Tomaat

Rabarber is best makkelijk te kweken en is zelfs erg geschikt voor in een ruime pot. Daar wordt de plant natuurlijk wel iets kleiner. Bij een kennis was ik aardig onder de indruk van een rabarberplant die daar in de volle grond stond. Deze was meer dan een meter breed geworden en het blad was -samen met de stelen- gigantisch! Rabarber kan in de volle grond dus erg groot worden. Wat rabarber zo makkelijk maakt om te kweken, is dat deze het ook goed doet op plekken in de halfschaduw en zelfs op plekken met heel veel schaduw. Mogelijk groeit in de volle zon dan wel weer het blad iets beter, maar de plant kan wel veel hebben. Tijdens de donkere, winterse dagen sterft rabarber bovengronds af. In het voorjaar komt deze dan weer opnieuw op. Rabarber is verder heel goed winterhard. Wel staat rabarber tamelijk beschut en beschermd tegen harde wind.

Veel warmte en een zonnig maar beschut plekje is voor de kousenband extra belangrijk, nog meer dan bij slabonen en pronkbonen. Ook een hoge luchtvochtigheid is bevorderlijk voor de ontwikkeling van deze tropische plant. Dat maakt de kousenband eigenlijk beter geschikt voor de teelt in kas dan voor de buitenteelt. In kassen blijft warmte en waterdamp beter hangen. In warme landen zoals Suriname is de kousenband erg populair, daar wordt de inheemse plant dan ook volop gekweekt.



In de kas is de opbrengst vaak hoger, de plant zal vaak meer weelderig groeien en meer bloemen maken dan in de buitenlucht. Dat betekend overigens niet dat je de plant niet buiten kunt kweken, ook dan lukt het doorgaans best aardig om wat van de planten te oogsten. Na enige tijd -wanneer de planten wat groter zijn- zullen ze gaan bloeien. De kleine bloemetjes zijn heel herkenbaar en blijven maar kort open staan. Niet veel later is dan het eerste kleine maar lange boontje te zien. Vanaf dat moment kan het erg snel gaan, want hoewel de boontjes gigantisch lang kunnen worden groeien ze ook nog erg snel!

Honingverbena wordt ook wel aztekenkruid genoemd. Aztekenkruid, of honingverbena, is beslist niet winterhard. Je zal het plantje dus gedurende de winter binnen moeten overwinteren. Honingverbena staat het beste op een plekje in de zon, warm en beschut. Rond oktober, uiterlijk begin november, kan je het plantje beter naar binnen halen in verband met het naderende herfst en winterweer. Het is daarom het makkelijkste om honingverbena in een pot te kweken. Het plantje maakt leuke, ronde bloemetjes. Naarmate de plant ouder en ouder wordt maakt deze steeds meer cilindervormige en langwerpigere bloemetjes. Deze bloemetjes ruiken heel licht zoet.

Broccoletto, bimi, broccolini, aspergebroccoli of babybroccoli... Hoe je de groente ook wilt noemen, je verzorgt deze ongeveer het zelfde als gewone broccoli. De plant kan dus ook prima op een plek in de halfschaduw staan. Het blijft wel een koolgewas natuurlijk, dus daar is het een en ander voor nodig (lees ook onder het kopje "bodem" en "voeding"). De planten kunnen aardig groot worden maar staan ook goed als deze dichter op elkaar staan.

Linzen zijn niet zo bekend in de Nederlandse moestuin, maar de plantjes zijn erg makkelijk zelf te kweken. Je kunt het al proberen met een zakje gedroogde (belangrijk: onbewerkte) linzen uit de supermarkt! Linzen zijn onderhoudsarm. Wel heb je er flink wat van nodig voor een lekkere maaltijd. Net als lage slabonen of stamslabonen, heb je in een veldje van een vierkante meter een aardige opbrengst waar je met het gezin van kunt eten. Van één plantje krijg je amper genoeg voor jezelf.

