Tomaat
Solanum lycopersicum - Solanaceae
kweken en oogsten

Tomaat soorten

Welke soorten tomaten zijn er? Met ontelbaar veel tomatensoorten is dit een plant die niet mag ontbreken. Zelf kweken we deze elk jaar opnieuw vanaf zaden. Elk jaar weer andere soorten. Voor iedereen is er een passend soort tomaat om te kweken. Groot, klein, ovaal, rond, rood en zelfs geel or oranje en donker/bruin van kleur. Dit zijn de meest bekende soorten:

De kerstomaat, ook wel cherrytomaat, is een klein tomaatje dat in trosjes groeit. De planten kunnen in de vollegrond overigens wel erg groot worden maar zijn prima in potten te houden. Kerstomaten of cherrytomaten zijn vooral erg lekker zoet, ideaal om van te snoepen.

Voor wie graag op het balkon of terras tomatenplantjes heeft staan is er de balkontomaat, ook wel struiktomaat of laagblijvende kerstomaat. Een klein bossig plantje dat het erg goed doet in potten en bakken met minder ruimte. Een hele goede keuze voor kleine buitenruimtes en overigens ook gewoon een soort kerstomaat.

De pruimtomaat wordt al iets groter en heeft een ovale eivorm, of de vorm van een pruim want daar komt de naam vandaan. De pruimtomaat, ook wel Romatomaat of Roma genoemd, is heerlijk sappig en vlezig van structuur. Dit soort wordt meestal gebruikt om tomatenpuree of -saus mee te maken.

De saladetomaat is een middelgrote tomaat. Dit is het meest voorkomende tomatensoort dat ook vaak in winkels ligt. Een vrij ronde, gladde tomaat die meestal de grootte van een mandarijn heeft. Dit soort wordt gebruikt voor allerlei toepassingen maar vind je het meest in salades, op broodjes gezond of op een hamburger.

De vleestomaat is een forse, vlezige tomaat met grote ribbels rondom. Vleestomaten zijn de grootste tomaten die je kunt kweken. Ze zijn vaak erg sappig en hebben veel vruchtvlees. Je kunt vleestomaten zeer divers gebruiken maar ze worden meestal verwerkt in warme gerechten.

Verder zijn er tomaten in verschillende kleuren. De meeste tomaten met afwijkende kleuren zijn wat kleiner maar dit is niet altijd het geval. Zo is er bijvoorbeeld de Black Cherry, een donkergekleurde, roodbruine kerstomaat. Ook is er de Gourmandise, een gele of oranjegele struiktomaat. Yellow Pearshaped is een peervormige kerstomaat en zo zijn er nog veel meer.

Wist je dat tomaten oorspronkelijk kruipende planten zijn? We zijn tomaten rechtop gaan kweken omdat dit efficiënter is in de professionele teelt. Een hogere opbrengst op minder vierkante meters. Oude rassen kunnen nog steeds kruipen. Tegenwoordig worden tomatenplanten zelfs op z'n kop gekweekt, waarover ik verderop meer vertel.

Tomaat zaaien en planten

Wanneer kan je tomaat zaaien?
Tomaat zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van februari tot april.
Wanneer kan je tomaat planten?
Tomaat planten of uitplanten op de bestemde plek kan in de kweekkas van april tot mei. Tomaat planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van mei tot juni.

Tomaten zaaien is relatief makkelijk, maar je begint er wel al vroeg mee. Hoe groter het tomatensoort is, hoe eerder je begint. Kerstomaatjes en struiktomaatjes kan je wat later mee beginnen. Ze groeien snel en worden nooit zo heel groot. Wel hebben tomaatjes warmte nodig om te kiemen en te groeien in de vensterbank.

Zorg ook dat je genoeg ruimte hebt als je vroeg begint met zaaien. Pas na half mei mag je tomatenplanten buiten zetten. In de kweekkas kan dit ook nog wel begin mei.

