plant banner

Pronkboon
Phaseolus coccineus - Fabaceae
Voorzaaien kweken en oogsten

°C12
°C17
CM10
CM5-6
CM4.0
Jan.
Feb.
Mrt.
Apr.
Mei.
Jun.
Jul.
Aug.
Sep.
Okt.
Nov.
Dec.
alles
voorzaaien
buiten zaaien
  Zaaien onder glas
  Planten in kweekkas
  Buiten zaaien
  Buiten (uit)planten
  Bloeitijd
  Oogsten
  Snoeien

Zelf pronkbonen zaaien en kweken

Pronkboon draagt de (Latijnse) wetenschappelijke naam Phaseolus coccineus en is een lid van de vlinderbloemenfamilie, ook wel fabaceae.

Samenvatting

De pronkboon maakt vaak schitterende, gestipte en gekleurde boontjes. De boontjes zijn letterlijk om mee te pronken, want daar komt de naam vandaan. Je kunt pronkbonen op een zonnig plekje zelf thuis kweken. Ook in potten en bakken, maar toch iets liever in de vollegrond. De teelt is redelijk eenvoudig. Oogsten doe je het liefst als de boontjes jonger zijn.

Pronkboon soorten

De pronkboon met de Latijnse naam Phaseolus coccineus, is hele naaste familie van de slaboon, met de Latijnse naam Phaseolus vulgaris. Hoewel er bij de slaboon ook laagblijvende soorten zijn, zijn pronkbonen eigenlijk altijd klimmende bonen. Net als de slaboon maakt deze geen hechtrankjes of zuignapjes, maar wikkelt deze zich ergens omheen. Het is dus een soort slingerplant.

De boontjes die uit de peulvruchten komen zijn meestal, maar niet altijd, herkenbaar als pronkbonen. Deze zijn groot en hebben allemaal mooie gevlekte en gestipte kleurtjes. De peulvruchten zelf voelen net iets anders dan die van andere bonensoorten. De peulen van pronkbonen voelen vaak extra harig aan, aan de buitenkant. Ze zijn geschikt als snijboon maar worden vaak gedopt.

Pronkboon zaaien en planten

Wanneer kan je pronkboon zaaien?
Pronkboon zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van mei tot juni. Pronkboon zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van april tot mei.
Wanneer kan je pronkboon planten?
Pronkboon planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van mei tot juli.

Pronkbonen zijn éénjarig en kan je makkelijk zaaien. Zaai er dan wel wat meer. Bijvoorbeeld door een zaaitray met grote vakken te gebruiken, of een groot aantal kweekpotjes in een onderbak. Je hebt namelijk niet genoeg aan slechts één plantje. Pronkbonen zaai je met meerdere tegelijk zodat je er genoeg van kunt oogsten.

In korte tijd kunnen pronkbonen een groot en ingewikkeld wortelstelsel maken. De kleine en jonge kiemplantjes zien eruit als niets, maar zijn dan ondergronds al een heel potje doorgegroeid met wortels. Zaai pronkbonen dus nooit met meerdere in één zaaibak, maar altijd in afzonderlijke potjes of vakken. Anders krijg je de zaailingen niet uit elkaar zonder wortels stuk te trekken.

Er wordt wel eens gezegd "Bonen mogen mei niet zien", wat betekent dat je ze na de maand mei pas kunt uitplanten. Op z'n vroegst kan dit al rond half mei. Laat de plantjes eerst rustig wennen door ze kortere perioden buiten te zetten, en weer naar binnen te halen. Na een tijdje zijn ze gewend en kan je alle jonge bonen-kiemplantjes definitief uitplanten.

Per vierkante meter kan je ongeveer 56 tot 77 pronkboon planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 8 tot 12 pronkboon planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Pronkboon standplaats en verzorgen

De pronkboon is eigenlijk altijd een klimmende boon. Je hebt dus lange stokken nodig om aan de slag te kunnen. Gebruik dan stokken van ten minste twee meter hoog. De pronkboon maakt geen hechtrankjes of zuignapjes en wikkelt zich om de stokken heen.