Linzen zijn peulvruchten, zoals je misschien al vermoedde bij het zien van de linzen uit de winkels. De plantjes blijven vrij laag en hebben weinig verzorging nodig. Kies voor het kweken van linzen een warm plekje uit in de volle zon, of als het niet anders kan in de halfschaduw. Linzen geef je met enige regelmaat water. Je laat ze natuurlijk niet verzuipen, maar kurkdroog is ook niet prettig. Het beste is om de grond constant licht vochtig te houden.

Hoewel sommigen anders zullen beweren, vind ik maïs niet erg lastig te kweken. De plant lijkt mij erg geschikt voor beginners, maar als je grote en volle kolven wilt heb je wel wat meer nodig dan een handschepje. Je hebt er alleen wel flink wat ruimte voor nodig, want als maïs niet goed wordt bestoven heb je geen (of halve) maïskolven. De bestuiving lukt echter het beste als maïs met heel veel planten in een blok worden geplant. Een groot vierkant vak van ten minste één vierkante meter. Dit heeft veel voordelen, behalve dat de planten natuurlijk beter worden bestoven omdat ze dicht op elkaar staan. De planten kunnen zo namelijk ook minder snel omvallen bij sterke wind.

Wat belangrijk is om rekening mee te houden bij maïs, is dat de planten dus veel zonlicht en warmte nodig hebben. Oorspronkelijk komt maïs namelijk uit warme streken, denk daarbij aan bijvoorbeeld Mexico. Veel zon en veel warmte dus. Heel belangrijk en niet te onderschatten. Daarnaast worden de planten ook aardig groot. Dat betekend dat ze voor veel schaduw zorgen. Je kunt deze dus het beste op een plekje zetten aan de rand van de tuin, waar deze niet in de weg staan van het zonlicht voor andere planten.

Maïs is makkelijk in de kruisbestuiving. Dat lijkt leuk, maar als de buurman óók maïs heeft staan dan is dat alles behalve leuk. Stel dat de buurman voedermaïs heeft staan voor het vee, dit soort maïs is niet zo lekker om zo te eten. Mocht deze kruisbestuiven met jouw suikermaïs dan krijg je geen lekkere zoete kolven, maar een soort kruising met voedermaïs. Maïs kan over enkele kilometers door pollen via de lucht andere planten bestuiven. Woon je in de buurt van een boerderij waar maïs wordt gekweekt? Let dan goed op en vraag des noods welk soort maïs er wordt gekweekt.



Maïs maakt mannelijke en vrouwelijke bloemen. De mannelijke bloemen groeien net als veel andere grasachtigen uit de top van de stengel. Het lijkt op een soort vuurwerkje, de uit elkaar groeiende sprietjes met bloemetjes eraan. Deze bloemen maken stuifmeel waarmee de vrouwelijke bloemen moeten worden bestoven. Gelukkig groeien mannelijke en vrouwelijke bloemen wel aan de zelfde plant, maïs is dus eenhuizig. De vrouwelijke bloemen groeien aan de zijkant van de maïs stengel. Je kunt ze herkennen aan hele lange, dikke en kleverige haartjes die uit een soort groene mini-maïskolf komen groeien. Een leuk feitje: ieder haartje wordt één maïskorrel. Alle haartjes zullen dus bestoven moeten worden voor een volle maïskolf! Het is hierom extra belangrijk om de kolven in een blok te planten, zodat het stuifmeel van alle kanten bij alle planten kan komen.

Veldkers is niet bepaald een veeleisend plantje. Het wordt immers vaak gezien als onkruid omdat dit tussen de tegels groeit en in grote getalen voorkomt in het wild. Veldkers is één van de kleinere en zeker een van de makkelijkste plantjes om zelf te kweken. Ook op plekken in de halfschaduw groeit het plantje goed. Op erg schaduwrijke plekken groeit veldkers minder goed.

Courgette is een snelgroeiende plant die aardig groot kan worden, en vooral erg breed. Hoewel de courgette geen inheemse plant is, kan je deze makkelijk op een warm en zonnig plekje in de tuin zetten. Een kas is niet per se nodig voor het kweken van courgette. Het kan natuurlijk ook gewoon in de kas, dan oogst je mogelijk nog iets eerder dan buiten. De courgette plant je in de volle grond. Het beste resultaat (de grootste opbrengst) krijg je wanneer je twee of meer de zelfde courgettes bij elkaar plant. Courgettes kunnen zeer productief zijn.