Tomaten zaaien in potjes

Zelf zaaien we tomaten altijd in kweekpotjes van P7-formaat (7x7cm). De potjes stoppen we in een verwarmde kweekbak met transparant deksel, in een zelfgemaakt frame met kweeklampen, in de vensterbank. We zijn hier heel ver in gegaan maar het is natuurlijk niet vereist. Een klein kweekkasje zonder kweeklampen werkt ook prima, maar zet de plantjes wel op een lichte plek zoals een vensterbank op het zuiden.

Hoe meer je naar het voorjaar toe gaat, hoe beter je het kweekkasje in de gaten moet houden. Als de zon er vol op staat kan het achter het raam, in zo'n kweekkasje, snel boven de 50°c worden. Haal de kap er voor die tijd af zodat het niet te warm wordt. Dat is helemaal niet goed voor de jonge plantjes.

Wij zaaien altijd meerdere zaadjes in één potje. Een stuk of drie moet genoeg zijn. Zo weten we zeker dat er in elk potje altijd iets opkomt. Bij F1 Hybride rassen hoef je dit meestal niet te doen. Deze zijn zo kiemkrachtig dat vrijwel elk zaadje zal kiemen.

Geef de jonge plantjes (en de zaden direct na het zaaien) regelmatig even water. Het geeft niet als de zaaigrond droog wordt maar geef dan wel weer direct water.

Zaai tomaatjes nooit met z'n allen in één grote zaaibak. Het lijkt lekker makkelijk maar de worteltjes raken met elkaar verstrikt. Je krijgt de jonge plantjes dan nog maar heel moeilijk uit elkaar als je ze eenmaal wilt gaan verspenen, of wilt uitplanten. Altijd in afzonderlijke potjes zaaien zodat je elk plantje z'n eigen ruimte heeft om te wortelen.

Tomaten planten (eerst afharden)

Let goed op als het dan eindelijk zo ver is rond half mei. Voor je tomaten op hun definitieve plekje zet zal je ze eerst moeten afharden. Je laat ze rustig wennen aan het nieuwe plekje. Zet ze niet direct in de volle zon want dan krijgen ze last van zonnebrand op de blaadjes. Het blad verdroogt en sterft daardoor af.

Je laat je tomatenplantjes langzaam wennen door ze eerst een paar uurtjes buiten te zetten, overdags. Elke dag rek je dit wat langer uit tot ze buiten (of in de kas) kunnen blijven. Je kunt ook eerst een vliesdoek over de kweekkas of over je plantjes spannen.

Tomatenplanten stekken

Je kunt een bestaande tomatenplant heel makkelijk stekken. Heb je een dief over het hoofd gezien en is die wat groter geworden? Breek deze gewoon af en steek deze in een pot vochtige aarde, of zet deze een tijdje in water. Zo'n dief maakt razendsnel wortels. Dit kan zelfs werken bij een groot blad van een groot tomatensoort. Tomaten stekken heel makkelijk.

Tomatenplant overwinteren

Een tomatenplant is meerjarig en je kunt deze overwinteren. Dan hoef je volgend jaar niet te zaaien. Wel moet je natuurlijk ruimte hebben voor je tomatenplant in de winter. Dat hoeft niet in de zonnige vensterbank te zijn. Het blad haal je weg (zie ook het kopje over snoeien).

Zo lang je tomatenplant vorstvrij staat gaat dat meestal goed. Je hoeft tijdens de winter maar heel weinig water te geven, maar vergeet je tomatenplant niet.

Per vierkante meter kan je ongeveer 3 tot 5 tomaat planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 2 tot 3 tomaat planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Tomaat standplaats en verzorgen

Tomaten kweken is niet makkelijk, zeker niet als het je eerste keer is, maar je kunt er vaak veel van oogsten. Geef je planten de juiste bemesting, verwijder dieven en kies vooral een plekje in de volle zon. De zon is niet alleen nodig om te groeien, maar bij minder zon rijpen de tomaten langzamer of slechter.