Op een plekje in de volle zon wordt pronkbonen kweken een eitje. Ze houden van veel zonlicht en warmte. Ook deze bijzondere bonensoort kan erg hoog worden, net als het naaste familielid de slaboon.

Pronkboon is een meerjarige plant, niet wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan 12℃.

Pronkboon combinatieteelt en wisselteelt

Pronkbonen worden langs stokken (bonenstaken) of draden gekweekt.

Pronkboon
Voor het kweken van pronkboon zou je wisselteelt kunnen gebruiken. Pronkboon is een peulgewas. De ideale voorteelt is een aardappelsoort of wortel- of knolgewas en de ideale nateelt is een koolgewas volgens het wisselteelt schema.

Pronkboon goede buren
Pronkboon kweken kan goed samen met aardappel, aardbei, andijvie, biet, bladselderij, bleekselderij, bloemkool, boerenkool, broccoli, courgette, dille, knolraap, knolraap, knolselderij, kiwano, komkommer, kropsla, maïs, meloen, paksoi, palmkool, paprika, peper, pompoen, rode kool, romanesco, schorseneren, spruitjes, tomaat, tuinboon, veldsla, witte kool, wortel, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Pronkboon slechte buren
Pronkboon kweken gaat liever niet samen met bieslook, bosui, doperwt kapucijner, knoflook, peul prei, stengelui, venkel, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Pronkboon water geven

Pronkbonen kunnen best goed op licht vochtige tot droge grond staan, zo lang de droogte niet erg lang aanhoudend is. Geef dus wel regelmatig water, met name tijdens de warme en droge zomermaanden om complete uitdroging te voorkomen.

Pronkboon grondsoort en bodem

Pronkbonen kweken doe je op een doorlaatbare en goed gedraineerde bodem. Voor de aanplant kan je compost en/of koemestkorrels strooien om de structuur te verbeteren. Pronkbonen wortelen niet heel diep in de grond en zijn niet veeleisend wat betreft de grondsoort, zuurtegraad en dergelijke.

pH

6.0
7.0

Pronkboon tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?

Pronkboon bemesten

Voor peulgewassen geldt dat je ze niet of niet sterk hoeft te bemesten. Je kunt pronkbonen kweken zonder extra te bemesten, of door een klein beetje te bemesten met een fosfaatrijke meststof. Hiermee bevorder je de aanmaak en ontwikkeling van (bloem)knoppen en verhoog je de opbrengst.

Geef fosfaat bij voorkeur als de plantjes nog jong zijn. Geef gedurende de groei een beetje extra kalium om deze niet-inheemse plant een betere weerstand te geven tegen weersinvloeden of ziektes en schimmels.

Het geven van extra stikstof is sterk af te raden. Veel bonensoorten maken van zichzelf erg veel blad en kunnen behoorlijk weelderig groeien. Bij het geven van extra stikstof wordt de bladgroei van bonen snel overmatig.

N0
P4
K1

Voor het bemesten van pronkboon adviseren we bij benadering de samenstelling stikstof (N), fosfaat (P) en kalium (K) 0-4-1 . Dit is ons advies en geen vereiste. Je kunt zelf mest mengen naar verhouding. Lees ook: Wat is NPK mest?

Pronkboon bloei en bestuiven

De pronkboon is éénhuizig en maakt tweeslachtige bloemen. De mannelijke en vrouwelijke delen zitten hierbij in dezelfde bloem. De pronkboon is dus goed zelfbestuivend. Dat komt goed uit ook, want anders had je er een flinke taak aan om alle bloemetjes te bestuiven. Gelukkig wordt dit vooral door de wind en door insecten gedaan.

Wanneer pronkboon oogsten

Wanneer kan je pronkboon oogsten? Doorgaans doe je dit van juli tot oktober.