De plant kan al redelijk snel bloemen gaan maken. Als eerste (meestal) verschijnen de mannelijke bloemen, zoals te zien op de foto hieronder. Na enige tijd verschijnen ook vrouwelijke bloemen, deze hebben een vruchtbeginsel achter de bloem. Het bestuiven van courgettes is meestal niet nodig, gezien dit ook door insecten wordt gedaan bij de teelt in de open lucht. Om te voorkomen dat de courgette wordt bestoven met stuifmeel van een giftige soort (als deze in de buurt staat) kan je de bestuiving zelf overnemen. Wees er dan als eerste bij en gebruik een wattenstaafje of kwastje. Zorg dat je geen andere (giftige) pompoenen, kalebassen of courgettesoorten in de tuin of in de omgeving hebt staan.

De tomaat is zeker niet de makkelijkste plant om te kweken, want het is geen onderhoudsarme plant. Het blijft ieder jaar wel een leuke uitdaging natuurlijk. De makkelijkst te kweken tomaat is de cherrytomaat, ook wel kerstomaat genoemd. Deze is vaak beter bestand tegen het weer hier en hoef je niet te dieven (het verwijderen van zijscheuten). Vleestomaten en andere soorten zijn iets lastiger. Bij tomaten moet je echt zorgen voor consistentie in de omgeving. Tuurlijk, temperaturen kunnen schommelen, maar houd de bodem het liefst constant licht vochtig en de omgeving zo rond dezelfde temperatuur. Grote wisselingen werken aandoeningen in de hand, tomaten zijn gevoelig voor fasciatie en schimmelziektes zoals neusrot.

Tomatenplanten groeien eigenlijk alleen goed in de volle zon. De plant zelf zal misschien wel groeien, maar altijd iets minder als deze niet zo veel zonlicht krijgt. Maar het belangrijkste van alles is dat de vruchten niet (goed of snel genoeg) kunnen afrijpen als de plant onvoldoende zonlicht krijgt. Dan heb je aan het einde van de jaar een tros tomaten die niet rood wil worden, om maar een voorbeeld te noemen. Dit houd je altijd, want de herfst komt vroeg of laat, maar met voldoende zonlicht kan je vaak net die 2 trossen extra oogsten omdat de tomaten sneller afrijpen.

Je kweekt een tomatenplant het beste in een kweekkas met voldoende ruimte, maar vergis je niet. Ook in de buitenlucht is het kweken van tomaten namelijk heel goed te doen! Houd er rekening mee dat je de planten bij (hevige) regenval even onder een afdakje zet als je ze in de buitenlucht kweekt. Te veel water in de bodem werkt neusrot in de hand. Ook zal je bijna alle tomatenplanten moeten opbinden langs een stevige (bamboe)stok of draad naar het dak van de kas. Je wil natuurlijk niet dat de planten afbreken als je er tegenaan loopt, als het waait, of als de tomaten die aan een tak hangen te zwaar worden. En dit laatste brengt mij bij het volgende:



Tomatenplanten maken in iedere bladoksel ook zijscheuten. Deze noemen we "dieven" en zijn goed te zien op de foto hierboven. Dieven is bij alle tomaten belangrijk, met uitzondering van kerstomaten. Niet verplicht, maar eigenlijk toch wel een beetje noodzakelijk. Tomatenplanten maken veel zijscheuten, in iedere bladoksel komt weer een nieuwe zijtak te zitten. Deze zijtakken breken makkelijker af omdat deze niet verticaal omhoog groeien maar zijlinks, waardoor het gewicht vol op de tak komt te zitten. Bovendien kan je één rechte hoofdstam makkelijk langs een stok of draad leiden, maar al die kleine zijtakken niet. Ze zijn dus kwetsbaar en kosten de plant alleen maar energie, die de plant beter kan gebruiken voor het maken van tomaten die wel blijven zitten.