Er zijn verschillende manieren om tomaten te kweken. Dat kan in de vollegrond, maar ook in potten. Je kunt tomaten kweken als potplant op het terras, buiten of in de kweekkas en zelfs op z'n kop hangen.

Tomaten kweken in pot

Sommige soorten zijn meer geschikt voor in een pot dan anderen. Vooral laagblijvende struiktomaatjes en kerstomaten zijn handig voor in pot. Ze blijven klein en zijn ideaal voor op balkons en terrasjes. Een plant in pot geef je wel iets vaker water. Kerstomaten en struiktomaatjes zijn het makkelijkste om te kweken, omdat ze het minste onderhoud nodig hebben.

Kweek je tomaten in potten dan heb je één groot voordeel: je kunt ze verplaatsen. Omdat tomaten slecht tegen veel water kunnen, kan je ze bij een flinke regenbui onder een afdak zetten. Of tijdelijk in de kweekkas natuurlijk. Doe dit ook echt, want te veel water zorgt voor neusrot en andere problemen bij je tomatenplant.

Tomaat in de vollegrond

Als je een tomaat in de vollegrond kweekt kan je dit het beste in een kweekkas doen. Alle tomaten kunnen in de vollegrond maar buiten -zeker bij een natte zomer- is gewoon niet zo handig. Je kunt ze namelijk niet verplaatsen om ze even uit de regen te zetten. In de kweekkas is dan het beste voor ze.

Toch hebben we wel eens kerstomaatjes in de vollegrond gehad, in kleigrond, maar dat was tijdens een droge en warme zomer. We hadden daar geluk mee. Vooral in het najaar kregen we veel last van neusrot bij de vruchtjes. Buiten kan dus heel goed maar je moet ook wel een heel klein beetje beetje geluk hebben met het weer.

Grote tomatensoorten kunnen bijna alleen maar in de vollegrond of in hele grote potten. Toch kunnen ook kerstomaatjes in de vollegrond, maar ze kunnen dan heel weelderig groeien. Zo wordt een klein kerstomaatje of struiktomaatje opeens toch heel erg groot. Zeker bij meer warmte in een kweekkas.

Tomaat ondersteboven kweken

Soms worden tomaten ondersteboven aan de dakrand gehangen. Onder in een pot maak je een gat dat groot genoeg is voor een tomatenplantje. Je doet je tomatenplant dan ondersteboven in de pot, zodat die er aan de onderkant uit komt. De pot met je tomatenplant hang je dan bijvoorbeeld aan een dakrand.

Ik hoor je al denken: Wat is daar überhaupt het nut van? Nou, je tomatenplant hoeft zo minder moeite te doen om vocht omhoog te pompen door de hoofdstengel. Het wordt dus makkelijker voor je plant om de tomaten te vullen met vocht. Je geeft water van boven in de pot en het vocht stroomt door je plant naar beneden toe.

Dat heeft een aantal hele grote voordelen. Omdat vocht makkelijker naar beneden stroomt groeien de tomaten sneller en worden ze groter. Je plant heeft minder last van de zwaartekracht, zo wel met het vocht omhoog pompen als in het algemeen. Je hoeft de tomatenplant namelijk ook niet meer op te binden langs een draad of stok. Het bindmateriaal hoef je dus niet meer aan te schaffen.

Ondersteboven kan er meer lucht tussen je planten en bladeren door stromen. Je voorkomt hiermee indirect schimmels bij je planten. Ook heb je in principe minder vocht en voedingsstoffen nodig omdat je plant deze zo makkelijk kan opnemen als de zwaartekracht meezit in plaats van tegen.

Is het dan alleen maar leuk en voordelig? Zeker niet. De grond van je tomatenplanten in potten, zeker ondersteboven, droogt ook sneller uit. Zonder de juiste (licht vochthoudende) grond verdampt het vocht in de pot veel sneller. Het vereist dus wat meer aandacht dan de normale teelt.