Pronkbonen zijn -net als vrijwel alle bonensoorten- het lekkerste als deze nog jong zijn. Pronkbonen kunnen namelijk gigantisch groot en vooral ook lang worden. De smaak wordt er dan niet veel beter op. Wacht in elk geval met oogsten tot je de boontjes kunt zien en voelen in de peulvruchtjes, maar wacht daarna niet te lang meer.

De smaak gaat bij grotere bonen flink achteruit. De bonen worden erg stevig en zijn niet meer zo lekker om te eten. Natuurlijk zie je tijdens het oogsten altijd wat boontjes over het hoofd. De boontjes die wat meer tussen het blad groeien zie je niet zo makkelijk. Het is soms zoeken naar een naald in een hooiberg, of naar een groen boontje tussen de groene bladeren dus...

Het komt dus altijd wel een keer voor dat je opeens een veel te groot geworden peulvrucht ziet hangen. Niet getreurd, deze kan je lekker laten hangen om voor de zaden te oogsten. Laat de te groot geworden peulvruchten dan aan de plant opdrogen.

Pronkboon gebruiken en bewaren

Je kunt pronkbonen in z'n geheel eten. Oudere en grotere peulen worden opengemaakt om de boontjes binnenin te eten, de schil kan dan bij het compost. Pronkbonen zijn erg geschikt voor roerbakken of andere gemengde gerechten of als snijboon. Zorg dat je pronkbonen altijd goed verhit voor je ze gebruikt.

Pronkboon houdbaarheid

Pronkbonen blijven ongeveer een week goed in de koelkast en kunnen -net als de meeste bonen- ook worden ingevroren. In het vriesvak blijven pronkbonen nog een jaar houdbaar. Zoals eigenlijk bijna alle groenten, fruit en kruiden, zijn ook pronkbonen natuurlijk het lekkerste als deze vers van de plant worden gegeten.

Pronkboon ziektes en plagen

Pronkbonen maken veel bladeren en groeien vrij bossig. Slakken schuilen dan ook vaak tussen de blaadjes en eten soms (delen van) de peulen op, vooral als deze dicht bij de grond zitten. Ook het blad wordt vaak door slakken opgegeten. Verder kan ook meeldauw wel eens voorkomen, vooral wanneer het erg vochtig is (geweest) en wat koeler is.

Pronkboon kweken informatie

Naam en familie
Naam Pronkboon
Familie Vlinderbloemenfamilie
Wetenschappelijke naam Phaseolus coccineus
Familie (wetenschappelijk) Fabaceae
Zaai- en oogsttijden
Binnen (voor)zaaien april - mei
Buiten (voor)zaaien mei - juni
Buiten (uit)planten mei - juli
Oogsten juli - oktober
Zaaien
Zaaidiepte -
Plantafstand 10CM
Regelafstand 15CM
Per strekkende meter (M) 8-12 planten (rij)
Per vierkante meter (M²) 56-77 planten (veld)
Voorzaaien potmaat 5-6CM
Kiemtemperatuur 17 +
Gemiddelde kiemtijd -
Verzorging
Standplaats Volle zon
Waterbehoefte Af en toe water
Grondsoort Matig/Compost/Aarde
Bemesting NPK 0-4-1
Zuurtegraad bodem pH 6.0-7.0
Teeltwijze
Wisselteelt peulgewas
Combinatieteelt
Goede buren
aardappel, aardbei, andijvie, biet, bladselderij, bleekselderij, bloemkool, boerenkool, broccoli, courgette, dille, knolraap, knolraap, knolselderij, kiwano, komkommer, kropsla, maïs, meloen, paksoi, palmkool, paprika, peper, pompoen, rode kool, romanesco, schorseneren, spruitjes, tomaat, tuinboon, veldsla, witte kool, wortel,
Combinatieteelt
Slechte buren
bieslook, bosui, doperwt kapucijner, knoflook, peul prei, stengelui, venkel,
Eigenschappen
Gebruiken als Groenten
Winterhard tot 12
Wintergroen Niet groenblijvend
Gemiddelde hoogte -
Worteldiepte 20CM
Levensverwachting Meerjarige
Soort Klimplant (rankend)

Nieuwe planten...