Dan nog de bestuiving, want tomatenplanten zal je met de hand moeten bestuiven. Gelukkig hoef je niet langs ieder bloemetje te gaan, maar het is wel iets om rekening mee te houden. De meeste rassen tomaten maken gesloten bloemen, wat betekend dat er geen insecten bij kunnen komen. In het wild worden de planten bestoven door de wind, waardoor stuifmeel binnen in de bloem, intern zeg maar, wordt overgebracht. Zonder wind (in een kweekkas) en zonder dat insecten erbij kunnen, wordt de bestuiving erg lastig. Tik daarom een aantal keer stevig (maar wel voorzichtig) tegen de stam van de plant. Zo veroorzaak je trillingen waardoor de plant zichzelf bestuift. Je kan de plant ook zachtjes heen en weer schudden, uiteraard ook voorzichtig.



Tomatenplanten, zeker de grotere soorten zoals vleestomaten, krijgen vaak last van fasciatie. Een verschijnsel waarbij vergroeiingen en misvormingen van bloemen, takken en vruchten ontstaan. Niets om je zorgen over te maken, het levert leuke resultaten op. Soms krijg je hele grote tomaten die met elkaar vergroeid zijn, meestal vanuit evengoed vergroeide bloemen die je al snel kunt herkennen, waardoor je een soort "tweeling" tomaat krijgt. Je kan ze het beste toch verwijderen, want dit soort vergroeide vruchten lopen een verhoogd risico op schimmels. Dat is zonde, want ze kosten de plant veel energie die beter gebruikt kan worden voor de vruchten die wel goed blijven.



Hier heb ik nog een voorbeeld van fasciatie bij de bloemen van tomatenplanten (zie de foto hieronder). Als je dit ziet bij de bloemen van je tomatenplant dan krijg je bijna altijd een vrucht met fasciatie zoals vergroeiing met elkaar. De bloem op de foto zijn eigenlijk twee bloemen die helemaal met elkaar vergroeid zijn geraakt. De plant in kwestie was een vleestomaat, bij de gewone tomaten komt dit een stuk minder voor (maar nog steeds wel af en toe).

Aardbeien zijn meerjarige planten, alleen gaat na 2 jaar waarschijnlijk de opbrengst achteruit. De kans op schimmels en ziektes wordt groter naarmate de aardbeienplantjes ouder worden. Je kunt ze in principe zo lang laten staan als je wilt, tot ze niet meer op komen en zijn overleden. Voor de beste resultaten plant je iedere 2 jaar of zelfs ieder jaar nieuwe aardbeienplantjes. Aardbeienplanten kunnen verschrikkelijk veel uitlopers maken. Hoe meer uitlopers een aardbeienplant maakt, hoe minder energie de plant over heeft voor de aanmaak en groei van de aardbeien zelf. De plant doet nu eenmaal wat deze hoort te doen: zich op de makkelijkste en snelste manier voortplanten. Het is geen vereiste, maar voor meer (en grotere) aardbeien kan je de uitlopers het beste verwijderen. Aan het einde van het jaar, als de meeste vruchten van de plant af zijn, kan je een paar uitlopers laten zitten die je opkweekt tot nieuwe planten voor volgend jaar. Kies dan de planten die het meest productief zijn geweest.

Aardbeien zet je het liefste in de volle zon en geef je regelmatig water. Op droge grond, zeker in de zomer, gaan de planten bijna direct slap hangen. Kies dus voor een plekje waar veel zonlicht komt, maar als het kan waar alléén de bodem schaduw heeft. Door stro rondom de planten te leggen voorkom je het uitdrogen van de bodem, maar je voorkomt ook dat de vruchten de grond raken en worden opgegeten door beestjes uit de bodem. Een bijkomend voordeel is dat stro vergaat na verloop van tijd. Het wordt compost waarmee de bodem tegelijk wordt verrijkt. Als alternatief kan je ook een gronddoek gebruiken waarmee je de volledige bodem bedekt, op een paar gaten na waar de planten staan. Het grote voordeel hiervan is dat zelfs uitlopers geen kans meer maken. Deze raken de grond niet en de planten zullen dus niet gaan woekeren. Het is alleen nog wel nodig om ze met de hand te verwijderen natuurlijk.