Door de opening in de pot, aan de onderkant waar je plant uit groeit, daar sijpelt vaak water doorheen. Water sijpelt langs je plant. Echt schoon blijft het dan ook meestal niet. Je kunt het gat waar je plant uit komt een beetje dicht maken, bijvoorbeeld met propjes karton of iets dergelijks. Misschien als je weinig water hoeft te geven, valt het allemaal wel mee.

Bepaalde rassen zijn ook meer geschikt dan anderen, voor het ondersteboven kweken. Vooral rassen die makkelijk kruipen (geen stevige stam maken) zijn geschikt voor deze methode.

Tomatenplant ondersteunen

Je tomatenplant -met uitzondering van struiktomaatjes en kerstomaatjes- heeft ondersteuning nodig. Ten minste, als je deze rechtop laat groeien. Span een draad naar het dak van de kweekkas, of steek een lange bamboestok in de pot of in de grond. Met een plantenclip maak je de plant vast aan een stok of draad.

Dat opbinden is zeker nodig. Van oorsprong zijn tomaten namelijk kruipende planten, ze kruipen over de grond. Dat neemt veel ruimte in. Je kunt ze dus opbinden om ze rechtop te laten groeien. Je planten moeten dan -door de zwaartekracht- wel meer moeite doen om vocht en voeding naar boven te krijgen, naar de tomaten die er groeien.

Echt een probleem is dat niet hoor. Maar als je merkt dat je tomaten vaak erg klein blijven, je dieft en topt zonder resultaat, kweek je tomaat dan eens ondersteboven!

Verzorgingstips tomatenplant

Zorg verder voor een zo constant mogelijke omgeving. Tomatenplanten kunnen slecht tegen te veel water en schommelingen in de omgeving. De ene keer heel warm en droog, de andere keer heel koud en nat, dat is heel slecht voor je tomatenplant. Geef regelmatig water en zet de plant op een plek met constante temperaturen en genoeg zonlicht.

Verder zal je tomatenplanten bijna altijd moeten dieven. Dat is het verwijderen van alle eventuele zijtakken. De zijtakken ontstaan in de bladoksels. Kleine balkontomaatjes en kerstomaatjes hoef je niet te dieven. Alle andere soorten dief je wel. Alles over dieven lees je bij het kopje over snoeien en dieven.

Tomaat is een meerjarige plant, niet wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan 14℃.

Tomaat combinatieteelt en wisselteelt

Tomatenplanten worden langs stokken of draden opgebonden. Oude rassen kun je laten kruipen. Soms worden tomaten op z'n kop gekweekt, hangend uit de bodem van een pot.

Tomaat
Voor het kweken van tomaat zou je wisselteelt kunnen gebruiken. Tomaat is een vruchtgewas. De ideale voorteelt is een bladgewas en de ideale nateelt is een wortel- of knolgewas of aardappelsoort volgens het wisselteelt schema.

Tomaat goede buren
Tomaat kweken kan goed samen met asperge, bieslook, biet, bosui, bladselderij, bleekselderij, bloemkool, boerenkool, broccoli, knoflook, knolraap, koolrabi, knolselderij, kruisbes, maïs, oost-indische kers, paksoi, pakmkool peterselie, prei, pronkboon, radijs, rammenas, rode kool, romanesco, slaboon, spinazie, spruitjes, stengelui, uien witlof, witte kool, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Tomaat slechte buren
Tomaat kweken gaat liever niet samen met doperwt kapucijner, komkommer, peul venkel, wortel, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Tomaat water geven

Hoeveel water heeft een tomatenplant nodig? Zorg voor een constante hoeveelheid water. Een tijd lang weinig water geven en opeens heel veel zorgt voor neusrot. Heel veel water geven in het algemeen zorgt ook voor neusrot. Gewoon een beetje water dus, niet te veel en ook pas als de grond opgedroogd aanvoelt (ook onder het oppervlak).

