is de bloei juist ongewenst. Dat is de reden dat je tatsoi liever na de langste dag zaait. Mocht jouw tatsoi toch doorschieten dan kan je de plant laten staan voor de zaden. Die oogst je binnen enkele maanden wanneer de plant is uitgebloeid.

Tatsoi is makkelijk te kruisen. Bloeien er ook andere koolgewassen in de buurt dan is tatsoi niet zaadvast. De zaden geven dan dus niet de garantie dat je dezelfde plant krijgt. Verder is tatsoi goed zelfbestuivend, maar kruising met een andere tatsoi zorgt voor meer vruchtbare zaden.

Wanneer tatsoi oogsten

Wanneer kan je tatsoi oogsten? Doorgaans doe je dit van juli tot januari.

Hoe oogst je tatsoi? Het makkelijkste is om tatsoi in z'n geheel uit de grond te trekken. Natuurlijk kan je ook losse bladeren met steeltjes oogsten, zodat de rest van de plant verder groeit. Hier kan je al binnen anderhalve maand mee beginnen. Snijd het blad liever af. Door te plukken trek je mogelijk delen van de plant los, waardoor deze slap gaat hangen.

Je kunt tatsoi zelfs bij de grond afsnijden. Zo lang het hart van de plant onbeschadigd blijft, groeit tatsoi net als paksoi gewoon verder. Bij paksoi is dit echter makkelijker omdat de plant meer de hoogte in groeit.

Tatsoi gebruiken

Waarvoor wordt tatsoi gebruikt? Tatsoi wordt op dezelfde manieren gebruikt als de grote broer of zus paksoi. De smaak is vergelijkbaar en je kunt er bijvoorbeeld mee roerbakken. Zo wordt het in veel Aziatische gerechten gebruikt zoals bijvoorbeeld het bekende Chinese tjap tjoy. Het blad is vrij knapperig, vooral door de steeltjes die je mee eet.

Tatsoi kan overigens ook goed rauw worden gegeten, laat daar geen misverstand over zijn. Ook dat is heerlijk en knapperig. Je kunt de smaak van tatsoi omschrijven als nootachtig en iets zoeter dan spinazie.

Tatsoi kiemgroenten

Kan je van tatsoi de kiemen eten? Tatsoi is een zeer bekende kiemgroente. Je kunt een doorgeschoten tatsoi dus prima gebruiken om de zaden tot kiemgroente op te kweken. Binnen enkele weken kan je deze al oogsten. Tatsoi is bovendien ook als kiemgroente ontzettend gezond.

Tatsoi houdbaarheid

Hoelang blijft tatsoi goed? Tatsoi gebruik je het liefst zo kort mogelijk na het oogsten. Net als paksoi blijft ook tatsoi niet heel lang houdbaar. Door tatsoi met wortel en al te oogsten blijft deze langer houdbaar. Je kunt de plant eventueel in lauw of koud water zetten om deze langer vers te houden.

In de koeling is tatsoi hooguit enkele dagen houdbaar als er geen wortel meer aan zit. De losse blaadjes zijn korter houdbaar. Dit wordt snel slap en is dan niet meer lekker.

Tatsoi ziektes en plagen

Welke ziektes en plagen zijn er bij tatsoi? Naast het eerder besproken doorschieten van de plant, is tatsoi ook een koolsoort. Dat betekend dat deze meer dan andere gewassen vatbaar is voor knolvoet, een schimmel die in de bodem leeft. Gebruik wisselteelt om dit te voorkomen bij je planten.

Ook is tatsoi een aantrekkelijke plant voor vlinders. Dat was leuk geweest als vlinders zoals het koolwitje geen eitjes zouden leggen op het blad. Hieruit ontstaan rupsen die de hele tatsoi kaal kunnen vreten. Dit is te voorkomen door tatsoi onder insectengaas te kweken of lavameel over het blad te verstuiven.