Vooral de bosaardbei is de koning der uitlopers. Het verwijderen ervan is bij dit soort aardbei bijna onbegonnen werk, maar dit maakt de bosaardbei wel een zeer geschikte bodembedekker. Slechts een paar plantjes kunnen binnen één zomer meerdere vierkante meters bedekken. Je komt er alleen wel weer moeilijk vanaf, dus bedenk je altijd goed waar je ze plant en dat dit zo goed als permanent is. Bosaardbeitjes zijn leuk om eens uit te planten op lege plekjes waarvan je niet weet wat je ermee moet doen. Dat ene vergeten hoekje in de moestuin waar best veel schaduw is, bijvoorbeeld. Bosaardbeitjes groeien ook erg goed in de halfschaduw, maar als je ze kweekt voor de vruchtjes om te eten dan kan je ze het beste in de volle zon zetten. Bosaardbeitjes hebben nog minder verzorging nodig dan gewone aardbeien.

Paprika's zijn leuke plantjes om te kweken. Vooral omdat je ze in iedere tuin, op ieder balkon of dakterras en elk ander plekje kunt kweken. Zo lang daar maar een flinke hoeveelheid zonlicht en warmte krijgen, doen ze het er vast erg goed. Paprika's zijn uitstekende planten voor in (dan wel ruime) potten en bakken en de planten kunnen, afhankelijk van het soort, erg groot worden. Ze maken meestal niet veel blad maar wel grote stengels.



Paprika's en bestuiving, dat is nog wel even een dingetje. Paprika's zal je zeker moeten bestuiven. Insecten en de wind doen veel voor je, maar niet alles. Net als bij tomaten kan je paprika's voorzichtig tegen de stam tikken met een stokje, of de plant voorzichtig schudden. Paprika's zijn zelfbestuivend, maar hebben wel hulp nodig van de wind. Zeker als je de planten in een kas kweekt (wat sterk is aan te raden, maar geen vereiste is), is het nodig om de bestuiving zelf in handen te nemen. Normaalgesproken schud de wind de planten heen en weer, in de kas zal jij dat even moeten doen. Bloemen die niet (goed) zijn bestoven, vallen van de plant af en worden zo teruggegeven aan de natuur.

Hoewel sommigen anders zullen beweren, vind ik maïs niet erg lastig te kweken. De plant lijkt mij erg geschikt voor beginners, maar als je grote en volle kolven wilt heb je wel wat meer nodig dan een handschepje. Je hebt er alleen wel flink wat ruimte voor nodig, want als maïs niet goed wordt bestoven heb je geen (of halve) maïskolven. De bestuiving lukt echter het beste als maïs met heel veel planten in een blok worden geplant. Een groot vierkant vak van ten minste één vierkante meter. Dit heeft veel voordelen, behalve dat de planten natuurlijk beter worden bestoven omdat ze dicht op elkaar staan. De planten kunnen zo namelijk ook minder snel omvallen bij sterke wind.

Wat belangrijk is om rekening mee te houden bij maïs, is dat de planten dus veel zonlicht en warmte nodig hebben. Oorspronkelijk komt maïs namelijk uit warme streken, denk daarbij aan bijvoorbeeld Mexico. Veel zon en veel warmte dus. Heel belangrijk en niet te onderschatten. Daarnaast worden de planten ook aardig groot. Dat betekend dat ze voor veel schaduw zorgen. Je kunt deze dus het beste op een plekje zetten aan de rand van de tuin, waar deze niet in de weg staan van het zonlicht voor andere planten.

Maïs is makkelijk in de kruisbestuiving. Dat lijkt leuk, maar als de buurman óók maïs heeft staan dan is dat alles behalve leuk. Stel dat de buurman voedermaïs heeft staan voor het vee, dit soort maïs is niet zo lekker om zo te eten. Mocht deze kruisbestuiven met jouw suikermaïs dan krijg je geen lekkere zoete kolven, maar een soort kruising met voedermaïs. Maïs kan over enkele kilometers door pollen via de lucht andere planten bestuiven. Woon je in de buurt van een boerderij waar maïs wordt gekweekt? Let dan goed op en vraag des noods welk soort maïs er wordt gekweekt.