Het geven van de juiste hoeveelheid water is belangrijk. Voel altijd eerst goed onder de oppervlakte met je vingers. Voelt het droog, geef dan een beetje water. Twee glazen per plant is meer dan genoeg per keer. Tijdens een warme en droge zomer is het handig om iets meer te geven. Zo lang de grond nog vochtig is laat je de plant met rust.

We benadrukken het geven van de juiste hoeveelheid water zo, omdat dit de meest gemaakte fout is bij het verzorgen van tomatenplanten.

Tomaat grondsoort en bodem

Welke grond heeft een tomatenplant nodig? Hoewel tomatenplanten niet veeleisend zijn hebben ze wel een voorkeur. Op stevige grondsoorten zoals klei staan ze heel vaak te nat. Het beste is om de grond aan te vullen met brekerzand, ook als je in potten kweekt met potgrond.

Tomaten kweken in zandgrond is echter af te raden. De grond droogt iets te snel op en zeker als je dit in potten gebruikt. Gewone aarde is prima. Dit is ook een stuk voedzamer en je tomatenplanten hebben absoluut voeding nodig. Daarover meer in het stukje over bemesten.

Een humusrijke bodem is aan te raden voor de teelt van tomaten. Als de grond goed luchtig is kunnen tomaten goed wortelen. Ze worden groter en het maakt tomaten kweken een stuk makkelijker. Grotere tomatenplanten in een pot zetten kan ook, maar gebruik dan een grote pot of kuip.

pH

Tomaat tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?

Tomaat bemesten

Moet je tomaten bemesten? Tomatenplanten hebben een goede weerstand nodig en moeten goed bestand zijn tegen weersinvloeden. Met name regen is een uitdaging. Om je planten beter weerbaar te maken is het geven van kaliumrijke bemesting sterk aan te raden.

Wees erg terughoudend met het geven van stikstof. Tomatenplanten kunnen van nature -en zeker in een kweekkas- erg weelderig groeien. Stikstof bevordert die weelderige groei maar zorgt vooral voor meer blad en groen. Dit komt ten koste van de opbrengst.

Tomaat bloei en bestuiven

Wanneer bloeit tomaat? Tomaat bloeit doorgaans van mei tot september.

Moet je tomaten bestuiven? Een goede bestuiving is essentieel. Omdat tomaten een geval apart zijn is de binnenkant van de bloem vaak gesloten. Insecten komen dan niet bij het stuifmeel. In de open lucht zorgen trillingen van de wind dat stuifmeel loskomt. In een kweekkas heb je die wind meestal niet.

Tomatenplanten maken tweehuizige bloemen en zijn dus zelfbestuivend, maar erg handig zijn ze daar niet in. Als we zelf tomaten kweken dan tikken we tijdens de bloei altijd voorzichtig tegen de stam. Dit doen we dagelijks. Deze trillingen zorgen ook dat stuifmeel in de bloemen goed loskomt en wordt overgebracht.

Vooral grotere tomatensoorten zoals de vleestomaat krijgen snel last van fasciatie. Dat is het vervormen en vergroeien van delen van de plant. Dit komt vooral bij de bloemen en bloemtrossen voor. Soms zie je dan dat er een paar bloemen in elkaar zijn vergroeid. Hieruit ontstaat vaak een zeer grote, misvormde tomaat.

Vergroeide delen met fasciatie, vooral bloemen en vruchten, kan je beter verwijderen. Meestal gaan deze vergroeide delen langs elkaar schuren, raken ze stuk en gaan ze schimmelen. Hoe leuk het ook is zo'n vergroeide vrucht, deze kost de plant veel energie en levert vaak niets op. Je kunt ze beter verwijderen voor de vruchten beginnen te groeien.

Wanneer tomaat oogsten

Wanneer kan je tomaat oogsten? Doorgaans doe je dit van juli tot oktober.