Maïs maakt mannelijke en vrouwelijke bloemen. De mannelijke bloemen groeien net als veel andere grasachtigen uit de top van de stengel. Het lijkt op een soort vuurwerkje, de uit elkaar groeiende sprietjes met bloemetjes eraan. Deze bloemen maken stuifmeel waarmee de vrouwelijke bloemen moeten worden bestoven. Gelukkig groeien mannelijke en vrouwelijke bloemen wel aan de zelfde plant, maïs is dus eenhuizig. De vrouwelijke bloemen groeien aan de zijkant van de maïs stengel. Je kunt ze herkennen aan hele lange, dikke en kleverige haartjes die uit een soort groene mini-maïskolf komen groeien. Een leuk feitje: ieder haartje wordt één maïskorrel. Alle haartjes zullen dus bestoven moeten worden voor een volle maïskolf! Het is hierom extra belangrijk om de kolven in een blok te planten, zodat het stuifmeel van alle kanten bij alle planten kan komen.

Veldkers is niet bepaald een veeleisend plantje. Het wordt immers vaak gezien als onkruid omdat dit tussen de tegels groeit en in grote getalen voorkomt in het wild. Veldkers is één van de kleinere en zeker een van de makkelijkste plantjes om zelf te kweken. Ook op plekken in de halfschaduw groeit het plantje goed. Op erg schaduwrijke plekken groeit veldkers minder goed.

Rabarber is best makkelijk te kweken en is zelfs erg geschikt voor in een ruime pot. Daar wordt de plant natuurlijk wel iets kleiner. Bij een kennis was ik aardig onder de indruk van een rabarberplant die daar in de volle grond stond. Deze was meer dan een meter breed geworden en het blad was -samen met de stelen- gigantisch! Rabarber kan in de volle grond dus erg groot worden. Wat rabarber zo makkelijk maakt om te kweken, is dat deze het ook goed doet op plekken in de halfschaduw en zelfs op plekken met heel veel schaduw. Mogelijk groeit in de volle zon dan wel weer het blad iets beter, maar de plant kan wel veel hebben. Tijdens de donkere, winterse dagen sterft rabarber bovengronds af. In het voorjaar komt deze dan weer opnieuw op. Rabarber is verder heel goed winterhard. Wel staat rabarber tamelijk beschut en beschermd tegen harde wind.

De zoete aardappel kan snel groeien en maakt steeds meer wortels en scheuten die uiteindelijk (slingerende) stengels zullen vormen. Omdat de zoete aardappel pas na half mei naar buiten of in de kas gezet kan worden, heeft deze tot die tijd dus nog wel wat ruimte nodig. Het kweken van de zoete aardappel in een kas is sterk aan te raden. Deze niet-inheemse plant heeft namelijk veel warmte en zonlicht nodig, maar ook een beschut plekje waar deze beschermd wordt tegen een sterke wind.

Ook wanneer de zoete aardappel wordt uitgeplant heeft deze nog veel ruimte nodig om te groeien. De plant wordt namelijk vele malen groter (vooral langer) dan een gewone aardappel en het is eigenlijk een beetje een klimplant. Omdat deze geen hechtrankjes maakt moet je de scheuten ergens omheen of tussen kunnen leiden. Wat ondersteuning zoals een hekwerk, trellis, betongaas of stevig net is dan ook geen overbodige luxe als je zoete aardappelen wilt kweken. De plant zelf kan zo'n anderhalve meter hoog worden in de periode dat deze hier groeit. en is ook uitstekend als een soort bodembedekker.

Prei is familie van de look, van uien en knoflook dus. De plant wordt over het algemeen wel wat groter. Heb je liever een kleine prei? Kijk dan vooral ook eens naar de stengelui, dat is een soort kleine prei. Toch neemt prei niet zo veel ruimte in als je zou denken, zoals de plantafstand die wordt genoemd bovenin deze pagina laat zien. Eigenlijk is prei tweejarig, in het tweede jaar bloeit de plant, maar soms schiet prei ook al door in het eerste jaar. Dat heeft dan te maken met het ras dat je kweekt. Er zijn rassen die sneller of juist minder snel doorschieten, en hierdoor geschikt zijn voor de zomer, herfst of zelfs winter. Kies vooral het juiste ras uit dat bij de juiste periode past, de periode waarin je prei wilt kweken.

Spoel de kiemgroenten twee maal per dag goed schoon en laat deze vervolgens goed uitlekken. Doe je dat niet, dan kunnen ze gaan schimmelen en rotten. Je merkt dat als de kiemgroenten heel vies gaan ruiken. Het kweken van kiemgroenten is hierdoor niet altijd even makkelijk. Te veel vocht en ze gaan rotten, te weinig vocht en ze drogen uit. Vooral het regelmatig goed spoelen van de kiemgroenten is erg belangrijk.

Broccoli is een koolsoort, en eentje die aardig groot kan worden. Geef de plant dus de ruimte om te groeien en houd minimaal de geadviseerde plantafstand aan. Op een plekje in de halfschaduw heeft broccoli vaak voldoende. De volle zon kan ook, maar liever niet tijdens een teelt die door de zomer heen loopt. Tijdens extreem warme dagen kan de plant al snel slap gaan hangen en belemmert dit de groei.

Mierik is eigenlijk een meerjarige plant, maar voor de teelt van het wortel is het kweken als éénjarige makkelijker omdat de plant vaak (gedeeltelijk) afsterft als je een (deel van) de wortels eraf haalt en de plant uit de grond trekt. Mierik is een plant uit de bosrand, die dus voor een deel in de schaduw van grotere struiken en planten groeit maar ook wat zon nodig heeft! De halfschaduw dus, en bij voorkeur in de buurt van grotere planten. Mierikswortel kweek je het beste in de volle grond en niet in potten of bakken.

Peren zijn, als je ervan houd ten minste, heerlijke zoete en sappige, zachte vruchten. Heb je een vroeg bloeiend perenras? Vóór half mei (ijsheiligen) bestaat er nog steeds kans op vorst. Met name in maart en april is de kans op vorst nog flink aanwezig. Houd er rekening mee dat -wanneer je peer gaat bloeien- de bloesem stuk kan vriezen en je hierdoor heel veel oogst kunt mislopen. Hoe je je peer hiertegen kunt beschermen? Het lijkt heel tegenstrijdig, maar je kunt de knoppen van je perenboom beschermen door er vlak voor het gaat vriezen water overheen te sproeien. Je creëert hiermee een soort isolerende iglo om de knoppen heen. De knoppen blijven als het ware beschermd door een laagje ijs dat er omheen zit. Als de peer al bloeit kan je dit beter niet meer doen, het is echt bedoeld om de knoppen te beschermen. Anders werkt ook een plastic zak of noppenfolie rondom je boom erg goed als bescherming tegen vorst en kou.

Een perenboompje staat graag in de volle zon, dat is goed voor het rijpen van de vruchten, maar ook in de halfschaduw groeit een peer prima. Beperk de vegetatie rondom de stam tot het minimum. Gras en andere planten onder de perenboom nemen vocht en voedingsstoffen van het boompje weg voor dat het boompje er überhaupt van kan proeven. Het beste is om de gehele ruimte rondom de stam kaal te houden zodat alle vocht en voedingsstoffen direct naar het perenboompje kunnen.

Aalbessen staan goed op een plekje in de halfschaduw of in de volle zon. De aalbes is een vaste maar niet wintergroene struik waarvan je de heerlijke besjes kunt eten. Het is een relatief makkelijk te kweken struik die dus lang op de zelfde plek blijft staan. Kies de plaats waar je een aalbes wilt planten dus zorgvuldig uit, zodat deze direct op de goede plek staat waar de struik het naar z'n zin heeft. De aalbes loopt al vroeg in het voorjaar uit en bloeit als één van de eerste -samen met vroege appelbomen en ander kleinfruit.