Tomatenplanten maken doorlopend nieuwe trosjes. Als je de onderste rijpe tomaten hebt geplukt ontstaan er vanuit de toppen weer nieuwe. Dit blijft in principe net zo lang doorgaan tot het buiten of in de kas te koud wordt voor de tomatenplant. Dan sterft de plant af.

Door oudere tomaten steeds van de plant te plukken heeft de plant meer energie over voor de nieuwe trosjes. Tomaten zijn goed rijp als ze een mooie kleur hebben en makkelijk loslaten van de plant. Pak ze vast en draai ze zachtjes. Als ze loslaten zijn ze rijp. Een mooie kleur is bij een rood soort wanneer deze dieprood is en dus niet oranjerood.

Tomaatjes aan trosjes rijpen meestal niet tegelijk. Je kunt bij trostomaatjes wachten tot ze allemaal rood zijn. Vaak vallen de tomaten die het eerst rijp werden dan makkelijk af of zijn al afgevallen. Trek het trosje niet van de plant, dan trek je de plant stuk. Knip in plaats daarvan het trosje los met een snoeischaar of een oogstschaartje.

Tomaat gebruiken en bewaren

Tomaten zijn veelzijdig te gebruiken in verschillende recepten. Doe ze rauw door de salade, op de hamburger met ijsbergsla of bak ze mee op het ei in de pan. Of doe eens plakjes tomaat op een broodje gezond. Kortom: tomaatjes zijn heel divers te gebruiken. Dat is goed ook want ze zijn nog gezond ook!

Je kunt tomaten in de zon, of als alternatief in de oven, laten drogen met kruiden zoals basilicum en eventueel inmaken. Je hebt dan heerlijke (zon)gedroogde tomaatjes. Zelf (zon)gedroogde tomaatjes maken? Lees dan ook eens hoe je (zon)gedroogde tomaten maakt en probeer het zelf!

Tomaten zijn verder ook heel geschikt om tomatenpuree van te maken, of tomatensaus voor over een pizzabodem. Tomaatjes kunnen goed in een gevulde courgette, bijvoorbeeld volgens een Mexicaans recept.

En als je hele grote tomaten kweekt dan kan je daar nog heel veel lekkers mee maken. Tomaten van rond de tweehonderd gram zijn zeker geen uitzondering. Op de foto hierboven een paar van onze tomaten uit 2023 en dit waren niet eens de grootste. Het zijn ook geen vleestomaten (die hebben ribbels) maar gewone tomaten.

Tomaat houdbaarheid

Tomaat blijft buiten de koeling ongeveer een week goed. In de koeling blijven tomaten maximaal 2 weken goed. Je kunt tomaten invriezen als je ze alleen nog voor soep of puree wilt gebruiken. Dan blijven ze nog een jaar goed. Wanneer tomaten lelijke plekken krijgen zijn ze niet meer lekker.

Zongedroogde tomaatjes blijven meestal langer goed en ook buiten de koeling. Het langst blijven ze houdbaar als je ze inmaakt.

Tomaat snoeien dieven of toppen

Wanneer kan je tomaat dieven, toppen of snoeien? Doorgaans doe je dit van april tot september en in november.

Echt snoeien doe je niet. Je verwijdert alleen dieven en topt je planten eventueel ook, om te voorkomen dat ze echt te hoog worden. Wel kan je een tomatenplant overwinteren als je deze in een pot hebt staan. Dan kan je deze in het najaar flink terugsnoeien, maar doe dit pas als het blad begint af te sterven en niet eerder.

Terugsnoeien om te overwinteren doe je door de zijtakken weg te nemen en de top in te korten. In het volgende voorjaar loopt je tomatenplant weer mooi opnieuw uit, als je deze in de winter goed hebt verzorgd ten minste.

Tomaten dieven

Het werkwoord "dieven" is het verwijderen van de zijtakken. De zijtakken van een tomatenplant heten dieven. Tomaten dieven verwijderen doe je bij alle tomatenplanten, behalve bij kleine en laagblijvende kerstomaatjes of struiktomaatjes. Wij verwijderen dieven met de hand, dat is denk ik het makkelijkste.

Op de foto hierboven zie je zo'n diefje zitten. De zijtakken groeien vanuit de bladoksel, dus waar het blad uit de hoofdstam komt. Soms bij grotere tomatensoorten, groeien dieven ook vanuit de bladeren. Het blijft dus goed opletten. Tomaten dieven is nodig omdat ze de plant energie kosten, en omdat ze slecht zijn voor de oogst. Dat zit zo:

Zijtakken of tomaten dieven dus, zijn erg kwetsbaar. Ze breken snel af door wind, als je er per ongeluk langs loopt of wanneer er zware tomaten aan hangen. Ook is een tomatenplant makkelijker langs een stok of draad te binden wanneer deze slechts één grote hoofdstam heeft. Verder kosten dieven heel veel energie.

Wanneer je dieven aan je tomatenplant laat zitten, groeien daar ook weer trosjes met tomaten aan. Je plant moet dus vocht, voedingsstoffen en dergelijke gaan verdelen tussen nog meer tomaten. Als gevolg blijven je tomaatjes kleiner. Je krijgt zeker niet minder tomaten, maar de tomaten groeien minder snel en rijpen zelfs slechter.

Onderschat dit laatste zeker niet. Dieven kosten je heel veel tomaten. De tomaten die aan je plant hangen rijpen langzamer en sommige tomaten worden zelfs helemaal niet meer rijp. Altijd tomaten dieven dus, zodat je één mooie rechte hoofdstam overhoudt waar alle trosjes aan groeien.

Daarnaast, als je een tomatenplant niet dieft of je ziet dieven over het hoofd, dan zien je tomatenplanten er straks zo uit (foto hierboven). Je raakt het overzicht volledig kwijt en ziet niet meer alle tomaten hangen.

Tomaten toppen

Je kunt tomatenplanten ook toppen. Tomaten toppen is handig maar meestal niet vereist. Toch zou ik het wel doen. Wij doen dit altijd in de kweekkas. Toppen is het verwijderen van de groeipunt van je tomatenplant, die helemaal bovenin de hoofdstam zit. Meestal doen we dit na vijf tot acht bloemtrossen. Beetje afhankelijk van het soort tomaat natuurlijk.

Toppen bij tomaten doen we om verschillende redenen. In de kweekkas blijven de meeste tomatenplanten gewoon doorgroeien, zelfs nadat ze het dak van de kas raken. Vanuit die groeitop blijven continu nieuwe bloemtrosjes ontstaan. Zeker in de late zomer tot in het najaar, zullen deze nooit meer helemaal uitgroeien en zeker niet afrijpen. Maar ze kosten wel energie!

Door de top te verwijderen gaat alle energie naar de bestaande tomaten. De tomaten die eerder verschenen worden zo mooier en groter. Ze rijpen veel beter af omdat alle energie naar de bestaande tomaten gaat.

Tomaat ziektes en plagen

Een van de meest voorkomende kwalen bij een tomatenplant is het krijgen van neusrot. De vruchten krijgen bruine plekken op het puntje aan het uiteinde. De grootste oorzaak is te veel water, veel regenval of gewoon zelf te veel water geven met de gieter of tuinslang. Ook onregelmatig water geven, de ene dag heel veel en dan opeens een week niets, is een grote oorzaak.

Neusrot kan worden voorkomen door genoeg, maar niet te veel water te geven. Ook het geven van kaliumrijke meststoffen voorkomt schimmels en rot bij je planten.

Verder krijgt een tomatenplant -meer dan de meeste planten- last van fasciatie. Hoewel de oorzaak niet helemaal duidelijk is, komt het vermoedelijk door onregelmatige en ongunstige (weers)omstandigheden. De bloemen en andere delen van de plant kunnen met elkaar vergroeien. Dit zorgt dan voor vreemde en vergroeide plantendelen of vruchten.

Tomaat kweken informatie