De appel is winterhard en sommige soorten kunnen ook nog goed in pot staan. In de volle grond kan een appelboom aardig groot worden, maar in vergelijking tot veel andere bomen blijft de appel relatief klein. Voor het goed afrijpen van de vruchten zet je de appel het in de volle zon, maar ook in de halfschaduw zal de appel het best aardig doen.

Let bij vroege appelrassen goed op, de bloesem verschijnt al vroeg in het jaar en kan hierdoor te maken krijgen met vorst. Bij een appelboom in pot kan je deze makkelijk even een nachtje in de garage zetten, maar bij een appel in de volle grond wordt het lastiger. De bloesem kan door de vorst beschadigen, wat één van de oorzaken is van weinig appels.

Het volgende geldt voor appelbomen die je in de volle grond zet, maar misschien nog veel meer voor appelboompjes in een pot. Beperk de vegetatie rondom de stam tot het minimum. Gras en andere planten nemen vocht weg van de appelboom, wat natuurlijk ten koste gaat van de groei en gezondheid van de appelboom zelf. Vooral in een pot is iedere druppel hard nodig, gezien de grond in potten nog veel sneller uitdroogt.



Let goed op! Heb je een appelras dat vroeg bloeit? Vóór half mei (ijsheiligen) is er nog steeds kans op vorst. Met name in maart en april, wanneer zeer vroege rassen gaan bloeien, is er nog volop kans op vorst aanwezig. De bloesem van je appelboom kan hierdoor stuk vriezen. Dat is een van de meest voorkomende oorzaken van een appelboom die geen appels geeft dit jaar. De boom zal wel bloeien, maar het stuifmeel is niet langer vruchtbaar. Je kunt dit trouwens heel goed voorkomen door het weer in de gaten te houden. Met een plastic zak of noppenfolie over het boompje wil het meestal wel lukken, maar het volgende klinkt wel heel gek (maar werkt juist erg goed). Door je appelboom te besproeien met water vlak voor het gaat vriezen, creëer je het effect van een isolerende "iglo" rondom de knoppen. Als de knoppen open staan werkt dit averechts.

Lavendel is best een makkelijk plantje, maar alléén als de omstandigheden vanaf het begin af aan in orde zijn. Kies hiervoor de juiste plek en de juiste grondsoort uit. Lavendel staat het beste op een plekje met zo veel mogelijk zonlicht. Het struikje doet het goed op arme, droge plekken. Lavendel maakt mooie paars/blauwe bloemen die heerlijk ruiken. Als de plant het naar de zin heeft heb je er nog jaren plezier van. Ook in de winter blijft lavendel groen (als alles goed gaat). Lavendel is hierdoor sterk winterhard en wintergroen te noemen.

Sjalotten zet je het liefste op een zonnige plek, maar ook de halfschaduw voldoet aan de eisen. Sjalotjes zijn winterhard en kan je zelfs in de winter planten als je ze voor het loof kweekt. Voor de bolletjes beperk je je het beste tot het vroege voorjaar met het planten, en oogst je in de (late) zomer.

Rogge als groenbemester heeft niet zo veel aandacht nodig. Het groeit, en aan het einde van de groei werk je de rogge (liefst vóór de korrels ontstaan, in het voorjaar) onder in de bodem. Hiermee verbeter je de bodem voor de daarop volgende teelt. Voor de reguliere teelt om rogge(meel) van te oogsten, is iets meer verzorging nodig.

Zoals in de vorige alinea omschreven, neemt het kweken van tarwe best veel ruimte in beslag. Toch is het leuk om het eens te proberen! De teelt van tarwe is vrij eenvoudig, al heb je wel rekening te houden met de bemesting. Het èchte werk begint pas bij het oogsten. Op het platteland worden de de korrels van het stro gescheiden door grote maaidorsers. Bij het zelf kweken zal je hier een creatieve oplossing voor moeten bedenken. Veel werk, maar des te leuker is het om straks je (misschien wel eerste) zelfgemaakte brood te kunnen proeven!